Blockchain – rewolucja w dokumentacji medycznej

Nie mylmy blockchain z informatyzacją – apelują Katarzyna Julia Kowalska, Anna Maleszyk, Michał Dymiński z Centrum Badań nad Prawnymi Aspektami Technologii Blockchain Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.

Blockchain pozwala na dokonywanie zapisu znaczących danych medycznych w systemie tzw. bloków, uzupełnianie ich oraz aktualizację. Technologie blockchain wykorzystywane są już przez administracje państwowe kilku krajów, w tym także – z powodzeniem – w sektorze ochrony zdrowia. Zastosowanie technologii blockchain daje szansę na zwiększenie bezpieczeństwa danych pacjentów i dokumentacji medycznej. Włączenie blockchain do systemu opieki zdrowotnej jest niewątpliwie wykorzystaniem najnowszych technologicznych osiągnięć, ale nie jest tradycyjnie rozumianą informatyzacją.

W 2005 roku w Estonii powstała Estonian E-Health Foundation, której celem była ochrona nienaruszalności historii stanu zdrowia pacjentów za pomocą technologii blockchain. Dla estońskiego rządu priorytetem było zapewnienie prywatności oraz integralności informacji o opiece medycznej. Chodziło głównie o elektroniczną dokumentację medyczną, która pobiera dane z portalu e-pacjenta, dzięki której lekarze mają dostęp do danych ich pacjentów. Lekarze z łatwością – bez zbędnej papierologii – mogą zidentyfikować podstawowe informacje o pacjencie. Ponadto system zbiera dane dla Ministerstwa Zdrowia, dzięki którym tworzy statystyki dotyczące tendencji zdrowotnych i sprawdza, czy środki przeznaczone na opiekę medyczną są odpowiednio rozporządzane. Za pomocą kodu dostępu, pacjenci mogą na bieżąco zapoznawać się ze swoimi receptami oraz wizytami lekarskimi. W Wielkiej Brytanii w ramach platformy MedicalChain, która używa technologii blockchain do bezpiecznego przechowywania dokumentacji zdrowotnej i utrzymywania pojedynczej wersji prawdy, pacjenci mają pełny dostęp i kontrolę nad swoimi danymi o zdrowiu, a także możliwość udzielenia dostępu do kart zdrowia poprzez urządzenia mobilne. Lekarze mają z kolei możliwość dostępu do historii stanu zdrowia pacjenta za pomocą skanowania kodu, który jest indywidualnie przypisany do pacjenta. Lekarze, szpitale, laboratoria, farmaceuci i ubezpieczyciele zdrowotni mogą uzyskać dostęp do dokumentacji pacjenta, aby realizować swoją działalność i rejestrować tzw. transakcje na księdze rozproszonej. Platforma zapewnia natychmiastowe wykorzystanie dokumentacji zdrowotnej, umożliwiając pacjentom bezpośrednie komunikowanie się z lekarzami i udostępnianie ich dokumentacji zdrowotnej – w celu konsultacji online.

Kolejnym przykładem platformy umożliwiającej wygodne przechowywanie informacji o pacjentach, opartej na technologii blockchain, jest MedRec opracowany w Beth Israel Deaconess Medical Center w Bostonie. Rozwiązanie to jest oparte na smartkontraktach Ethereum i łączy dostawców usług opieki zdrowotnej, pozwalając im dzielić się danymi. MedRec może udzielić dostawcom usług medycznych dostępu do danych pacjentów tylko wówczas, gdy wyrażą oni na to zgodę w sieci blockchain za pomocą smartkontraktów. W ten sposób pacjenci mają kontrolę nad tym, kto będzie miał dostęp do ich dokumentacji medycznej.

Zainteresowanie organów polskiej administracji państwowej odpowiedzialnych za działanie systemu opieki zdrowotnej (w tym m.in. Ministerstwa Zdrowia czy też Narodowego Funduszu Zdrowia) powinno się skupiać na właściwie zaprogramowanym i zabezpieczonym dostępie do danych pacjentów oraz placówek medycznych, w celu przygotowywania sprawozdań, rozliczeń, cyklicznej oceny sytuacji medycznej w kraju (np. zagrożenia epidemiologiczne, statystyki chorobowe, przygotowywanie optymalnych rozwiązań na wypadek wystąpienia sytuacji kryzysowych). Natomiast z punktu widzenia podmiotów bezpośrednio zainteresowanych (czyli pacjentów oraz placówek medycznych), istotne znaczenie ma wykorzystanie technologii do rejestrowania kompleksowych danych dotyczących całego postępowania medycznego wobec konkretnej osoby. Dostęp do informacji przechowywanych w repozytorium prywatnym blockchain, zawierającym publikację przebiegu leczenia (zdjęcia, skany, recepty etc.), byłby rejestrowany w funkcji skrótu (hash). Ważną rolę dla zoptymalizowania funkcji blockchain powinny pełnić smartkontrakty, które zawierałyby stosowne oświadczenia woli pacjenta na każdym etapie kontaktu z placówką medyczną (począwszy od rozpoczęcia procesu leczenia, poprzez jego realizację, aż do jego zakończenia) oraz wszelkie inne oświadczenia woli i wiedzy (np. opinie lekarza, opinie konsylium lekarskiego, także w przypadku wystąpienia nieprawidłowości w procesie leczenia). Systemy oparte na blockchain zapewniają kompleksowy, niezmienny rejestr danych, umożliwiając jednocześnie łatwy dostęp do nich ośrodkom medycznym za zgodą pacjenta.

Najpopularniejsze artykuły