Innowacje nie biorą się z marzeń

Mariusz Gujski

Jaki jest przepis na innowacje? Co musi się zmienić, aby Polska mogła brać pełniejszy udział zarówno w tworzeniu innowacji, jak i w korzystaniu z ich dobrodziejstw? Redaktor naczelny „Służby Zdrowia” Mariusz Gujski, pyta o to George’a W. Handy’ego, szefa waszyngtońskiego instytutu Activity for Innovation and Economic Growth (AIEG).

Mariusz Gujski: W ostatnich latach w Pana działalności wiele miejsca zajmuje zagadnienie innowacji w medycynie i ochronie zdrowia. Jak Pan rozumie pojęcie innowacji?

George W. Handy: Owocem badań naukowych jest wiedza. Ale to dopiero pierwszy krok. Innowacja w medycynie polega na zastosowaniu tej wiedzy do osiągnięcia celów istotnych z punku widzenia zdrowia populacji w sposób jakościowo nowy, taki, którego często nawet nie przewidywano na etapie prowadzenia badań. Innowacje nie biorą się z marzeń, ale z ciężkiej, metodycznej pracy utalentowanych ludzi. Wymagają też komunikacji i współpracy wszystkich zainteresowanych stron.

M.G.: Jakie są mocne i słabe strony Polski w tej dziedzinie?

G.W.H.: Jedną z najważniejszych mocnych stron jest, bez wątpienia, kapitał ludzki. Polska może poszczycić się wieloma wybitnymi naukowcami, lekarzami oraz przedsiębiorcami działającymi na polu innowacji medycznych czy IT. Wyróżniają się oni nie tylko głęboką wiedzą, ale potrafią też – w mojej ocenie – działać jako liderzy, za którymi podąża szeroko rozumiane środowisko naukowo-medyczne. Drugą mocną stroną jest otwartość tych środowisk na idee płynące z zewnątrz. Kolejna rzecz, to aktywność i skuteczność w dążeniu do zwiększenia obecności Polski na forach międzynarodowych – takich jak np. konferencje ASCO, w ramach których od 6 lat odbywają się specjalne polsko-amerykańskie sesje. Zwróciły one uwagę i przyciągnęły uczestników nie tylko z innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej, ale także Wielkiej Brytanii, Francji i Kanady. Jeśli chodzi o słabe strony – pierwsze co przychodzi mi na myśl, to zbyt małe wsparcie udzielane młodemu pokoleniu naukowców, lekarzy i przedsiębiorców, którzy potrzebują go, by móc wcielić w życie swoje pomysły, rozpocząć badania naukowe czy przedsięwzięcia biznesowe. I nie chodzi tu wcale o wielkie pieniądze. Dla wielu zespołów młodych zdolnych naukowców już grant rzędu 50 tys. zł otworzyłby możliwość przełożenia swoich idei na rzeczywiste badania naukowe. Polska ma też wiele do nadrobienia na polu promocji swoich osiągnięć za granicą. Potencjał Polski jest na świecie wciąż niedostatecznie dostrzegany. Kolejną, bardzo ważną kwestią jest konieczność stworzenia lepszego klimatu dla przedsięwzięć opartych na partnerstwie publiczno-prywatnym.

M.G.: Rzeczywiście, dialog pomiędzy sektorem publicznym a prywatnym napotyka w Polsce wiele barier. Dlaczego ich przełamanie jest tak ważne?

G.W.H.: Tempo rozwoju nauk medycznych jest dziś tak duże, że żadna pojedyncza instytucja – czy będzie to agencja rządowa, uczelnia wyższa czy placówka medyczna – nie może już w pełni polegać na dotychczasowych kanałach napływu informacji, jeśli chce nadążyć za postępem wiedzy i nie przegapić niczego, co mogłoby przełożyć się na kolejny, ważny krok do przodu. Sektor prywatny może tu służyć jako wartościowe źródło najświeższych, specjalistycznych informacji. Trzeba też sobie zdać sprawę, że ani sektor publiczny, ani prywatny – gdy rozpatrywać je oddzielnie – często nie dysponują pełnią zasobów niezbędnych do osiągnięcia celu. Za dobry przykład takiego celu może nam posłużyć poprawa skuteczności leczenia drobnokomórkowego raka płuca, odmiany, której patogeneza jest silnie związana z paleniem tytoniu. Prowadzone tutaj przez ośrodki naukowe badania podstawowe oraz finansowane przez sektor prywatny badania kliniczne przebiegają niezależnie od siebie, i zasadniczo tak powinno pozostać, jednak w pewnym zakresie tylko połączenie wysiłków i zasobów obu stron może zapewnić taką skalę działań, która przełoży się na realny postęp, innowację, z której skorzystają pacjenci.

Najpopularniejsze artykuły

Fenomenalne organoidy
Organoidy to samoorganizujące się wielokomórkowe struktury trójwymiarowe, które w warunkach in vitro odzwierciedlają budowę organów lub guzów nowotworowych in vivo. Żywe modele części lub całości narządów ludzkich w 3D, w skali od mikrometrów do milimetrów, wyhodowane z tzw. indukowanych pluripotentnych komórek macierzystych (ang. induced Pluripotent Stem Cells, iPSC) to nowe narzędzia badawcze w biologii i medycynie. Stanowią jedynie dostępny, niekontrowersyjny etycznie model wczesnego rozwoju organów człowieka o dużym potencjale do zastosowania klinicznego. Powstają w wielu laboratoriach na świecie, również w IMDiK PAN, gdzie badane są organoidy mózgu i nowotworowe. O twórcach i potencjale naukowym organoidów mówi prof. dr hab. n. med. Leonora Bużańska, kierownik Zakładu Bioinżynierii Komórek Macierzystych i dyrektor w Instytucie Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej w Warszawie im. Mirosława Mossakowskiego Polskiej Akademii Nauk (IMDiK PAN).

10 000 kroków dziennie? To mit!
Odkąd pamiętam, 10 000 kroków było złotym standardem chodzenia. To jest to, do czego powinniśmy dążyć każdego dnia, aby osiągnąć (rzekomo) optymalny poziom zdrowia. Stało się to domyślnym celem większości naszych monitorów kroków i (czasami nieosiągalną) linią mety naszych dni. I chociaż wszyscy wspólnie zdecydowaliśmy, że 10 000 to idealna dzienna liczba do osiągnięcia, to skąd się ona w ogóle wzięła? Kto zdecydował, że jest to liczba, do której powinniśmy dążyć? A co ważniejsze, czy jest to mit, czy naprawdę potrzebujemy 10 000 kroków dziennie, aby osiągnąć zdrowie i dobre samopoczucie?

Cukrzyca: technologia pozwala pacjentom zapomnieć o barierach
Przejście od leczenia cukrzycy typu pierwszego opartego na analizie danych historycznych i wielokrotnych wstrzyknięciach insuliny do zaawansowanych algorytmów automatycznego jej podawania na podstawie ciągłego monitorowania glukozy w czasie rzeczywistym jest spełnieniem marzeń o sztucznej trzustce. Pozwala chorym uniknąć powikłań cukrzycy i żyć pełnią życia.

Zdrowa tarczyca, czyli wszystko, co powinniśmy wiedzieć o goitrogenach
Z dr. n. med. Markiem Derkaczem, specjalistą chorób wewnętrznych, diabetologiem oraz endokrynologiem, wieloletnim pracownikiem Kliniki Endokrynologii, a wcześniej Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie rozmawia Antoni Król.

Onkologia – organizacja, dostępność, terapie
Jak usprawnić profilaktykę raka piersi, opiekę nad chorymi i dostęp do innowacyjnych terapii? – zastanawiali się eksperci 4 września br. podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu.

2024 rok: od A do Z
Czym ochrona zdrowia będzie żyć do końca roku? Kto i co wywrze na system ochrony zdrowia największy – pozytywny i negatywny – wpływ? Do pełnej prognozy potrzeba byłoby zapewne stu, jeśli nie więcej, haseł. Przedstawiamy więc wersję, z konieczności – i dla dobra Czytelnika – skróconą.

Demencja i choroba Alzheimera – jak się przygotować do opieki?
Demencja i choroba Alzheimera to schorzenia, które dotykają coraz większą liczbę seniorów, a opieka nad osobą cierpiącą na te choroby wymaga nie tylko ogromnej empatii, ale także odpowiednich przygotowań i wiedzy. Choroby te powodują zmiany w funkcjonowaniu mózgu, co przekłada się na stopniową utratę pamięci, umiejętności komunikacji, a także zdolności do samodzielnego funkcjonowania. Dla rodziny i bliskich opiekunów staje się to wielkim wyzwaniem, gdyż codzienność wymaga przystosowania się do zmieniających się potrzeb osoby z demencją. Jak skutecznie przygotować się do opieki nad seniorem i jakie działania podjąć, by zapewnić mu maksymalne wsparcie oraz godność?

Wygrać z sepsą
W Polsce wciąż nie ma powszechnej świadomości, co to jest sepsa. Brakuje jednolitych standardów jej diagnostyki i leczenia. Wiele do życzenia pozostawia dostęp do badań mikrobiologicznych, umożliwiających szybkie rozpoznnanie sespy i wdrożenie celowanej terapii. – Polska potrzebuje pilnie krajowego programu walki z sepsą. Jednym z jej kluczowych elementów powinien być elektroniczny rejestr, bo bez tego nie wiemy nawet, ile tak naprawdę osób w naszym kraju choruje i umiera na sepsę – alarmują specjaliści.

Jak cyfrowe bliźniaki wywrócą medycynę do góry nogami
Podobnie jak model pogody, który powstaje za pomocą komputerów o ogromnej mocy obliczeniowej, można generować prognozy zdrowotne dotyczące tego, jak organizm za-reaguje na chorobę lub leczenie, niezależnie od tego, czy jest to lek, implant, czy operacja. Ilość danych potrzebnych do stworzenia modelu zależy od tego, czy modelujemy funkcjonowanie całego ciała, wybranego organu czy podsystemu molekularnego. Jednym słowem – na jakie pytanie szukamy odpowiedzi.

Budowanie marki pracodawcy w ochronie zdrowia
Z Anną Macnar – dyrektorem generalnym HRM Institute, ekspertką w obszarze employer brandingu, kształtowania i optymalizacji środowiska pracy, budowania strategii i komunikacji marki oraz zarządzania talentami HR – rozmawia Katarzyna Cichosz.

Testy wielogenowe pozwalają uniknąć niepotrzebnej chemioterapii
– Wiemy, że nawet do 85% pacjentek z wczesnym rakiem piersi w leczeniu uzupełniającym nie wymaga chemioterapii. Ale nie da się ich wytypować na podstawie stosowanych standardowo czynników kliniczno-patomorfologicznych. Taki test wielogenowy jak Oncotype DX pozwala nam wyłonić tę grupę – mówi onkolog, prof. Renata Duchnowska.

Aż 9,3 tys. medyków ze Wschodu ma pracę dzięki uproszczonemu trybowi
Już ponad 3 lata działają przepisy upraszczające uzyskiwanie PWZ, a 2 lata – ułatwiające jeszcze bardziej zdobywanie pracy medykom z Ukrainy. Dzięki nim zatrudnienie miało znaleźć ponad 9,3 tys. członków personelu służby zdrowia, głównie lekarzy. Ich praca ratuje szpitale powiatowe przed zamykaniem całych oddziałów. Ale od 1 lipca mają przestać obowiązywać duże ułatwienia dla medyków z Ukrainy.

Kongres Zdrowia Seniorów 2024
Zdrowy, sprawny – jak najdłużej – senior, to kwestia interesu społecznego, narodowego – mówili eksperci podczas I Kongresu Zdrowia Seniorów, który odbył się 1 lutego w Warszawie.

Najlepsze systemy opieki zdrowotnej na świecie
W jednych rankingach wygrywają europejskie systemy, w innych – zwłaszcza efektywności – dalekowschodnie tygrysy azjatyckie. Większość z tych najlepszych łączy współpłacenie za usługi przez pacjenta, zazwyczaj 30% kosztów. Opisujemy liderów. Polska zajmuje bardzo odległe miejsca w rankingach.

Ile trwają studia medyczne w Polsce? Podpowiadamy!
Studia medyczne są marzeniem wielu młodych ludzi, ale wymagają dużego poświęcenia i wielu lat intensywnej nauki. Od etapu licencjackiego po specjalizację – każda ścieżka w medycynie ma swoje wyzwania i nagrody. W poniższym artykule omówimy dokładnie, jak długo trwają studia medyczne w Polsce, jakie są wymagania, by się na nie dostać oraz jakie możliwości kariery otwierają się po ich ukończeniu.

Ciemna strona eteru
Zabrania się sprzedaży eteru etylowego i jego mieszanin – stwierdzał artykuł 3 uchwalonej przez sejm ustawy z dnia 22 czerwca 1923 r. w przedmiocie substancji i przetworów odurzających. Nie bez kozery, gdyż, jak podawały statystyki, aż 80 proc. uczniów szkół narkotyzowało się eterem. Nauczyciele bili na alarm – używanie przez dzieci i młodzież eteru prowadzi do ich otępienia. Lekarze wołali – eteromania to zguba dla organizmu, prowadzi do degradacji umysłowej, zaburzeń neurologicznych, uszkodzenia wątroby. Księża z ambon przestrzegali – eteryzowanie się nie tylko niszczy ciało, ale i duszę, prowadząc do uzależnienia.