Spis treściSZ nr 5–8/2002
z 17 stycznia 2002 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2002
AKTUALNOŚCI
Marek Wójtowicz
Nowy Sejm, pracując nad ustawami okołobudżetowymi na 2002 rok, postanowił zlikwidować zapisy "ustawy 203" nakazujące tegoroczną podwyżkę pracownikom spzozów. Senat się na to nie zgodził, uznając, że ustawy okołobudżetowe dotyczą jednostek budżetowych, a nie spzozów. Tak więc - "ustawa 203" nadal obowiązuje (...)
Aleksandra Gielewska
Ministerstwo Zdrowia przedstawiło Sejmowej Komisji Zdrowia "Ocenę funkcjonowania sektora ochrony zdrowia w latach 1999-2001 r." Dokument przygotowany przez MZ zdumiewa. W pozytywnym znaczeniu tego słowa. W treści, formie, języku jest tak odmienny od poprzedzającego go o tydzień "bilansu otwarcia" rządu L. Millera czy tonu i sensu wypowiedzi ministra Mariusza Łapińskiego, jak śpiew słowika od ryku rannego łosia. Czy to zapowiedź, że z Miodowej będą dochodzić już tylko słowicze trele? Czy dokument ten stanie się też początkiem oczekiwanej, pokojowej polityki resortu zdrowia? (...) Z 24-stronicowego dokumentu przytaczamy podsumowanie (...)
Opłatek u prymasa
Aleksandra Gielewska
W Pałacu Arcybiskupów Warszawskich, rezydencji Prymasa Polski, odbyło się w ostatnią sobotę uroczyste spotkanie opłatkowe dla środowiska służby zdrowia. W spotkaniu uczestniczyli: krajowy duszpasterz służby zdrowia ks. Józef Jachimczak, kapelani warszawskich szpitali, pielęgniarki i lekarze zrzeszeni w różnych wspólnotach. Wśród nich - Iwona Stanisz, przewodnicząca Katolickiego Stowarzyszenia Pielęgniarek, Konstanty Radziwiłł, prezes NRL, Andrzej Włodarczyk, przewodniczący OIL w Warszawie, doc. Jerzy Jurkiewicz, prezes Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego i przedstawiciel Katolickiego Stowarzyszenia Lekarzy Polskich (...)
Dolnośląskie szpitale bez kontraktów
W związku z brakiem (do 11 stycznia 2002 r.) wzoru umów na stacjonarne świadczenia zdrowotne, nieustaleniem ich liczby i poziomu finansowania, Oddział Dolnośląski STOMOZ uchwalił stanowisko w tej sprawie. Brak zasad podpisywania umów z DRKCh, a w szczególności nieustalenie poziomu finansowania świadczeń stacjonarnych udzielanych i już udzielonych w 2002 r., stwarza sytuację, w której kierownik zakładu opieki zdrowotnej, odpowiadając osobiście za stan finansów jednostki - nie ma wpływu na wysokość należności przysługujących za udzielane świadczenia ani możliwości skonstruowania planu finansowego, w tym kontroli celowości wydatków ponoszonych w związku z realizacją tego planu, naruszając w ten sposób ustawę o finansach publicznych - piszą jego autorzy (...)
Jeleniogórska kardiologia
Małgorzata Kukowska
W czerwcu u.br. rozpoczęło pracę Karkonoskie Centrum Kardiologii Interwencyjnej w Jeleniej Górze, dzięki któremu mieszkańcy południowej części województwa dolnośląskiego uzyskali stałą, nowoczesną opiekę kardiologiczną. Centrum ma charakter regionalny, wchodzi w skład - otwartego po latach budowy - 600-łóżkowego szpitala wojewódzkiego w Jeleniej Górze (...)
Zwalczanie POChP
Małgorzata Kukowska
12 stycznia odbyła się w Krakowie ogólnopolska konferencja inaugurująca wdrażanie w Polsce Światowej Inicjatywy Zwalczania Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc (Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease - GOLD), zorganizowana przez krajowego konsultanta w dziedzinie chorób wewnętrznych prof. Andrzeja Szczeklina i koordynatora programu GOLD w Polsce prof. Ewę Niżankowską-Mogilnicką. Gośćmi konferencji byli m.in. dr Claude Lenfant, dr Suzanne Hurd, prof. Sonia Buist, prof. Leonardo Fabri, czynnie zaangażowani w realizację programu (...)
Poprawić jakość leczenia psychiatrycznego
Z prof. dr. hab. n. med. Andrzejem Kiejną, kierownikiem Katedry i Kliniki Psychiatrii AM we Wrocławiu, rozmawia Ewa Krupczyńska (...)
BADANIE OPINII
Personel medyczny w oczach pacjentów
Piotr Cieślik
Pacjenci identyfikują trzy główne postacie w procesie terapeutycznym. Pierwszą i najważniejszą jest oczywiście lekarz, który prowadzi pacjenta. Pomocniczą rolę odgrywają pielęgniarki, które przez bliższy i częstszy kontakt z pacjentem powinny się odznaczać szczególnymi zdolnościami nawiązywania kontaktów interpersonalnych. Ich stosunek do pacjentów determinuje bowiem częstokroć poziom satysfakcji z leczenia, zwłaszcza szpitalnego. Farmaceuci są kolejnymi osobami, które nie biorą wprawdzie bezpośredniego udziału w procesie terapeutycznym, ale postrzegani są również jako odgrywający znaczącą rolę. Jako specjaliści od leków powinni - zdaniem pacjentów - pełnić rolę doradców w sprawach zakupu specyfików. (...)
Metoda CIT - narzędzie w badaniu satysfakcji pacjentów
Dariusz Chmielewski
Jedną z konsekwencji przekształceń w ochronie zdrowia w Polsce w ostatnim dziesięcioleciu jest postrzeganie jakości świadczonych usług zdrowotnych zgodnie z rynkową zasadą, że jest to spełnienie wymagań i oczekiwań konsumenta (pacjenta). Świadczenie medyczne stało się towarem, a zakłady opieki zdrowotnej - firmami usługowymi. Metoda zdarzeń krytycznych CIT jest bardzo przydatnym narzędziem w mierzeniu satysfakcji pacjentów w zakładach opieki zdrowotnej. Jej stosowanie pozwala na odkrycie zdarzeń i zachowań, które stanowią podstawę zadowolenia bądź też niezadowolenia pacjentów (...)
RAPORTY, ANALIZY
Jak oceniać technologie medyczne?
Paweł Kawalec
Przez całe dziesięciolecia przy podejmowaniu decyzji klinicznych kierowano się jedynie mniej lub bardziej wiarygodnymi wynikami klinicznymi, obserwowanymi w poszczególnych ośrodkach. Wybór procedury leczniczej następował bardzo często pod wpływem subiektywnych opinii miejscowych autorytetów, bez względu na towarzyszące koszty. Wraz z wejściem w życie reformy systemu ochrony zdrowia, wyraźnym wyodrębnieniem instytucji płatnika (kasa chorych) i oddzieleniem jej od świadczeniodawców - pojawił się w polskim sektorze usług medycznych silny czynnik skłaniający do troski o jak najlepsze wykorzystanie posiadanych zasobów finansowych. Stwarza to dobre warunki do szerokiej implementacji analiz farmakoekonomicznych - nowoczesnego narzędzia oceny technologii medycznych (...)
TECHNOLOGIE
Telemedycyna w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie
Rafał Deja, Witold Ponikło
W czasie Targów Usług Medycznych TUZMED w Łodzi jesienią ub.r. Szpital Uniwersytecki (SU) w Krakowie zaprosił zainteresowanych na prezentację swoich doświadczeń i możliwości praktycznego wykorzystania telemedycyny. Wydaje się, że szpital ten jest szczególnie predysponowany do rozwijania tej nowej technologii. Wynika to zarówno z jego historycznych tradycji, wielkości (niemal 1500 łóżek), jak i skupienia w tej instytucji wyjątkowo silnego zespołu medycznego o światowych kwalifikacjach i doświadczeniach (...) Telemedycyna, czyli uprawianie medycyny na odległość - coraz częściej staje się faktem. Chodzi nie tylko o spektakularne, światowe wydarzenia, jak zabieg chirurgiczny w Paryżu wykonywany przez lekarza przebywającego w Nowym Jorku, lecz także o stały rozwój jej stosowania w polskich instytucjach opieki zdrowotnej. (...)
SCWO - sposób na odpady i... wąglika?
Witold Ponikło
Proces SCWO (Supercritical Modulus Oxidation - nadkrytyczne utlenianie cząsteczkowe) wychodzi właśnie z fazy doświadczeń laboratoryjnych, które okazały się niezwykle obiecujące. Technologia, przewidziana początkowo do utylizacji odpadów niebezpiecznych, wdarła się ostatnio na nowe obszary. SCWO jest skuteczne w zwalczaniu bakterii i przetrwalników wąglika. Co to oznacza w dobie bioterroryzmu? Zapewne - wielkie przyspieszenie procesu wdrażania tej technologii. Być może także - nowe możliwości sterylizacji materiałów medycznych (...)
FARMAKOTERAPIA
Nowa klasa antybiotyków
Wiele szeroko rozpowszechnionych szczepów bakterii gram-dodatnich (Staphylococcus aureus, Enterococcus spp., Streptococcus pneumoniae) coraz bardziej uodpornia się na różne związki przeciwbakteryjne. Stąd potrzeba opracowywania nowych leków działających na bakterie gram-dodatnie. Antybiotyki oksazolidynonowe są nową klasą syntetycznych antybiotyków, mających niespotykany dotychczas mechanizm hamowania syntezy protein bakteryjnych. Pierwszym antybiotykiem w tej grupie, dopuszczonym do stosowania w praktyce klinicznej jest linezolid. W badaniach in vitro działa głównie bakteriostatycznie na wiele bakterii, w tym m.in. metycylinooporne szczepy Staphylococcus aureus, enterokoki oporne na wankomycynę oraz Streptococcus pneumoniae oporne na penicylinę (...)
KLINIKA
Jak leczymy astmę w Polsce?
Wacław Droszcz
Na tak sformułowane pytanie można próbować odpowiedzieć na podstawie ankietyzacji: a) chorych, b) lekarzy oraz c) analizy sprzedaży tzw. leków antyastmatycznych. Każda z tych metod ma swoje ograniczenia. (...)
Leczenie astmy
Anna Doboszyńska
Celem postępowania i leczenia w astmie jest niedopuszczenie do powstania stanu zapalnego, a jeśli już istnieje - zmniejszenie go czy zahamowanie. Astma jest chorobą o podłożu zapalnym. Stan zapalny powstaje pod wpływem zadziałania różnorodnych bodźców drażniących (fizycznych, chemicznych, biologicznych). U osób skłonnych do reakcji alergicznych stan zapalny jest powodowany przez alergeny. Dotyczy on początkowo nabłonka i warstwy podnabłonkowej oskrzeli, a następnie obejmować może całe drogi oddechowe i poszczególne elementy układu oddechowego, łącznie z naczyniami płucnymi i wpływać na nerwową regulację napięcia mięśni ściany oskrzeli (...)
Badania dodatkowe w astmie osób dorosłych
Wacław Droszcz
Jest rzeczą oczywistą, że prawidłowe leczenie musi być poprzedzone prawidłowym rozpoznaniem, a jego częścią są badania dodatkowe, które muszą być trafnie wybrane, zastosowane w odpowiednim czasie i ekonomicznie uzasadnione. W astmie nie ma potrzeby wykonywania dużej liczby badań dodatkowych (...)
Pomagamy chorym na astmę
Kazimierz Kwasiborski
Gwałtowny wzrost liczby osób chorych na astmę i różnego rodzaju choroby alergiczne w ostatnich kilkunastu latach doprowadził do tego, że choruje 10% populacji, a zdaniem prof. R. Kurzawy z Rabki nawet około 20%. Powoduje to konieczność zintensyfikowania walki z tą przewlekłą, społeczną już chorobą. Szczupłość środków państwowych przeznaczanych na lecznictwo w czasach PRL, jak i obecnie przez kasy chorych jest przyczyną powstania swego rodzaju ruchu społecznego. Ruchu, który zaowocował utworzeniem wielu towarzystw i stowarzyszeń działających na rzecz chorych na astmę (...)
SZPITAL POLSKI
ISO 9002 w Międzybrodziu Żywieckim
Marek Moszczak
11 grudnia 2001 r. w Starym Zamku w Żywcu odbyła się uroczystość wręczenia międzynarodowego certyfikatu ISO 9002 (wydanego w Niemczech w Essen) Państwowemu Zakładowi Opiekuńczo-Leczniczemu w Międzybrodziu Żywieckim. Zakład od 20 lat prowadzi opiekę nad osobami psychicznie chorymi - początkowo jako Dom Pomocy Społecznej. Przekształcony w 1991 r. w Zakład Opiekuńczo-Leczniczy, w 1998 r. uzyskał status samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Pięknie położony w Beskidzie Niskim, dysponuje też bardzo dobrymi warunkami klimatycznymi do prowadzenia terapii (...)
Szpital św. Łukasza po trzech latach reformy
Wojciech Przybylski
Szpital św. Łukasza w Końskich już od 1990 r. przygotowywał się do wprowadzanych w kraju zmian w sektorze ochrony zdrowia. Na początku lat 90. przewidzieliśmy, że wprowadzona zostanie koncepcja ubezpieczeniowego systemu finansowania ochrony zdrowia, co w istotny sposób wpływało na prowadzone u nas przekształcenia. Jednak nawet bez względu na formę organizacyjną przyszłych płatników należało się spodziewać innego sposobu alokacji środków finansowych, innych oczekiwań płatników oraz konkurowania pomiędzy świadczeniodawcami o pieniądze i pacjenta (...)
Polska HTA: Kiedy drożej znaczy taniej
Maciej Dziadyk, Krzysztof Łanda
Powszechne poszukiwanie oszczędności, prowadzone we wszystkich dziedzinach życia gospodarczego, nie omija sektora świadczeń zdrowotnych. Coraz bardziej istotne staje się wspieranie przedsięwzięć mających na celu zmniejszanie wydatków. Szczególnie ważne wydają się te oszczędności, które można poczynić bez obniżania jakości świadczeń zdrowotnych, a nawet z jej podniesieniem. Osiągnięcie tego celu możliwe jest choćby dzięki wykorzystaniu analiz efektywności kosztowej, wykonywanych w oparciu o międzynarodowe kryteria HTA (...)
Szpitalne systemy informatyczne
Mateusz Górka
Szpitalny system informatyczny może ze względu na funkcjonalność i uniwersalność stanowić narzędzie pomocne podczas wykonywania czynności związanych zarówno z bezpośrednim leczeniem pacjenta, jak i prawno-administracyjną obsługą placówki medycznej. Oferta na rynku programów komputerowych przeznaczonych dla służby zdrowia jest bogata. Programy te różnią się zarówno pod względem technicznym (wymagań sprzętowych oraz programowych), wizualnym (szata graficzna, układ menu, ikon itd.), jak również skali trudności obsługi oraz ich cen. (...)