Cukrzyca: technologia pozwala pacjentom zapomnieć o barierach
Przejście od leczenia cukrzycy typu pierwszego opartego na analizie danych historycznych i wielokrotnych wstrzyknięciach insuliny do zaawansowanych algorytmów automatycznego jej podawania na podstawie ciągłego monitorowania glukozy w czasie rzeczywistym jest spełnieniem marzeń o sztucznej trzustce. Pozwala chorym uniknąć powikłań cukrzycy i żyć pełnią życia.
Przełom w leczeniu cukrzycy był efektem nie tylko pojawienia się nowych leków zmieniających paradygmat terapii, ale także rewolucji technologicznej.
Profesor Leszek Czupryniak, kierownik Kliniki Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego podczas obrad think tanku Medycznej Racji Stanu wielokrotnie podkreślał, że nowoczesne monitorowanie glikemii to jest przeniesienie diabetologii w XXI wiek.
Profesor Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz, kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu wskazywała, że systemy automatycznie regulujące podawanie insuliny z wykorzystaniem osobistej pompy insulinowej to przełom w zakresie insulinoterapii. Pacjenci zostali uwolnieni od myślenia, kiedy i ile insuliny muszą sobie podać.
Postęp w leczeniu cukrzycy trwa nadal. Pojawiają nowe leki i doskonalsze urządzenia. Medycyna, niestety, wciąż nie jest w stanie sprawić, by chora trzustka ponownie zaczęła wydzielać insulinę, ale dzięki przełomowej technologii pacjent może funkcjonować niemalże tak, jakby nie miał cukrzycy.
Spełnienie marzeń o sztucznej trzustce
– Dwadzieścia lat temu było takie podejście, że jeśli masz cukrzycę typu 1, to powinieneś leżeć w łóżku. My teraz całkowicie zmieniamy takie podejście. Mówimy pacjentom otwarcie, że mają się traktować jak zdrowe osoby – podkreślał prof. Leszek Czupryniak, bo najnowsze technologie medyczne spełniają odwieczne marzenie lekarzy diabetologów oraz pacjentów z cukrzycą typu 1 o sztucznej trzustce. Urządzenie MiniMed™ 780G umożliwia życie bez ciężkich powikłań i – co istotne – pozwala pacjentom realizować swoje plany – zarówno zawodowe, sportowe, jak i rodzinne. Tak, jakby choroba nie istniała.
W cukrzycy typu 1 dochodzi do zniszczenia przez organizm komórek, które produkują insulinę, a funkcji insuliny nie zastąpi żaden inny hormon. Działa ona jak klucz otwierający glukozie komórki. Insulina odpowiada więc za przemianę glukozy spożytej wraz z pokarmem w energię potrzebną do pracy każdej komórki organizmu. Długotrwale utrzymujący się wysoki poziom cukru we krwi wiąże się natomiast z uszkodzeniem i zaburzeniem czynności, a nawet niewydolnością różnych narządów, szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych. Zatem podawanie insuliny to nie tylko leczenie, ale i ratowanie życia pacjenta.
Opublikowane w 1993 r. wyniki najdłuższego i największego badania prospektywnego wykazującego zapobiegający i spowalniający wpływ obniżenia stężenia glukozy w surowicy krwi na rozwój powikłań cukrzycy – Diabetes Control and Complications Trial (DCCT) pokazały, że metodą z wyboru leczenia cukrzycy typu 1 jest intensywna insulinoterapia, czyli dostarczanie insuliny w sposób najbardziej naśladujący jej fizjologiczną produkcję.
Dotychczasowe technologie polegały na podawaniu insuliny poprzez wielokrotne wstrzyknięcia za pomocą tzw. wstrzykiwaczy – penów lub za pomocą pomp insulinowych. Pacjent przy użyciu glukometru na podstawie własnych szacunków decydował, ile insuliny podać.
Nową jakość wprowadziła technologia automatycznego podawania insuliny. Jest to funkcjonalne połączenie osobistej pompy insulinowej ze zintegrowanym systemem ciągłego monitorowania glukozy.
Automatyzacja podaży insuliny według bieżącego pomiaru
Wszystko mieści się w jednym niewielkim urządzeniu, które chory nosi przy sobie. Działania systemu MiniMed™ 780G i zastosowana w nim automatyzacja oparta na algorytmie stanowią obecnie najnowocześniejszy i najbardziej zaawansowany sposób leczenia cukrzycy typu 1.
Sensor przeznaczony do pompy insulinowej MiniMed™ 780G umożliwia prowadzenie ciągłego pomiaru glikemii w płynie śródtkankowym. Dzięki temu można uniknąć konieczności częstego nakłuwania palców. To niewielka, cienka jak włos elektroda, umieszczona pod skórą, która mierzy poziom glukozy w sposób ciągły i co 5 minut wysyła odczyty bezpośrednio do pompy. Zakłada się go zazwyczaj na ramieniu, na brzuchu lub nad pośladkiem w ciągu kilku sekund. Z sensorem można brać prysznic i pływać bez konieczności odłączania urządzeń.
Bazując na dostarczanych przez sensor informacjach wodoodporna pompa automatycznie dostosowuje podaż insuliny bazowej oraz koryguje wysokie wartości glikemii. Kiedy poziom cukru wzrasta, pompa zwiększa dawkę, w przypadku spadku glikemii – podaje jej odpowiednio mniej. Pompę można przymocować do paska, wsadzić do kieszeni lub przypiąć i schować pod ubraniem. Zestaw infuzyjny umożliwia wprowadzenie insuliny. Założenie wkłucia jest proste i bezbolesne.
Urządzenie automatycznie i nieprzerwanie na podstawie pomiarów z sensora ciągłego monitorowania glikemii oraz unikalnego algorytmu, precyzyjnie oblicza i dostosowuje dawkę insuliny, jaką w danym momencie potrzebuje organizm.
I wszystko w telefonie
System MiniMed™ 780G oferuje możliwość podłączenia do smartfonu oraz smartwatcha. Dzięki Bluetooth i dedykowanym aplikacjom, wszystkie parametry, wykresy, alarmy i powiadomienia użytkownik może śledzić na ekranie swojego smartfona i podłączonego zegarka, co zapewnia dyskrecję.
Może również za pomocą specjalnej aplikacji umożliwić wgląd innym osobom, dzięki czemu w dowolnym miejscu na świecie mogą oni monitorować stan jego zdrowia i otrzymywać powiadomienia SMS w przypadku wystąpienia niepokojących sytuacji. Na przykład rodzice dziecka z cukrzycą przebywającego w przedszkolu mają stały podgląd online, a dorosłe dzieci czy wnuki monitorują na odległość poziom glikemii swoich rodziców, dziadków.
Dodatkowo pacjent oraz pracownicy służby zdrowia, w tym członkowie zespołów terapeutycznych mogą korzystać z bezpłatnego oprogramowania CareLink™ wspierającego leczenie. Oprogramowanie to automatycznie pobiera wszystkie informacje na temat terapii zapisane w pompie i pozwala na tworzenie różnych raportów, dzięki którym możliwe jest jeszcze lepsze zoptymalizowanie leczenia.
Skuteczność potwierdzona w badaniach
System MiniMed™ 780G to przejście od metod opartych na analizie danych historycznych do zaawansowanych algorytmów automatycznego podawania insuliny, które opierają się na ciągłym monitorowaniu glukozy w czasie rzeczywistym. Cele terapeutyczne dla osób z cukrzycą typu 1 obejmują spędzanie > 70% czasu w zakresie 70–180 mg/dl, < 4% poniżej 70 mg/dl, < 1% poniżej 54 mg/dl oraz < 25% powyżej 180 mg/dl. Pomiar czasu spędzonego w tych zakresach dostarcza pacjentom wartościowych informacji do korekty kontroli glikemii oraz porównania różnych interwencji terapeutycznych.
Skuteczność system MiniMed™ 780G w poprawie wyrównania metabolicznego sprawdzano w badaniach klinicznych.
W randomizowanym, kontrolowanym badaniu ADAPT przeprowadzonym w 14 ośrodkach we Francji, Niemczech i Wielkiej Brytanii uczestnicy korzystający z MiniMed™ 780G uzyskali średnio o 1,4% niższy poziom HbA1c oraz 27% lepszy czas w zakresie w porównaniu z metodą wielokrotnych wstrzyknięć insuliny i ciągłego monitorowania glukozy. Żaden z uczestników stosujących te metody nie osiągnął HbA1c poniżej 7%, podczas gdy 27,8% użytkowników MiniMed™ 780G osiągnęło ten cel.
W polskim randomizowanym badaniu oceniającym skuteczność MiniMed™ 780G w porównaniu z metodą wielokrotnych wstrzyknięć insuliny terapią i samodzielną kontrolą poziomu glukozy we krwi u dorosłych bez wcześniejszego doświadczenia w zaawansowanych technologiach po 3 miesiącach użytkownicy MiniMed™ 780G osiągnęli średnio: 85% czasu w zakresie docelowym, czyli poprawę o 21,5% w porównaniu do pozostałych uczestników badania, 2,1% czasu poniżej zakresu docelowego – poprawę o 4,4% oraz HbA1c na poziomie 6,7% (poprawa o 0,6%).
Skuteczność systemu MiniMed™ 780G sprawdzono nie tylko w badaniach klinicznych, ale także w rzeczywistych warunkach. Badanie „Real-World Performance of the MiniMed™ 780G System” analizujące dane ponad 100 000 użytkowników z 12 krajów wykazało, że średni czas w zakresie wynosi 72,3%, przy minimalnym czasie spędzonym w hipoglikemii. Wśród polskich pacjentów średni czas w zakresie wynosi 78%, co wskazuje na stabilne wyniki i długotrwałe wyrównanie metaboliczne.
Komfort chorego
Badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii i Australii wykazały, że systemy automatycznej podaży insuliny poprawiają kontrolę glikemii i jakość życia, zmniejszając strach przed hipoglikemią oraz poprawiając wskaźniki kontrolne. Użytkownicy MiniMed™ 780G zgłaszali mniejsze obciążenie psychiczne i emocjonalne, co przekłada się na lepsze samopoczucie oraz zmniejszenie stresu rodzicielskiego w przypadku dzieci z cukrzycą.
– Korzystając z tego systemu po raz pierwszy w życiu byłem w stanie wyłączyć myślenie o tych wszystkich sprawach związanych z leczeniem i kontrolą. Dopóki nie spróbowałem, nie wiedziałem, jak wiele czasu mi to zajmowało – opowiada użytkownik MiniMed™ 780.
Urządzenie umożliwia nie tylko życie bez ciężkich powikłań, ale pozwala realizować najbardziej ambitne plany zawodowe, sportowe i rodzinne.
– W końcu przesypiam całą noc! Nie budzę się już z powodu wahań poziomu glukozy – dodaje aktorka Alexandra Park.
System ten nie tylko bezpiecznie leczy, ale także zmniejsza obciążenie chorobą zarówno pacjenta, jak i jego bliskich, znacząco podnosząc jakość życia. – Mogę po prostu jeść, a jeśli nawet popełnię błąd w obliczeniach, system samodzielnie to skoryguje – mówi cierpiąca na cukrzycę typu pierwszego użytkowniczka systemu.
W badaniach dotyczących dorosłych pacjentów, którzy przeszli z terapii wielokrotnych wstrzyknięć insuliny na MiniMed™ 780G zaobserwowano znaczną poprawę samopoczucia psychicznego po 12 miesiącach stosowania systemu. System ten okazał się również skuteczny w zapobieganiu ciężkiej hipoglikemii i poprawie jakości snu pacjentów i ich rodzin.
Optymalne standardy leczenia
Systemy automatyzacji podaży insuliny przynoszą istotne korzyści, zwłaszcza dla pacjentów, którzy przez lata nie osiągali zadowalających wyników wyrównania glikemii. Dowody naukowe i rekomendacje towarzystw diabetologicznych, w tym Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, potwierdzają, że są terapią z wyboru dla osób z suboptymalną kontrolą glikemii, oferując poprawę wyrównania metabolicznego i ograniczenie ryzyka powikłań. A zważywszy, że ¾ kosztów terapii cukrzycy to wydatki na leczenia jej powikłań, opłaca się ich uniknąć.
Działanie systemu MiniMed™ 780G to nowa koncepcja dawkowania insuliny, w której zaangażowanie chorego ogranicza się do niezbędnego minimum, a to w znacznym stopniu zmniejsza jego obciążenie obowiązkami związanymi z leczeniem cukrzycy. Rozszerzenie refundacji stosowania takich systemów dla chorych bez ograniczeń wiekowych umożliwia więc zwiększenie ich aktywności zawodowej. A monitorowanie pacjentów na odległość dzięki dostępowi do szczegółowych informacji może zmniejszyć obciążenie systemu ochrony zdrowia.
Z tego powodu systemy automatycznej podaży insuliny, takie jak MiniMed™ 780G, stają się coraz częściej standardem leczenia cukrzycy w wielu krajach Europy i świata, rekomendowanym przez międzynarodowe gremia ekspertów, np. przez brytyjski Instytut NICE czy Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, jako metoda zalecana z wyboru.