Spis treściSZ nr 30–33/2002
z 18 kwietnia 2002 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2002
AKTUALNOŚCI
Błędna diagnoza, błędna terapia
Aleksandra Gielewska
W czasach tow. E. Gierka manifestacje poparcia jedynie słusznej linii partii i rządu organizowano tradycyjnie w auli Politechniki Warszawskiej. Poniedziałkowy wiec aplauzu dla programu Mariusza Łapińskiego odbył się w uczelni najbliższej socjaldemokratycznemu sercu ministra, tj. warszawskiej AM. Przygotowany według sprawdzonych wzorców scenariusz przewidywał wyłącznie udział zwolenników programu, "dyskusji" nie zakłóciły żadne niespodzianki, przebiegała więc w klimacie wiernopoddańczej lojalności i bezkrytycyzmu. W bezpośredniej transmisji każdy mógł zobaczyć na własne oczy, jak pracownicy służby zdrowia gremialnie popierają swojego ministra. I prawie wszystko byłoby świetnie, gdyby nie złośliwi dziennikarze, nierozumiejący, że minister i rząd walczą o ratowanie zdrowia całego narodu. Szkoda tylko, że nasi uczeni - rektorzy, profesorowie medycyny - swym autorytetem firmują taką hecę (...)
Poczucie bezpieczeństwa czy bezpieczeństwo?
Krzysztof Bukiel
Minister Zdrowia w uzasadnieniu do swojej "Strategii" napisał, iż głównym celem proponowanych przez niego zmian jest przywrócenie obywatelom poczucia bezpieczeństwa zdrowotnego, które to poczucie zostało utracone w wyniku ostatniej reformy. Nasz Związek, wypowiadając się na temat celów, jakie powinny przyświecać naprawianiu służby zdrowia w Polsce, również podkreślał pierwszorzędne znaczenie bezpieczeństwa zdrowotnego. A jednak nasze stanowisko w sprawie kształtu systemu opieki zdrowotnej różni się od wizji Pana Ministra zdecydowanie. Jak to możliwe? Po prostu - mówiąc pozornie o tym samym - w rzeczywistości mówimy o czymś zupełnie innym. Pan minister chce dać obywatelom poczucie bezpieczeństwa, my - bezpieczeństwo.
Marzena Gałaga
Po raz kolejny minister zdrowia udowodnił, że rzuca słowa na wiatr i nie należy traktować poważnie jego deklaracji. A tych, którzy ośmielą się wytknąć mu błędy, ukarze pomówieniami i oszczerstwami (...)
Przeciw pomówieniom
Naczelna Rada Lekarska 13 bm. wystosowała pismo do Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej o wszczęcie postępowania przeciw ministrowi Łapińskiemu. 10 kwietnia w "Kropce nad i" minister oświadczył, że prezes NRL zajmuje się lobbingiem na rzecz firmy Roche i od 8 lat nie wykonuje praktyki lekarskiej, toteż nie posiada zdolności oceny skutków prowadzonej przez MZ polityki lekowej. Poinformował też, że przeciwko Andrzejowi Sośnierzowi, członkowi śląskiej OIL prowadzone jest postępowanie karne. Zdaniem NRL, minister dopuścił się pomówienia ww. lekarzy, co mogło poniżyć ich w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania.Stanowi to przewinienie z tytułu odpowiedzialności zawodowej jako czyn sprzeczny z art. 52 Kodeksu Etyki Lekarskiej.
Dobro Chorego - Dobrem Lekarza: Obszary Współdziałania
Konferencja, która odbyła się 9 kwietnia w NIL w Warszawie, otworzyła nowy rozdział w działalności samorządu lekarskiego. Po raz pierwszy członkowie NRL, reprezentanci okręgowych rad i sądów lekarskich spotkali się oficjalnie z przedstawicielami stowarzyszeń działających na rzecz pacjentów. Zebrani jednogłośnie przyjęli deklarację o współpracy (...)
Zachodniopomorskie: Po kontroli szpitali
Małgorzata Pieleszek
Kontrole przeprowadzone w 12 szpitalach województwa zachodniopomorskiego wykazały nieprzestrzeganie zalecanych przez ZRKCh standardów postępowania medycznego wobec chorych na choroby kardiologiczne i neurologiczne. Kwota zakwestionowanych na tej podstawie rachunków wynosi 1,5 mln zł. Działania kontrolne obejmą pozostałych 9 szpitali, w których standard, zgodnie z umową, miał być przestrzegany (...)
Restrukturyzacja po nowemu
Tomasz Sienkiewicz
W tegorocznym budżecie na restrukturyzację w ochronie zdrowia przewidziano tylko 122 mln zł. Na posiedzeniu Sejmowej Komisji Zdrowia 4 bm., poświęconym ocenie przebiegu restrukturyzacji w latach 1999-2001, często powracał problem, jak w br. będzie realizowana restrukturyzacja. Czy Ministerstwo Zdrowia widzi potrzebę kontynuowania programu, który zyskał tak negatywną ocenę w raporcie NIK? - pytali posłowie. Nie ma dotąd żadnych informacji na temat sposobu rozdysponowania tegorocznej rezerwy, nieznane są nawet kryteria jej podziału. Istnieje zatem zagrożenie, że podobnie jak w latach 2000 i 2001, z powodu uzyskania pieniędzy dopiero pod koniec roku, zozy będą je wydawać chaotycznie bądź z naruszeniem ustawy o zamówieniach publicznych. Apelowano do ministra zdrowia o jak najszybsze sprecyzowanie zasad i terminu podziału tegorocznej rezerwy (...)
Żółty tydzień
Małgorzata Kukowska
W dniach 15-20 kwietnia br. odbędzie się X edycja ogólnopolskiej kampanii "Żółty Tydzień" organizowanej pod patronatem sanepidu, a finansowanej z grantu GlaxoSmithKline. W br. akcja promocyjnych szczepień przeciwko wzw typu A i B organizowana jest głównie z myślą o osobach przygotowujących się do planowych zabiegów operacyjnych oraz często podróżujących. Trzecia dawka szczepionki skojarzonej, zapewniającej ochronę przed obydwoma typami wirusa, oferowana będzie za darmo osobom rozpoczynającym cykl szczepień w tym właśnie tygodniu. W tegorocznej akcji wezmą udział aż 243 punkty szczepień w 90 miastach (...)
SAMORZĄDY
ZJAZDY LEKARZY I PIELĘGNIAREK
- w Warszawie: Rozważni i oszczędni
- w Krakowie: Na ruchomych piaskach
- we Wrocławiu: 140 dni nowej DRL
- w Kielcach: Jesteśmy za reformą kas
OPINIE
Przeciw centralizacji
Wojciech Maksymowicz
Z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że niemal we wszystkich krajach europejskich w różny sposób wprowadza się decentralizację zarządzania opieką zdrowotną. Wyjątkiem jest Islandia. Wiele krajów, w których opieka zdrowotna była wcześniej zarządzana centralistycznie, zbudowało od podstaw systemy ubezpieczeniowe. Tylko w jednym przypadku odnotowano na świecie odwrotny kierunek zmian. Odejście od wprowadzonego systemu paraubezpieczeniowego i stworzenie na nowo scentralizowanych struktur, nazywanych tam Narodowym Funduszem Ubezpieczeń Zdrowotnych, nastąpiło w 1995 r. w... Kazachstanie (...)
A może kasy polityczne?
Andrzej Strug
Co jest głównym celem działania kasy chorych? Większość zapytanych odpowie zapewne: jest nim zapewnienie jak najlepszego stanu zdrowia wszystkim osobom objętym opieką tej kasy, w ramach możliwości finansowych wynikających z wielkości zebranej przez nią składki (...) Dzisiejszy system ubezpieczeń zdrowotnych, opierający się na tak funkcjonujących kasach chorych, generalnie się jednak nie podoba (choć wydaje się, że stopień krytyki gwałtownie się zmniejszył po poznaniu pomysłów na naprawę sytuacji). Dążenie do zaplanowania systemu idealnego wymaga przeanalizowania zarzutów stawianych obecnemu (...)
Jeden i pół filara ubezpieczeniowego
Jarosław Wechowski
Do niedawna duże nadzieje wiązano z artykułem 4a ustawy o puz dotyczącym innych niż kasy chorych instytucji ubezpieczenia zdrowotnego. Prywatyzacja finansowania systemu zdrowotnego miała jednakże krytyków, którzy przywołując doświadczenia innych krajów, np. Argentyny, Chile czy choćby Czech i Słowacji, zalecali wstrzemięźliwość w tej materii. Krytyków miało nie tylko otwarcie rynku dla prywatnych kas, ale nawet umożliwienie konkurencji między kasami istniejącymi, zwłaszcza że mechanizm wyrównawczy był bardzo uproszczony. Inni sugerowali z kolei, że utrzymanie status quo w ramach ubezpieczenia powszechnego nie będzie sprzyjało przejrzystości finansowania na styku publiczno-prywatnym, m.in. wobec braku wyodrębnienia koszyka świadczeń gwarantowanych i niewielkiej (poza lekami) roli formalnego udziału własnego pacjenta (...)
RYNEK LEKÓW
Cios dla aptekarzy
Tomasz Sienkiewicz
Naczelna Izba Aptekarska zapowiedziała, że zaskarży niebawem rozporządzenia MZ w sprawie wykazów leków refundowanych za brak wprowadzenia okresu przejściowego. Dwutygodniowy okres od ogłoszenia przez ministra zdrowia tych rozporządzeń do wejścia ich w życie jest zdaniem aptekarzy stanowczo za krótki (zwłaszcza że Dziennik Ustaw ukazał się dopiero 3 kwietnia), a to naraziło ich na znaczne straty finansowe. NIA rozważała wniesienie skargi jeszcze w marcu br., prezes NRA Roman Hechmann zdecydował jednak, że stanie to się, kiedy zostanie oszacowana wielkość strat finansowych poniesionych przez aptekarzy (...)
Odpowiedzialność lekarza za badania prenatalne
Mirosław Nestorowicz
9 kwietnia rozpoczął się przed Sądem Okręgowym w Łomży precedensowy proces, w którym rodzice dziecka urodzonego z poważną wadą genetyczną (hypochondroplazją) domagają się od lekarzy i szpitala odszkodowania za szkody majątkowe, które ponoszą w związku z leczeniem dziecka i zadośćuczynienia za szkody moralne i wyrządzoną im krzywdę (...)
PROFILAKTYKA
Promocja zdrowia w Kujawsko-Pomorskiem:
Strategia i entuzjazm
Małgorzata Kukowska
Samorząd województwa kujawsko-pomorskiego, jako pierwszy w Polsce, w uchwalonej przez sejmik strategii polityki zdrowotnej przyjął hierarchię celów zgodną z założeniami proponowanymi przez Unię Europejską, stawiając na pierwszym miejscu działania promujące zdrowie i profilaktykę. Wysoki poziom zdrowia społeczeństw jest jednym z zadań, jakie stawia przed sobą Unia Europejska (art. 129 Traktatu z Maastricht). W dążeniu do tego celu zasadniczą rolę odgrywają promocja zdrowia i profilaktyka, szczególnie - zapobieganie najpoważniejszym zagrożeniom (...)
ŚLADEM NASZYCH PUBLIKACJI
Po lekturze artykułu "Coraz większa niepewność jutra"
Wojciech Glinka
Po lekturze artykułu "Coraz większa niepewność jutra", opublikowanego w "SZ" nr 19-22/2002, relacjonującego spotkanie zarządu Związku Powiatów Polskich z kierownictwem Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych i przedstawicielem Ministerstwa Zdrowia w dniu 1 marca, odniosłem wrażenie, że byłem co prawda na tym samym spotkaniu, ale wysłuchałem zupełnie innych wystąpień. Dlatego też, dla zachowania równowagi, chciałbym podzielić się swoimi spostrzeżeniami z tego spotkania. Brałem w nim udział jako ekspert Związku Powiatów Polskich (...)
NAUKA
Przed kongresem
Anna Jarosz
Tegoroczny XIV kongres Europejskiej Federacji Towarzystw Ultradźwiękowych EUROSON (3-7 lipca br.) będzie obradował wspólnie z VI Kongresem Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego. EUROSON to prestiżowe spotkanie naukowców. W tym roku zaszczyt zorganizowania go przypadł Polsce (...)
KLINIKA
Profilaktyka choroby wieńcowej: Czy zalecać HTZ?
Jadwiga Kłoś
Mimo postępu wiedzy doświadczalnej i klinicznej prognozy epidemiologiczne wykazują, że choroby układu krążenia w najbliższych dziesięcioleciach nadal pozostaną główną przyczyną zgonów u kobiet. Po menopauzie przyczyną zgonu u co drugiej kobiety będzie jak dotychczas choroba wieńcowa. Zachorowalność na te choroby do okresu menopauzy jest stosunkowo niewielka, natomiast śmiertelność w przebiegu zawału serca jest wyższa niż u mężczyzn w tym samym wieku. Od zakończenia miesiączkowania zagrożenie powoli narasta, zrównując się z zagrożeniem u mężczyzn w siódmej dekadzie (...)
Osteoporoza
Waldemar Misiorowski
Osteoporoza jest problemem społecznym: co trzecia kobieta w ciągu życia doznaje typowego dla tej choroby złamania kości: przedramienia, trzonu kręgowego czy szyjki kości udowej. Osteoporoza to nie tylko problem kobiet: wśród osób obu płci po 70. roku życia połowa ma jawną osteoporozę. Co roku w Polsce około 15 tys. osób łamie szyjkę kości udowej. To najgroźniejsze złamanie osteoporotyczne prowadzi do przedwczesnej śmierci co piątej ofiary, zaś 50% nie odzyskuje zdolności chodzenia o własnych siłach i wymaga stałej opieki, nie wstając z łóżka lub dokonując życia na wózku inwalidzkim! Wraz ze starzeniem się społeczeństwa problem narastającej liczby złamań osteoporotycznych stanowi coraz większe wyzwanie (...)
Hormonalna terapia zastępcza: Kryteria doboru
Marzena Samsel, Romuald Dębski
Każdej kobiecie, u której rozpoczynają się dolegliwości związane z menopauzą, powinniśmy przedstawić możliwości leczenia hormonalnego. Nie może to być jednak prowadzony językiem naukowym monolog lekarza, z którego przeciętna kobieta niewiele jest w stanie zrozumieć. Podstawowym warunkiem sensowności wdrożenia, a następnie powodzenia terapii hormonalnej jest szczera rozmowa, podczas której lekarz zbierze szczegółowy wywiad, przedstawi pacjentce złe i dobre strony leczenia, odpowie na zadawane pytania (...)