SZ nr 67–76/2018z 6 września 2018 r.
Kremlowskie kuranty grają dla wirusów
Małgorzata Solecka
Ponad 41 tysięcy zachorowań, 37 zgonów – to bilans wirusa odry w Europie tylko w pierwszym półroczu 2018 roku. Statystyki zatrważają, bo w całym 2017 roku zachorowań było „tylko” niecałe 24 tysiące.
Wirus odry w Europie atakuje w krajach, gdzie albo załamał się system szczepień ochronnych (Ukraina, kraj dotknięty konfliktem zbrojnym), albo przez wiele lat obniżał się poziom wyszczepialności szczepionką MMR. Za to ostatnie odpowiadają przede wszystkim ruchy antyszczepionkowe, rozsiewające i podtrzymujące obaloną przez naukowców tezę o związku szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce z autyzmem.
Tymczasem 24 sierpnia brytyjski dziennik „The Times” opisał, jak Rosja wspiera ruchy antyszczepionkowe – w Internecie, przede wszystkim w mediach społecznościowych. Zarówno w Europie i Stanach Zjednoczonych rosyjskie trolle i boty promują spiskowe teorie związane ze szczepieniami. O rosyjskiej aktywności w tym zakresie pisaliśmy już przed wakacjami, jednak w tej chwili teoria ta zyskała mocne naukowe potwierdzenie. Przemawiają za nią nie tylko wyniki dziennikarskich śledztw, ale również ustalenia naukowców z amerykańskich uniwersytetów w Maryland i Johns Hopkins University i publikacja amerykańskiego periodyku naukowego „American Journal of Public Health”.
Badacze ustalili m.in., że zarejestrowane w Rosji konta na Twitterze publikują prowokujące, anglojęzyczne wpisy, zawierające zarówno głosy za, jak i przeciwko szczepieniom. – Ma to służyć prowokowaniu kłótni i ich jak najdłuższemu utrzymywaniu – orzekli. Bo działania Rosji nie są wymierzone w szczepienia jako takie. Temat szczepień został wytypowany jako ten, któremu towarzyszy ogromne natężenie emocji, potencjał konfliktogenny.
Prorosyjskie konta (trolle) rozpowszechniały m.in. film kontrowersyjnego i skreślonego z rejestru lekarzy aktywisty Andrew Wakefielda, w którym fałszywie ostrzegano przed rzekomym zagrożeniem, wynikającym ze szczepionek na odrę, świnkę i różyczkę. Na innych można było znaleźć fałszywe informacje, jakoby szczepionki doprowadziły do zgonów lub ciężkich powikłań trzech czwartych dzieci w jednej z meksykańskich miejscowości.
Niektóre z wiadomości były wysyłane z kont związanych z farmą trolli z Petersburga, którą wcześniej Departament Sprawiedliwości zidentyfikował jako podmiot usiłujący wpłynąć na wynik wyborów prezydenckich w Stanach Zjednoczonych w 2016 roku.
W Polsce ruch antyszczepionkowy w ostatnim czasie odniósł sukces, zbierając wymaganą liczbę podpisów pod projektem ustawy znoszącym obowiązek szczepień. Jesienią w sejmie odbędzie się pierwsze czytanie.