Spis treściSZ nr 9–12/2003
z 6 lutego 2003 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2003
AKTUALNOŚCI
Ustawa o NFZ u prezydenta:
Veto czy TK?
23 stycznia Sejm przegłosował poprawki Senatu do ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. Głosowanie przebiegło zgodnie z propozycjami Komisji Zdrowia, która wnioskowała o przyjęcie 55 spośród 56 zgłoszonych poprawek. Większość z nich miała charakter redakcyjny i uściślający. Najistotniejszą było wprowadzenie zapisu, że świadczenia zdrowotne (w tym leki wydawane na zasadach określonych w ustawie) związane z ciążą, porodem i połogiem oraz udzielane dzieciom do ukończenia 18. roku życia - przysługują wszystkim, niezależnie od ich uprawnień z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego. Świadczenia dla nich finansować będzie budżet państwa. Ustawa trafiła do Kancelarii Prezydenta. Jeśli prezydent ją podpisze (na decyzję ma czas do 17 lutego) - 2 tygodnie po opublikowaniu ustawy kasy chorych przejdą do historii. (...)
VOX EX SILESIA
Andrzej Sośnierz
Logiką Funduszu będzie to, aby każdy zakład opieki zdrowotnej w pełni zrealizował swój kontrakt. Niedobry będzie ten, który nie wykona kontraktu (czytaj: planu) w pełni. Nie dość, że przysporzy niepotrzebnej mitręgi kierownictwu oddziału, to spowoduje jeszcze, że pojawi się groźba obniżenia budżetu całemu oddziałowi. Słowem - Fundusz funduje nam zupełne odwrócenie logiki panującej dotychczas w systemie puz. Żegnaj więc, gospodarności! Żegnaj, znienawidzona konkurencjo. W pełni powracamy do logiki gospodarki budżetowej. Ale za to będziemy mieć jednolicie. (...)
Okrągły stół - tak, Fundusz - nie
Środowiska medyczne z zadowoleniem przyjęły inicjatywę ministra Marka Balickiego zorganizowania "okrągłego stołu", poświęconego opiece zdrowotnej. Jednak, aby przedsięwzięcie to miało sens i przyniosło korzystne rezultaty - mówią przedstawiciele NRL i OZZL - tematyka rozmów, jak i ich ostateczne efekty nie mogą być ograniczone do ram zakreślonych przez ustawę o ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia oraz programu zmian w systemie przedstawionego przez poprzedniego ministra. Powinny uwzględniać również alternatywną propozycję przygotowaną przez lekarzy - podkreślają zarówno Konstanty Radziwił, prezes NRL, jak i Krzysztof Bukiel, przewodniczący OZZL. (...)
List otwarty OZZL do Prezydenta RP
Szanowny Panie Prezydencie. Ogólnopolski Związek Zawodowy Lekarzy apeluje do Pana o niepodpisywanie ustawy o ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. Jest rzeczą niewątpliwą, że system opieki zdrowotnej w naszym kraju wymaga naprawy, jednak zmiany zawarte w powyższej ustawie są - naszym zdaniem - niewłaściwe i nie przyniosą oczekiwanego polepszenia. (...)
PANOPTICUM
Rankingowanie, czyli jak się leży
Marek Wójtowicz
Przeżywamy ostatnio epidemię gazetowych rankingów szpitali (bądź też osobistości działających na polu, czyli "na niwie" opieki zdrowotnej). Na biurka dyrektorów spzozów/nzozów trafiają codziennie 2-3 propozycje udziału w jakiejś imprezie rankingowej. Jak się do tego dorzuci ankiety urzędowe, to nasze służby finansowe, marketingowe i statystyczne nie powinny robić nic innego, jak tylko za darmo wypełniać te ankiety - w nadziei, że wysoka pozycja w medialnym lub urzędowym rankingu zaowocuje wyższą liczbą pacjentów lub urzędowym listem pochwalnym. (...)
Batalia o kontrakty 2003
- Śląskie: Nadal wrze - (Marzena Gałaga)
- Wielkopolskie: Negocjacje i ugoda - (Jolanta Lenartowicz)
- Małopolskie: Czy system zbankrutuje? - (Halina Kleszcz)
- Pomorskie: Będą strajki? - (Anna Gliszczyńska)
- Dolnośląskie: Uzgodnienia
- Zachodniopomorskie: "Solidarność" protestuje
Brednie o nadmiarze
Ryszard Kijak
Niektórzy politycy oraz wyżsi urzędnicy państwowi wygadują bzdury na temat tego, że w Polsce jest za dużo szpitali, lekarzy i pielęgniarek, i że w związku z tym - część placówek opieki zdrowotnej należy zlikwidować, a ich personel medyczny wysłać na zieloną trawkę. Niestety, prawda jest zupełnie inna. Średnia liczba łóżek szpitalnych na 100 tys. mieszkańców w Unii Europejskiej wynosi 630, w krajach kandydujących nawet 672, a w Polsce - zaledwie 494. Średnia liczba lekarzy na 100 tys. mieszkańców wynosi w UE 375, w krajach kandydujących do Unii 324, a w Polsce - zaledwie 220. (...)
Nowy ośrodek dla uzależnionych
Halina Kleszcz
Wnioskując po liczbie VIP-ów uświetniających 8 stycznia otwarcie Wojewódzkiego Ośrodka Terapii Uzależnienia i Współuzależnienia w Szpitalu Specjalistycznym im. dr. Józefa Babińskiego w Krakowie, wypowiedzi ks. kardynała Franciszka Macharskiego oraz przecinającego wstęgę Janusza Sepioła, marszałka województwa małopolskiego - Małopolska RKCh nie ma wyjścia: kontrakt na jego działalność musi podpisać. Prace adaptacyjne w oddziale, historycznie kojarzonym z leczeniem skutków nadużywania alkoholu, sfinansował samorząd wojewódzki (550 tys. zł). Bazą nowej jednostki jest jedyny dotąd w Małopolsce, całodobowy oddział terapii uzależnienia pracujący z pacjentami w trybie siedmiotygodniowym. (...)
Powstało Polskie Towarzystwo Leczenia Ran
Tomasz Kobosz
Polskie Towarzystwo Leczenia Ran powstało 23 stycznia br. w Warszawie, z inicjatywy dr. Zbigniewa Rybaka - sekretarza Polskiego Towarzystwa Flebologicznego, dr. Anny Górkiewicz - sekretarz Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, dr. med. Lwa Petkowa z Kliniki Dermatologii i Wenerologii AM w Warszawie oraz dr. Wojciecha Strasia z firmy Convatec. Podstawowym, statutowym celem towarzystwa jest zwiększanie dostępności nowoczesnych - skutecznych i tanich - metod terapii ran. PTLR analizować będzie koszty i efektywność różnych metod terapii, zamierza opracowywać nowoczesne standardy leczenia ran oraz - kierowane do ogółu lekarzy - programy edukacyjne z zakresu profilaktyki i leczenia. Promować też będzie ideę powstania w Polsce interdysyplinarnych centrów terapii ran. (...)
ZE ŚWIATA
Dlaczego w Niemczech strajkują lekarze?
Zbyszek Kostecki
Reforma służby zdrowia w Niemczech trwa już bez przerwy około 10 lat i nie przynosi żadnych pozytywnych skutków. Jakość usług systematycznie spada, frustracja personelu jest coraz większa, a społeczeństwo - coraz bardziej rozczarowane. Władze bez przerwy grożą lekarzom, liczba nowych rozporządzeń i dyrektyw przekracza zdrowy rozsądek! Do tego - społeczeństwo się starzeje, średnio 1,5 dzieci na małżeństwo nie gwarantuje pokrycia naszych emerytur w niedalekiej przyszłości, mimo obecnego ponad 4-milionowego bezrobocia! (...)
Piotr Imiołek
Rezydentura medyczna w Stanach Zjednoczonych, którą ukończyłem ponad 2 lata temu, jest znana polskim lekarzom chyba głównie z filmów. Stąd obraz ten bardzo jest niekompletny. Ja sam już w momencie rozpoczynania pracy zostałem zaskoczony wieloma odmiennościami organizacji służby zdrowia i kształcenia. Gdy po przyjeździe do kraju opowiadałem o przeżyciach, często musiałem wyjaśniać kontekst wypowiedzi. Skoro zatem poproszono mnie o przedstawienie Szanownym Czytelnikom moich doświadczeń w ramach zaledwie dwóch artykułów, skoncentruję się głównie na tych właśnie różnicach. (...)
PRAWO
Rząd utrudnia życie wolnym zawodom:
Dariusz Wasilewski
Ci, którzy pracując ufają, że rząd działa dla ich dobra i jeśli zmienia prawo, to po to, by coraz doskonalej nam służyło, musieli bardzo się zdziwić. Okazało się, że podatnicy, którzy wykonują wolny zawód i dla uproszczenia działalności korzystali z opłat ryczałtowych lub karty podatkowej - zostali bardzo ograniczeni. Ustawodawca zmienił bowiem jedną rzecz: dodał do definicji wolnego zawodu sformułowanie, nakazujące wykonywanie działalności gospodarczej wyłącznie na rzecz osób fizycznych. Wcześniej lekarze, stomatolodzy, weterynarze, technicy dentystyczni, położne, pielęgniarki, tłumacze mogli podpisywać umowy chociażby ze spółką cywilną, a mimo to rozliczać się z fiskusem ryczałtowo. (...)
Lekarski obowiązek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa
Iwona Wrześniewska-Wal
Ustawa o zawodzie lekarza w art. 40 ust. 1 nakłada na lekarza obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych przy wykonywaniu zawodu. Przepis ten zobowiązuje lekarza do utrzymania w tajemnicy wszystkiego, czego się dowiedział od pacjenta i innych osób podczas diagnozowania lub terapii, niezależnie od charakteru informacji i źródła, także w przypadku informacji uzyskanych od innego lekarza. Obecny kodeks karny w art. 266 par. 1 wyraźnie sankcjonuje odpowiedzialność lekarza za naruszenie tajemnicy zawodowej. Czynem zabronionym w kk jest ujawnienie tajemnicy lekarskiej - niezależnie od struktur organizacyjnych, w których lekarz wykonuje swój zawód. Obejmuje to ujawnienie wiadomości uzyskanej w związku z wykonywaniem zawodu w ramach prywatnej praktyki, a także w przypadku zatrudnienia w niepublicznym zakładzie opieki zdrowotnej. (...)
LUDZIE I MEDYCYNA
Z pamiętnika lekarza poz
Piotr Ksyster
CZWARTEK: Przedstawiciel z propozycją "badania leku". Proponuje ocenę 20 pacjentów - po trzy wizyty i obserwacje skuteczności leczenia. Pytam, o jaki lek chodzi. Pada nazwa preparatu ketoprofenu. Mówię, że mogę opisać po te trzy wizyty u 20 osób leczonych ketoprofenem, ale przy każdej rubryce dodam nazwę handlową użytego preparatu, bo z reguły staram się stosować leki różnych firm. Przedstawiciel traci chęć do rozmowy. Okazuje się, że to "badanie" ma dotyczyć wyłącznie jego firmy... Niezbyt mnie to zdziwiło, więc oddaję mu "tabelki marketingowe", które pewnie po takim "badaniu" i tak lądują w koszu... O wynagrodzeniu za moją ciężką pracę wypełniania tabelek przedstawiciel już nie wspomina, szybko się żegna i wychodzi... Ciekawe, kiedy znów wróci. A może całkiem o mnie zapomni? (...)
RATOWNICTWO
Najlepsi na świecie
Czas dojazdów karetek, jak wynika ze statystyk, w 99 procentach przypadków, nie przekracza 8 minut. Oszałamiający wynik! Tyle tylko że fałszywy. Za wpisywanie czasu dojazdu w karcie zgłoszenia odpowiedzialny jest zespół karetki. Zadajmy sobie podstawowe pytanie: kiedy ten wpis pojawia się w karcie? W momencie dojechania karetki do budynku? A może po wejściu lekarza na 8. piętro lub dotarciu do chorego? A może zespół najpierw ratuje chorego, potem zawozi go do szpitala i dopiero w bazie wypełnia kartę, której kopii nie musi przecież zostawić w szpitalu? Powiedzmy, że zespół dotarł do chorego w ciągu 20 minut. Wpisanie do karty takiej informacji kończy się często naganą lub wręcz karą finansową. A przecież tego wpisu nikt nie będzie już weryfikować. Czy jest czymś zaskakującym, że w karcie pojawia się zapis: czas dojazdu - 8 minut? I tak powstają oszałamiające, choć zafałszowane statystyki. (...)
PROFILAKTYKA
Mobilna diagnostyka
Grzegorz Juszczyk
Przewoźne stacje aktywnie "poszukują" populacji do badania, mogą wykonać więcej badań, zaś koszt jednego badania jest tu relatywnie niski. Nie bez znaczenia jest także fakt, że zamawiający badania dla danej populacji - czy to płatnik publiczny, samorząd lokalny czy też koordynator programu profilaktycznego - może precyzyjnie określić miejsca wykonywania badań. Istotne jest dotarcie zwłaszcza tam, gdzie zgłaszalność jest niska lub czas oczekiwania zbyt długi. Przykład niemal doskonałej efektywności wykorzystania dostępnego sprzętu diagnostycznego stanowią przewoźne pracownie tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego, jednych z najdroższych narzędzi diagnostycznych. Pozwalają na prowadzenie badań przy użyciu najnowocześniejszego sprzętu w dowolnie wybranym miejscu, zapewniając niemal 100% wykorzystanie możliwości aparatów i maksymalne obniżenie ceny jednostkowej badania. (...)
TECHNOLOGIE
Sztuczne oko
Witold Ponikło
Oko - niewielki organ, którego funkcjonowanie wydaje się oczywiste w świetle praw optyki, mechaniki i elektroniki - ciągle jeszcze nie jest możliwe do zastąpienia wyprodukowanym przez człowieka urządzeniem. Wprawdzie kamera telewizyjna w pełni modeluje funkcjonowanie oka, to jednak nadal jej wielkość i parametry techniczne nie mogą się równać z możliwościami tego organu, a zasadniczą trudnością techniczną jest komunikacja pomiędzy urządzeniem a mózgiem pacjenta. Postęp w dziedzinie miniaturyzacji układów elektronicznych stwarza realne nadzieje, że bariery techniczne zostaną przełamane i osoby niewidome uzyskają możliwość widzenia. Zespół naukowców pracujących dla rządu Stanów Zjednoczonych ocenia, że sztuczne oko powstanie w ciągu najbliższych 3 lat. Będzie to elektroniczny implant, którego praca będzie polegać na stymulacji komórek otaczających siatkówkę oka. Stymulacja ta powodować będzie z kolei stymulację odpowiednich komórek w mózgu, co oznacza wygenerowanie obrazu, czyli - widzenie. Testy implantu wykonane na zwierzętach są bardzo obiecujące. (...)
Doniesienia naukowe medNEWS
oprac. Tomasz Kobosz
- Śmiertelność w przebiegu POChP
- Kardioselektywne beta-blokery dopuszczalne u osób z obturacyjną chorobą dróg oddechowych
- Poczwórna terapia tygodniowa najskuteczniejsza w eradykacji Helicobacter pylori
- Zaburzenia chodu wskazują na zagrożenie rozwojem otępienia
- Afereza fibrynogenu i LDL skuteczna w leczeniu nagłej utraty słuchu
- Diuretyki zwiększają śmiertelność w ostrej niewydolności nerek
OPINIE
Pijany lekarz w pracy
Choć prawo tego tak nie formułuje, uważam, że upicie się lekarza w miejscu pracy powinno być traktowane jak popełnienie przestępstwa. Pijany lekarz zagraża przecież zdrowiu i życiu pacjentów. Taki pracownik powinien zostać napiętnowany i natychmiast zwolniony. Zjawisko nietrzeźwości personelu medycznego nie jest powszechne. To sporadyczne przypadki, od razu wyłapywane i nagłaśniane przez media. I bardzo dobrze, że tak się dzieje. Nie chodzi przecież o szukanie sensacji - jeśli takie fakty zostają ujawnione, to należy je nagłaśniać, a sprawców karać z całą surowością. (...)
INTEGRACJA
Dobrowolne ubezpieczenia w UE
Grzegorz Jasiński
Ubezpieczenia dobrowolne - uzupełniające lub dodatkowe - występują w różnym wymiarze w każdym państwie członkowskim UE. Rozróżnienie pomiędzy ubezpieczeniem uzupełniającym a dodatkowym jest nieraz bardzo trudne. Ich zakresy bardzo często "krzyżują się" lub pokrywają ze sobą. Poza tym rodzaj świadczeń, jakie gwarantują te ubezpieczenia, jest bardzo różny w poszczególnych państwach, a wynika to z zakresu świadczeń zapewnianych w danym kraju przez powszechny system opieki zdrowotnej. (...)
ZARZĄDZANIE
Szpital publiczny czy prywatny
Marian Miśkiewicz
Zmiana formy własności, w tym również prywatyzacja szpitala, jest mechanizmem służącym rekonstrukcji struktury i funkcji opieki udzielanej w placówce pozwalającym lepiej sprostać nowym wymaganiom dostępności, skuteczności i jakości. Rządy, władze samorządowe i organizacje ubezpieczeniowe pragną oszczędzać na wydatkach na szpitale, co powoduje często obniżenie poziomu świadczonej opieki, utrudnienia dostępności niektórych procedur dla pacjentów i spowolnienie procesu leczenia. Pacjenci napotykający na tego rodzaju niedogodności i przeszkody, zwłaszcza w przypadku życiowo ważnej czy naglącej potrzeby zdrowotnej, kierują się do instytucji prywatnych, lepiej i szybciej reagujących na ich wymagania. Stopniowo tworzy się zatem dla społeczeństwa alternatywa, którą powinny dostrzegać szpitale publiczne i inne instytucje opieki zdrowotnej. (...)
Ocena zakładu przez organ założycielski i potencjalnego inwestora (cz. 1)
Marcin Kautsch, Witold Ponikło
Nie ma jednego uniwersalnego narzędzia, które pozwoliłoby wszystkim zainteresowanym na dokonanie rzetelnej oceny zakładu opieki zdrowotnej. Instytucja zdrowotna, oferująca życzliwą, spokojną atmosferę świadczenia usług, może być przez pacjenta znacznie wyżej oceniana niż doskonale wyposażona placówka, w której nikt nie ma dla niego czasu. Z kolei życzliwość personelu w relacjach z pacjentem niekoniecznie przekłada się na wyniki finansowe. Potencjalny inwestor zainteresowany będzie jednak przede wszystkim stanem technicznym obiektu i potencjałem, jaki drzemie w murach i załodze, a nie - stosunkami międzyludzkimi w zakładzie. (...)
KASY CHORYCH
Rzecznicy dla pacjentów
Marcin Mikos, Stefan Poździoch, Antoni Czupryna
Rzecznicy praw pacjenta w kasach chorych pojawili się kilka miesięcy po wprowadzeniu reformy w 1999 r. Celem ich działalności była ochrona interesów pacjenta w trudnych początkach funkcjonowania nowego sytemu ubezpieczeniowego. Pomimo upływu 4 lat od wprowadzenia tej reformy, rzecznicy nie zniknęli z kas chorych. To dziś najaktywniejsza i najbliższa pacjentom instytucja spośród stojących na straży praw pacjenta w Polsce. (...)
Wspólny projekt Funduszu Ludnościowego Narodów Zjednoczonych (UNFPA) i Małopolskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych:
Pokonywanie barier
Halina Kleszcz
Stereotypowe oczekiwania władz edukacyjnych wobec pielęgniarek i higienistek zatrudnionych w medycynie szkolnej dotyczą szczepień, udzielania pierwszej pomocy oraz sprawdzania czystości. Pielęgniarka może jednak być kimś więcej - partnerem nauczycieli i rodziców w rozwiązywaniu problemów dojrzewania oraz ważnym ogniwem szeroko pojmowanej profilaktyki zdrowotnej.