Służba Zdrowia - strona główna
SZ nr 19–22/2002
z 7 marca 2002 r.


>>> Wyszukiwarka leków refundowanych


Krytycznie o programie ministra Łapińskiego

W ub. tygodniu senator Zbigniew Religa i poseł Andrzej Wojtyła, reprezentujący Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe – Ruch Nowej Polski, przedstawili dziennikarzom ocenę dokumentu "Narodowa ochrona zdrowia – strategiczne kierunki działań Ministerstwa Zdrowia w latach 2002-2003". Prof. Z. Religa, pytany, dlaczego stronnictwo nie przystąpiło do "Ruchu Obrony Pacjentów i Pracowników Ochrony Zdrowia przed ministrem Łapińskim", wyjaśnił, że formuła działania zaproponowanego przez Platformę Obywatelską nie jest najlepsza. – Chętnie usiądziemy z ministrem do stołu i będziemy rozmawiać – deklarował. – Dlaczego mielibyśmy zakładać, że dyskusji nie będzie, a nasze argumenty zostaną odrzucone?


W dokumencie, opracowanym przez zespół ds. zdrowia SKL – RNP, stronnictwo wyraziło głęboki niepokój, związany z planami resortu. "Zgadzając się generalnie z tezą, że Minister Zdrowia pozbawiony został w wyniku wprowadzenia reform zdrowotnych możliwości kreowania polityki zdrowotnej, uważamy, że niewłaściwe jest wprowadzenie jednego w skali kraju Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia, czyli jednej Ubezpieczalni Zdrowotnej (bo przecież nadal ma obowiązywać system ściągania składek poprzez ZUS i KRUS), do której spływałyby składki, ale w wysokości zależnej od woli parlamentu" – piszą autorzy oceny.

Takie działanie, zdaniem SKL – RNP, spowoduje pogorszenie jakości świadczonych usług zdrowotnych z powodu braku konkurencji w systemie ubezpieczeń zdrowotnych oraz między świadczeniodawcami (co wynika z zapowiedzi ujednolicenia cen usług i ich ilości). Pacjent nie będzie miał wpływu na to, jaki szpital czy lekarz będzie mu udzielał świadczeń, bo "dobry czy zły lekarz" będzie otrzymywał podobne wynagrodzenie. Zdaniem SKL – RNP jest to powrót do praktyk obowiązujących w Polsce przed 1989 rokiem. Spowoduje to ponadto zaprzepaszczenie dorobku ostatnich czterech lat w postaci swobodnego wyboru lekarza przez pacjenta czy wynagradzania lekarzy za ich kompetencje i stosunek do leczonych pacjentów.

Nastąpi upolitycznienie zarządzania i finansowania ochrony zdrowia w Polsce – przewiduje stronnictwo. Minister będzie nie tylko kreatorem polityki zdrowotnej, ale również jej organizatorem, będzie nią zarządzał i centralnie finansował. W dodatku – nakłady będą zależały od decyzji politycznej parlamentu. To powrót do reguł obowiązujących w centralnie sterowanej gospodarce socjalistycznej.

Dojdzie do faktycznej likwidacji instytucji lekarza rodzinnego – obawiają się autorzy oceny. Już decyzja Ministerstwa Zdrowia o tym, że pogotowie musi udzielać pomocy w przypadku każdego zgłoszenia, spowodowała, że stało się ono na powrót "przychodnią na kółkach". Obserwuje się wyraźne zwiększenie zgłoszeń i opóźnienia w udzielaniu pomocy w przypadkach naprawdę nagłych. Fakt, że lekarze rodzinni, mający podpisane umowy na udzielanie całodobowej pomocy swoim pacjentom, są wyręczani przez pogotowie, przeczy zasadzie ciągłości opieki zdrowotnej nad pacjentem, co jest obecnie kanonem w organizacji ochrony zdrowia na świecie. Dokument MZ przewiduje zaś, że taka polityka w zakresie pomocy doraźnej będzie kontynuowana.

Powiększy się zjawisko funkcjonowania "czarnej i szarej strefy" w ochronie zdrowia. Zapowiedź rozszerzenia możliwości funkcjonowania jednostek prywatnych w szpitalach publicznych spowoduje szereg patologii, które już w przeszłości ujawniały kontrole NIK. Niepokoi polityków SKL – RNP zapowiedź pozostawienia w gestii władz publicznych jedynie szpitali znajdujących się w krajowej sieci, tj. obecnych szpitali wojewódzkich. W przyszłości może to spowodować ograniczenie dostępu do usług ludności zamieszkującej prowincję Polski.

Zdaniem autorów oceny dokument przedstawiony przez MZ zawiera wiele błędów merytorycznych. Stwierdza np., że zbyt szeroko są obecnie stosowane metody rozliczania "za usługę". Tymczasem metoda taka jest szeroko stosowana jedynie w sektorze prywatnym. W poz stosuje się metodę kapitacyjną, w szpitalach za "przyjęcie" z określonym limitem – jedynie w specjalistyce kasy płacą "za usługę" z określonym limitem. "Przyjmując, że system pokrywania kosztów usług szpitalnych jest wstępem do wprowadzenia systemu DRG, czyli opłaty za procedurę medyczną, stwierdzamy, że takie metody pokrywania kosztów usług zdrowotnych są obecnie najbardziej efektywne, co podkreślają nie tylko eksperci, ale także nauczyciele zarządzania ochroną zdrowia w większości uczelni na świecie" – czytamy. Zapowiedź rozszerzenia systemu kapitacyjnego na opiekę szpitalną spowoduje niczym nie uzasadniony, nadmierny dopływ pacjentów z poz i oblężenie szpitali przez chorych z przypadkami banalnymi, co spowoduje oczywiście eskalację kosztów. Szpitale zaś, jak dawniej, nie będą zainteresowane leczeniem, ponieważ niezależnie od tego, czy będą leczyły, czy nie, otrzymają takie same środki.

"Jesteśmy ciekawi, jak Minister Zdrowia poradzi sobie z likwidacją nadmiernej liczby szpitali i łóżek szpitalnych w województwach o wysokich wskaźnikach bazy materialnej i ludzkiej, np. na Śląsku, Mazowszu czy Dolnym Śląsku, jakie zaś działania podejmie w przypadku województw ściany wschodniej o niskich wskaźnikach" – pytają autorzy.

MZ proponuje "godzinną gotowość poradni" specjalistycznych jako podstawę organizacji i rozliczeń tego typu świadczeń – przypominają. Jest to powrót do systemu obowiązującego w Polsce w całym okresie powojennym, czyli pensji dla lekarzy specjalistów. Taki system rozliczeń jest najmniej efektywny, ponieważ niezależnie od jakości udzielonego świadczenia – opłata, jaką otrzyma świadczeniodawca, jest jednakowa. Spowoduje to nieuzasadniony terapeutycznie nadmierny dopływ pacjentów z poz do poradni specjalistycznych, eskalację kosztów, ograniczy rolę lekarza rodzinnego, który w założeniach miał sprawować całościową opiekę nad podopiecznymi.

Krajowa sieć szpitali opracowywana jest w MZ od roku 1993 – zauważają politycy stronnictwa. W poprzedniej kadencji parlamentu sejmowa Komisja Zdrowia taki wstępny dokument otrzymała. Autorzy oceny wątpią w możliwości i efekty opracowania regionalnej sieci przez samorządy wojewódzkie. Doświadczenia wskazują, że likwidacja placówek szpitalnych napotyka na ogromne opory społeczne; w obliczu zbliżających się wyborów samorządowych praktycznie jest niemożliwa. Fatalna sytuacja finansowa niektórych kas wynika stąd, że w szpitalach nie przeprowadzono restrukturyzacji.

SKL – RNP niepokoi zapowiedź likwidacji około 30 tysięcy łóżek szpitalnych w Polsce. Wskaźniki liczby łóżek szpitalnych na 10 tys. ludności są obecnie porównywalne ze średnimi europejskimi. Posiadamy ok. 63 łóżka na 10 tys. mieszkańców, normy w krajach europejskich są zaś wyższe – średnio 68/10 tys. Należy natomiast zmienić profil łóżek: zmniejszyć liczbę krótkoterminowych do ok. 43/10 tys., podwoić w opiece długoterminowej, zwiększyć liczbę łóżek długoterminowych w psychiatrii, podwoić w opiece paliatywnej oraz rehabilitacji. W ostatnich dwóch latach w Polsce realizowano restrukturyzację łóżek szpitalnych w oparciu o programy regionalne, co spowodowało częściową poprawę – przypominają autorzy oceny.

Odnoszą się też do koncepcji Nocnej Wyjazdowej Pomocy Lekarskiej, która – przypominają – w wielu miejscach w kraju już funkcjonuje. Propozycję dyżurowania jednego lekarza na 20-30 tys. mieszkańców uznają jednak za nierealną, zwłaszcza na terenach wiejskich. To również rujnuje cały dotychczasowy system funkcjonowania instytucji lekarza rodzinnego. "Ciekawe, jak można udzielać wstępnej porady lekarskiej przez telefon, przy użyciu określonych algorytmów. Czyżby prawdziwe były pogłoski, że stoi za tym jedna z firm ubiegających się o to, by taki system w Polsce wprowadzić i potem za ciężkie pieniądze monitorować?" – pytają.

Zwracają też uwagę na projekt utworzenia przy Narodowym Funduszu Ochrony Zdrowia "funduszu rezerwowego", który będzie zasilany 5% wpływów ze składek na ochronę zdrowia. Środki te mają wyrównywać różnice w dostępie do świadczeń zdrowotnych w różnych regionach kraju, a będą uruchamiane w "sytuacji zagrożenia funkcjonowania od strony finansowej oddziału wojewódzkiego". Tymczasem ustawa o puz w jednym z artykułów mówi, że "Kasy Chorych uczestniczą w wyrównaniu finansowym między kasami ze względu na zróżnicowanie przychodów i kosztów". Taki mechanizm więc istnieje i to zgodnie z ustawą o puz Rada Ministrów określa w drodze rozporządzenia algorytm wyrównania. W dokumencie MZ proponuje się natomiast odejście od tej w założeniu obiektywnej metody wyrównania i zastąpienie jej uznaniową. Bowiem nikt inny tylko Minister będzie decydował, który oddział wojewódzki NFOZ skorzysta z takiego wyrównania – komentują.

Ministerstwo zakłada nowelizację ustawy o puz w celu likwidacji opłaty ryczałtowej za leki podstawowe i recepturowe. Do tego nie jest konieczna nowelizacja ustawy, a jedynie zmiana rozporządzeń do art. 38 i 39 ustawy – podkreślają autorzy oceny. Rozporządzenia te wydaje Minister Zdrowia i to jest jego ustawowy obowiązek.

Zamiar przejęcia przez MZ kompetencji Urzędu Rejestracji Leków również budzi zdziwienie, ponieważ na początku lat 90. MZ posiadało te kompetencje, zrezygnowało z nich jednak ze względu na trudności kadrowe i finansowe.

W dokumencie MZ proponuje się ustalenie cen urzędowych na leki importowane. Jest to ciekawa koncepcja – stwierdzają autorzy oceny, podobnie jak koncepcja ustalania oddzielnie cen urzędowych na leki stosowane w lecznictwie zamkniętym. Czym jednak różni się ten sam lek stosowany w szpitalu i w przychodni?

Opisując zadania samorządu, jako przykład podaje się przygotowywanie planów zdrowotnych i zadania w zakresie zaopatrzenia w leki, sprzęt jednorazowego użytku, preparaty diagnostyczne. W jaki sposób samorząd będzie to realizował? Do zadań samorządu zaliczono również walkę z używkami – paleniem tytoniu, piciem alkoholu, narkomanią. Wszędzie na świecie zadania z zakresu zdrowia publicznego są domeną państwa. Jak to się ma do zmniejszenia nakładów na zdrowie publiczne w budżecie 2002 roku? Czy nie jest to próba zepchnięcia tych zadań na samorządy?

Niepokojące są propozycje zmian norm zawartych w ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym, jak np. jedno Centrum Powiadamiania Ratunkowego (CPR) na 300 tys. mieszkańców. Już obecnie szpitalne oddziały ratunkowe i CPR-y funkcjonują w wielu miejscach w Polsce i zgodnie z ustawą każdy przypada na ok. 100 tys. mieszkańców. Co MZ zrobi z ich nadmierną liczbą, powstałą w okresie ostatniego roku, przy dużym wysiłku finansowym zakładów opieki zdrowotnej i samorządów?

Za niepokojący autorzy oceny uznali też m.in. pomysł finansowania kosztów leczenia ofiar wypadków ze składek OC kierowców. Jest to zamaskowana forma sięgania do kieszeni podatnika. Już i tak wysokie składki OC będą musiały drastycznie wzrosnąć. Zwłaszcza że już obecnie tylko połowa składki na ZUS jest oszczędzana na naszą przyszłą emeryturę, reszta to przymusowe ubezpieczenie rentowe, wypadkowe i chorobowe. Minister nie proponuje jednak zmniejszenia składki na ZUS, chodzi mu jedynie o wykupienie droższej polisy OC, czyli finansowanie podwójnego systemu ubezpieczeń. Projekt ustawy, który Rada Ministrów skierowała już do Sejmu, nie precyzuje, że odnosi się on tylko do wypadków drogowych, można więc domniemywać, że obejmie też inne wypadki. Wzrośnie zatem również cena polisy od odpowiedzialności cywilnej. Takie rozwiązanie dotknie wszystkich, również rolników w razie wypadków w gospodarstwach rolnych. Obecnie polisa kosztuje rolnika kilka złotych od hektara. Jeśli kasy chorych zaczną obciążać ubezpieczycieli kosztami leczenia rolników, którzy ulegli wypadkowi, koszt polisy zdecydowanie wzrośnie, a większości rolników nie będzie stać na jej wykupienie.

Autorzy oceny krytykują też pomysł powoływania rad przy Narodowym Funduszu Ochrony Zdrowia i jego oddziałach, które miałyby mieć charakter społeczny – bez wynagrodzenia. A przecież Rady Społeczne funkcjonowały do niedawna przy zozach i ich wpływ na funkcjonowanie zakładów był fikcją, m.in. dlatego, że miały społeczny charakter.

Politycy SKL – RNP dostrzegają kilka pozytywów w dokumencie MZ, np. zapowiedź zwiększenia liczby lekarzy kształconych w dziedzinie medycyny rodzinnej. Po co jednak ich kształcić, skoro instytucja lekarza rodzinnego w przedstawionym systemie jest demontowana?

Dobrze, że MZ chce wrócić do systemu RUM. Powszechne jednak wprowadzenie go we wszystkich jednostkach ochrony zdrowia jest nierealne – stwierdzają autorzy oceny – z powodu braku odpowiednio wykwalifikowanych kadr w zakresie epidemiologii, statystyki medycznej, biostatystyki czy organizacji ochrony zdrowia. "Boimy się, że dane niezbędne do funkcjonowania tego systemu będą brane z sufitu, podobnie jak na początku, gdy system ten był wdrażany w części placówek ochrony zdrowia w Polsce. Uważamy, że wystarczające jest stworzenie RUM w kilkunastu reprezentatywnych placówkach w Polsce, z odpowiednim oprzyrządowaniem i fachową kadrą. Wówczas można liczyć na rzetelne zbieranie danych i prawidłowe funkcjonowanie RUM. Koszty systemu będą również niższe aniżeli zapowiedziane w dokumencie. Taki był zamysł funkcjonowania tego systemu na początku jego wdrażania, czyli jeszcze w roku 1993".




Najpopularniejsze artykuły

Fenomenalne organoidy

Organoidy to samoorganizujące się wielokomórkowe struktury trójwymiarowe, które w warunkach in vitro odzwierciedlają budowę organów lub guzów nowotworowych in vivo. Żywe modele części lub całości narządów ludzkich w 3D, w skali od mikrometrów do milimetrów, wyhodowane z tzw. indukowanych pluripotentnych komórek macierzystych (ang. induced Pluripotent Stem Cells, iPSC) to nowe narzędzia badawcze w biologii i medycynie. Stanowią jedynie dostępny, niekontrowersyjny etycznie model wczesnego rozwoju organów człowieka o dużym potencjale do zastosowania klinicznego. Powstają w wielu laboratoriach na świecie, również w IMDiK PAN, gdzie badane są organoidy mózgu i nowotworowe. O twórcach i potencjale naukowym organoidów mówi prof. dr hab. n. med. Leonora Bużańska, kierownik Zakładu Bioinżynierii Komórek Macierzystych i dyrektor w Instytucie Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej w Warszawie im. Mirosława Mossakowskiego Polskiej Akademii Nauk (IMDiK PAN).

10 000 kroków dziennie? To mit!

Odkąd pamiętam, 10 000 kroków było złotym standardem chodzenia. To jest to, do czego powinniśmy dążyć każdego dnia, aby osiągnąć (rzekomo) optymalny poziom zdrowia. Stało się to domyślnym celem większości naszych monitorów kroków i (czasami nieosiągalną) linią mety naszych dni. I chociaż wszyscy wspólnie zdecydowaliśmy, że 10 000 to idealna dzienna liczba do osiągnięcia, to skąd się ona w ogóle wzięła? Kto zdecydował, że jest to liczba, do której powinniśmy dążyć? A co ważniejsze, czy jest to mit, czy naprawdę potrzebujemy 10 000 kroków dziennie, aby osiągnąć zdrowie i dobre samopoczucie?

Cukrzyca: technologia pozwala pacjentom zapomnieć o barierach

Przejście od leczenia cukrzycy typu pierwszego opartego na analizie danych historycznych i wielokrotnych wstrzyknięciach insuliny do zaawansowanych algorytmów automatycznego jej podawania na podstawie ciągłego monitorowania glukozy w czasie rzeczywistym jest spełnieniem marzeń o sztucznej trzustce. Pozwala chorym uniknąć powikłań cukrzycy i żyć pełnią życia.

Zdrowa tarczyca, czyli wszystko, co powinniśmy wiedzieć o goitrogenach

Z dr. n. med. Markiem Derkaczem, specjalistą chorób wewnętrznych, diabetologiem oraz endokrynologiem, wieloletnim pracownikiem Kliniki Endokrynologii, a wcześniej Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie rozmawia Antoni Król.

Onkologia – organizacja, dostępność, terapie

Jak usprawnić profilaktykę raka piersi, opiekę nad chorymi i dostęp do innowacyjnych terapii? – zastanawiali się eksperci 4 września br. podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu.

2024 rok: od A do Z

Czym ochrona zdrowia będzie żyć do końca roku? Kto i co wywrze na system ochrony zdrowia największy – pozytywny i negatywny – wpływ? Do pełnej prognozy potrzeba byłoby zapewne stu, jeśli nie więcej, haseł. Przedstawiamy więc wersję, z konieczności – i dla dobra Czytelnika – skróconą.

Demencja i choroba Alzheimera – jak się przygotować do opieki?

Demencja i choroba Alzheimera to schorzenia, które dotykają coraz większą liczbę seniorów, a opieka nad osobą cierpiącą na te choroby wymaga nie tylko ogromnej empatii, ale także odpowiednich przygotowań i wiedzy. Choroby te powodują zmiany w funkcjonowaniu mózgu, co przekłada się na stopniową utratę pamięci, umiejętności komunikacji, a także zdolności do samodzielnego funkcjonowania. Dla rodziny i bliskich opiekunów staje się to wielkim wyzwaniem, gdyż codzienność wymaga przystosowania się do zmieniających się potrzeb osoby z demencją. Jak skutecznie przygotować się do opieki nad seniorem i jakie działania podjąć, by zapewnić mu maksymalne wsparcie oraz godność?

Wygrać z sepsą

W Polsce wciąż nie ma powszechnej świadomości, co to jest sepsa. Brakuje jednolitych standardów jej diagnostyki i leczenia. Wiele do życzenia pozostawia dostęp do badań mikrobiologicznych, umożliwiających szybkie rozpoznnanie sespy i wdrożenie celowanej terapii. – Polska potrzebuje pilnie krajowego programu walki z sepsą. Jednym z jej kluczowych elementów powinien być elektroniczny rejestr, bo bez tego nie wiemy nawet, ile tak naprawdę osób w naszym kraju choruje i umiera na sepsę – alarmują specjaliści.

Jak cyfrowe bliźniaki wywrócą medycynę do góry nogami

Podobnie jak model pogody, który powstaje za pomocą komputerów o ogromnej mocy obliczeniowej, można generować prognozy zdrowotne dotyczące tego, jak organizm za-reaguje na chorobę lub leczenie, niezależnie od tego, czy jest to lek, implant, czy operacja. Ilość danych potrzebnych do stworzenia modelu zależy od tego, czy modelujemy funkcjonowanie całego ciała, wybranego organu czy podsystemu molekularnego. Jednym słowem – na jakie pytanie szukamy odpowiedzi.

Budowanie marki pracodawcy w ochronie zdrowia

Z Anną Macnar – dyrektorem generalnym HRM Institute, ekspertką w obszarze employer brandingu, kształtowania i optymalizacji środowiska pracy, budowania strategii i komunikacji marki oraz zarządzania talentami HR – rozmawia Katarzyna Cichosz.

Testy wielogenowe pozwalają uniknąć niepotrzebnej chemioterapii

– Wiemy, że nawet do 85% pacjentek z wczesnym rakiem piersi w leczeniu uzupełniającym nie wymaga chemioterapii. Ale nie da się ich wytypować na podstawie stosowanych standardowo czynników kliniczno-patomorfologicznych. Taki test wielogenowy jak Oncotype DX pozwala nam wyłonić tę grupę – mówi onkolog, prof. Renata Duchnowska.

Aż 9,3 tys. medyków ze Wschodu ma pracę dzięki uproszczonemu trybowi

Już ponad 3 lata działają przepisy upraszczające uzyskiwanie PWZ, a 2 lata – ułatwiające jeszcze bardziej zdobywanie pracy medykom z Ukrainy. Dzięki nim zatrudnienie miało znaleźć ponad 9,3 tys. członków personelu służby zdrowia, głównie lekarzy. Ich praca ratuje szpitale powiatowe przed zamykaniem całych oddziałów. Ale od 1 lipca mają przestać obowiązywać duże ułatwienia dla medyków z Ukrainy.

Kongres Zdrowia Seniorów 2024

Zdrowy, sprawny – jak najdłużej – senior, to kwestia interesu społecznego, narodowego – mówili eksperci podczas I Kongresu Zdrowia Seniorów, który odbył się 1 lutego w Warszawie.

Najlepsze systemy opieki zdrowotnej na świecie

W jednych rankingach wygrywają europejskie systemy, w innych – zwłaszcza efektywności – dalekowschodnie tygrysy azjatyckie. Większość z tych najlepszych łączy współpłacenie za usługi przez pacjenta, zazwyczaj 30% kosztów. Opisujemy liderów. Polska zajmuje bardzo odległe miejsca w rankingach.

Ile trwają studia medyczne w Polsce? Podpowiadamy!

Studia medyczne są marzeniem wielu młodych ludzi, ale wymagają dużego poświęcenia i wielu lat intensywnej nauki. Od etapu licencjackiego po specjalizację – każda ścieżka w medycynie ma swoje wyzwania i nagrody. W poniższym artykule omówimy dokładnie, jak długo trwają studia medyczne w Polsce, jakie są wymagania, by się na nie dostać oraz jakie możliwości kariery otwierają się po ich ukończeniu.

Ciemna strona eteru

Zabrania się sprzedaży eteru etylowego i jego mieszanin – stwierdzał artykuł 3 uchwalonej przez sejm ustawy z dnia 22 czerwca 1923 r. w przedmiocie substancji i przetworów odurzających. Nie bez kozery, gdyż, jak podawały statystyki, aż 80 proc. uczniów szkół narkotyzowało się eterem. Nauczyciele bili na alarm – używanie przez dzieci i młodzież eteru prowadzi do ich otępienia. Lekarze wołali – eteromania to zguba dla organizmu, prowadzi do degradacji umysłowej, zaburzeń neurologicznych, uszkodzenia wątroby. Księża z ambon przestrzegali – eteryzowanie się nie tylko niszczy ciało, ale i duszę, prowadząc do uzależnienia.




bot