Spór dotyczący podyplomowego egzaminu państwowego dla lekarzy medycyny oraz stomatologów został rozstrzygnięty. Niemal jednogłośnie (tylko 1 głosem sprzeciwu) Sejm przyjął 8 czerwca br. poselski projekt nowelizacji ustawy o zawodzie lekarza, w myśl którego (art. 63a pkt 1 i 2) egzamin ten nie będzie przeprowadzany do 30 września 2003 r. i nie będzie obowiązywał osób kończących staż przed 1 października 2003 r. – oznacza to więc, że wszyscy, którzy ukończą w tym terminie staż lekarski, nie będą zdawać tego egzaminu.
Była to już druga debata sejmowa poświęcona zmianie terminu egzaminu państwowego kończącego staż lekarzy i lekarzy stomatologów. Przypomnijmy, egzamin ma być sprawdzianem z wiedzy teoretycznej i praktycznej zdobytej w czasie stażu z 7 dyscyplin: chirurgii, interny, pediatrii, położnictwa i ginekologii, psychiatrii, intensywnej terapii i medycyny rodzinnej, a także prawa medycznego, bioetyki i - tylko dla lekarzy medycyny – orzecznictwa ZUS. Jego celem jest zapewnienie właściwego poziomu przygotowania do samodzielnego wykonywania zawodu, jednolitego w skali kraju, niezależne od tego, gdzie lekarze studiowali. W intencji ustawodawcy powinien stanowić zatem obiektywne i ujednolicone kryterium oceny przygotowania do zawodu, porównywalne z procedurami uzyskiwania licencji zawodowej w krajach UE.
Już 3 września 1999 r. Sejm przyjął nowelizację ustawy o zawodzie lekarza przesuwającą egzamin na 2003 r., jednak 23 września Senat ją odrzucił. Projekt nie trafił ponownie pod obrady Sejmu, dlatego od 1 października 1999 r. zaczął obowiązywać art. 15 ust. 3 ustawy o zawodzie lekarza, wprowadzający obowiązek złożenia egzaminu państwowego (będącego jednym z wymogów przyznawania prawa wykonywania zawodu) dla lekarzy stomatologów od września 2000 r. i lekarzy medycyny – od kwietnia 2001 r.
Studenci AM, stowarzyszenia lekarzy, NRL, Kolegium Rektorów AM, posłowie nie negowali i nie negują potrzeby wprowadzenia egzaminu państwowego; sprzeciw budził jedynie termin oraz sposób jego wprowadzania. Stronie rządowej zarzucano złe przygotowanie egzaminu: stażystom nie przedstawiono choćby przykładowej puli pytań, nie znali do ostatniej chwili nawet zestawu obowiązującej literatury. Do końca kwietnia br. nie był dostępny syllabus dla lekarzy stomatologii, udostępniono im jedynie spis 27 podręczników, z których część jest niedostępna. Szczególnym utrudnieniem jest brak jednolitych standardów nauczania w AM i leczenia. W większości ośrodków nie jest też właściwie realizowany, obowiązujący od 1 października ub.r., 18-miesięczny staż podyplomowy dla lekarzy medycyny.
- Stażysta nadal jest traktowany jak tania siła robocza do robienia wypisów – stwierdziła posłanka Maria Gajecka-Bożek. – Lekarze prowadzący i kierownicy placówek nie znają zasad i trybu prowadzenia staży. Zajęcia z orzecznictwa powinny trwać 16 godz., z bioetyki – 20 godz., z prawa medycznego – 30 godz., tj. razem 66 godz., czyli około 2 tygodni. W wielu ośrodkach, jak wiadomo, nie są jednak w ogóle prowadzone, ponieważ brakuje wykładowców oraz środków na ich opłacenie.
Posłowie Komisji Zdrowia, debatujący nad poszczególnymi rozwiązaniami dotyczącymi egzaminów państwowych, zastanawiali się już wcześniej nad wprowadzeniem zapisu stanowiącego, iż egzaminy te odbędą się w ustawowym terminie, jednak ich wynik nie będzie brany pod uwagę przy ubieganiu się o prawo wykonywania zawodu.
- Uznaliśmy jednak, że nie ma sensu przeprowadzanie kosztownego i wymagającego wielu zabiegów egzaminu, jeżeli w konsekwencji nie będzie on niczemu służył – stwierdził poseł Tadeusz Zieliński podczas debaty plenarnej.
Posłowie przypominali, że przygotowanie egzaminów państwowych w innych krajach było procesem wieloletnim, np. w Niemczech trwało 15 lat. Wprowadzenie długiego okresu przejściowego – do 30 września 2003 r. – dla ustawowego zapisu dotyczącego egzaminu, według projektodawców nowelizacji, pozwoli na jego lepsze przygotowanie.
Rząd długo sprzeciwiał się zmianie terminu egzaminu – zdaniem resortu był on właściwie przygotowany. W Internecie na stronie Ministerstwa Zdrowia zamieszczono wykaz podręczników, na podstawie których opracowywane są zadania testowe. Dla lekarzy został wydany "Syllabus medyczny dla absolwentów wydziałów lekarskich akademii medycznych", według którego opracowywane są zadania testowe.
- Na przygotowanie egzaminu państwowego dla lekarzy wydano do tej pory z budżetu państwa 400 tys. zł – informował wiceminister zdrowia Andrzej Ryś. – Przesunięcie terminu LEP, poza zwolnieniem z niego trzech kolejnych roczników stażystów, nie stwarza realnych warunków do lepszego przygotowania lekarzy do składania egzaminu. Natomiast wziąwszy pod uwagę dynamiczny postęp wiedzy medycznej, ryzyko podjęcia wykonywania zawodu przez niedostatecznie przygotowanych lekarzy może powodować trudne do oszacowania koszty społeczne i ekonomiczne. Jednak wobec stanowiska oponentów: grupy posłów Sejmu RP, Konferencji Rektorów AM, Naczelnej Rady Lekarskiej oraz Samorządu Studentów AM, rząd przychylił się do poselskiego projektu ustawy o zawodzie lekarza.
Nowelizacja ustawy o zawodzie lekarza trafi jeszcze ponownie pod obrady Senatu. Posłowie mają nadzieję, że do 15 lipca rozpatrzą ewentualne poprawki, a prezydent podpisze ustawę bez zwłoki.