Spis treściSZ nr 42–45/2001
z 31 maja 2001 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2001
AKTUALNOŚCI
Małgorzata Kukowska
Usamodzielnienie szpitali oraz kontraktowanie przez kasy chorych poszczególnych rodzajów hospitalizacji i procedur - zachwiały nie kwestionowaną wcześniej pozycją i autorytetem ordynatora. Z mistrza, pochłoniętego głównie sztuką leczenia, stopniowo coraz bardziej degradowany jest do kierownika odpowiedzialnego za bilansowanie się budżetu oddziału. Rodzi to opory u sprawujących tę funkcję lekarzy i konflikty z dyrektorami szpitali. Ale czy etos tego stanowiska ma szansę przetrwać w realiach rynkowych?
Piotr Krasucki
W czasie tegorocznych pojedynków partii na hasła i programy największe zainteresowanie budzi program SLD. Choć nie jest jeszcze ostatecznie zaakceptowany, wiadomo o nim dostatecznie dużo, by móc się ustosunkować do propozycji przedstawionych w dyskusji (24 maja br. w siedzibie SLD). Najradykalniejsza propozycja - stworzenia "narodowo-samorządowego systemu ochrony zdrowia" - obok tez bezspornie słusznych, za jakie trzeba uznać "utrzymanie bezpłatnej opieki medycznej dla każdego obywatela naszego kraju" i "zachowanie konstytucyjnej odpowiedzialności rządu za politykę zdrowotną państwa" - przewiduje też rozwiązania budzące poważne wątpliwości. Myślę o przekształceniu dotychczasowych kas chorych w wojewódzkie fundusze ochrony zdrowia, finansowane z budżetu - ale przy ustawowej gwarancji wysokości odpisu, który wynosiłby w 2002 r. 8,0% wpływów z podatków od dochodów osobistych i wprowadzeniu zasady, że co roku odsetek ten rósłby o 0,25%, aby w 2006 r. osiągnąć poziom 9,0%. Ten akurat pomysł wydaje się słuszny, pośrednictwo ZUS-u zwiększa koszty i bałagan, jednak kontrowersyjne jest utrzymanie nadal 16 odrębnych, suwerennych funduszy (...)
Marek Wójtowicz
Jak Filip z konopi wyskoczył w maju, z inicjatywy warszawskiego środowiska lekarskiego, temat: czy ordynatorzy są potrzebni? Jako delegat OIL przez pierwsze dwie kadencje, a potem dyrektor spzozu i prezes STOMOZ miałem okazję uczestniczyć w kilkunastu konkursach na stanowiska ordynatorskie i dyrektorskie. Są dwa rodzaje postępowań konkursowych. W pierwszym, tzw. przyklepującym, wszystko jest z góry jasne, jest dominujący kandydat i prawie nikt nie ma wątpliwości, że należy utrzymać status quo. Uśmiechy, żarciki, "miażdżąca" przewaga głosów "za", podsumowujący postępowanie konkursowy obiadek i wdzięczność organu założycielskiego lub dyrektora, że ich faworyt wygrał. Drugi rodzaj konkursu, tzw. koalicyjno-opozycyjny, to żmudne poszukiwanie uchybień formalnych u groźnego kontrkandydata, a jak to nie da efektu, to sztywne, dokładne przepytywanie delikwenta w nadziei na złapanie go za słowo i udowodnienie, że faworyt co najmniej połowy komisji nie spełnia założonych warunków (...)
Elżbieta Cichocka
Tak można podsumować kilkumiesięczny trud SLD nad wypracowaniem programu poprawy reformy zdrowia. Idea, by wszyscy mieli jednakowy dostęp do usług zdrowotnych, jest godna pochwały i chyba nie spotka się ze złym przyjęciem wśród większości wyborców. A o to przecież chodzi przed wyborami, prawda? Tylko jak to osiągnąć? O tym ani słowa. Jedyny szczegół, jaki ekspert SLD P. Krasucki zdradza na 10 dni przed oficjalnym ogłoszeniem lewicowego programu naprawy zdrowia, to zamiana 16 kas chorych na 16 wojewódzkich funduszy ochrony zdrowia. Czym to się będzie różnić od kas? Ano wojewódzkie fundusze, jako organy rządowe, łatwiej będzie obsadzać ludźmi z własnej nominacji partyjnej (...)
W niedoczasie
Aleksandra Gielewska
25 maja, po kilkunastu miesiącach intensywnych prac legislacyjnych, Sejm uchwalił nowelizację ustawy o puz (jej założenia przedstawiliśmy obszernie w nr. 15-16). W głosowaniach nad prawie 150 poprawkami posłowie się pogubili: część przyjętych zapisów jest niejasna, bo są one wewnętrznie sprzeczne, nie wiadomo zatem, co posłowie mieli na myśli. Ma im to niebawem wyjaśnić biuro legislacyjne Sejmu. Potem zaś - Senat będzie miał szansę na poprawienie sejmowych poprawek. Tylko czy Wysokiej Izbie wystarczy czasu na ich ponowne przegłosowanie? Do wyborów zostały jeszcze tylko 4 plenarne posiedzenia...
Pielęgniarki gotowe do Unii
Małgorzata Kukowska
Przewidywane wejście Polski do Unii Europejskiej budzi wśród pielęgniarek, w odróżnieniu od wielu innych grup zawodowych, raczej nadzieje niż obawy. Obecnie w Polsce, wg szacunku Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, ok. 12 tys. pielęgniarek jest bez pracy. Natomiast w Europie Zachodniej jest ich tak wielki niedobór, że - np. w Holandii - z powodu braku personelu średniego zamykane są szpitale. W momencie otwarcia się rynku pracy krajów Unii znaczna część naszych pielęgniarek może znaleźć tam zatrudnienie (...)
Zasądzenie podwyżki
Dorota Pilonis
Zielonogórski sąd orzekł, że szpital musi wypłacić pielęgniarce 203 zł podwyżki. Pozywająca szpital przewodnicząca Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych zielonogórskiego szpitala twierdzi, że na wyrok w podobnej sprawie czeka kilka tysięcy lubuskich pielęgniarek (...)
KASY CHORYCH
94-88, zgłoś się!
Tomasz Sienkiewicz
Od 11 czerwca we wszystkich 16 regionalnych kasach chorych będzie działał ogólnopolski telefon informacyjny, pod wspólnym numerem: 94-88 (od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00-17.00, w soboty 9.00-13.00). Telefonując spoza miasta - siedziby kasy - wybranie numeru należy poprzedzić właściwym kierunkowym. Pod tym numerem będzie się można dowiedzieć m.in., do którego specjalisty potrzebne jest skierowanie, z jakimi placówkami kasa chorych podpisała umowy, gdzie przyjmuje dany specjalista mający podpisany kontrakt z kasą (...)
Szpitale w trzecim roku reformy
Z Dariuszem Dudarewiczem, wiceprezesem Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych i szefem Polskiego Towarzystwa Szpitalnictwa, rozmawia Tomasz Sienkiewicz (...)
KONFERENCJE
Zjazd lekarzy rodzinnych w Rajgrodzie: Potrzeba integracji
Małgorzata Kukowska
Lekarze rodzinni z regionu podlaskiego już po raz piąty spotkali się w Rajgrodzie na dorocznym zjeździe majowym. Impreza, podobnie jak poprzednie, miała charakter naukowo-szkoleniowy, ale jej znaczenie wykroczyło poza ten cel (...)
ZARZĄDZANIE
Zarządzanie zasobami ludzkimi (HRM)
Bogumiła Kempińska-Mirosławska
Strategia organizacji, jej cele i misja - są realizowane przez ludzi, którzy tworząc firmę, nadają jej specyficzny charakter, uczestniczą w jej życiu, stanowią społeczny potencjał organizacji. Aktywność gospodarcza firm wymaga od menedżerów skutecznego zarządzania tym potencjałem, tj. zarządzania zasobami ludzkimi (human resource management - HRM). Jak wygląda sytuacja w tym obszarze w zakładach opieki zdrowotnej? Jakie znaczenie ma HRM w tych firmach? Czy powinno się ograniczać do administrowania, czy może być oparte na nowoczesnych metodach i technikach stosowanych w innych segmentach rynku? Należy sądzić, że wraz z pojawiającą się konkurencją oraz koniecznością zapewnienia odpowiedniej jakości świadczeń wdrażanie efektywnych systemów HRM w ochronie zdrowia wcześniej czy później stanie się koniecznością (...)
Strategia dla Małopolski
Z dr. med. Ryszardem Janem Zielińskim, radnym województwa małopolskiego, przewodniczącym Komisji Ochrony Zdrowia i członkiem Rady Małopolskiej Kasy Chorych, rozmawia Halina Kleszcz (...)
KLINIKA
Genetyczne uwarunkowania chorób atopowych: Od DNA do kliniki
Marek L. Kowalski, Grzegorz Woszczek
Choroby alergiczne, w tym astma oskrzelowa, znalazły się w centrum zainteresowania genetyków na całym świecie. Obserwowany w Europie (również w Polsce) wzrost zachorowań na choroby alergiczne na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat na pewno nie jest związany z powstawaniem nowych mutacji i zmian genetycznych w obrębie ludzkiego DNA. Ale istniejące od wielu pokoleń zróżnicowanie genetyczne populacji ludzkiej (polimorfizm genetyczny) może leżeć u podłoża odmiennych reakcji organizmów na szybko zmieniające się warunki środowiskowe. Tak więc, dotychczas nieistotne różnice genetyczne, pod wpływem działania nowych czynników środowiskowych mogą się ujawniać w postaci fenotypowej, prowadząc do zwiększenia ryzyka rozwoju określonych chorób (...)
Trudności w rozpoznawaniu i leczeniu astmy oskrzelowej
Małgorzata Cieślak, Marek L. Kowalski
Wykazanie u pacjenta kolejnej charakterystycznej cechy astmy oskrzelowej, czyli odwracalności obturacji po leku rozszerzającym oskrzela, może być trudne również dla lekarza specjalisty, zwłaszcza gdy czas obserwacji chorego bywa ograniczony. Dotyczy to najczęściej takich postaci choroby, jak: astma sezonowa, zespół Corrao (kaszlowa), powysiłkowy skurcz oskrzeli oraz sytuacji jednoczesnego zażywania betablokerów. W zaawansowanej postaci astmy zjawisko odwracalności nie musi być stwierdzone, na skutek istnienia częściowej przebudowy ścian oskrzeli (remodellingu), najczęściej jako konsekwencji niewłaściwego wcześniejszego postępowania przy toczącym się w oskrzelach procesie zapalnym (...)
Uczulenie na alergeny roztoczy - sposoby prewencji
Barbara Majkowska-Wojciechowska, Marek L. Kowalski
Uczulenie na alergeny roztoczy kurzu domowego, związane głównie z IgE-zależnym typem nadwrażliwości, uważane jest za istotny czynnik w rozwoju astmy atopowej i całorocznego alergicznego nieżytu nosa. Szacunkowe dane wskazują, że w Europie u około 35% populacji obserwuje się cechy atopii (...) Właściwe postępowanie profilaktyczne i lecznicze powinno pozostawać w ścisłym związku ze stosowaniem skutecznych i popartych badaniami metod zmniejszania ekspozycji na alergeny roztoczy (...)
Alergiczne zapalenia spojówek
Zbigniew Pikulski
Obecnie wyróżniamy 3 zasadnicze postaci alergicznego zapalenia spojówek (a. z. s.): sezonowe i całoroczne alergiczne zapalenie spojówek, wiosenne zapalenie spojówek i rogówki oraz atopowe zapalenie spojówek i rogówki. Dane epidemiologiczne wskazujące na wzrost częstości występowania chorób alergicznych odnoszą się również do narządu wzroku. O ile na początku XX wieku częstość występowania dolegliwości o charakterze alergicznym ze strony tego narządu oceniano na 1% populacji Stanów Zjednoczonych, o tyle obecnie wskaźnik ten sięga nawet 30% populacji w pewnych regionach świata (w Polsce w niektórych miastach osiąga ok. 13%) (...)
Alergia i nadwrażliwość na niesteroidowe leki przeciwzapalne
Barbara Bieńkiewicz, Marek L. Kowalski
Nadwrażliwość na NLP pojawia się zwykle u chorych, którzy dotychczas tolerowali leki z tej grupy. Z chwilą wystąpienia nadwrażliwości chorzy ci reagują ogólnoustrojowymi reakcjami na terapeutyczne dawki NLP. Identyfikacja zagrożonych chorych ma kluczowe znaczenie w zapobieganiu reakcjom po tych lekach. Obecnie wyróżniamy kilka typów reakcji na NLP, które różnią się między sobą obrazem klinicznym (astma, pokrzywka/obrzęk naczyniowo-ruchowy, anafilaksja), mechanizmem (immunologiczny/nieimmunologiczny) oraz współistnieniem innych schorzeń. Podział ten ma bardzo ważne znaczenie - rozpoznanie u pacjenta rodzaju reakcji nadwrażliwości umożliwia bowiem określenie, czy i jakie inne NLP mogą być przez chorego tolerowane lub przeciwnie - nie powinny być stosowane (...)