Służba Zdrowia - strona główna
SZ nr 67–76/2015
z 3 września 2015 r.
>>> Wyszukiwarka leków refundowanych

Moda na profilaktykę

Maciej Gajewski

Wmiesiącach letnich nasila się moda na zdrowie i aktywność. Tak przynajmniej wynika z przekazu telewizji śniadaniowych i kolorowej prasy. Celebryci z uśmiechem na twarzy dają przykład i opowiadają o uprawianych przez siebie sportach, stosowanych dietach i zmianie stylu życia. Wszyscy też często mówią o profilaktyce – zachęcają, aby się badać i profilaktycznie w życiu zachowywać.

Fakt ten powinien przede wszystkim cieszyć. Polska jest krajem, który ma wciąż istotną pracę do wykonania, jeśli chodzi o poprawę stanu zdrowia społeczeństwa, a profilaktyka zdrowotna jest niewątpliwie jednym z lepszych sposobów osiągnięcia tego. Już nawet nie chodzi o to, że Polacy średnio żyją o 4 lata krócej niż bardziej zamożni Europejczycy. Dużo ważniejszy wydaje się fakt, że polscy emeryci mogą „cieszyć się” jednym z najkrótszych w Europie okresów zdrowego życia.

Jako mężczyzna urodzony w Polsce, powinienem szczególnie zainteresować się profilaktyką zdrowotną – wszak przeciętny Polak płci męskiej żyje aż 8,5 roku krócej od również przeciętnej Polki.
Korzystając z wolniejszego wakacyjnego czasu, myślę więc, coby tu zrobić, żeby być zdrowszym. Oczywiście od razu pojawia się błysk – trzeba pójść do lekarza, przebadać się, badań profilaktycznych całą serię wykonać.
W tym mniej więcej miejscu kończy się, niestety, moje zainteresowanie tematem. Zaczynam sobie bowiem wyobrażać jaką drogę musiałbym przebyć, aby przejść kompleksowy program profilaktyki w ramach publicznej służby zdrowia – i od razu pojawia się grymas na mojej twarzy. Pojawiają się też różne pytania. Dlaczego dostęp do profilaktyki zdrowotnej musi być tak skomplikowany? Jak to możliwe, że w dobie niesamowitych technologii otaczających nas zewsząd, wykonanie serii badań profilaktycznych wymaga podjęcia wielu kroków i czynności?

Wydaje mi się, że nowoczesny system opieki zdrowotnej powinien spełniać kluczową funkcję w zapewnianiu kompleksowej profilaktyki zdrowotnej całej populacji. Co więcej, system taki powinien wyprzedzać pacjenta i służyć cennymi wskazówkami, prowadząc niejako każdego dorosłego (i ubezpieczonego) człowieka przez kolejne etapy profilaktycznej „podróży”. Innymi słowy – aby profilaktyka zdrowotna miała sens, musi stać się częścią normalnych zachowań każdego z nas, być na wyciągnięcie dłoni i być dostosowana do indywidualnych potrzeb.

Niedawno mój znajomy z Berlina wykonał sobie pełne badanie genetyczne za pośrednictwem serwisu internetowego 23andMe. Wystarczyło kilka kliknięć, elektroniczny przelew i samodzielnie pobrana próbka DNA, przy użyciu specjalnego zestawu diagnostycznego. To wszystko bez wyjścia z domu. Przykład ten pokazuje, że przyszłość profilaktyki zdrowotnej jest bardzo blisko i już wkrótce nowa fala innowacji zmieni całkowicie sposób myślenia i działania w tym obszarze.

Tymczasem w Polsce niedawno miała miejsce w sejmie dyskusja na temat projektu ustawy o zdrowiu publicznym, która w istotnym zakresie dotyczy obszaru profilaktyki. Jeśli ustawa faktycznie wejdzie w życie, jej efekt będzie raczej ograniczony – co wynika choćby z bardzo okrojonych źródeł finansowania, które ostatecznie uzgodniono. Jak w takich warunkach myśleć o tworzeniu nowoczesnego systemu profilaktyki? Pożyjemy, zobaczymy…




Najpopularniejsze artykuły

Ile trwają studia medyczne w Polsce? Podpowiadamy!

Studia medyczne są marzeniem wielu młodych ludzi, ale wymagają dużego poświęcenia i wielu lat intensywnej nauki. Od etapu licencjackiego po specjalizację – każda ścieżka w medycynie ma swoje wyzwania i nagrody. W poniższym artykule omówimy dokładnie, jak długo trwają studia medyczne w Polsce, jakie są wymagania, by się na nie dostać oraz jakie możliwości kariery otwierają się po ich ukończeniu.

Diagnozowanie insulinooporności to pomylenie skutku z przyczyną

Insulinooporność początkowo wykrywano u osób chorych na cukrzycę i wcześniej opisywano ją jako wymagającą stosowania ponad 200 jednostek insuliny dziennie. Jednak ze względu na rosnącą świadomość konieczności leczenia problemów związanych z otyłością i nadwagą, w ostatnich latach wzrosło zainteresowanie tą... no właśnie – chorobą?

Ciemna strona eteru

Zabrania się sprzedaży eteru etylowego i jego mieszanin – stwierdzał artykuł 3 uchwalonej przez sejm ustawy z dnia 22 czerwca 1923 r. w przedmiocie substancji i przetworów odurzających. Nie bez kozery, gdyż, jak podawały statystyki, aż 80 proc. uczniów szkół narkotyzowało się eterem. Nauczyciele bili na alarm – używanie przez dzieci i młodzież eteru prowadzi do ich otępienia. Lekarze wołali – eteromania to zguba dla organizmu, prowadzi do degradacji umysłowej, zaburzeń neurologicznych, uszkodzenia wątroby. Księża z ambon przestrzegali – eteryzowanie się nie tylko niszczy ciało, ale i duszę, prowadząc do uzależnienia.

Testy wielogenowe pozwalają uniknąć niepotrzebnej chemioterapii

– Wiemy, że nawet do 85% pacjentek z wczesnym rakiem piersi w leczeniu uzupełniającym nie wymaga chemioterapii. Ale nie da się ich wytypować na podstawie stosowanych standardowo czynników kliniczno-patomorfologicznych. Taki test wielogenowy jak Oncotype DX pozwala nam wyłonić tę grupę – mówi onkolog, prof. Renata Duchnowska.

Najlepsze systemy opieki zdrowotnej na świecie

W jednych rankingach wygrywają europejskie systemy, w innych – zwłaszcza efektywności – dalekowschodnie tygrysy azjatyckie. Większość z tych najlepszych łączy współpłacenie za usługi przez pacjenta, zazwyczaj 30% kosztów. Opisujemy liderów. Polska zajmuje bardzo odległe miejsca w rankingach.

Onkologia – organizacja, dostępność, terapie

Jak usprawnić profilaktykę raka piersi, opiekę nad chorymi i dostęp do innowacyjnych terapii? – zastanawiali się eksperci 4 września br. podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu.

Leki, patenty i przymusowe licencje

W nowych przepisach przygotowanych przez Komisję Europejską zaproponowano wydłużenie monopolu lekom, które odpowiedzą na najpilniejsze potrzeby zdrowotne. Ma to zachęcić firmy farmaceutyczne do ich produkcji. Jednocześnie Komisja proponuje wprowadzenie przymusowego udzielenia licencji innej firmie na produkcję chronionego leku, jeśli posiadacz patentu nie będzie w stanie dostarczyć go w odpowiedniej ilości w sytuacjach kryzysowych.

Jak magnez wspiera nasze zdrowie psychiczne i fizyczne?

W stresującym i pracowitym okresie mogą szybko pojawić się nieprzyjemne objawy fizyczne i psychiczne, ponieważ nasz organizm reaguje na presję zewnętrzną, z którą się spotykamy.

Zdrowa tarczyca, czyli wszystko, co powinniśmy wiedzieć o goitrogenach

Z dr. n. med. Markiem Derkaczem, specjalistą chorób wewnętrznych, diabetologiem oraz endokrynologiem, wieloletnim pracownikiem Kliniki Endokrynologii, a wcześniej Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie rozmawia Antoni Król.

Astronomiczne rachunki za leczenie w USA

Co roku w USA ponad pół miliona rodzin ogłasza bankructwo z powodu horrendalnie wysokich rachunków za leczenie. Bo np. samo dostarczenie chorego do szpitala może kosztować nawet pół miliona dolarów! Prezentujemy absurdalnie wysokie rachunki, jakie dostają Amerykanie. I to mimo ustawy, która rok temu miała zlikwidować zjawisko szokująco wysokich faktur.

Czy NFZ może zbankrutować?

Formalnie absolutnie nie, publiczny płatnik zbankrutować nie może. Fundusz bez wątpienia znalazł się w poważnych kłopotach. Jest jednak jedna dobra wiadomość: nareszcie mówi się o tym otwarcie.

Jakie choroby przenoszą kleszcze?

Choroby odkleszczowe co roku zbierają spore żniwa, zarówno wśród ludzi, jak i zwierząt towarzyszących. Niestety, wiele osób wciąż nie zdaje sobie sprawy ze spektrum zagrożeń, jakie wiążą się z ukąszeniem przez tego pajęczaka. Jakie choroby przenosi kleszcz na ludzi i zwierzęta? Czym choroby odkleszczowe u ludzi różnią się od chorób dotykających psy?

Czy szczoteczka soniczna jest dobra dla osób z aparatem ortodontycznym?

Szczoteczka soniczna to zaawansowane narzędzie do codziennej higieny jamy ustnej, które cieszy się rosnącą popularnością. Jest szczególnie ceniona za swoją skuteczność w usuwaniu płytki nazębnej oraz delikatne, ale efektywne działanie. Ale czy szczoteczka soniczna jest odpowiednia dla osób noszących aparat ortodontyczny? W tym artykule przyjrzymy się zaletom, które sprawiają, że szczoteczka soniczna jest doskonałym wyborem dla osób z aparatem ortodontycznym, oraz podpowiemy, jak prawidłowo jej używać.

Wczesny hormonozależny rak piersi – szanse rosną

Wczesny hormonozależny rak piersi u ponad 30% pacjentów daje wznowę nawet po bardzo wielu latach. Na szczęście w kwietniu 2022 roku pojawiły się nowe leki, a więc i nowe możliwości leczenia tego typu nowotworu. Leki te ograniczają ryzyko nawrotu choroby.

Fenomenalne organoidy

Organoidy to samoorganizujące się wielokomórkowe struktury trójwymiarowe, które w warunkach in vitro odzwierciedlają budowę organów lub guzów nowotworowych in vivo. Żywe modele części lub całości narządów ludzkich w 3D, w skali od mikrometrów do milimetrów, wyhodowane z tzw. indukowanych pluripotentnych komórek macierzystych (ang. induced Pluripotent Stem Cells, iPSC) to nowe narzędzia badawcze w biologii i medycynie. Stanowią jedynie dostępny, niekontrowersyjny etycznie model wczesnego rozwoju organów człowieka o dużym potencjale do zastosowania klinicznego. Powstają w wielu laboratoriach na świecie, również w IMDiK PAN, gdzie badane są organoidy mózgu i nowotworowe. O twórcach i potencjale naukowym organoidów mówi prof. dr hab. n. med. Leonora Bużańska, kierownik Zakładu Bioinżynierii Komórek Macierzystych i dyrektor w Instytucie Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej w Warszawie im. Mirosława Mossakowskiego Polskiej Akademii Nauk (IMDiK PAN).

Rzeczpospolita bezzębna

Polski trzylatek statystycznie ma aż trzy zepsute zęby. Sześciolatki mają próchnicę częściej niż ich rówieśnicy w Ugandzie i Wietnamie. Na fotelu dentystycznym ani razu w swoim życiu nie usiadł co dziesiąty siedmiolatek. Statystyki dotyczące starszych napawają grozą: 92 proc. nastolatków i 99 proc. dorosłych ma próchnicę. Przeciętny Polak idzie do dentysty wtedy, gdy nie jest w stanie wytrzymać bólu i jest mu już wszystko jedno, gdzie trafi.



bot