Spis treściSZ nr 69–72/2003
z 11 września 2003 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2003
AKTUALNOŚCI
Pomoc państwa, czyli komercjalizacja spzozów:
Na własne życzenie lub pod przymusem
Aleksandra Gielewska
Rząd chce skomercjalizować publiczne zakłady opieki zdrowotnej. Najpóźniej - do 1 stycznia 2006 r. Dlaczego i po co wszystkie spzozy miałyby zostać przekształcone raz a dobrze, według tego samego wzorca, i w tak superekspresowym tempie? Na pewno - nie dla dobra samorządów terytorialnych. Wiadomo już, że one na naszym wejściu do UE niewiele skorzystają. Kto zatem będzie beneficjentem tej komercjalizacji? Ano, przekonamy się, gdy znane już będą rządowe projekty ustaw. Póki co - związkowcy zapowiadają protesty...
PANOPTICUM
Audyt wewnętrzny, czyli samokontrolowanie
Marek Wójtowicz
Drżyjcie koledzy dyrektorzy spzozów, jeśli przychody waszego zakładu są wyższe niż 35 milionów zł, albo też mniejsze, ale z kolei wasze koszty przekraczają te 35 milionów zł. Ustawodawca stwierdził, że jeżeli firma publiczna obraca rocznie co najmniej 35 milionami, to na pewno nie dzieje się w niej dobrze, a ogarnięcie tych 35 milionów przekracza zdolności percepcyjne dyrekcji i reszty kadry zarządzającej. No, a jak przekracza, to wiadomo, że tu i tam pojawiają się nieprawidłowości albo jakieś niedopatrzenia, które trzeba dostrzec i wyeliminować! (...)
VOX EX SILESIA
Powtórka z utopii
Andrzej Sośnierz
W naszym, europejskim kręgu kulturowym istnieją tak naprawdę tylko dwa modele i tylko dwie drogi, którymi moglibyśmy zmierzać dalej: model oparty na finansowaniu budżetowym ze wszystkimi jego odmianami oraz model ubezpieczeniowy, także funkcjonujący w wielu różnych wariantach. W systemie budżetowym tkwiliśmy przez ostatnich kilkadziesiąt lat i chyba nam wszystkim obrzydł do reszty. System ubezpieczeniowy zaczęliśmy budować przed niespełna pięcioma laty, ale zanim zaczął jako tako funkcjonować, został utopiony - najpierw w nagonce medialnej, a następnie zdemontowany przez Bin Ladena polskiej służby zdrowia. (...)
Przed akcesją do UE:
Zdążyć z ustawami
Tomasz Sienkiewicz
Problemy dostosowania polskiego systemu ochrony zdrowia do norm UE i ocena dotychczasowych dokonań oraz kolejnych wyzwań były tematem seminarium w warszawskim Centrum Muiltimedialnym "Foksal". Imprezom tym tradycyjnie patronuje wojewoda mazowiecki Leszek Mizieliński; ostatnia zgromadziła ponad 200 uczestników: dyrektorów zozów, starostów, przedstawicieli mediów. (...)
Przed Nadzwyczajnym VII Krajowym Zjazdem Lekarzy:
W oblężonej twierdzy miast przed otwartą kurtyną?
Tomasz Sienkiewicz
Czy znowelizowany Kodeks Etyki Lekarskiej, jaki ma być uchwalony na zjeździe w Toruniu (19-20 września), przyczyni się do przywrócenia społecznego prestiżu zawodu lekarza? Prowadzone w ostatnich latach badania opinii społecznej wykazują, niestety, że został on w Polsce mocno nadwerężony. Alarmujące są też wyniki badań na temat skali korupcji panującej wśród lekarzy; gorsi od nich pod tym względem okazują się w opinii publicznej tylko politycy. (...)
Związkowcy przeciw komercjalizacji
Po opublikowaniu założeń programu restrukturyzacji i zmian organizacji prawnej spzozów, przygotowanych przez zespół międzyresortowy pod kierownictwem wicepremiera J. Hausnera - Rada Krajowa Sekcji Służby Zdrowia NSZZ "S" przekształciła się w Komitet Protestacyjno-Strajkowy. "S" stanowczo sprzeciwia się planowanej komercjalizacji spzozów. Przekształcenie ich w spółki prawa handlowego wymusi działalność nastawiona na zysk, a nie - na skuteczne leczenie, spowoduje upadek i likwidację wielu zakładów, wreszcie - ich dziką prywatyzację. W konsekwencji - przyniesie groźne społecznie ograniczenia dostępu do świadczeń zdrowotnych, czego efektem będzie pogorszenie stanu zdrowia Polaków - twierdzą związkowcy. (...)
Żółty Tydzień
W dniach 6-18 października trwać będzie 12. już "Żółty Tydzień", czyli ogólnopolska kampania edukacyjna i akcja promocyjna szczepień przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B, organizowana przez GlaxoSmithKline Pharmaceuticals S. A.. W trakcie poprzedniej edycji akcji ze szczepień (po promocyjnych cenach) skorzystało 136 tys. osób. Polska do niedawna była jednym z krajów Europy o największej zapadalności na WZW typu B. Z powodu "żółtaczki wszczepiennej" umierało kilkaset osób rocznie. Dziś poszczycić się możemy niespotykanym na świecie spadkiem zachorowań - w latach 1993-2001 o 82%. Było to możliwe przede wszystkim dzięki upowszechnieniu szczepień. (...)
Oda do radości
Kibic
O radości, iskro bogów! Powstał nam wreszcie plan ratunkowy dla znękanej służby zdrowia! Będziemy robić komercjalizację, czyli jak mówi znajomy dyrektor - "przekształt". Po przekształcie w cudowny sposób znikną wszystkie problemy - ZUS umorzy zaległości, wierzyciele podarują nam co najmniej połowę długu, firmy farmaceutyczne rzucą się ze sponsoringiem, a pracownicy - masowo podpiszą ugody, że zaległości z ustawy "203" będą im systematycznie wypłacane do... 2037 roku. Uwalniane od zadłużenia spzozów ich organy założycielskie zajmą się wreszcie tym, czym najbardziej lubią - sobą. (...)
Zbiórka na serce
Marzena Gałaga
Zabrzańska Fundacja Rozwoju Kardiochirurgii zaapelowała do firm, aby reklamowały się na jej stronie internetowej: www.polskieserce.pl. W zamian za umieszczenie swojego logo mają płacić 5 groszy od każdego internauty, który tę stronę odwiedzi. Pieniądze zostaną przeznaczone na budowę polskiego sztucznego serca. - Rozesłaliśmy oferty, z niektórymi firmami trwają już rozmowy - mówi Małgorzata Wende, kierownik biura marketingu i promocji Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii. Fundacja poszukuje również patronów medialnych dla swojej strony. Fundacja Rozwoju Kardiochirurgii jest jedyną prywatną placówką naukowo-badawczą w Polsce. Badania nad protezami serca prowadzi od 1987 r. W pięciu polskich ośrodkach kardiochirurgicznych, a także w Argentynie stosowany jest już system krótkoterminowego, pozaustrojowego wspomagania serca, opracowany, wdrożony i produkowany w Fundacji. Otrzymała za to złoty medal na targach Invest Technology. (...)
Po specjalizację w mniejszej kolejce
Marek Naumiuk
Na Lubelszczyźnie uprawnienia do prowadzenia specjalizacji z diabetologii ma jedynie Oddział Internistyczno-Kardiologiczny Szpitala Specjalistycznego w Lubartowie. Ministerialną akredytację zdobył w tym roku. Lekarze z woj. lubelskiego szkolili się dotąd w Warszawie, Krakowie i Białymstoku, gdzie na staż czekali kilka lat. Teraz nie tylko mają bliżej, ale też prawie bez kolejki. (...)
W lubelskiej Akademii Medycznej:
Przeprowadzka do Collegium Universum
Marek Naumiuk
Lubelska Akademia Medyczna wzbogaciła się o nowy obiekt - Collegium Universum. Budynek o kubaturze 50 tys. m sześc. i powierzchni 10 tys. mkw. pomieści m.in. salę wykładową z najnowocześniejszymi urządzeniami audiowizualnymi dla 160 osób, aptekę akademicką, w której studenci Wydziału Farmaceutycznego zdobywać będą szlify zawodowe, i 12 zakładów teoretycznych, mieszczących się dotychczas w budynkach nie będących własnością uczelni (m.in. Collegium Maius należącym do Gminy Wyznaniowej Żydowskiej). (...)
LUDZIE I MEDYCYNA
Janina Banachowska
Koło godziny dziewiątej rano przybiegła zdyszana kobieta, niosąc może dziesięcioletniego chłopca. Dziecko było przymroczone, nie mogło stać. Według matki, gdy zbierało jeżyny, ugryzł je wąż. Żmij u nas jest bardzo dużo, dziecko było w sandałkach, choć stale się powtarza, że mimo upału na jagody trzeba chodzić w gumowych butach. Nie było czasu na gadanie. (...)
KONTRAKTOWANIE
Lekarze poz kontestują propozycje NFZ:
Kontrakty 2004
Dorota Pilonis
Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej z 5 województw chcą wspólnie negocjować kontrakty z NFZ na 2004 r. Ich zdaniem, zasady przyszłorocznych kontraktów zaproponowane przez Fundusz są nie do przyjęcia, dlatego przygotowali własną. (...)
Porozumienie dolnośląskie:
Jeden za wszystkich wszyscy za jednego
Ewa Krupczyńska
Pod koniec sierpnia przedstawiciele świadczeniodawców poz z regionu dolnośląskiego zobowiązali się, że będą wspólnie i solidarnie występować o zmianę zasad kontraktowania świadczeń zdrowotnych na rok 2004 r. Sygnatariuszami "Porozumienia Dolnośląskiego" są: Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce - Oddział Dolnośląski, Stowarzyszenie Niepublicznych ZOZ-ów Dolnego Śląska, Stowarzyszenie Niepublicznych ZOZ-ów Miasta Wrocławia, SPZOZ Wrocław Stare Miasto, SPZOZ Wrocław Fabryczna, Niepubliczny ZOZ "Sanus", Dolnośląskie Centrum Diagnostyki Medycznej "DOLMED", Dolnośląski Związek Lekarzy Rodzinnych-Pracodawców, Związek Pracodawców Dolnego Śląska, Dolnośląski Związek Pracodawców Ochrony Zdro- wia. (...)
ZARZĄDZANIE
Dekalog racjonalnego systemu
Wojciech Misiński
W poprzednim artykule zaprezentowałem ocenę polskiego sytemu powszechnych ubezpieczeń zdrowotnych na tle głównych założeń modelu ubezpieczeniowego i zaopatrzeniowego. Sformułowałem tezę, że mimo uchwalenia ustawy o ubezpieczeniu w NFZ - mamy w Polsce do czynienia z hybrydą wszystkich modeli, tj. teoretycznych założeń modelu Bismarcka, szczegółowych rozwiązań modelu Beveridge'a i ich interpretacją w duchu modelu Siemaszki. Postawiłem zarazem 15 kluczowych pytań, przed którymi nie ucieknie nikt, kto chciałby dokonać rzeczywistej, a nie - pozorowanej reformy systemu. Można oczywiście abstrahować od tych fundamentalnych pytań, zgodnie z zasadą, że czego oczy nie widzą - nie stanowi problemu. Można także dyskutować tematy zastępcze, nie dotykające kwestii najistotniejszej: konieczności racjonalizacji systemu opieki zdrowotnej. (...)
Leasing w ochronie zdrowia
Michał Seweryn, Marcin Kautsch
Branży medycznej, a więc lekarzom, aptekarzom, technikom dentystycznym oraz wszystkim osobom prawnym działającym na tym rynku, firmy leasingowe oferują najczęściej tzw. procedury uproszczone. Firmy te, opierając się na swych pozytywnych doświadczeniach (rzadkie są przypadki niesolidności indywidualnych praktyk bądź niepublicznych zozów) proponują minimalną liczbę dokumentów koniecznych do podpisania umowy. Nie żądają, jak banki, np.: zaświadczeń z urzędu skarbowego o braku zaległości podatkowych oraz wobec ZUS-u, potwierdzonych przez urząd skarbowy dokumentów finansowych firmy (PIT, CIT), opinii banku prowadzącego rachunek firmy czy dodatkowych form zabezpieczenia kredytu. (...)
ZE ŚWIATA
Ze skalpelem na legalne saksy
Grzegorz Juszczyk
Od momentu przystąpienia Polski do UE stopniowo będą usuwane zakazy podejmowania pracy w krajach Wspólnoty. Od 2006 r. polscy profesjonaliści medyczni będą mogli legalnie podejmować pracę w W. Brytanii, bez uzyskiwania zezwoleń. Najistotniejsza jest jednak procedura weryfikacji zdolności zespołów klinicznych lub indywidualnych specjalistów do świadczenia usług medycznych dla NHS, czyli - ocena ich praktycznych kwalifikacji zawodowych. (...)
UZDROWISKA
XIX Zjazd Polskiego Towarzystwa Balneologii i Medycyny Fizykalnej:
Jakość i postęp w lecznictwie uzdrowiskowym
Ewa Krupczyńska
W XIX Zjeździe Balneologii, którego organizatorami są Polskie Towarzystwo Balneologii i Medycyny Fizykalnej, Uzdrowisko Szczawno-Jedlina S.A., Katedra i Klinika Balneologii i Chorób Przemiany Materii AM w Bydgoszczy (11-13 września w Szczawnie Zdroju) uczestniczą m.in. zagraniczni goście, w tym prof. Yuko Agishi, prezes Japońskiego Towarzystwa Balneologii, Medycyny Fizykalnej i Klimatologii oraz prof. Janka Zalesakowa ze Słowacji, wiceprezes Europejskiego Towarzystwa Uzdrowisk, a także goście z USA, Litwy i Francji. (...)
Lecznictwo uzdrowiskowe w Szczawnie Zdroju
Jerzy Więcek
Początki modernizacji uzdrowiska wiążą się ze zmianami ustrojowymi i gospodarczymi po 1989 r. 45 lat powojennej, intensywnej eksploatacji poniemieckich urządzeń balneotechnicznych oraz bazy sanatoryjnej i szpitalnej spowodowało ich znaczną dekapitalizację. Wprawdzie w okresie powojennym w uzdrowiskach takich, jak Ustroń, Kołobrzeg, Świnoujście czy Wysowa w wyniku realizacji programów rządowych powstało kilka lub kilkanaście nowych obiektów sanatoryjnych, jednak Szczawno Zdrój w tych planach było pomijane, prawdopodobnie w związku z intensywnym rozwojem przemysłu węglowego i koksowniczego w pobliskim Wałbrzychu. Istniała realna groźba, że Szczawno może podzielić los Uzdrowiska Jastrzębie Zdrój, które utraciło walory uzdrowiskowe w związkiem z rozwojem górnictwa i zanikiem wód leczniczych. (...)
NAUKA
Glejowe komórki węchowe szansą po urazach rdzenia?
Ewa Krupczyńska
Zespół wrocławskich naukowców: prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Jarmundowicz, dr n. med. Bogdan Czapiga i lek. med. Paweł Tabakow (z Kliniki Neurochirurgii AM we Wrocławiu) oraz lek. med. Ryszard Międzybrodzki i lek. med. Wojciech Fortuna (z Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu) prowadzi od marca br. badania nad wykorzystaniem glejowych komórek węchowych (GKW) w regeneracji uszkodzonego rdzenia kręgowego. To jedyne tego typu badania w Polsce; na świecie prowadzi je tylko kilka ośrodków, m.in. w Portugalii, Australii, Chinach. Wrocławskim naukowcom udało się już wyhodować pierwsze komórki glejowe z opuszki węchowej. (...)
Dializa albuminowa
Witold Ponikło
W USA od 5 lat trwają próby kliniczne systemu MARS (Molecular Adsorbent Recirculating System) opracowanego przez niemiecką firmę Teraklin AG z Rostoku. Technologia - nazywana dializą albuminową - wykorzystuje specjalne filtry i białka w celu usunięcia z obiegu krwi toksyn. Na obecnym, eksperymentalnym etapie rozwoju, dializę albuminową stosuje się tylko u pacjentów, którzy uzyskali status "1", przebywających na oddziałach intensywnej terapii. System MARS symuluje procesy zachodzące normalnie w wątrobie. Kluczowymi elementami systemu są: specjalna membrana i roztwór albuminy. Proces dializy wątrobowej ma wiele cech wspólnych z dializą nerkową. (...)
III Zjazd Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej w Lublinie:
Partnerstwo, a nie konkurencja
z prof. Jerzym Łopatyńskim rozmawia Marek Naumiuk
(...) Moim osobistym marzeniem, i postaram się to przeforsować, jest doprowadzenie do porozumienia pomiędzy lekarzami rodzinnymi, czyli lekarzami najbardziej ogólnie praktykującymi, a lekarzami specjalistami. Bez tego nasza medycyna nie ruszy do przodu. Medycyna specjalistyczna, którą mieliśmy kilka lat temu, stała na bardzo wysokim poziomie, ale była zupełnie odseparowana. Częstokroć jeden specjalista nie wiedział, jak daleko w swoich dociekaniach na temat choroby pacjenta zabrnął inny specjalista. To było też bardzo drogie. (...)
Wrzesień kardiologów
Tomasz Kobosz
Na przełomie sierpnia i września ponad 20 tys. lekarzy, w tym około 500 z Polski, wzięło udział w tegorocznym kongresie Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) w Wiedniu. Jednym z najciekawszych omawianych tam zagadnień klinicznych była oporność na przeciwzakrzepowe działanie aspiryny - podstawowego leku stosowanego w kardiologii. (...)
Doniesienia naukowe medNEWS
oprac. Tomasz Kobosz
- Otyłość i estrogeny a ryzyko refluksu żołądkowo-przełykowego
- Nowo odkryty koronawirus przyczyną SARS
- Utrzymanie rytmu zatokowego u osób z migotaniem przedsionków - badanie AFFIRM
- Witamina C zmniejsza ryzyko choroby niedokrwiennej u kobiet
- Przezskórna HTZ bezpieczniejsza
- Współistnienie chorób u depresyjnych zawałowców
KLINIKA
Racjonalna walka z bólem w chorobach układu ruchu
Leszek Szczepański
Ból jest objawem, ale jeśli trwa miesiącami lub dłużej - staje się jakby odrębną chorobą o charakterystycznych cechach. Powoduje znaczne upośledzenie wydolności fizycznej, społecznej i zawodowej. Może prowadzić do depresji, bezsenności, utraty zdolności radzenia sobie w sytuacjach życiowych i do uzależnienia od leków. Walka z bólem przewlekłym jest szczególnie trudna, a postępowanie lekarskie musi być kompleksowe, uwzględniające różne aspekty choroby. Przyswojenie sobie podstawowych zasad racjonalnego podejścia do terapii bólu jest niezbędnym warunkiem sukcesu terapeutycznego. Proponowany poniżej sposób postępowania lekarskiego powinien stać się narzędziem ułatwiającym właściwe podejście do leczenia zespołów bólowych układu ruchu. (...)
Etiopatogeneza choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy
Maria Słomka
Badania wielu autorów na przestrzeni kilkudziesięciu lat wykazały, że powstanie wrzodu jest następstwem zaburzenia równowagi między czynnikiem agresji i obrony błony śluzowej żołądka i dwunastnicy. Pogląd ten zastąpił liczne teorie dotyczące patogenezy choroby wrzodowej, stanowiąc ich wspólną platformę. Rozpatrywanie patogenezy choroby wrzodowej z punktu widzenia braku wzajemnej równowagi między czynnikiem agresji i obrony, poza niewątpliwym ułatwieniem dydaktycznym, pozwala równocześnie na stosunkowo proste i logiczne wnioski dotyczące jej leczenia. (...)