Spis treściSZ nr 28–29/2001
z 12 kwietnia 2001 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2001
KLINIKA
Adam Koprowski
Niewiele było odkryć tak nagle i radykalnie zmieniających sposób postępowania lekarskiego, jak stwierdzenie w 1982 r. związku między zapaleniem błony śluzowej okolicy odźwiernika a zakażeniem spiralną Gram-ujemną bakterią. Ponad 100 lat temu, jako pierwszy na świecie, spiralne bakterie w zawartości żołądka opisał profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego Walery Jaworski (...)
Choroba refluksowa przełyku (GERD)
Tomasz Wierzbicki
Choroba refluksowa przełyku (gastro-esophageal reflux disease - GERD) traktowana jest jako zespół objawów i zmian morfologicznych, które powstają w następstwie patologicznej ekspozycji śluzówki przełyku na treść żołądkową. Ze względu na brak badań przesiewowych częstość występowania tej choroby jest trudna do oceny. Szacuje się, że na okresowo pojawiającą się lub występującą ciągle zgagę, która jest jednym z głównych objawów choroby refluksowej przełyku, skarży się od 5 do 40% społeczeństwa. Szczyt zachorowalności przypada na 6. i 7. dekadę życia. Kobiety chorują częściej niż mężczyźni (...)
Stan jamy ustnej a choroby przewodu pokarmowego
Jacek Kubiak
Utrata zębów powoduje wyłączanie z diety szeregu produktów, co zmniejsza dostarczanie białka, witamin i składników mineralnych, które są istotne do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu, a także i przewodu pokarmowego. Z powodu braku uzębienia dochodzi do połykania słabo rozdrobnionego pokarmu i dobierania nieodpowiedniej diety, co może doprowadzić do zmian powodujących chorobę i obniżenie ogólnej sprawności (...)
ETYKA
Jak rozmawiać z chorym umierającym
Jacek Łuczak
Wypowiedzi młodych lekarzy wskazują na ich niedostateczną wiedzę i umiejętności w zakresie opieki paliatywnej. Szczególnie wielu trudności przysparza im komunikowanie się z ciężko chorymi i ich bliskimi. Wielu z nich ma poczucie własnej niekompetencji połączonej z zakłopotaniem spowodowanym okazywaną im przez umierających pacjentów i ich rodziny nieufnością. Dotyczy to niestety również doświadczonych pielęgniarek oraz lekarzy z dłuższą praktyką kliniczną, którzy nie otrzymali przeszkolenia w zakresie opieki paliatywnej. (...)
AKTUALNOŚCI
XV Okręgowy Zjazd Lekarzy Wielkopolskiej Izby Lekarskiej w Poznaniu
Tomasz Sienkiewicz
Pierwszym tematem, który podjęli delegaci na XV Okręgowy Zjazd Lekarzy Wielkopolskiej Izby Lekarskiej - po bezproblemowym przyjęciu sprawozdania ORL i ubiegłorocznego budżetu - była nagonka przeciwko lekarzom, prowadzona przez Stowarzyszenie Praw Pacjenta i część mediów. Zebrani przyjęli stanowisko, iż samorząd lekarski będzie zdecydowanie występował w obronie kolegów, na których media wydają wyroki, zanim sprawy zostały rozpatrzone przez rzeczników odpowiedzialności zawodowej, sądy lekarskie i powszechne. Przytoczono konkretne sprawy, kiedy obwinieni lekarze, wymienieni z nazwiska przez autorów artykułów, wnieśli ostatnio pozwy do sądu (...)
Konrad Pszczołowski
Pacjenci też bywają nieźle zorganizowani. Pewna pani, która miała kamicę pęcherzykową, uwielbiała dobrze zjeść. Co jakiś czas robiła sobie tłusty bigosik. Ale nie chciała ani cierpieć, ani fatygować się po jego spożyciu do lekarza. Na podstawie wielu podobnych doświadczeń wyliczyła sobie, że jak zadzwoni do pogotowia z wezwaniem: atak bólów brzucha, to karetka przyjeżdża po dwóch godzinach. Bóle chwytają zaś około pół godziny po zjedzeniu bigosu. Najpierw więc dzwoniła z wezwaniem, po godzinie rzucała się na bigos, potem wietrzyła mieszkanie, a kiedy zaczynał się już atak, przybywał lekarz i dawał zastrzyk. Kiedyś jednak zespół wyjazdowy przyjechał w niecałe pół godziny, bo nie było pilniejszych wezwań. Gdy koledzy weszli, poczuli zapach odgrzewanego bigosiku i zamiast ataku - zobaczyli przygotowaną zastawę. Interwencja lekarza była nietypowa: garnek z bigosem wylądował za oknem (...)
XVII Zjazd OIL w Warszawie
Aleksandra Gielewska
Ostatni w tej kadencji zjazd delegatów OIL w Warszawie (6-7 kwietnia), merytorycznie o wiele bogatszy i ciekawszy od dwóch ostatnich, zdominowanych przez spory personalne w radzie, nie zrealizował wszystkich swych celów. - Wstydzę się i ubolewam, że z braku quorum nie dokonaliśmy wyborów uzupełniających do rady i organów OIL spośród kolegów, którzy dołączyli do nas z Radomia i innych obszarów izby w Lublinie oraz Łodzi - komentował dokonania zjazdu przewodniczący ORL w Warszawie Andrzej Włodarczyk. Quorum zabrakło już po południu pierwszego dnia obrad, drugiego nie było go ani przez chwilę. Konstanty Radziwiłł, sekretarz NRL i delegat na zjazd, nazwał ów fakt sabotażem. (...)
XII Okręgowy Zjazd Delegatów Dolnośląskiej OIPiP we Wrocławiu
Walka o rangę zawodu
Ewa Krupczyńska
24 marca odbył się we Wrocławiu XII Okręgowy Zjazd Delegatów Dolnośląskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych. Wzięło w nim udział ponad 200 osób. - Każdy rok stanowi kolejny etap walki samorządu pielęgniarek i położnych o odpowiednie miejsce naszych zawodów w systemie ochrony zdrowia. Podczas strajków żądałyśmy nie tylko podwyżek, ale i zmian systemowych, które poprawią naszą sytuację i zagwarantują stabilizację pozycji naszego zawodu w przyszłości - mówiła Elżbieta Garwacka-Czachor, przewodnicząca Rady DOIPiP (...)
Po zjeździe ORPiP w Krakowie
Trudny rok, nie pozbawiony zwycięstw
Halina Kleszcz
Ponad 240 delegatek i delegatów z Małopolski reprezentowało samorząd pielęgniarek i położnych na dorocznym zjeździe. Jednogłośnie udzielono absolutorium ORPiP, zaaprobowano gospodarkę finansową i uchwalono nowy plan pracy oraz budżet. Podjęto szereg uchwał, stanowisk i apeli, odnosząc się do nurtujących korporację problemów (...)
List otwarty Śląskiego Związku Pracodawców Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w Katowicach Do Premiera, Rządu, Posłów, Senatorów
Śląski Związek Pracodawców Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w Katowicach popierał słuszne protesty pielęgniarek i położnych oraz pozostałych grup pracowniczych środowiska medycznego. Dzisiaj słyszymy pytania pielęgniarek, położnych, lekarzy i pozostałych pracowników - "Dlaczego ustawa nie jest realizowana?" (...)
FARMAKOEKONOMIKA
Pożyteczna farmakoekonomika
Jacek Spławiński
Farmakoekonomika - to właściwie panienka przy takich podstarzałych siostrzyczkach jak farmakologia czy farmakologia kliniczna. Jest z pewnością nauką przyszłości. Ale już dziś można powiedzieć, że wręcz wypiera farmakologię, której przedstawiciele zasilają coraz liczniejsze kręgi "farmakoekonomików" - bo jak inaczej nazwać działających w tej dziedzinie? (...)
Jak ograniczyć wydatki na leki?
Krajowy Związek Kasy Chorych przeanalizował już wydatki kas za rok 2000. Wyniosły one prawie 4 mld 666 mln zł. Zdaniem przewodniczącego KZKCh Adama Struzika - niezahamowanie tempa wzrostu kosztów refundacji leków, obserwowanego w kasach w ciągu 2 ostatnich lat, spowoduje, że w 2005 roku wydatki na ten cel - wyłącznie z budżetu kas chorych - podwoją się, natomiast w 2010 - wzrosną trzykrotnie w stosunku do ubiegłorocznych. Stanowi to nie tylko realne zagrożenia dla finansów kas (już w ubiegłym roku były one wyższe od zaplanowanych o ponad 23%, tj. ponad 875,5 mln zł), ale także - dla całego systemu finansów publicznych (...)
ZARZĄDZANIE
Reforma po warszawsku
Od konkurencji do współdziałania
Małgorzata Kukowska
Pod koniec 2000 roku sześć warszawskich publicznych zozów, które przeszły gruntowne przekształcenia wewnętrzne, zawiązało doraźne porozumienie w celu wspólnego prowadzenia negocjacji przed zawarciem kontraktów z Mazowiecką RKCh. Porozumienie zawarły SPZOZ-y: Praga-Północ, Praga-Południe, Bródno, Wola, Ochota i Żoliborz. Dobór partnerów nie jest przypadkowy, są to duże zakłady lecznictwa otwartego, do niedawna monopoliści w stołecznych dzielnicach, prężnie działające, których menedżerowie wiedzą, co chcą osiągnąć (...)
Restrukturyzacja na Pradze-Północ
Małgorzata Kukowska
Dwa lata temu pisaliśmy o warszawskim SPZOZ-ie Praga-Północ, jednym z największych publicznych zakładów opieki ambulatoryjnej w stolicy. Jego dyrektorka, dr Alina Chraboł-Sura, była wtedy przekonana, że w tej placówce, podobnie jak w większości gigantycznych zozów w wielkich aglomeracjach, wkrótce nastąpią przekształcenia polegające na usamodzielnieniu się części lekarzy, którzy utworzą małe zakłady niepubliczne i zabiorą część swoich pacjentów. Istotnie, zmiany nastąpiły, choć nie wszędzie i niezupełnie takie, jakie przewidywała (...)
Bemowo oddzielnie
Anna Jarosz
W listopadzie 2000 r. rada powiatu warszawskiego uchwaliła podział Samodzielnego Publicznego Zakładu Lecznictwa Otwartego Warszawa Wola na dwa odrębne, obejmujące obszar starej warszawskiej dzielnicy Wola i nowego osiedla mieszkaniowego - Bemowa. SPZLO Warszawa Wola pozostanie w gestii powiatu, natomiast organem założycielskim dla nowo utworzonego zakładu stała się gmina Bemowo. Dzięki temu, po sześciu latach starań i zabiegów, 1 kwietnia br., rozpoczął działalność Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Gminy Warszawa Bemowo (...)
SZPITAL
Nadzór i monitorowanie jednostek podległych Ministrowi Zdrowia
Tomasz Sienkiewicz
Z wprowadzeniem reformy, Ministrowi Zdrowia podporządkowane zostały nie tylko instytuty - jednostki badawczo-rozwojowe oraz niektóre wysokospecjalistyczne spzozy, ale także szpitale kliniczne - w sumie kilkadziesiąt podmiotów o bardzo zróżnicowanej strukturze i portfelu świadczeń. Dlatego jednym z pierwszych zadań Departamentu Nadzoru i Kontroli MZ, który powstał wiosną 2000 r., stało się opracowanie spójnego systemu zbierania danych o jednostkach podległych i nadzorowanych przez urząd ministra (...)
KASY CHORYCH
Profilaktyka nowotworów na Pomorzu Zachodnim
Małgorzata Kukowska
Wśród programów profilaktycznych, jakie od ponad roku finansuje Zachodniopomorska Regionalna Kasa Chorych, znalazł się również program profilaktyki nowotworowej. Badania genetyczne prowadzone w latach 90. dowodzą, że chorób uwarunkowanych dziedzicznie jest znacznie więcej niż sądzono, a należą do nich także niektóre nowotwory. Stwierdzono, że na skutek mutacji genów powstają takie nowotwory, jak: rak sutka, jajnika, jelita grubego. Z badań m.in. Zakładu Genetyki PAM w Szczecinie, kierowanego przez prof. Jana Lubińskiego wynika, że od 500 tys. do 1 mln Polaków (czyli ok. 3 proc. populacji) jest nosicielami zaburzeń genowych, związanych z predyspozycją do nowotworu (...)
Czy lekarz poz może wykreślić pacjenta z listy podopiecznych?
Dorota Pilonis
Czy lekarz podstawowej opieki zdrowotnej może wykreślić ze swojej listy ubezpieczonego, który się do niego zapisał? Zdania są podzielone. Prawnicy uważają, że nie. Nie zgadzają się z nimi lekarze, którzy twierdzą, iż możliwość rezygnacji z opieki nad pacjentem gwarantuje im ustawa o zawodzie lekarza (...)
SAMORZĄDY
Regionalna polityka zdrowotna Dolnego Śląska
Ewa Krupczyńska
W Departamencie Spraw Społecznych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego opracowano program "Regionalnej polityki zdrowotnej Dolnego Śląska do 2003 roku". Przedstawia on kompleksowo zmiany, jakim podlegać będą w najbliższym czasie dolnośląskie placówki ochrony zdrowia (...)