Spis treściSZ nr 90–93/2001
z 22 listopada 2001 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2001
KLINIKA
Zapalenia zatok przynosowych u dzieci
Jarosław Wysocki, Adam Chustecki
Zapalenia zatok stanowią istotny problem w lecznictwie otwartym: lekarz rodzinny ma w gronie swoich pacjentów średnio około 20% chorych z zapaleniami zatok. (...)
Zapalenia uszu u dzieci
Jarosław Wysocki, Mariusz Bubrowski
Ostre nieżyty uszu, nosa i zatok w znacznym stopniu dotyczą populacji dziecięcej. Na wagę tego problemu składają się: częstość występowania schorzenia w populacji dziecięcej, groźba potencjalnych powikłań i koszty leczenia. Specyfika anatomii i fizjologii wieku dziecięcego sprawia, że w tej populacji jest to schorzenie częste, bowiem przeciętnie 70% dzieci do 3. r.ż. i 95% do 7. r.ż. przynajmniej raz przebywa ostre zapalenie ucha środkowego, zaś ok. 70% z nich trzykrotnie. Szczególnie podatne na nawracające ozuś są dzieci w przedziale wieku 6-18 miesięcy (...)
AKTUALNOŚCI
Stoimy wobec groźby załamania systemu
Aleksandra Gielewska
Konieczność oszczędności w wydatkach na zdrowie, problemy z finansowaniem ratownictwa, procedur wysokospecjalistycznych i programów zdrowotnych w roku 2002 - to główne tematy pierwszej narady kierownictwa Ministerstwa Zdrowia z dyrektorami kas chorych (...) Resort zamierza nie dopuścić do zniszczenia płatnika i wydzielonych środków, stworzyć jeden fundusz ochrony zdrowia i 16 jego oddziałów terenowych, ujednolicić w skali kraju system i zasady finansowania świadczeń zdrowotnych (m.in. poprzez wprowadzenie RUM-u i racjonalną politykę lekową), usunąć międzyregionalne dysproporcje w wydatkach na zdrowie, czyniąc to w oparciu o ludzi i bazę kas chorych - przedstawiał swe plany szef resortu. - Jest miejsce dla każdego, by obecny system naprawić, - deklarował. (...)
Świadczenie zdrowotne
Marek Wójtowicz
Przy każdym kolejnym zakupie czegokolwiek dla szpitala zastanawiam się, co to naprawdę jest świadczenie zdrowotne i z czego się składa. Ma to bowiem istotne znaczenie w świetle dwóch przepisów regulujących mechanizm zakupu usług przez zozy na rynku medycznym. Rozporządzenie MZiOS z 13 lipca 1998 roku w sprawie umowy o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne (Dz.U. nr 93, poz. 592) pozwala w dość prostym, szybkim trybie zakupić świadczenia zdrowotne, czyli usługi często wielomilionowej wartości. Z kolei ustawa o zamówieniach publicznych z 10 czerwca 1994 roku (tekst jednolity Dz.U. nr 119 poz. 773 z 3 lipca 1998 r. z późn. zm.) wprowadziła bardzo złożone zasady - rozciągniętego na tygodnie i miesiące - zakupu dostaw, usług i robót budowlanych opłacanych w całości lub części ze środków publicznych. Uwaga nzozy: ustawa o zamówieniach publicznych wymaga, aby każde zamówienie, w którym występuje chociażby jeden grosz publiczny, było realizowane w trybie tej ustawy (...)
Konferencja Polskiego Stowarzyszenia Dyrektorów Szpitali:
Zarządzanie ryzykiem
Halina Kleszcz
Lista czynników ryzyka finansowego w działalności zakładów opieki zdrowotnej spędza menedżerom sen z powiek. Fakt, że w tej sytuacji ktoś jeszcze chce brać odpowiedzialność za placówki, graniczy z cudem. A może trzeba do tego ułańskiej fantazji? Polskie Stowarzyszenie Dyrektorów Szpitali (trzecią kadencję przewodzi mu Mieczysław Pasowicz, dyr. Szpitala im. Jana Pawła II w Krakowie) nie unika najtrudniejszych tematów. Czasem działa to jak zimny prysznic (...)
Dolary na inwestycje w ochronie zdrowia
Małgorzata Kukowska
Firma Euromedic International, która od dziesięciu lat inwestuje w sektor prywatny ochrony zdrowia w Europie Środkowej i Wschodniej, uzyskała dodatkowe kredyty w wysokości 13 mln dolarów od Międzynarodowej Korporacji Finansowej (IFC) na nowe inwestycje. Umowa w tej sprawie została podpisana 14 listopada w Warszawie przez Guya Ellena, dyrektora nowo powstałego Wydziału Zdrowia IFC i Josepha Priela, prezesa Euromedic (...)
Szpital Specjalistyczny w Jaśle:
Inwestujemy w rozwój
Małgorzata Kukowska
Szpital Specjalistyczny w Jaśle wzbogacił się w ostatnich miesiącach o 2 cenne zakłady - pracownię tomografii komputerowej oraz blok operacyjny dla oddziału ortopedii i traumatologii. Zainstalowany w jasielskim szpitalu tomograf jest drugim tej klasy w województwie podkarpackim, a unikatowe oprogramowanie Perfusion CT - piątą instalacją w Polsce. Umożliwia ona nie tylko wczesne wykrywanie udaru mózgu, ale także np. różnicowanie udarów: krwotocznego i niedokrwiennego. Dzięki systemowi DICOM obraz uzyskiwany na monitorze tomografu może być przesyłany na ekrany komputerów w oddziałach własnego szpitala oraz szpitali klinicznych w innych miastach Polski, w celu konsultacji. Ponadto tomograf cechuje się niskim poziomem emisji promieniowania (30-60 proc.), dzięki zastosowaniu detektorów ceramicznych, co znacznie zwiększa bezpieczeństwo pacjenta (...)
Kolejny skandal, czyli MZ zrealizowało porozumienie
8 listopada "Wiadomości" TVP1 ujawniły skandal związany z działalnością poprzedniej ekipy rządowej. Otóż Ministerstwo Zdrowia... finansowało ze środków budżetowych NSZZ "Solidarność". Czy rzeczywiście? (...)
KSZTAŁCENIE
Małgorzata Kukowska
Największe zainteresowanie budzi sposób układania zadań testowych oraz zawartość banków pytań. CEM pracuje nad tym systematycznie, a pytania testowe są układane przez grono wybitnych naukowców w danej dziedzinie medycyny, zaproszonych do współpracy przez krajowego konsultanta w porozumieniu z przewodniczącym towarzystwa naukowego. Zakres wiedzy zawartej w zadaniu testowym musi się mieścić w programie specjalizacji, a pytanie powinno być skonstruowane zgodnie z zasadami tworzenia testów. Autor pytania musi też wyjaśnić, co sprawdza dane zadanie, jakie operacje umysłowe przeprowadza odpowiadający udzielając odpowiedzi, uzasadnić prawidłowość dobrej odpowiedzi oraz nieprawidłowość złej (dystraktory). Nadesłane pytania są recenzowane przez członków komisji kwalifikacyjnej. Ocenione pozytywnie wchodzą do banku CEM. Tylko za pytania przyjęte do banku autorzy otrzymują honorarium. Nie wszyscy naukowcy mają specjalne umiejętności wymagane przy konstruowaniu zadań testowych. Świadczy o tym choćby fakt, że w jednej ze specjalizacji na 400 nadesłanych pytań komisja przyjęła tylko 138 (...)
RESTRUKTURYZACJA
Sprywatyzowani!
Dorota Pilonis
Rada miejska w Zielonej Górze podjęła uchwałę, dzięki której lekarze świadczący usługi w ramach kontraktu z kasą chorych, do tej pory wynajmujący pomieszczenia po byłym miejskim zozie - będą mogli je wykupić (...)
Starostwo reanimuje szpital
Halina Kleszcz
W grudniu ub.r. myślenicki szpital stał się miejscem głodówki pielęgniarek. Wspólnie z Wydziałem Promocji i Ochrony Zdrowia dyrekcja przygotowała wówczas symulacje finansowe. Było jasne, że nawet wariantu minimum nie da się zrealizować bez wsparcia finansowego organu założycielskiego. Władze powiatu, po decyzjach radnych i zajęciu stanowiska przez zarząd, zdecydowały się pomóc szpitalowi w zaspokojeniu roszczeń płacowych personelu. Wyraziło się to udzieleniem pożyczki w wysokości 1 mln zł oraz poręczeniem bankowym (własnym majątkiem powiatu) kredytu na sumę 2 mln zł. Od stycznia br. uposażenia pielęgniarek wzrosły o 300 zł brutto. Średnia miesięczna kwota podwyżki (ze skutkiem wzrostu wszystkich składników uposażenia) dla pracowników SP ZOZ wyniosła 463 zł, co oznacza wydatek 4 mln zł rocznie (...)
Prywatyzacja opieki zdrowotnej
Sebastian Jakubowski
Prywatne świadczenie usług medycznych funkcjonowało w Polsce zawsze. Po wojnie przez wiele lat usługi prywatne były kierowane m.in. do osób nie objętych państwową służbą zdrowia: rolników i rzemieślników. Proces prywatyzacji nie stworzył zatem w polskiej opiece zdrowotnej nowych i wcześniej nieznanych instytucji i form funkcjonowania świadczeniodawców usług medycznych, spowodował natomiast ogromny wzrost znaczenia prywatnych podmiotów w opiece zdrowotnej. Prywatyzacja, jak wiadomo, przebiega dwutorowo. Z jednej strony mamy do czynienia z prywatyzacją publicznych świadczeniodawców usług medycznych, z drugiej - z prywatyzacją założycielską. Niestety, prywatyzacja publicznych zakładów ma charakter bardzo ograniczony. Przyczyną jest brak ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji tych podmiotów. Jedyna prawna możliwość sprzedaży publicznego zakładu wynika z ustawy o zakładach, która przewiduje, że prywatyzacja może być dokonana na podstawie zasad opracowanych przez organ założycielski. Podmiot ten może ustalić reguły, według których nastąpi wydzierżawienie lub wynajęcie majątku trwałego. Organ założycielski wydaje również zgodę na wniesienie majątku samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej do spółek lub fundacji (...)
TECHNOLOGIE
Kapsułka diagnostyczna
Witold Ponikło
W jaki sposób można uzyskać - nie otwierając powłok brzusznych - obraz tego, co się dzieje nie na początku czy na końcu przewodu pokarmowego pacjenta, lecz gdzieś pośrodku? Techniki diagnostyki obrazowej mogą dostarczyć wielu informacji, jednak nie umożliwiają bezpośredniego oglądu diagnozowanego miejsca. Ze względu na odległość nie można także zastosować endoskopii. Amerykańsko-izraelska firma Given Imaging Ltd. podeszła do problemu w dość niekonwencjonalny sposób, który zaowocował wytworzeniem "kapsułki wizualizacyjnej", produktu nazwanego Given® M2A. W sierpniu bieżącego roku FDA dopuściła ten wyrób do obrotu, nie stawiając żadnych istotnych ograniczeń przy jego stosowaniu. Urządzenie ma już znak CE dopuszczający wyrób na rynki krajów Unii Europejskiej, zostało też dopuszczone do stosowania w Australii. Prace nad konstrukcją konkurencyjnej kapsułki wizualizacyjnej prowadzone są w Wielkiej Brytanii (...)
INFORMATYZACJA
Systemy informacyjne zarządzania:
Zbytek czy konieczność?
Waldemar Skawiński
Restrukturyzacja opieki medycznej powinna doprowadzić do redukcji działań, które nie tworzą wartości dodanej, tzn. nie służą spełnianiu wymagań pacjenta. Przy ogromnej złożoności przepływów informacji w systemie ochrony zdrowia - rozwiązanie tego problemu nie będzie możliwe bez sprawnego systemu informatycznego. W czasie wieloletnich sporów nad kształtem ochrony zdrowia w Polsce zrodziła się koncepcja takiego systemu i nawet rozpoczęto jego budowę. . Ale znalazła się wystarczająca liczba zagrożonych wprowadzanym systemem RUM, zabrakło zaś obrońców by jego budowę dokończyć. Tymczasem dobry system informacyjny wpływa też na poprawę jakości opieki medycznej. Jednolite standardy opisu i rejestracji zdarzeń medycznych w nowoczesnych systemach zarządzania to podstawa kontroli jakości (...)
Samodzielna komputeryzacja małej jednostki medycznej
Mateusz Górka
Samodzielna komputeryzacja jednostki medycznej wymaga zaangażowania sporych środków pieniężnych, a także dużego nakładu pracy, niosąc duże ryzyko niepowodzenia. Jednak różne działania ryzyko to znacznie zmniejszają. Menedżer może odegrać w procesie komputeryzacji szczególną rolę, zastępując na tym polu konsultanta (którego zatrudnienie w dużych jednostkach może jednak być nieuniknione) (...)
SZPITAL POLSKI
Angioplastyka na warszawskim Grochowie
Tomasz Sienkiewicz
W Klinice Kardiologii CMKP kierowanej przez prof. Leszka Ceremużyńskiego, mieszczącej się w Szpitalu Grochowskim, otwarto w październiku Pracownię Kardiologii Inwazyjnej. Fundusze na jej utworzenie i uruchomienie wygospodarowano w okresie ok. 10 lat w działającej przy klinice Fundacji Proclinica. Sama niezbędna aparatura dla pracowni (produkcji Philipsa) kosztowała pół miliona USD (...)
Utylizacja odpadów zakaźnych
Witold Ponikło
W trakcie wszelkich procesów zachodzących w naszym otoczeniu powstają różne produkty uboczne i odpady. Dopóki procesy te nie są spowodowane działaniami człowieka, odpady wpisują się w naturalne przemiany zachodzące w przyrodzie - stają się surowcem. Znacznie gorzej przedstawia się sprawa odpadów nie występujących w sposób naturalny. Do "trudnych" należy zaliczyć zakaźne odpady procesu leczenia. Są one niebezpieczne nie tylko z racji zakaźnego charakteru, lecz także dlatego, że tak do końca nie wiadomo, co z nimi zrobić (...)
Odpowiedzialność dyrektora spzozu
Radosław Harasim
Stopień odpowiedzialności dyrektora jednostki w tak zwanym nadzorze zależy w dużej mierze od tego, w jaki sposób podlegli mu pracownicy są przygotowani do wypełnienia powierzonych im zadań. Czy posiadają stosowną wiedzę i umiejętności, czy dysponują odpowiednim zapleczem organizacyjno-technicznym umożliwiającym sprawne i zgodne z przepisami przeprowadzanie postępowań o zamówienia publiczne. Brak w jednostce wewnętrznych regulacji dotyczących obiegu dokumentów czy należycie prowadzonej sprawozdawczości i planowania może powodować, iż dyrektor jednostki pozbawiony będzie narzędzi kontroli procedur związanych z finansowaniem udzielanych zamówień publicznych. Nie stanowi natomiast naruszenia dyscypliny finansów publicznych działanie polegające na przekroczeniu zakresu upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych lub do zaciągania zobowiązań obciążających budżet, które podejmują dyrektor jednostki lub podlegli mu pracownicy w celu zapobieżenia szkodzie w mieniu publicznym lub usunięcia tej szkody albo ograniczenia społecznych skutków zdarzenia losowego (...)
Od poprawy jakości do efektywnego zarządzania: Benchmarking
Paweł Kawalec
Doświadczenie wielu amerykańskich szpitali uczy, że porównywanie danych dotyczących innych szpitali z własnymi doświadczeniami może stanowić efektywne narzędzie zarządzania. Około 10 lat temu benchmarking wkroczył do instytucji świadczących usługi zdrowotne - przede wszystkim w USA oraz w wysoko rozwiniętych krajach Europy Zachodniej, Kanadzie i Australii. Coraz powszechniejsze staje się okresowe porównywanie efektywności stosowanych procedur medycznych, ich wpływu na skuteczność leczenia, częstość powikłań. Celem jest zarówno usprawnienie leczenia, jak i identyfikacja stosowanych procedur oraz wyeliminowanie tych, które są nieefektywne (...)
Konsorcjum szpitali na Opolszczyźnie
Renata Ruman-Dzido, Sławomir Tubek
Reforma w sektorze ochrony zdrowia stworzyła podstawy kształtowania rynku usług medycznych. Zajmowanie silnej pozycji na tym rynku daje zakładowi opieki zdrowotnej przewagę konkurencyjną, gwarantuje dopływ pacjentów, którzy korzystając z przysługującego im prawa wyboru lekarza i zakładu opieki zdrowotnej wskazują miejsce, gdzie chcą się leczyć. Tym samym wskazują zakład, do którego kasa chorych ma przekazać pieniądze za wykonane świadczenia medyczne. Coraz większego znaczenia nabierają więc przedsięwzięcia, których celem jest wzmocnienie pozycji rynkowej podmiotu (...)