SZ nr 93–100/2017z 14 grudnia 2017 r.
Medycy gorszego SOR-tu
Krzysztof Boczek
Większość ratowników pracujących poza pogotowiem i dyspozytorniami nadal nie dostała obiecanej w lipcu podwyżki 400 zł. Ministerstwo umywa ręce, NFZ milczy, a dyrektorzy placówek powtarzają preteksty jak mantrę.
W Kujawsko-Pomorskim Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy pracuje pięciu ratowników medycznych – czterech na oddziale, jeden na izbie przyjęć. Mimo iż ponad 4 miesiące temu Ministerstwo Zdrowia zgodziło się dać ratownikom 400 zł podwyżki od 1 lipca, oni jej nie zobaczyli do końca listopada.
– Najpierw chodziliśmy do dyrekcji, a tam nas zbywali – opisuje Szymon Tuszyński, jeden z ratowników KPCP. Potem wystosowali pismo ponaglające. Bez efektów. Wreszcie pismo oficjalne z przypomnieniem o należnych podwyżkach. – W odpowiedzi dyrektor napisał, że czekają na akt prawny z MZ – mówi Tuszyński. On nie rozumie, o co chodzi, bo część szpitali w Kujawsko-Pomorskiem wypłaciła podwyżki wszystkim ratownikom.
Żadnych 400 zł także nie dostała Katarzyna Sobótka i 30 innych ratowników na SOR-ze w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Lublinie. Na początku dyrekcja obiecywała im wyrównanie zaległego dodatku. – Potem powiedzieli, że szpital nie ma podstaw prawnych, a tym samym obowiązku wypłaty podwyżek – opisuje Sobótka.
3 osoby na województwo
I tak jest w całym kraju. Ratownicy w ambulansach i dyspozytorniach – jako jedyni – prawie wszyscy otrzymali podwyżki. Zaś ich koledzy po fachu na SOR-ach, izbach przyjęć, oddziałach szpitalnych, w transporcie i innych jednostkach, w przygniatającej większości placówek nie zobaczyli nawet złotówki bonusu. – W Wielkopolsce jest bardzo źle, jedynie 3 ośrodki wypłaciły dodatki. Sądzę, że to mniej niż 5 proc. placówek – twierdzi Robert Judek, koordynator komitetu protestacyjnego ratowników w tym województwie. – W Opolskiem, w transporcie medycznym i szpitalach jest tragedia. Na całe województwo dostały podwyżki tylko... 3 osoby, tylko w Nysie – opisuje Ireneusz Szafraniec, koordynator protestu ratowników w tym województwie. W Mazowieckiem też kiepsko – bardzo dużo placówek medycznych ignoruje zapisy porozumienia. Lepsza sytuacja jest w Małopolsce. – Większość szpitali u nas przekazuje podwyżki – informuje Piotr Dymon, przewodniczący Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Ratowników Medycznych (OZZRM). – Ale w każdym województwie są szpitale i inne jednostki, które nie wypłacają podwyżek z porozumienia – podkreśla.
Po apelu Adama Piechnika – przedstawiciela woj. mazowieckiego w Porozumieniu Zawodów Medycznych – ratownicy ujawnili na Facebooku kilkadziesiąt placówek medycznych, w których zobaczyli figę zamiast większej pensji.
Piłat umywa ręce
Ratownicy z całego kraju piszą o takim samym tłumaczeniu dyrektorów: „nie ma rozporządzenia, nie ma podwyżki”. A porozumienie MZ z ratownikami? To nie akt prawny – słyszą. Wojciech Miazga, dyrektor Mazowieckiego Szpitala Specjalistycznego w Ostrołęce, w zdawkowym piśmie do ratowników, z 16 listopada, stwierdza „do dnia dzisiejszego nie ma przepisów prawnych uprawniających podmiot leczniczy do wzrostu wynagrodzeń ratowników medycznych od dnia 1.07.17”. Ratownicy twierdzą, że ministerstwo w rozmowach/pismach z nimi umywa w sprawie ręce. – Piszą, że wywiązali się z porozumienia, bo przekazali pieniądze na wzrosty kontraktów. Teraz to my mamy wyegzekwować od pracodawców podwyżki. Jak to zrobić, skoro ponad połowa z nas pracuje na umowach cywilnoprawnych? – relacjonuje Robert Judek. Ratownicy z opolskiego wielokrotnie pisali do NFZ i wojewodów oraz do MZ. Dopiero gdy skierowali pismo także do kancelarii premiera oraz do PAP-u, to 24 listopada otrzymali odpowiedź z ministerstwa. Analogiczną do pozostałych. Ireneusz Szafraniec twierdzi, że NFZ również umywa ręce, tłumacząc się, że sugerował pracodawcom wypłacenie dodatków i nic więcej nie może zrobić.
Niebawem, czyli nie teraz
Dlaczego MZ nie wydało stosownych regulacji, by uciąć wątpliwości dyrektorów wielu placówek medycznych? – Co jakiś czas pytamy MZ o rozporządzenie. Na pismo z 15 października nie dostałem do teraz (24 XI – red.) odpowiedzi – twierdzi Piotr Dymon.
Za to odpowiedź z MZ otrzymał Tomasz Wyciszkiewicz, przewodniczący, koordynator protestów w woj. dolnośląskim: „...wystosowałem do dyrektorów wszystkich podmiotów leczniczych pismo z informacjami o warunkach porozumienia z Komitetem Protestacyjnym Ratowników Medycznych i wnioskiem realizacji tego porozumienia przez dyrektorów podmiotów leczniczych. Równolegle do urzędów wojewódzkich zostało wystosowane pismo przypominające, iż ww. podwyżkami objęci są także ratownicy medyczni zatrudnieni u dysponentów będących podwykonawcami w systemie PRM” – pisze minister zdrowia, Konstanty Radziwiłł. – Nam napisali, że pracują nad takim aktem prawnym i „niebawem” się pojawi. Ale od lipca jakoś go nie ma – dodaje Robert Judek.
Zapytaliśmy MZ czemu nie wydało rozporządzenia, które rozwiałoby wątpliwości dyrektorów szpitali. Ministerstwo faktycznie uważa, że wszystko jest OK: porozumienie podpisali, środki przekazali, kontrakty NFZ aneksował, a minister wysłał pismo do dyrektorów placówek. – Z informacji pozyskanych z NFZ wynika, że w II połowie 2017 r. ogólny wzrost wartości umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju leczenie szpitalne w przypadku SOR wyniósł 7,23%, zaś izb przyjęć – 3,03%, w stosunku do wartości świadczeń zakontraktowanych w I połowie 2017 r. – pisze Milena Kruszewska, rzecznik MZ. Ministerstwo nie przewiduje „wydania rozporządzenia Ministra Zdrowia w celu wykonania ww. Porozumienia”.
Zapytaliśmy NFZ czy faktycznie tak jest, że aby przydzielić ratownikom podwyżki, dyrektorzy szpitali muszą mieć napisane w rozporządzeniu, że kwoty zwiększające kontrakty mają zostać przeznaczone konkretnie na ten cel. Sylwia Wądrzyk-Bularz, p.o. rzecznika NFZ najpierw nie chciała odpowiedzieć na to pytanie, bo jej zdaniem to „interpretacja przepisów prawnych”. Potem zmieniła zdanie i obiecała odpowiedzieć. Do zamknięcia tego artykułu jednak takiej odpowiedzi nie dostaliśmy. Pytaliśmy także, czy NFZ w jakiś sposób sprawdzał, na co dyrektorzy placówek przeznaczają pieniądze, które miały być – zgodnie z ww. porozumieniem – wykorzystane na podwyżki dla ratowników medycznych? Także cisza ze strony Funduszu.
– Czujemy się oszukani, wykorzystani. Jestem zbulwersowany taką postawą w kraju prawa. Mam tyrać za 2,2 tys. zł w wieku 50 lat? To ja przepraszam... – mówi Ireneusz Szafraniec.
Według informacji Piotra Dymona, pod koniec listopada wojewodowie wysłali do wszystkich ośrodków zatrudniających ratowników zapytania czy wypełniają ustalenia porozumienia. – Może to coś zmieni? – dywaguje.
Strajk czy protest?
Co ratownicy chcą zrobić w obecnej sytuacji?
– Na ten moment nie musimy nic – uważa Judek. Bo ratownicy odchodzą z pracy, zmieniają zawód, głównie zaczynają sprzedawać samochody, ubezpieczenia. – W wielkopolskiej fabryce Volkswagena pracownik na taśmie montażowej dostaje 3200 zł brutto podstawy i teraz walczy o dodatkowe 1 tys. Ratownik odpowiedzialny za ludzkie życie ma... 1700 zł podstawy – Judek tłumaczy powody odejść.
A jeśli nie chcą zmienić zawodu, to wyjeżdżają na Zachód. Podczas ostatniego naboru do pracy w Wlk. Bryt., wśród znajomych Judka z Wielkopolski, aż kilkunastu ratowników podpisało kontrakty. – To powszechne zjawisko, więc sytuacja doprowadzi do tego, że karetki w końcu nie wyjadą, bo ratowników nie będzie – prognozuje Robert Judek. Dodaje, że każde duże pogotowie ratunkowe ma już problemy z obsadą karetek. W Szpitalu Wojewódzkim w Poznaniu ratownicy się zwolnili. – Do końca grudnia nie zostanie nikt – twierdzi Judek. – Dyrektor podniósł stawkę, ale ci ludzie nie chcą wracać. Faktycznie na stronach Szpitala Wojewódzkiego w Poznaniu na koniec listopada wisiało ogłoszenie o poszukiwaniu ratowników.
Inni także potwierdzają ten trend. – Mamy już problem z obsadą ratowników – Dymon mówi o sytuacji w Małopolsce. Tłumaczy, że dodatek dla pracujących w pogotowiach spowodował, że niektórzy z przemęczenia zaczęli pracować mniej, czego efektem są problemy z obsadzeniem dyżurów. – Ale standardem u nas jest nadal 300 godz. miesięcznie – zaznacza. Szafraniec także donosi o notorycznych problemach z brakiem ratowników chętnych do tej pracy.
W grudniu związkowi ratownicy spotykają się w Warszawie. – Tam podejmiemy decyzje odnośnie do dalszych kroków – deklaruje Dymon.
Umiera ostatnia
Od 1 stycznia 2018 r. wszyscy ratownicy, zgodnie z porozumieniem, powinni dostać drugą transzę podwyżki – kolejne 400 zł netto. W obecnej sytuacji, nawet ci z sanitarek i dyspozytorni nie są pewni, że to otrzymają. –Te pieniądze nie są zagwarantowane żadnymi rozporządzeniami, a tylko porozumieniem, więc obawiamy się, czy to dostaniemy – mówi Tomasz Maleńczyk, rzecznik prasowy związku ZZPRM w Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Warszawie. Dodaje, że na horyzoncie tli się kolejny protest lekarzy, więc to może być element utrudniający realizację obietnic przez MZ. – Może się okazać, że dla nas już funduszy zabraknie – dodaje Maleńczyk.
Szymon Tuszyński obecnie ma 2,5 tys. brutto zł podstawy + 300–400 zł dodatków za 6–7 nocek miesięcznie. Na rękę ze 2 tys. zł. – Cały czas mówimy o tych podwyżkach i mamy nadzieję, że wreszcie je dostaniemy – podtrzymuje w sobie nadzieję. Już od lipca.