SZ nr 1–8/2020z 23 stycznia 2020 r.
Plusy dodatnie i plusy ujemne
Krzysztof Boczek
Plusy i minusy zmian w opiece medycznej w czasie 4 lat rządów PiS oraz zalecenia na najbliższą przyszłość – o to zapytaliśmy przedstawicieli lekarzy młodych, rodzinnych, dyrektorów szpitali i pielęgniarek.
Dr Jarosław Biliński,
wiceprezes Okręgowej Izby Lekarskiej
w Warszawie, Warszawski Uniwersytet Medyczny
PLUSY
- rozpoczęcie procesu informatyzacji ochrony zdrowia,
- rozpoczęcie procesu naprawy psychiatrii,
- próba wdrażania opieki koordynowanej. Mimo iż ww. sfery nadal kuleją, a zaistniałe zmiany są na razie dla pacjentów nieodczuwalne, to doceniam myśl reformatorską i podjęcie działań w tym kontekście.
MINUSY
– największy minus – spadek nakładów na ochronę zdrowia,w odniesieniu do aktualnego PKB – w ub.r. spadły one do 4,42 proc. PKB. Dla mnie osobiście to najboleśniejsze. Po długich protestach, nieprzespanych nocach, zszarganych nerwach, zaangażowaniu wielu osób i – jak się wydawało– efektywnych negocjacjach z rządem, strona społeczna została znokautowana ciosem poniżej pasa. Księgowym oszustwem – liczeniem nakładów na ochronę zdrowia opartym na wartości PKB sprzed 2 lat. Nie wybaczymy tego. Ten ruch stawia nas na końcu UE. A wszystko przykryte jest grubą pierzyną propagandy, że wzrost o 30 mld zł. To dyskredytuje działania rządu i Ministerstwa Zdrowia w trwającej jeszcze kadencji. Dalsze minusy to efekty ww.:
- brak leków w aptekach,
- długi szpitali znacznie się zwiększyły,
- upadanie oddziałów i zbliżający się upadek szpitali,
- pacjent osamotniony w systemie.
TRZY ZALECENIA DLA NOWEGO RZĄDU NA NAJBLIŻSZĄ PRZYSZŁOŚĆ
• Natychmiastowe przyjęcie ustawy gwarantującej najpóźniej w 2022 r. wzrost nakładów na ochronę zdrowia do 6,8 proc. PKB w odniesieniu do roku bieżącego.
• Zapisanie w „Konstytucji dla Zdrowia”, iż w ciągu 5 najbliższych lat osiągniemy poziom krajów UE lub zalecany przez WHO, dla wskaźników w najważniejszych sferach medycyny i profilaktyki, m.in. wyleczalności nowotworów, długości życia, próchnicy u dzieci itd. To wystarczy, by usprawnić m.in. onkologię, opiekę długoterminową, geriatrię, pediatrię, profilaktykę itp.
• Urealnienie wyceny procedur medycznych, co pozwoli zarządzającym szpitalami i placówkami ochrony zdrowia na rozwijanie infrastruktury i inwestycje w kadry.
Ogólna OCENA działań rządów PiS w opiece medycznej: 2-
– warunkowa promocja do następnej klasy, ale przy oblaniu poprawki – relegacja z klasy.
Prof. Jarosław Fedorowski,
prezes Polskiej Federacji Szpitali
PLUSY
- próba uporządkowania systemu szpitalnictwa polegająca na wyodrębnieniu placówek spełniających kryteria wejścia do sieci – to krok w dobrym kierunku, który włączył do sieci także 7 szpitali prywatnych,
stworzenie poradni przyszpitalnych, internistycznych,
- w systemie jednego płatnika płacenie ryczałtowe w ramach sieci pozwala dyrektorowi na bardziej racjonalne gospodarowanie zasobami, np. poprzez przesunięcia oddziałowe – wcześniej musiał uzyskiwać na to zgodę NFZ, a teraz może o tym samodzielnie decydować,
- przewidywalność przychodów szpitali daje możliwość planowania, przewidywania i zdobywania kredytów,
wzrost nakładów, choć nie nadążają one za wzrostem kosztów i apetytów,
- udało się wprowadzić pierwsze projekty medycyny koordynowanej w niektórych chorobach,
- postęp w informatyzacji – mamy e-recepty i e-zwolnienia,
- lepsza komunikatywność ze strony agend rządowych: Ministerstwa Zdrowia i kluczowych instytucji, np. NFZ, CSIOZ.
MINUSY
- brak konsekwencji we wdrażaniu sieci szpitali – brak określenia referencyjności, kto na jakim poziomie, co powinien wykonywać i brak mechanizmów, które by promowały współpracę między szpitalami sieciowymi i tymi poza siecią,
- negocjacje z poszczególnymi grupami zawodów medycznych poza pracodawcami i zawieranie porozumień dwustronnych z tymi grupami – to podwyższa koszty pochodne i generuje trudności finansowe szpitali,
- brak wystarczających zachęt w sieci do skracania kolejek do lekarzy – udało się to tylko w niektórych dziedzinach, np. w operacjach zaćmy,
- zbyta mała aktywność na polu tłumaczenia społeczeństwu, że nie każdy problem wymaga opieki specjalisty,
brak zachęt do tworzenia oddziałów wieloprofilowych w szpitalach,
wycinkowe traktowanie medycyny koordynowanej.
TRZY ZALECENIA DLA NOWEGO RZĄDU NA NAJBLIŻSZĄ PRZYSZŁOŚĆ
• Zaprzestanie negocjacji z poszczególnymi grupami zawodowymi i skupienie się na Radzie Dialogu Społecznego albo stworzenie specjalnej rady ds. zdrowia.
• Przejęcie ciężaru informatyzacji systemu ochrony zdrowia, aby to po stronie agend rządowych leżało zapewnienie całego systemu informatycznego, do którego świadczeniodawcy podpinaliby się online.
• Zapewnienie realnych wzrostów nakładów w odniesieniu do prognozowanego PKB, a nie tego sprzed 1,5 roku.
Ogólna OCENA działań rządów PiS w opiece medycznej: 3+
Zofia Małas,
prezes Naczelnej Rady
Pielęgniarek i Położnych
PLUSY
- przybywa młodych pielęgniarek i położnych – w ciągu 4 lat 20 tys., a tylko w tym roku prawdopodobnie 5,5 tys.,
- wzrasta liczba uczelni kształcących pielęgniarki i położne – 4 lata temu było 76, a teraz 102,
- zdecydowanie mniej pielęgniarek wyjeżdża do pracy za granicę, a niektóre chcą nawet wrócić do kraju,
- obecnie 100 proc. absolwentów pielęgniarstwa wykonuje swój zawód, uzyskując prawo wykonywania zawodu, a 4 lata temu ledwo 68 proc. występowało o to prawo,
- zarabiamy lepiej o 100 proc. – pakiet podwyżek 4 × 400 zł wszedł w życie; to tzw. pakiet ministra Zembali, jednak kontynuowany przez ministra Szumowskiego,
- pielęgniarki uzyskały prawo do wypisywania recept – to zapewnił poprzedni rząd, ale weszło w życie za rządów PiS,
- to pierwsze wybory od lat, przed którymi nie było ogólnokrajowego strajku pielęgniarek – zawsze takowy był,
nawiązaliśmy dialog z Ministerstwem Zdrowia, choć było bardzo trudno.
MINUSY
-nie udało się jeszcze zakryć luki pokoleniowej – średnia wieku pielęgniarek nadal wzrasta. Bo zamiast 9 tys. (tyle rocznie odchodzi) mamy jedynie 5,5 tys. nowych i młodych,
- nie zwiększyliśmy liczby pielęgniarek – obecnie jest 5,16/ 1000 osób, a 4 lata temu było 5,4,
minimalne normy zatrudnienia nie są przestrzegane przez pracodawców,
- za wolno rosną nakłady na ochronę zdrowia i nadal są one za małe,
- nie udało się skrócić kolejek do lekarzy.
TRZY ZALECENIA DLA NOWEGO RZĄDU NA NAJBLIŻSZĄ PRZYSZŁOŚĆ
• Zwiększenie nakładów na ochronę zdrowia.
• Wzmocnienie działań w kierunku promocji i profilaktyki zdrowotnej.
• Skuteczne realizowanie polityki państwa dla rozwoju polskiego pielęgniarstwa i położnictwa.
Ogólna OCENA działań rządów PiS w opiece zdrowotnej: 4
Wojciech Pacholicki,
lekarz POZ, wiceprezes Porozumienia
Zielonogórskiego
PLUSY
- choć to ciągle za mało, to jednak zwiększono liczbę miejsc na wydziałach lekarskich – dostrzeżono problem,
ustawa o POZ – ma sporo wad, ale sam fakt, że powstała, a POZ znalazł się w orbicie decydentów to pozytywna zmiana,
- pierwszy raz zaczęto mówić o jakości w ochronie zdrowia w zakresie zarządzania i procedur medycznych – to się przekłada na bezpieczeństwo pacjentów; dotychczas było to traktowane po macoszemu,
- e-zdrowie – informatyzacja opieki medycznej, zaczynając od e-zwolnień, wdrażanie e-recepty – to ułatwia pracę lekarzom. System do dostrojenia, ale wygląda obiecująco. Prowadzone są prace nad teleporadą czy konsultacją telefoniczną – te rozwiązania także ułatwią nam życie.
MINUSY
- sieć szpitali – największa porażka. Miało być świetnie, ale zabrakło determinacji, by zrobić to porządnie,
- przesunięcie nocnej i świątecznej opieki lekarskiej w pobliże SOR-ów; dopóki były one rozdzielone to działały lepiej; od początku mówiliśmy, by tego nie robić; widzę, ile teraz pacjenci muszą się tam naczekać,
- nielegalny wywóz leków za granicę i katastrofa z ich dostępnością w kraju,
- biurokracja – kiedyś liczyliśmy i wyszło nam wówczas, że w POZ-ach wystawiamy ponad 120 różnych zaświadczeń; miało ich ubyć, a przybyło; pojawiły się takie, że nie wiadomo, jak je wypisywać; kreuje to wiele wątpliwości i konfliktów,
-koronerzy – nadal brak ustawy o stwierdzaniu zgonów, a jej stworzenie wydawałoby się rzeczą teoretycznie prostą.
TRZY ZALECENIA DLA NOWEGO RZĄDU NA NAJBLIŻSZĄ PRZYSZŁOŚĆ
• Odejście od układu szpitalocentrycznego na rzecz lecznictwa opartego na POZ i ambulatoryjnej opiece specjalistycznej.
• Dokończenie informacyzacji opieki zdrowotnej i rozwinięcie telemedycyny.
• Wprowadzenie kompleksowej opieki senioralnej – powinien być jeden zespół, w skład którego wchodzą osoby z: medycyny, rehabilitacji i pracownik socjalny. Mamy coraz więcej osób w wieku podeszłym, więc potrzebne są rozwiązania systemowe.
Ogólna OCENA działań rządów PiS w opiece zdrowotnej: 3+