Spis treściSZ nr 86–87/2001
z 8 listopada 2001 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2001
OPINIE
Elżbieta Cichocka (gw)
Nowy minister zdrowia reprezentuje punkt widzenia dyrektora dużego szpitala klinicznego, który musiał borykać się z arogancją kas chorych, narzucających własne kontrakty, limity i stawki za usługi. To wszystko spowodowało, że szpitale ledwie wiązały koniec z końcem albo musiały się zadłużać. Jako panaceum minister proponuje zniesienie limitów świadczeń i przyznawanie szpitalom globalnych budżetów, w których będą musiały się mieścić i leczyć pacjentów. Taki sposób jest dobry, kiedy nie ma żadnych taryf za usługi, ale niesie też znane konsekwencje. Nie ma wówczas żadnego mechanizmu, by intensyfikować pracę i przyjmować możliwie dużo pacjentów. Dyrektorzy szpitali liczą już koszty od trzech lat, więc wiedzą, że najłatwiej będzie zmieścić się w budżecie, kiedy łóżka szpitalne będą świecić pustkami (...)
KLINIKA
Zasady postępowania i leczenia udarów mózgu
Danuta Ryglewicz
Rozpoznanie udaru mózgu w większości przypadków nie nastręcza trudności. Jednakże dla prawidłowego leczenia, zwłaszcza leczenia mającego na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia powtórnego udaru (profilaktyka wtórna), konieczne jest podjęcie próby ustalenia postaci klinicznej udaru oraz określenia jego etiopatogenezy. Udar mózgu nie jest jednostką chorobową, lecz zespołem o różnej etiologii. W 15-20% jest to udar krwotoczny, a w 80-85% udar niedokrwienny. Przyczyną udaru niedokrwiennego w 50% są zmiany miażdżycowo-zakrzepowe w dużych tętnicach wewnątrzmózgowych lub zewnątrzmózgowych, odchodzących od łuku aorty, w 20-25% zmiany w małych naczyniach wewnątrzmózgowych, w 20-25% zator pochodzenia sercowego i w ok. 5% inne rzadziej występujące przyczyny, jak: zmiany zapalne tętnic, zaburzenia krzepnięcia, zwiększona lepkość krwi (...)
Homocysteina - kolejny niezależny czynnik ryzyka występowania miażdżycy i niedokrwiennego udaru mózgu
Witold Palasik, Urszula Fiszer
Postęp badań nad czynnikami nasilającymi proces miażdżycowy w organizmie człowieka umożliwiło określenie zaburzeń szlaków metabolicznych mogących mieć istotne znaczenie w tej patologii. Jednym z efektów tych badań jest stwierdzenie zwiększenia poziomu homocysteiny wśród chorych z udokumentowaną chorobą wieńcową, u których przebieg kliniczny był szczególnie niekorzystny. W latach 60. McCully po raz pierwszy doniósł o dwóch przypadkach dzieci z homocystynurią, u których stwierdził znacznie zaawansowane zmiany miażdżycowe w obrębie naczyń tętniczych. Postawiona przez niego hipoteza o ewentualnej roli homocysteiny w procesie miażdżycy do początku lat 80. była bardzo krytykowana. Obecnie znamy już wyniki ponad 100 dobrze udokumentowanych badań kontrolowanych przeprowadzonych z udziałem ponad 12 tys. chorych, które potwierdzają związek pomiędzy podwyższonym poziomem homocysteiny a chorobami naczyniowymi (...)
Specyfika padaczki u kobiet
Joanna Jędrzejczak
Z badań przeprowadzonych przez Brytyjskie Stowarzyszenie Padaczki, dotyczących stanu wiedzy na temat antykoncepcji i ciąży kobiet chorych na padaczkę, wynika bardzo duża potrzeba informowania pacjentek w tym zakresie. Ponad połowa (51%) kobiet w wieku od 16. do 55. roku życia skarżyła się na brak jakichkolwiek informacji na temat interakcji pomiędzy lekami przeciwpadaczkowymi a hormonalnymi lekami antykoncepcyjnymi. Jedna trzecia (34%) nie otrzymała od lekarza żadnej rady dotyczącej ciąży, a 25% nie rozmawiało w ogóle z lekarzem na temat ciąży i padaczki (...)
Postępowanie terapeutyczne w chorobie Parkinsona
Urszula Fiszer
W bieżącym roku został opublikowany w "Neurology" (2001, vol. 56, 11, suppl. 5) algorytm dotyczący postępowania terapeutycznego w chorobie Parkinsona (ch.P.). Po raz kolejny (uprzednio w 1994 i 1998 r.) grupa ekspertów zajmująca się tym schorzeniem podjęła trud nowego opracowania ze względu na istotny postęp wiedzy, który dokonał się w ostatnim okresie (...)
AKTUALNOŚCI
Jacek Mazurek
Wąglik od wieków powodował zachorowania zwierząt i rzadziej ludzi. Badania nad wykorzystaniem laseczki wąglika do celów ataku bioterrorystycznego rozpoczęły się około 80 lat temu. Podstawą, początkowych rozważań, a następnie badań nad możliwością zastosowania wąglika jako broni biologicznej, były właściwości przetrwalników wąglikowych, przebieg infekcji obserwowany po zakażeniu przez układ oddechowy (gwałtowny i kończący się najczęściej zejściem śmiertelnym), a także istnienie prostych metod uzyskiwania zarazków w drodze sztucznej hodowli. Możliwe jest, np. przy zastosowaniu aparatury do fermentacji piwa, wyprodukowanie w ciągu 96 godz. około 1 kg laseczek wąglika, uzyskanych wstępnie z próbki zainfekowanej żywności. (...)
Kolejna reforma
Joanna Waligórska
Minister Mariusz Łapiński zapowiedział, że koalicja będzie wprowadzać zmiany ewolucyjnie, tak by nie odczuli tego pacjenci. Według niego, destabilizacja systemu, do której już doszło - wskutek likwidacji Krajowego Związku Kas Chorych oraz Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych - wymusza działania mające na celu ujednolicenie systemu. Przewidywane są dwa etapy zmian - od 2002 roku zmiana sposobu powoływania rad kas chorych, od 2003 roku - likwidacja kas i powstanie funduszu lub funduszy ochrony zdrowia. Wiadomo, że minister chce zlikwidować kasy chorych. - Ale nie chcemy likwidować systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, bo go nie ma; obecny jest chaotyczny, bardziej samorządowy niż ubezpieczeniowy - uzasadniał (...)
Dialog inaczej
Tomasz Sienkiewicz
Minister Łapiński nie przyjmuje jeszcze zaproszeń do udziału w publicznych dyskusjach na temat przyszłości systemu ochrony zdrowia w Polsce i kierunków zmian zapowiadanych przez SLD. Wyjątek stanowiło spotkanie z Sejmową Komisją Zdrowia 25 października, podczas którego zobowiązał się w ciągu miesiąca upublicznić szczegółowe zamierzenia resortu. Nie przybył zatem na forum "Reforma służby zdrowia - sukcesy i porażki, szanse i zagrożenia", które odbyło się 24 października w Pałacu Kultury i Nauki, w trakcie targów "Szpital 2001". W spotkaniu uczestniczyły natomiast byłe min. min. Teresa Kamińska i Anna Knysok, współodpowiedzialne za reformę wdrażaną od 1999 r. Wobec braku przedstawicieli nowego rządu - nie było jednak żywszej wymiany poglądów (...)
Tabletki apteczne i szpitalne
Marek Wójtowicz
Artykuł 59a ustawy o puz w ust. 3 pkt 4 wprowadza segregację tabletek na jedynie słuszne, natychmiast refundowane tabletki apteczne, i tabletki drugiej kategorii, tzw. szpitalne, zgodnie z art. 36 tejże ustawy, wydawane "bezpłatnie ubezpieczonym przyjętym do szpitali i innych zakładów opieki zdrowotnej". Kasy chorych, zgodnie z treścią art. 59a, muszą ustalić w porozumieniu z Okręgową Izbą Aptekarską "wysokość odsetek należnych aptekom w razie nieterminowej refundacji ceny". W całej ustawie o puz nie ma jednak ani słowa o ustalaniu przez kasy chorych odsetek za nieterminowe refundowanie kosztów leczenia szpitalnego, ambulatoryjnego lub choćby pogotowianego. Wygląda na to, że w czasie uchwalania ustawy o puz samorząd aptekarski brylował skutecznie w sejmowych korytarzach i u głównego krajowego aptekarza, a samorządy lekarskie i pielęgniarskie pojechały wtedy na urlop (...)
Partnerstwo w leczeniu i pielęgnowaniu
Małgorzata Kukowska
Okręgowa Rada Pielęgniarek i Położnych w Katowicach zorganizowała konferencję naukową pt. "Partnerstwo w procesie leczenia i pielęgnacji". Sympozjum zorganizowano 29-30 października w Katowicach, przy współudziale dr Grażyny Kruk-Kupiec, krajowego konsultanta w dziedzinie pielęgniarstwa. Uczestniczyło w nim wielu znanych naukowców, m.in. prof. dr Władysław Pierzchała, który podczas sesji inauguracyjnej zaprezentował standard postępowania lekarza i pielęgniarki w leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. W trakcie trzech sesji naukowych, poświęconych kolejno: endoskopii przewodu pokarmowego, chirurgii urazowo-ortopedycznej oraz kardiologii i kardiochirurgii, lekarze i pielęgniarki prezentowali postępowanie w wybranych schorzeniach każdej z tych grup zawodowych, a także zasady współpracy przy diagnozowaniu i leczeniu pacjentów (...)
Jubileusz 10-lecia małopolskiej korporacji pielęgniarek i położnych:
Samorząd na medal
Halina Kleszcz
Małopolska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych uroczyście uczciła dekadę swego istnienia. Z tej okazji w Teatrze Bagatela, przed koncertem Leszka Długosza i występem Kabaretu Loch Camelot, 21 osób oraz dwie instytucje odznaczono medalem "bene merentibus". - Byliście na naszej drodze darem losu, a wasza życzliwość nie raz, nie dwa ratowała nas z opresji - motywowała decyzję Rady Okręgowej Anna Grajcarek, przewodnicząca MORPiP (...)
Zjazd bez uchwał
Halina Kleszcz
XVI Zjazd sprawozdawczo-wyborczy Okręgowej Izby Lekarskiej w Krakowie, liczącej 12,5 tys. członków, przebiegał w atmosferze niepewności związanej z zapowiadaną przez nową koalicję likwidacją kas chorych (...)
RESTRUKTURYZACJA
Bez kompleksów
Małgorzata Kukowska
Toruński samorząd zajmuje się problemami ochrony zdrowia na terenie miasta już od 1994 r., kiedy to gmina przejęła od wojewody toruńskiego - w ramach programu pilotowego - ZOZ im. Mikołaja Kopernika. Była wtedy ogromna, trudna do sprawnego zarządzania placówka, składająca się z miejskiej przychodni specjalistycznej, kilku przychodni rejonowych, szpitala przy ul. Batorego i hotelu pracowniczego (...)
KASY CHORYCH
Nowelizacja ustawy o puz:
Refleksje samorządowca
Andrzej Grzybowski
Ustawa o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2001 r. nr 88, poz. 961) wprowadza liczne poprawki, czyniące system bardziej przyjaznym dla pacjenta (np. poprzez poszerzenie listy lekarzy, do których nie jest wymagane skierowanie, o okulistę; uznanie, że jednorazowe skierowanie do specjalisty obejmuje całość specjalistycznych świadczeń zdrowotnych związanych z leczeniem schorzenia, które było podstawą jego wystawienia) oraz mające na celu zlikwidowanie pewnych źródeł wycieku pieniędzy (m.in. poprzez zwiększenie kontroli wypisywania leków dla inwalidów wojennych). Jednak w niewielkim tylko stopniu reguluje ona wątpliwą prawnie sytuację samorządów terytorialnych w zakresie ich zadań i obowiązków związanych z ochroną zdrowia. I tak, w art. 55a zapisano, że plan minimalnego zabezpieczenia ambulatoryjnej opieki zdrowotnej opracowuje wojewoda(!), po zasięgnięciu opinii samorządów medycznych i samorządu powiatowego oraz w porozumieniu z kasami chorych działającymi na obszarze województwa (...)
Ogłoszenia o konkursach ofert