SZ nr 85–92/2019z 21 listopada 2019 r.
Jak trzymać w ryzach homocysteinę?
Łukasz Poniatowski
Homocysteina stanowi aminokwas bogaty w atomy siarki, powstający podczas przekształcenia metioniny do cysteiny. Jak wynika z przeprowadzonych badań na modelach zwierzęcych oraz obserwacji klinicznych, zwiększone stężenie homocysteiny w krążeniu jest powszechnie uznawane za niezależny czynnik ryzyka występowania chorób sercowo-naczyniowych.
Fot. iStock
W tym przypadku wydaje się, że podwyższony poziom homocysteiny wynika z wadliwego metabolizmu i przekształcenia metioniny, co stanowi efekt mutacji genów kodujących enzymy metabolizmu homocysteiny lub niedoborów niektórych witamin pełniących rolę kofaktorów w tej przemianie. Wiadomo, że niektóre leki, stan chorobowy, ciąża i laktacja – oprócz zmian genetycznych, niedoborów witamin oraz wybranych czynników środowiskowych – przyczyniają się do zmian poziomów homocysteiny.
Zwiększony poziom homocysteiny w surowicy krwi krążącej stanowi dobrze poznany czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, co wykazano między innymi u osób ze znacznym zwężeniem tętnicy szyjnej. W tym przypadku wykazano również, iż całkowity poziom homocysteiny stanowi silny czynnik prognostyczny śmiertelności u pacjentów z potwierdzoną angiograficznie chorobą naczyń wieńcowych. Ponadto, podwyższone stężenie aminokwasu wykazuje związek z wystąpieniem nagłego zatrzymania krążenia, szczególnie u pacjentów z cukrzycą. Biorąc pod uwagę brak innych czynników ryzyka wydaje się, iż homocysteina stymuluje ekspresję białka chemotaktycznego monocytów (MCP-1), naczyniowej proteiny adhezyjnej 1 (VCAM-1) oraz selektyny E (CD62E), kolektywnie przyczyniając się do zwiększonej adhezji monocytów do śródbłonka tętniczego, co powoduje rozwój miażdżycy poprzez ułatwienie infiltracji komórek układu immunologicznego do ścian naczyń krwionośnych. Obserwowane uszkodzenie wynikające z podwyższonego poziomu homocysteiny wywołuje uwalnianie cytokin oraz innych mediatorów stanu zapalnego, co dodatkowo jest związane z wystąpieniem stresu oksydacyjnego. Zachodzące procesy prowadzą do utleniania lipoprotein o niskiej gęstości (LDL) i innych składników blaszek miażdżycowych, jak również potencjalnie wywołują antagonizujący wpływ właściwości rozszerzających tlenku azotu (NO), co kolektywnie prowadzi do szeroko rozumianej dysfunkcji śródbłonka naczyniowego.
Poza ewidentnym powiązaniem podwyższonego poziomu homocysteiny z występowaniem chorób sercowo-naczyniowych w chwili obecnej wiadomo, iż jest on również skorelowany ze zwiększonym ryzykiem populacyjnym wystąpienia choroby Alzheimera, udaru mózgu, choroby Parkinsona, osteoporozy, niewydolności nerek, insulinooporności, niedoczynności tarczycy, chorób układu pokarmowego oraz nowotworzenia.
W terapii związanej z obniżeniem poziomu homocysteiny rozważano do tej pory różne podejścia. Indywidualna suplementacja witaminami z grupy B, w szczególności witaminą B12, witaminą B6 oraz kwasem foliowym oraz ich odpowiednimi kombinacjami została dobrze zbadana oraz potwierdzona wynikami wielu badań. Zastosowanie tego schematu terapeutycznego jest skuteczne w obniżaniu podwyższonego poziomu homocysteiny w osoczu. Chorzy ze zdiagnozowaną chorobą niedokrwienną serca poddani tej interwencji prezentują poprawę w zakresie rozszerzania naczyń zależnego od śródbłonka i zmniejszenie niedokrwienia mięśnia sercowego wywołanego wysiłkiem fizycznym. Wydaje się, iż w tym przypadku tego rodzaju suplementacja może stanowić opłacalną formę terapii pozbawioną działań niepożądanych. Z tego też względu preparat Homocyne® stanowi kompozycję aż 6 najważniejszych składników odżywczych, takich jak witamina PP (amid kwasu nikotynowego), witamina B2 (ryboflawina), witamina B6 (p5p), witamina B7 (biotyna), witamina B12 (metylokobalamina) oraz witamina B9 (kwas foliowy), które kontrolują i wspierają utrzymanie optymalnego poziomu homocysteiny. W tym przypadku wysoko przyswajalne formy składników oraz poszczególne kofaktory obecne w produkcie działają w sposób synergiczny, biorąc czynny udział w procesie metabolizmu homocysteiny. Dodatkowo zawarta w formule preparatu aktywna biologicznie i przebadana klinicznie postać kwasu foliowego (Quatrefolic®), dostarcza organizmowi folian, który może być wchłonięty od razu, bez konieczności metabolizowania.
Poza wdrożeniem odpowiedniego postępowania, którym jest interwencja dietetyczna, zastosowanie preparatu Homocyne® pozwoli na utrzymanie prawidłowego poziomu homocysteiny w ustroju, niwelując ryzyko wystąpienia szeregu schorzeń i chorób wynikających z jej podwyższonego poziomu we krwi. Pacjenci ze zmniejszoną podażą kwasu foliowego w diecie lub zwiększonym zapotrzebowaniem na witaminę B9 odniosą w tym przypadku również wymierne korzyści z powodu dostarczenia do organizmu aktywnej biologicznie postaci Quatrefolic®, która dowiodła swojej skuteczności w wielu przeprowadzonych do tej pory analizach.
Zwiększony poziom homocysteiny obserwowany w naszej populacji i jego związek z różnymi chorobami wymaga dalszego zrozumienia oraz opracowania nowych podejść dietetycznych i alternatywnych metod terapeutycznych prowadzących do obniżenia poziomu aminokwasu we krwi. Dalsze pogłębione badania dotyczące aspektów nierównowagi w układzie aminokwasów w poszczególnych stanach chorobowych stanowią obecnie przedmiot wielu aktywnych i ciągle prowadzonych analiz. Jednakże biorąc pod uwagę obszerne piśmiennictwo obejmujące ponad 22 000 publikacji, należy stwierdzić, iż rola podwyższonego poziomu homocysteiny w wielu jednostkach chorobowych jest dobrze ustalona i usankcjonowana. Z tego względu interwencja związana z zastosowaniem preparatu Homocyne® może być związana z obniżeniem ryzyka wystąpienia oraz z niwelowaniem skutków u ludzi schorzeń, takich jak choroby sercowo-naczyniowe, choroby neurodegeneracyjne oraz choroby nerek.
Piśmiennictwo
01. McCully K.S., Vascular pathology of homocysteinemia: implications for the pathogenesis of arteriosclerosis, „Am J Pathol.” 1969 Jul;56(1):111-28.
02. Rothenbacher D., Fischer H.G., Hoffmeister A., Hoffmann M.M., März W., Bode G., Rosenthal J., Koenig W., Brenner H., Homocysteine and methylenetetrahydrofolate reductase genotype: association with risk of coronary heart disease and relation to inflammatory, hemostatic, and lipid parameters, „Atherosclerosis.” 2002 May;162(1):193–200. doi: 10.1016/s0021-9150(01)00699-2.
03. Nygård O., Nordrehaug J.E., Refsum H., Ueland P.M., Farstad M., Vollset S.E., Plasma homocysteine levels and mortality in patients with coronary artery disease, „N Engl J Med.” 1997 Jul 24;337(4):230-6. doi: 10.1056/NEJM199707243370403.
04. Selhub J., Jacques P.F., Bostom A.G., D’Agostino R.B., Wilson P.W., Belanger A.J., O’Leary D.H., Wolf P.A., Schaefer E.J., Rosenberg I.H., Association between plasma homocysteine concentrations and extracranial carotid-artery stenosis, „N Engl J Med.” 1995 Feb 2;332(5):286-91. doi: 10.1056/NEJM199502023320502.
05. Burke A.P., Fonseca V., Kolodgie F., Zieske A., Fink L., Virmani R., Increased serum homocysteine and sudden death resulting from coronary atherosclerosis with fibrous plaques, „Arterioscler Thromb Vasc Biol.” 2002 Nov 1;22(11):1936-41. doi: 10.1161/01.atv.0000035405.16217.86.
06. Kojoglanian S.A., Jorgensen M.B., Wolde-Tsadik G., Burchette R.J., Aharonian V.J., Restenosis in Intervened Coronaries with Hyperhomocysteinemia (RICH), „Am Heart J.” 2003 Dec;146(6):1077-81. doi: 10.1016/S0002-8703(03)00518-0.
07. Loscalzo J., The oxidant stress of hyperhomocyst(e)inemia, „J Clin Invest.” 1996 Jul 1;98(1):5–7. doi: 10.1172/JCI118776.
08. Lonn E., Yusuf S., Arnold M.J., Sheridan P., Pogue J., Micks M., McQueen M.J., Probstfield J., Fodor G., Held C., Genest J. Jr, Heart Outcomes Prevention Evaluation (HOPE) 2 Investigators. Homocysteine lowering with folic acid and B vitamins in vascular disease, „N Engl J Med.” 2006 Apr 13;354(15):1567-77. doi: 10.1056/NEJMoa060900.
09. Schnyder G., Roffi M., Flammer Y., Pin R., Hess O.M., Effect of homo-cysteine-lowering therapy with folic acid, vitamin B12, and vitamin B6 on clinical outcome after percutaneous coronary intervention: the Swiss Heart study: a randomized controlled trial, „JAMA” 2002 Aug 28;288(8):973-9. doi: 10.1001/jama.288.8.973.
10. Bønaa K.H., Njølstad I., Ueland P.M., Schirmer H., Tverdal A., Steigen T., Wang H., Nordrehaug J.E., Arnesen E., Rasmussen K., NORVIT Trial Investigators, Homocysteine lowering and cardiovascular events after acute myocardial infarction, „N Engl J Med.” 2006 Apr 13;354(15):1578-88.