Spis treściSZ nr 3–4/2002
z 10 stycznia 2002 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2002
AKTUALNOŚCI
UNUZ żąda, by wstrzymać wdrażanie systemu informatycznego
Mariola Marklowska
System elektronicznego rozliczania świadczeń medycznych START, który wdraża Śląska Regionalna Kasa Chorych, nie podoba się Urzędowi Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych. Jego prezes Michał Żemojda zażądał od rady kasy, aby go wstrzymała. Jednocześnie poprosił o szczegółowe informacje na temat jego rzeczywistych kosztów. START-owi poświęcone będzie specjalne posiedzenie rady, które z udziałem prezesa Żemojdy zaplanowano w drugiej połowie stycznia (...)
Aleksandra Gielewska
Przywrócić ludziom wiarę - to zadanie ambitne, zwłaszcza gdy podejmuje się go lewica. Wiara przenosi góry, wiara czyni cuda. Czy jednak nastąpi cud i ktokolwiek zdoła pojąć, co w bilansie otwarcia autor chciał powiedzieć? Ten oficjalny rządowy dokument roi się bowiem od zdań kuriozalnych, bełkotu, którego rozumem nie sposób ogarnąć. (Co np. znaczy stwierdzenie: Zmniejszył się dostęp do świadczeń medycznych w ramach powszechnego ubezpieczenia z równoczesnym ich przesunięciem do sektora prywatnego. Nie towarzyszyły temu jednak stosowne zmiany w redystrybucji środków lub stwierdzenie, że ograniczono dostęp do świadczeń, chociaż o 40% wzrosły hospitalizacje?) Nie ma wyjścia - trzeba uwierzyć, że rząd chce dla nas dobrze. Kierownictwo resortu wierzy z pewnością, że wszystko co złe - to dzieło szatana, czyli poprzedniej ekipy, a fakty i rzeczywistość to nic wobec mocy oficjalnie głoszonego dziś słowa. A także, że opór materii społeczno-gospodarczej uda się przezwyciężyć siłą idei równości, sprawiedliwości społecznej i centralizmu demokratycznego (...)
Nie ma kontraktów ze szpitalami w Opolskiem
Małgorzata Kukowska
Opolska RKCh unieważniła konkurs na szpitalne świadczenia medyczne w 2002 r. Przyczyną jest pat w rozmowach między kasą a konsorcjum, reprezentującym 15 największych szpitali z terenu województwa opolskiego. Plan budżetowy kasy przewidywał zakup świadczeń stacjonarnej opieki medycznej w br. za 281 mln zł, natomiast szpitale wstępnie wyceniły swoje usługi na 600 mln zł (...)
PRAWO
Potrzeba nowelizacji prawa medycznego
Iwona Wrześniewska-Wal
Prawo medyczne to umowna nazwa obejmująca dużą liczbę aktów prawnych, regulujących - mówiąc najszerzej - obszar spraw związanych ze zdrowiem i medycyną. Akty te często nie są ze sobą zharmonizowane, a występujące niespójności przepisów ujawniają się m.in. w relacjach personel medyczny-pacjent. W tej sytuacji postulat jednoznaczności prawa medycznego nabiera szczególnej wagi, gdyż prawa i obowiązki personelu medycznego pozostają w ścisłym związku z ochroną życia i zdrowia obywateli. "Nie może być tak, aby treść i zakres obowiązku lekarza nie odpowiadały w pełni treści i zakresowi uprawnień pacjenta" - podkreślała dr Teresa Dukiet-Nagórska z Uniwersytetu Śląskiego podczas VI Ogólnopolskiego Forum Prawno-Medycznego (...)
Rola i zakres działania komisji przetargowej w spzozie
Radosław Harasim
Ostatnia nowelizacja Ustawy o zamówieniach publicznych, uchwalona przez Sejm 26 lipca 2001 r., zakończyła okres, kiedy ustawodawca prawie w ogóle nie ingerował w wewnętrzne uregulowania jednostek sektora finansów publicznych, dotyczące trybu powoływania i zakresu obowiązków komisji przetargowej, kwalifikacji oraz pochodzenia osób wchodzących w jej skład, wewnętrznego obiegu dokumentów związanych z udzielaniem zamówień publicznych czy odpowiedzialności dyrektora jednostki za podejmowanie decyzji w wymienionych kwestiach (...)
INTEGRACJA
Skutki integracji dla polskiego systemu ochrony zdrowia (cz.II)
Adam Kozierkiewicz
Skutki pełnej integracji Polski z UE mogą zaburzyć wiele z istniejących aktualnie układów i procedur balansujących na krawędzi wydolności w naszej ochronie zdrowia. (...) Możemy być świadkami zagranicznej ekspansji inwestycyjnej, co w pierwszym momencie zapewne będzie cieszyć, lecz w dłuższym okresie - okazać się może problemem na miarę wzrostu wydatków na leki (...)
TECHNOLOGIE
Nowe wyroby medyczne
Witold Ponikło
Od 12 maja 2000 r. do 11 października 2001 r. zarejestrowano ogółem 124 wyroby medyczne. Trzeba w tym miejscu przypomnieć, że zgodnie z nazewnictwem ustawy o wyrobach medycznych, wyroby medyczne to urządzenia (czyli aparatura) i materiały medyczne. Na liście FDA znalazły się - z tych samych względów - nie tylko urządzenia medyczne, lecz także np. zestawy odczynników laboratoryjnych. Największa liczba nowych rejestracji związana jest z urologią - 28 pozycji, z czego zasadniczą część stanowią urządzenia do zwalczania przerostu prostaty. Zatem - albo problemy urologiczne były dotychczas zaniedbywane, albo mamy do czynienia z wyjątkowym urodzajem na nowe technologie w tym obszarze. Kolejnym obszarem medycyny o wysokiej liczbie nowych rejestracji jest kardiologia i układ krwionośny - 27 wyrobów. Ta gałąź medycyny od dawna uznawana jest za szybko rozwijającą się i innowacyjną, zatem liczba nowo zarejestrowanych wyrobów nie jest zaskoczeniem (...)
KLINIKA
Możliwości cytogenetyki klinicznej w diagnostyce chorób genetycznych
Ewa Bocian
Cytogenetyka kliniczna, stanowiąca integralną część genetyki medycznej i onkologii, zajmuje się identyfikacją i charakterystyką aberracji chromosomowych oraz badaniem ich roli w patologii człowieka. Znamy obecnie ponad 400 specyficznych jednostek klinicznych uwarunkowanych aberracjami chromosomowymi. Jednak liczba potencjalnych aberracji chromosomowych, które w formie niezrównoważonej prawie zawsze manifestują się zespołem objawów klinicznych, jest praktycznie nieograniczona (...)
Neurogenetyka
Jacek Zaremba
Z punktu widzenia neurogenetyki ważny jest fakt, że - jak się sądzi - około 33% monogenicznych jednostek chorobowych wykazuje ekspresję w układzie nerwowym człowieka. Należy to rozumieć w taki sposób, że w 33% chorób genetycznych mogą występować objawy neurologiczne. Fakt ten dobitnie świadczy o tym, jak duże znaczenie dla neurologa, a także dla psychiatry ma znajomość genetyki i genetycznego uwarunkowania chorób. A neurogenetyka nie kończy się na cechach i chorobach monogenicznych. Istnieje jeszcze długa lista cech fizjologicznych i chorobowych uwarunkowanych poligenicznie - zależnych od większej liczby genów. Żeby uwzględnić niewątpliwy udział czynników środowiskowych w ujawnianiu się tych cech, posługujemy się terminem "uwarunkowanie wieloczynnikowe" (tzn. poligeniczne plus środowiskowe) (...)
Badania genetyczne w chorobach rozrostowych układu krwiotwórczego i ich znaczenie kliniczne
Olga Haus
Od zadziałania czynnika mutagennego i powstania pierwszych zmian na poziomie chromosomowym lub molekularnym do pojawienia się pierwszych klinicznych objawów nowotworu może upłynąć od kilku miesięcy do kilku lat. Najlepiej są poznane i mają największe znaczenie kliniczne zmiany genetyczne w nowotworach układu krwiotwórczego. Typowymi zmianami cytogenetycznymi w białaczkach są aberracje zrównoważone (bez utraty ani naddatku materiału genetycznego), najczęściej translokacje, połączone z fuzjami genowymi specyficznymi dla poszczególnych typów białaczek. Nowo powstały gen fuzyjny ma zupełnie nowe właściwości. Jego aktywność i ekspresja kodowanego przezeń białka są momentem kluczowym w specyficznej nowotworowej transformacji komórki (...)
Genetyka wspiera profilaktykę nowotworów
Małgorzata Kukowska
Od półtora roku na Pomorzu Zachodnim prowadzone są badania przesiewowe, których celem jest zidentyfikowanie osób z dziedziczną skłonnością do nowotworów. W ten sposób znajdują praktyczne zastosowanie efekty badań genetycznych z lat 90., dowodzących, że część nowotworów, np. rak sutka, jajnika, jelita grubego powstaje na skutek mutacji genów, zatem mogą na nie chorować kolejne pokolenia w rodzinie. Badania takie prowadził m.in. zespół prof. Jana Lubińskiego z Zakładu Genetyki PAM w Szczecinie. Zdaniem prof. Lubińskiego, od 500 tys. do 1 mln Polaków (czyli 3% populacji) jest nosicielami zaburzeń genowych, związanych z predyspozycją do nowotworu. W samym województwie zachodniopomorskim jest prawdopodobnie ok. 45 tys. osób zagrożonych chorobami nowotworowymi tego typu. Aby wyodrębnić je z całej populacji, konieczne było przeprowadzenie kilkustopniowych badań, poczynając od wywiadu rodzinnego (...)