Spis treściSZ nr 77–80/2003
z 9 października 2003 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2003
AKTUALNOŚCI
Samobójstwo Macieja Tokarczyka:
Aleksandra Gielewska
Zniszczyła go polityka - powtarzają przyjaciele. Był pod nieustanną presją, między młotem a kowadłem, miał rozwiązać nierozwiązywalny problem kwadratury koła, czyli racjonalnie zarządzać NFZ w warunkach, na jakie był skazany, i ponieść za wszystko osobistą odpowiedzialność. Naciskali na niego ludzie Millera, dla których był wygodnym kozłem ofiarnym, bo w każdym momencie można byłoby zwalić na niego całą winę za klapę i kompromitację jedynie słusznej ustawy o NFZ, wymyślonej przez Łapińskiego i Naumana. (...)
Narodowy fundusz klęski
Dorota Pilonis
Na piątek (3 października) Leszek Sikorski zaprosił prezesa Macieja Tokarczyka na wspólną konferencję prasową, by wyjaśnić publicznie rozbieżności stanowisk. M. Tokarczyk z niewyjaśnionych powodów na tej konferencji w MZ się nie pojawił. Podobno - został zawezwany do centrali NFZ, gdzie odbywało się właśnie spotkanie z dyrektorami oddziałów NFZ. Tu niemal nie zabierał głosu - nie podpisał też listu protestującego przeciw ingerencji ministra zdrowia w sprawy dzielenia środków ze składek na przyszły rok (pismo podpisał wiceprezes Mazur). Następnego dnia - odebrał sobie życie. (...)
DOSYĆ!
Andrzej Sośnierz
Czy mało nam nieszczęść? Czy mamy jeszcze czekać na dalsze samobójstwa: zdesperowanych, bankrutujących właścicieli niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej, którzy uwierzyli Polsce, zaciągnęli kredyty, stanęli w szeregu pionierów reformy, a potem - z dnia na dzień stali się enfant terrible, których trzeba przykładnie ukarać za kolaborację z poprzednim rządem? (...)
PANOPTICUM
Nieodwracalny wstrząs, czyli... exitus
Marek Wójtowicz
Do polityków zdrowotnych po czterech latach reformy powoli dociera, że po prostu jest za mało pieniędzy na leczenie. Niestety, prawda ta wypływa na wierzch w fatalnym momencie. Aktualny deficyt budżetu państwa to prawie 60 mld złotych, zadłużenie górnictwa to kolejne co najmniej 25 mld zł, PKP to następne 8 mld, a publicznej służby zdrowia też ponad 7 mld zł. Gdzie się nie obrócić - długi, długi, i jeszcze raz długi! (...)
Plan finansowy NFZ na 2004 r.
Zgodnie z planem zatwierdzonym przez MZ, koszty świadczeń zdrowotnych w przyszłym roku wyniosą ponad 29 mld zł (w tym rezerwa 700 tys. zł), czyli wzrosną o 1,5% w stosunku do planu na br. Rezerwa na zobowiązania na pokrycie prawomocnych wyroków sądowych wynosi 200 tys. zł; jeśli nie zostanie wykorzystana, cała kwota zostanie przeznaczona na świadczenia, wówczas koszty świadczeń wzrosną o 2,24% w stosunku do planu na br. (...)
Konkurs bez oferentów?
Dorota Pilonis
Około 4 tys. lekarzy z pięciu województw zapowiada, że nie przystąpi do konkursu ofert na 2004 r. Świadczeniodawcy skupieni w tzw. Porozumieniu Zielonogórskim przekażą NFZ własne warunki kontraktowania usług. Do Porozumienia, poza lekarzami poz, przystąpili specjaliści i stomatolodzy ze Śląska. (...)
Upadłość odroczona
Projekt nowelizacji ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, przygotowany przez zespół pod kierownictwem wicepremiera Jerzego Hausnera, był tematem posiedzenia plenarnego Komisji Trójstronnej, jakie odbyło się w ubiegły poniedziałek (29 września). Ustalono, że powołany zostanie zespół, który raz jeszcze przyjrzy się zaproponowanym w projekcie rozwiązaniom. Ma na to czas do 15 listopada. (...)
XVI Ogólnopolska Konferencja Wójtów, Burmistrzów, Prezydentów, Starostów i Marszałków:
Trzeba więcej pieniędzy
Przedstawiciele środowisk samorządowych z ogromnym niepokojem obserwują sytuację w polskiej służbie zdrowia, której funkcjonowanie osiągnęło poziom krytyczny. Ogromne i w większości niezawinione przez samorządy zadłużenie samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej powoduje obawy o przyszłość tych placówek. Na naszych oczach załamuje się system świadczenia usług medycznych w Polsce, a perspektywą tygodni jest pozbawienie obywateli konstytucyjnego prawa korzystania ze świadczeń medycznych. (...)
Gaudeamus 2003/4
Dorota Pilonis
- Poparliśmy reformę ministra Łapińskiego, bo myśleliśmy, że gorzej być nie może. Jednak znów nas oszukano. To, co dzieje się teraz, doprowadzi do upadku wszystkich szpitali i uczelni medycznych - mówił podczas inauguracji roku akademickiego rektor Akademii Medycznej w Warszawie prof. Janusz Piekarczyk. Półtora roku temu prof. Piekarczyk czołobitnie i entuzjastycznie przyjmował koncepcje zmian systemowych wymyślone przez Łapińskiego, a konwent rektorów AM jako jedna z nielicznych grup środowisk medycznych wyraził bezkrytyczne poparcie dla zamierzeń b. ministra. (...)
Diagnoza społeczna 2003
Niebawem ukaże się w postaci książki raport prezentujący wyniki badań zespołu kierowanego przez Janusza Czapińskiego i Tomasza Panka. Badanie przeprowadzono w marcu 2003 r. na próbie losowej prawie 10 tys. osób powyżej 16. roku życia oraz 6 tys. gospodarstw domowych. Autorką koncepcji badań i opisu wyników z zakresu opieki zdrowotnej jest Katarzyna Tymowska, kierownik Podyplomowego Studium Ekonomiki Zdrowia Uniwersytetu Warszawskiego. Prezentujemy poniżej fragmenty wyników i wniosków "Diagnozy"; część dotyczącą opieki zdrowotnej niemal w całości. (...)
LUDZIE I MEDYCYNA
Janina Banachowska
Pod koniec dnia zjawił się pacjent z obciętym na cyrkularce palcem wskazującym. Popił trochę z kolegami, bo to już koniec tygodnia, a że żona marudziła o drwa do pieca, włączył piłę tarczową. No i chwila nieuwagi, gorsza równowaga, i po palcu. Jak dużo gospodarzy nie ma po kilka palców u rąk, z tego nikt w mieście nie zdaje sobie sprawy. Wiem, przy zamkniętej osłonie nie da się po prostu ciąć nierównych kloców, ale trzeba to robić przynajmniej na trzeźwo i nie po całym, ciężko przepracowanym dniu. I co, że wiem i wszystkim powtarzam? Nic. (...)
OPINIE
Czarne dziury, czarne chmury
Krzysztof Bukiel
W czasie konferencji poświęconej funkcjonowaniu systemu opieki zdrowotnej w Polsce, która odbyła się 24 września w siedzibie ministerstwa gospodarki, szef tego resortu i wicepremier RP pan profesor Jerzy Hausner raczył się wyrazić, iż jego zdaniem służba zdrowia, PKP i górnictwo stanowią "czarne dziury" dla budżetu państwa. Wymowa tego barwnego porównania jest jasna: wszystkie wymienione sektory są skrajnie nieefektywne, potrzebują stale pomocy państwa, a pieniądze podatników marnują. Jednak mimo swojej atrakcyjności, porównanie to jest niedopuszczalne i stanowi karygodne nadużycie. (...)
UZDROWISKA
XIX Zjazd Polskiego Towarzystwa Balneologii i Medycyny Fizykalnej:
Jakość w uzdrowisku
Ewa Krupczyńska
Mamy w Polsce 43 statutowe, dobrze zorganizowane uzdrowiska, w których jest 350 zakładów lecznictwa uzdrowiskowego, pijalnie wód mineralnych, tężnie. Dysponujemy wykształconą, specjalistyczną kadrą medyczną. Prowadzone są badania naukowe z dziedziny balneologii i medycyny fizykalnej, wydawany jest kwartalnik "Balneologia Polska", opracowane są profile lecznicze uzdrowisk, wskazania i przeciwwskazania do leczenia w nich. Dysponujemy surowcami naturalnymi - wodami mineralnymi, wodami leczniczymi, złożami borowiny. (...)
ZE ŚWIATA
Współpłacenie i prywatne ubezpieczenia zdrowotne w Słowenii
Grzegorz Juszczyk
Toczy się obecnie żywa dyskusja na temat możliwości i sposobu dostarczenia dodatkowych środków finansowych do systemu opieki zdrowotnej w Polsce. Niezależnie od przyjętych rozwiązań, zwiększy to obciążenie pacjentów. Wiadomo, że współpłacenie za niektóre usługi medyczne spowoduje, że pojawią się zarazem polisy ubezpieczeniowe obejmujące takie dopłaty. Rozwiązanie takie wprowadzono już 10 lat temu w Słowenii i dziś można zobaczyć, czy była to decyzja korzystna dla systemu i/lub dla pacjentów. (...)
Z KRAJU
Złe wyniki diagnostyki
Dorota Pilonis
Nikt nie wie, ile mamy w Polsce laboratoriów diagnostycznych. Brakuje też standardów dotyczących ich działania. Badania nie zawsze są prowadzone w odpowiednich warunkach i przy pomocy sprawnego sprzętu. Sytuację miała zmienić ustawa o diagnostyce laboratoryjnej. Stała się ona jednak kością niezgody między lekarzami a diagnostami. Jeszcze zanim przepisy ustawy weszły w życie, zaczęły się prace nad jej nowelizacją. Teraz lekarze chcą zaskarżyć ustawę do Trybunału Konstytucyjnego. (...)
ZARZĄDZANIE
Wolność wyboru ubezpieczyciela (II)
Wojciech Misiński
W poprzednim artykule zaprezentowałem przyczyny uzasadniające konieczność wdrożenia zasady wolności wyboru ubezpieczyciela. Jak to zrobić - o tym poniżej. (...)
Menedżerowie są zmęczeni
Z lek. med. Lucjanem Mazurkiem, prezesem Zarządu Spółki Lekarskiej "Piątka" w Mielcu rozmawia Halina Kleszcz. (...)
FARMAKOEKONOMIKA
Czy leki importowane z UE mogą być tańsze?
Grzegorz Juszczyk
Włączenie polskiego rynku do jednolitego rynku europejskiego wpłynie na ceny różnych towarów, w tym również leków. Ponieważ zapewnienie dostępu do skutecznej terapii, w tym leków, jest jednym z głównych wyzwań organizatorów systemu ochrony zdrowia - spójrzeć na proces rozszerzenia UE jako szansę na realizowanie tego celu. (...)
Stowarzyszenia i organizacje działające na europejskim rynku farmaceutycznym
Paweł Kawalec
Po akcesji do Unii Europejskiej dojdzie do zacieśnienia współpracy pomiędzy polskimi i unijnymi organizacjami działającymi na rynku farmaceutycznym. Jakimi? Poniżej - krótka charakterystyka tych organizacji. (...)
NAUKA
Medyczny Nobel 2003
Tomasz Kobosz
Komitet Noblowski przy szwedzkim Instytucie Karolinska 6 października ogłosił nazwiska tegorocznych laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii. Otrzymają ją: 74-letni Amerykanin Paul Lauterbur i 70-letni Brytyjczyk Peter Mansfield za odkrycia dotyczące obrazowania tkanek przy użyciu rezonansu magnetycznego (MRI). (...)
Nierozłączne siostry: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze i choroba wieńcowa
Z prof. dr hab. med. Idą Kinalską, regionalnym konsultantem do spraw diabetologii, kierownikiem Kliniki Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Białymstoku - rozmawia Ryszard Kijak. (...)
Tętniaki
Witold Ponikło
Tętniaki mózgu stwarzają zagrożenie życia. Standardowym postępowaniem w przypadku pęknięcia tętniaka mózgu jest operacja neurochirurgiczna. W 2002 r. prowadzone były w Europie, Australii i USA próby kliniczne nowej technologii medycznej ukierunkowanej na leczenie tego schorzenia. W krajach, w których je prowadzono, każdego roku około 100 tys. osób doświadcza wylewu krwi do mózgu. Jedna trzecia z nich umiera przed upływem 24 godzin od wystąpienia krwawienia, pozostali przeżywają, stając się zwykle osobami niepełnosprawnymi. Nową technologię postępowania w przypadku pęknięcia tętniaka mózgu nazwano "zwojową". Nazwa pochodzi od mikroskopijnych zwojów cewek z drutu platynowego, którymi wypełnia się krwawiącego tętniaka. (...)
Doniesienia naukowe medNEWS
oprac. Tomasz Kobosz
- Eradykacja Helicobacter pylori nie łagodzi dyspepsji czynnościowe
- Leczenie chorych ze wznową raka pęcherza moczowego
- Duży woltaż QRS a ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego
- Stężenia amyloidu A u chorych z zespołem bezdechu sennego
- Fototerapia bezpieczna po angioplastyce wieńcowej
- Antybiotyki w prewencji pierwotnej udaru mózgu
SZPITAL POLSKI
I Jesienne Seminarium Dyrektorów Szpitali:
Tomasz Sienkiewicz
Blisko 140 menedżerów ochrony zdrowia uczestniczyło w I Jesiennym Seminarium Dyrektorów Szpitali, zorganizowanym przez redakcję "Służby Zdrowia", STOMOZ i firmę Kornatowski Management w warszawskim Miedzeszynie 3 i 4 bm., którego tematem było "Zarządzanie długiem szpitalnym i przekształcenia w spółki użyteczności publicznej". Sympozjum otworzył były minister zdrowia Marek Balicki, zamknął zaś minister Leszek Sikorski. W programie znalazły się zarówno tematy teoretyczno-systemowe, jak i praktyczne; te drugie dotyczyły głównie doświadczeń dyrektorów w zarządzaniu długami szpitali publicznych, a także doświadczeń z 2-3-letniego funkcjonowania szpitali niepublicznych. (...)
SPZOZ Września:
Restrukturyzacja to nie panaceum
opr. Tomasz Sienkiewicz
Działania restrukturyzacyjne prowadzone w spzoz Września w latach 1998-2002 dotyczyły głównie działalności podstawowej, pomocniczej i zatrudnienia. Przed restrukturyzacją, w 1998 r., w powiecie wrzesińskim funkcjonowały tylko publiczne jednostki ochrony zdrowia: gminne i wiejskie ośrodki, przychodnie rejonowe i specjalistyczne, pogotowie ratunkowe oraz szpital z izbą przyjęć i 4 podstawowymi oddziałami i laryngologią. W październiku 1998 r. wszystkie przychodnie gminne i rejonowe uległy likwidacji, a ich funkcje przejęły nowo utworzone nzozy. Powstały też 2 nzozy pielęgniarek i położnych środowiskowych. (...)
Centrum Pulmonologii i Alergologii w Karpaczu SA NZOZ:
ISO 9001 - jeszcze przed akcesją
Małgorzata Gniecka, Krzysztof Zwarycz, Beata Bokiej
Centrum Pulmonologii i Alergologii w Karpaczu SA to ponadregionalny szpital specjalistyczny świadczący usługi medyczne dla pacjentów z całej Polski w zakresie alergologii i pulmonologii. Jednostka przeszła wiele zmian organizacyjnych, ale najważniejsze z nich dokonały się w ostatnich kilku latach. Zmiany były spowodowane sytuacją ekonomiczną kraju, reformą służby zdrowia i pojawieniem się konkurencji na rynku usług medycznych. (...) W 1997 r. Centrum przystąpiło do programu akredytacji szpitali prowadzonego przez Centrum Monitorowania Jakości w Krakowie. Efektem było dwukrotne uzyskanie pełnej trzyletniej akredytacji - w 1998 r. i 2001 r. (...)
O satysfakcji pacjentów w Gorlicach
Barbara Lenard, Bogusław Lenard
W Szpitalu Specjalistycznym im. Henryka Klimontowicza w Gorlicach przeprowadzano badania satysfakcji pacjentów wielokrotnie, począwszy od jesieni 2000 r. Znacząca większość leczonych była wówczas gotowa polecać nasz szpital rodzinie i znajomym; od większości ankietowanych otrzymał on dobrą ogólną ocenę. (...)
Profesor Julian Aleksandrowicz już 15 lat nie inspiruje świata medycyny:
Utopii nie ma
Halina Kleszcz
Preferowaną przez całe życie zawodowe zasadę interdyscyplinarności, prof. Aleksandrowicz najwcześniej zaszczepił w prowadzonej od 1950 r. klinice przy ul. Kopernika 17, w dawnym Szpitalu św. Łazarza. Zatrudniał psychoterapeutów, pedagogów, psychologów, muzykoterapeutów. Powstała wówczas pierwsza kaseta z programem relaksacji: głosu użyczyli m.in. wybitna aktorka Danuta Michałowska i Gustaw Holoubek. Cały artystyczny świat Krakowa - malarzy, rzeźbiarzy, aktorów - zogniskował wokół "swoich chorych". Leczył nie tylko transfuzjami i lekami. Wspomagał terapię dobrą literaturą, kontaktem ze sztuką i przyrodą (ogród). Starą prawdę: dobre samopoczucie psychiczne poprawia zdrowie, nie tylko głosił, lecz wcielał w życie. (...)
Po wakacyjnych praktykach pielęgniarskich:
Co widzi student?
siod
Jako studentka kierunku Pielęgniarstwo Wydziału Nauki o Zdrowiu AM w Warszawie odbyłam latem praktyki na oddziałach internistycznych w dwóch warszawskich szpitalach. Świeżo nafaszerowana zasadami postępowania i standardami, gotowa identyfikować się z pacjentami, przy tym nie bardzo jeszcze wprawna, patrzyłam na poczynania pielęgniarek zarówno ze szczerym podziwem i zazdrością, jak i, niestety, krytycznie. (...)
Jak nas zliczyć?
Krzysztof Nyczaj
Jednym z ważniejszych problemów zarządzających ochroną zdrowia jest kwestia precyzyjnej odpowiedzi na pytanie, jakimi zasobami dysponuje opieka zdrowotna, zwłaszcza jeśli chodzi o liczbę miejsc udzielania świadczeń i ich charakter. Odpowiedź na to podstawowe w końcu pytanie nie jest jednak wcale prosta. Mamy bowiem np. samodzielny publiczny zespół zakładów opieki zdrowotnej, w skład którego wchodzą 4 szpitale (jego jednostki organizacyjne). Ile zatem jest szpitali? Jeden (bo jest zarejestrowany pod jednym numerem księgi rejestrowej)? Czy jednak cztery (bo istnieją 4 jednostki lecznictwa stacjonarnego)? Wątpliwość pojawia się, kiedy są to jednostki organizacyjne, które, choć wyodrębnione w rejestrze, znajdują się pod tym samym adresem. Problem, wbrew pozorom, jest istotny, gdyż np. większość klinik w szpitalach klinicznych traktowanych jest jako odrębne jednostki organizacyjne, mimo że znajdują się w tym samym miejscu co "centrala" zakładu. (...)