Spis treściSZ nr 81–84/2003
z 23 października 2003 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2003
AKTUALNOŚCI
Kontrakty 2004
Czy nowy system kontraktowania świadczeń nie okaże się zabójczym zagrożeniem dla systemu? Protestują już lekarze opieki podstawowej, szpitale kliniczne szacują, że ich przyszłoroczne przychody mogą być o 20-40% niższe niż w br. Czy w roku 2004 będzie jeszcze gorzej niż dzisiaj? Czeka nas przecież rewolucja w finansowaniu świadczeń i start kolejnej reformy, przekształcającej zakłady w spółki. Kto przetrwa?
PANOPTICUM
Marek Wójtowicz
W umowach na rok 2004, jak ktoś chcieć zabrać NFZ-etowi pieniądze na uczciwe, tj. po kosztach wykonane usługi, to być zły uczynek, ale jak NFZ chcieć dać mniej niż wynoszą koszty wytworzenia usługi, to być dobry uczynek. Jak świadczeniodawca nie robić dobrze usługi, to NFZ karać, a jak NFZ coś źle robić, to świadczeniodawca się wypchać i nie podskakiwać. (...)
VOX EX SILESIA
Dwa lata walki o chaos
Andrzej Sośnierz
Gdyby próbować opisać aktualny system opieki zdrowotnej, to jest on po prostu... nie do opisania. Nieznane są reguły gry, nieznana logika i sens całości. Pojawiają się cząstkowe zmiany, które jeszcze bardziej system destabilizują. Rysuje się w związku z tym nowe niebezpieczeństwo. Jeśli jakieś cząstkowe rozwiązanie będzie korzystne dla konkretnej grupy lekarzy, to mimo że będzie ono wadliwe systemowo, znajdą się jego żarliwi obrońcy. (...)
Kto dobija pacjenta?
Dorota Pilonis
16 milionów ubezpieczonych może zostać pozbawionych dostępu do podstawowej opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych, jeśli NFZ nie dogada się z Porozumieniem Zielonogórskim. Zrzeszeni w Porozumieniu lekarze nie akceptują zaproponowanej przez Fundusz umowy na 2004 r. Do Porozumienia przyłączają się kolejne województwa. (...)
Wezwanie do rozmów
Przedstawiciele organizacji społecznych, samorządu zawodowego lekarzy oraz świadczeniodawców z zakresu poz, zebrani na spotkaniu w siedzibie Naczelnej Izby Lekarskiej 20 października 2003 r., (...) wzywają władze NFZ do bezzwłocznego podjęcia rozmów z upoważnionymi przedstawicielami świadczeniodawców, zmierzających do urealnienia warunków udzielania świadczeń w 2004 r. Jednocześnie oświadczają, że solidaryzują się z działaniami podejmowanymi w wielu regionach kraju, wyrażającymi w różnych formach sprzeciw wobec działań NFZ, także poprzez nieskładanie ofert w postępowaniu konkursowym na obecnych warunkach. Wszelkie starania o zmianę warunków oraz zakresu umowy są podyktowane poczuciem głębokiej odpowiedzialności i troską o bezpieczeństwo i jakość świadczeń udzielanych pacjentom poz. (...)
Nie do przyjęcia
Zasady kontraktowania świadczeń zdrowotnych na 2004 r. w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej budzą niepokój lekarzy rodzinnych z Lubelszczyzny. Dali temu wyraz w oświadczeniu z 17 października. Czytamy w nim m.in.: Proponowane warunki umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych oraz zasady zawierania umów są bezwzględnym dyktatem NFZ i w konsekwencji - mogą doprowadzić do destabilizacji opieki medycznej. Wprowadzenie w życie tych zasad pozbawi pacjentów dostępu do doraźnej pomocy w ramach pogotowia ratunkowego, ograniczy dostęp do diagnostyki i obniży jakość świadczeń medycznych. Ogólnopolski protest lekarzy przeciwko propozycjom NFZ oddaje w pełni stanowisko lekarzy środowiska lubelskiego. (...)
Utoniemy w biurokracji
Jolanta Gromadzka-Anzelewicz
Napięcie, nerwowość, niepewność. I dramatycznie mało czasu. W takiej atmosferze zaczął się konkurs ofert na 2004 rok w województwie pomorskim. (...) - Wiemy jedno: technika przygotowania oferty, z uwagi na nowe oprogramowanie, które nie pozwala wykorzystać posiadanej już elektronicznej bazy danych, wymusza, byśmy od nowa wprowadzali do systemu wszystkie informacje dotyczące szpitala, pracowników (w przypadku lekarzy - łącznie z prawem wykonywania zawodu), urządzeń itd. - mówią dyrektorzy. - To błąd w założeniu, gdyż powinniśmy efektywniej wykorzystywać czas naszej administracji. (...)
Umowa
Kibic
W piątek przyszedł do mnie sąsiad z najwyższego piętra i mówi: Słyszałeś pewnie, że wypędziłem żonę. Kasia była chora, miała przechył na prawy bok, każdemu z naszych szesnaściorga dzieci dawała inne kieszonkowe, nie mogłem prowadzić w domu spójnej polityki, w dodatku - za dużo wydawała na swoje kosmetyki. To był naprawdę okropny babsztyl. Mam dla ciebie propozycję: niech teraz twoja żona gotuje dla nas obiady. Podpiszemy umowę - obiad ma być trzydaniowy, cieplutki, z produktów najwyższej jakości. Za stosowanie śmietany 12% będę stosował kary umowne. Będę wam płacił każdego 26. następnego miesiąca: 7 groszy za łyżkę zupy, ale tylko do 10 łyżek, drugie danie będzie ryczałtowo po 1,70 zł, a kompot gratis, bo lubię kompot. (...)
Klinicznym nie do spółki
Jolanta Lenartowicz
Czy spółki wyleczą polskie szpitalnictwo, zwłaszcza szpitale kliniczne? - zastanawiali się dyrektorzy poznańskich placówek, uczestnicy ogólnopolskiej konferencji dyrektorów szpitali klinicznych, która odbyła się niedawno w Poznaniu. (...) Zdecydowana większość uczestniczących w spotkaniu dyrektorów szpitali klinicznych (z wyjątkiem 3 mazowieckich) wyraziła - delikatnie mówiąc - wielką rezerwę i zgłosiła masę wątpliwości wobec tej "nowej doktryny". Moim zdaniem - niedobrze jest, że pokazana została tylko jedna możliwość przekształceń. (...)
Prezes NFZ Krzysztof Panas
medNEWS
8 października prezes Rady Ministrów Leszek Miller powołał Krzysztofa Panasa na stanowisko prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Krzysztof Panas pełnił dotąd funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska. Trafił tam ze stanowiska prezydenta Łodzi w 2001 r. Wcześniej (1998-2000) był członkiem Zarządu Miasta Łodzi, odpowiedzialnym za sprawy zdrowia, ochrony środowiska i pomocy społecznej. Ma 49 lat. Jest doktorem nauk medycznych, absolwentem Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi. (...)
Będzie lepiej
Dorota Pilonis
Pacjent musi wiedzieć, jak ważny jest we wdrażanym obecnie systemie opieki zdrowotnej - mówił podczas spotkania z posłami Komisji Zdrowia nowy prezes NFZ Krzysztof Panas. Zdaniem posłów opozycji, lepiej, żeby nie wiedział, bo z przerażenia może się rozchorować. (...)
Karuzela stanowisk w NFZ
10 października Rada Narodowego Funduszu Zdrowia podjęła uchwały w sprawie zmian na stanowisku zastępcy prezesa NFZ do spraw medycznych. W związku z rezygnacją Rada odwołała Mirosława Manickiego z tego stanowiska i z tym samym dniem, na wniosek prezesa NFZ, powołała Andrzeja Majewskiego, byłego dyrektora szpitala MSWiA w Koszalinie. W drugiej uchwale ustalono wynagrodzenie zastępcy prezesa ds. medycznych - w wysokości 5,5-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. (...)
34 mln zł na otarcie łez
15 października, po trzech tygodniach okupacji siedziby NFZ w Lublinie, pielęgniarki z Lubelszczyzny zawiesiły akcję protestacyjną. Stało się tak po potwierdzeniu przez centralę NFZ informacji, że w skorygowanym planie finansowym Lubelszczyzna otrzyma więcej pieniędzy niż pierwotnie planowano. - Przerwałyśmy okupację, ponieważ po korekcie planu finansowego NFZ na 2004 r. woj. lubelskie dostanie o 34 mln zł więcej niż miało dostać przed korektą. Ta zmiana nas zadowoliła, choć nie w pełni, bo z analiz naszych ekspertów wynika, że dopiero wzrost nakładów o 250 mln zł zahamowałby proces zadłużania placówek, natomiast o 550 mln zł - zapewniłby mieszkańcom regionu równy dostęp do opieki zdrowotnej, gwarantowany konstytucyjnie, jak w innych regionach. (...)
ZPP za likwidacją NFZ
Związek Powiatów Polskich, stowarzyszenie mające na celu wspieranie idei samorządu terytorialnego, obronę wspólnych interesów powiatów oraz dążenie do społeczno-gospodarczego rozwoju polskich powiatów - zaproponował zmianę dotychczasowego sposobu dzielenia pieniędzy na finansowanie systemu ochrony zdrowia. Zdaniem samorządowców, należy zrezygnować z odgórnego, centralistycznego podziału środków na rzecz podziału oddolnego. ZPP proponuje odwrócenie kierunku przepływu pieniędzy na ochronę zdrowia. (...)
LUDZIE I MEDYCYNA
Piotr Ksyster
Znowu dzień "zusowski" - ze trzy osoby otrzymały wezwanie na komisję orzekającą o stopniu niepełnosprawności. Nie przepadam za tego rodzaju biurokracją, pisanina jest okropnie nudna, trzeba przejrzeć dokumentację z ostatnich 15-20 lat, posegregować rozpoznania od choroby podstawowej do współistniejących, a i tak czasem pacjent nie ma szans na uzyskanie renty. (...)
W imię człowieczeństwa:
Nagroda pośmiertna dla Aliny Pienkowskiej
Są okresy w historii każdego narodu, których znaczenie i sens są kreowane przez postawę człowieka, sprawiając, że staje się on nosicielem ducha epoki - napisano w uzasadnieniu nagrody przyznanej pośmiertnie Alinie Pienkowskiej, zmarłej przed rokiem - 17 października 2002 r. Nagrodę, przyznawaną przez Instytut Społeczeństwa Obywatelskiego, odebrali mąż i córka w katedrze w Radomiu 18 bm. podczas uroczystości upamiętniającej śmierć ks. biskupa Jana Chrapka. Laureatem został też pośmiertnie Marek Kotański. (...)
OPINIE
Czy szpitale mogą działać dla zysku?
Krzysztof Bukiel
OZZL krytykuje rządowy projekt zamiany spzozów w spółki prawa handlowego (użyteczności publicznej). Nie uważamy jednak, że błędem jest przyjęcie kierunku na stworzenie ze szpitali normalnych, rynkowych przedsiębiorstw. Przeciwnie - naszym zdaniem proponowane przez rząd zmiany są niewystarczające, niekompletne i ułomne. W żadnym wypadku nie uczynią ze szpitali przedsiębiorstw rynkowych, co najwyżej - ich karykaturę. (...)
OGŁOSZENIA
A może Społeczny Fundusz Zdrowia?
Stanisław Sterkowicz
Społeczny Fundusz Zdrowia mógłby uzyskiwać środki finansowe od obywateli poprzez: Wprowadzenie ustawowych, dodatkowych obciążeń na SFZ od artykułów szkodliwych dla zdrowia, jak napoje alkoholowe, papierosy, paliwa płynne itp. Dopłaty na SFZ do biletów komunikacji państwowej i samorządowej oraz do opłat pocztowych, biletów na imprezy kulturalne i sportowe, do wydawnictw, a zwłaszcza prasy. Potrącenia na SFZ od wygranych w grach losowych, konkursach telewizyjnych i radiowych, dochodów z giełdy itp. Dobrowolne wpłaty na SFZ od instytucji, przedsiębiorstw handlowych i przemysłowych oraz osób fizycznych. Niezależnie od tych działań, każdego roku powinien być zwiększany o 0,25% odpis od podatku dochodowego osób fizycznych na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne. (...)
ZE ŚWIATA
Kto zarabia na zdrowiu?
Witold Ponikło
Indie przeżywają właśnie rozwój "turystyki zdrowotnej". Oczywiście, nic się nie dzieje bez powodu. Szybko rozrastająca się sieć prywatnych szpitali, doskonale wyposażonych i zatrudniających wysokiej klasy specjalistów - skądinąd wykształconych w Europie i USA - przyjmuje coraz więcej pacjentów z krajów uprzemysłowionych. To naturalny rozwój sektora usług medycznych, jeszcze niedawno nastawionego na pacjentów z Pakistanu, Bangladeszu i krajów arabskich. Wszystko wskazuje na to, że "turystyka medyczna" będzie się dynamicznie rozwijać, stymulowana działaniami marketingowymi bazującymi na dobrych efektach leczenia w indyjskich szpitalach. (...)
Węgierski eksperyment z fund-holdingiem:
Premia za tańsze leczenie
Grzegorz Juszczyk
Narodowy Fundusz Zdrowia zastanawia się, jak utrzymać określony poziom wydatków na usługi zdrowotne i jednocześnie sprawić, aby nie był on przez pacjentów i świadczeniodawców postrzegany jako ograniczanie dostępu do świadczeń. Można oczywiście wprowadzać ich limity, walczyć z nadwykonaniami, można obniżać wartość usług, ale można także... płacić premie, gdy wykonanie świadczeń jest mniejsze niż założono. I chociaż w tym momencie odzywa się głos sumienia, że świadczeniodawcy postawieni w takiej sytuacji będą chcieli zaoszczędzić na zdrowiu pacjentów, by w ten sposób powiększać swoje zyski, głos ten jednak ginie wśród okrzyków radości, jakie towarzyszą ocenie takich właśnie rozwiązań zastosowanych przez Węgrów. (...)
Orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości:
Przed Trybunałem
Adam Kozierkiewicz
Orzeczenie w sprawie Kohlla i Deckera potwierdziło prawo dostawców świadczeń zdrowotnych do równego traktowania na obszarze krajów Wspólnoty. Oznacza to m.in., że krajowy fundusz ubezpieczeń zdrowotnych musi na równi traktować dostawców usług działających na terenie kraju oraz na terenie innych krajów UE. (...)
KLINIKA
II Światowy Dzień Solidarności z Chorymi na Schizofrenię:
Przełamywanie barier
Halina Kleszcz
Tegoroczne obchody solidarności z chorymi na schizofrenię kładły nacisk na społeczną akceptację ich odmiennej wrażliwości, jak również autentyczne, a nie tylko werbalne wsparcie ich aktywizacji zawodowej. Na początku XXI stulecia znaczna część naszego społeczeństwa nadal ma wyobrażenie o chorobie psychicznej ukształtowane na początku XX wieku. Trudno się zatem dziwić postawom lękowym, rezerwie, wycofywaniu się z kontaktów z ludźmi, którzy mają za sobą pobyt w szpitalu psychiatrycznym. Chorujący na schizofrenię nie są jednak naznaczeni stygmatem. Problem w tym, aby wreszcie zmienić do nich stosunek społeczeństwa. (...)
FARMAKOEKONOMIKA
Kto kogo dyskryminuje
Tadeusz J. Szuba
Z informacji prasowej niemieckiego Scheringa (z 13 października) wynika, że MZ dyskryminuje światowych producentów leków, a nowe listy refundacyjne - to kolejny bubel prawny. Zacznę od rzekomej dyskryminacji Bonefosu (Clodronianu), leku stosowanego w onkologii przy przerzutach osteolitycznych. Niestety, informacja zawiera niemal wyłącznie nieprawdę. (...)
Kiedy będą nowe wykazy
7 października trafił do uzgodnień zewnętrznych projekt wykazu refundowanych produktów leczniczych i wyrobów medycznych. W stosunku do obecnie obowiązującego wykazu dodano 380 nowych produktów leczniczych i wyrobów medycznych. Usunięto 235 pozycji, z czego 138 - ze względu na brak akceptacji propozycji cenowej Ministerstwa Zdrowia, 92 pozycje - na wniosek producenta, a 5 pozycji ze względów medycznych. W wyniku negocjacji w wykazie znalazło się ponownie 71 produktów leczniczych i wyrobów medycznych. (...)
5 mld zł zagranicznych koncernów
Po doniesieniach urzędów celnych, że firmy farmaceutyczne sprowadzające do Polski leki od lat zawyżały ich wartość celną (nie uwzględniały bowiem rabatów otrzymywanych od firm zagranicznych, przez co ceny leków na naszym rynku były zawyżone) - rząd powołał 25 września br. międzyresortowy zespół ds. kontroli cen na leki z importu. Z ustaleń zespołu (po analizie przepisów dotyczących sposobu ustalania cen na leki importowane w latach 1999-2002 oraz wstępnej ocenie możliwości wyegzekwowania kwot nienależnie pobranych z tytułu zawyżonych wartości celnych na te leki) wynika, że roszczenia fiskusa - szacowane na ok. 5 mld zł - mogą być dochodzone za okres od 1 maja 2000 r. do 9 kwietnia 2002 r. Podstawą jest tu ustawa z 5 lipca 2001 r. o cenach. Nie jest natomiast możliwe wypracowanie uniwersalnego modelu postępowania we wszystkich sprawach. (...)
INFORMATYZACJA
Przeszkody we wdrażaniu systemów informatycznych:
Zarządzanie ryzykiem
Piotr Bartkowiak, Mateusz Górka
Wdrożenie systemu komputerowego odbywa się bezpośrednio w jednostce medycznej. Za całość tego procesu musi więc odpowiadać osoba (strona), która ma w niej moc sprawczą. Zatrudnienie konsultanta jest bowiem kosztowne. Zarządzanie ryzykiem jest procesem polegającym na możliwie dużym zredukowaniu prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożeń lub zminimalizowaniu skutków, gdy już wystąpiły. Sprowadza się ono do identyfikowania, oceny, zapobiegania i monitorowania ryzyka. (...)
ZARZĄDZANIE
Wolny wybór świadczeniodawcy przez pacjenta
Wojciech Misiński
Wolny wybór świadczeniodawcy i założenie, że "pieniądz idzie za pacjentem" były hasłem reformy z 1999 r. i z 2003 r. Niestety, zarówno w przypadku kas chorych, jak i Narodowego Funduszu Zdrowia nigdy nie zostały one do końca zrealizowane. Nie wystarczy wszak zapis w ustawie, ale trzeba też stworzyć system, który to prawo ubezpieczonego będzie respektował. (...)
TRANSPLANTOLOGIA
Zagrożenia transplantologii
Dorota Pilonis
W Polsce wykorzystuje się tylko 60% środków przeznaczonych na przeszczepy komórek, tkanek i narządów. Liczba wykonanych zabiegów transplantacji szpiku jest natomiast 2-krotnie niższa w porównaniu z krajami UE. - Dlaczego tak często w mediach słyszymy o akcjach zbierania pieniędzy na przeszczep dla chorego dziecka, skoro środki budżetowe na ten cel nie są wykorzystywane? - pytali posłowie z Komisji Zdrowia wiceministra W. Masłowskiego. I dlaczego tylko 12% dializowanych zgłaszanych jest do przeszczepu nerek? A może - dializowanie się opłaca, bo jest dobrze finansowane? - zastanawiali się posłowie. (...)
Żyją dzięki przeszczepom
Marzena Gałaga
W tym roku już po raz piąty obchodzono Europejski Dzień Dawców i Transplantacji. Główne uroczystości odbyły się 3-4 października w Sztokholmie pod auspicjami Rady Europy i Komitetu Ekspertów ds. Współpracy w Transplantacji Narządów. W Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu, które zaliczane jest do czołówki najlepszych ośrodków transplantacyjnych na świecie, zorganizowano 3 października spotkanie z udziałem lekarzy, psychologów i pacjentów po przeszczepach. Chorzy dziękowali dawcom za narządy i tkanki, które uratowały im życie. (...)
Warsztat optymizmu
Z dr med. Beatą Jakubas-Piątkowską, kierownikiem Ośrodka Przeszczepu Szpiku Kostnego Kliniki Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, rozmawia Halina Kleszcz (...)
PROFILAKTYKA
II Światowy Dzień Serca w Małopolsce:
Wszyscy dla SERCA!
Halina Kleszcz
Śmietanka krakowskiej kardiochirurgii i kardiologii, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, gwiazdy estrady i kabaretu, generał Bieniek, dowódca kontyngentu wojskowego NATO w Turcji, Król Kurkowy z paradną świtą najstarszej organizacji strzeleckiej i... armatą, straż pożarna z najdłuższą drabiną, pomagająca przeprowadzić eksperyment medyczny z jednojajowymi bliźniętami, braćmi Wacławem i Leszkiem Janickimi, aktorami Teatru Cricot - 2, wreszcie 14 namiotów, w których krakowianie mogli zasięgnąć porad u sławnych lekarzy i poznać możliwości diagnostyczne najlepszych ośrodków kardiologicznych Małopolski. 120 lekarzy, pielęgniarek i techników medycznych do dyspozycji mieszkańców Krakowa. (...)
Niedziela dla serca w Skawinie
Halina Kleszcz
Niewielkie, przemysłowe miasto leżące 20 km od Krakowa też przyłączyło się do obchodów II Międzynarodowego Dnia Serca, podobnie jak dziesiątki zozów lecznictwa otwartego i szpitali małopolskich. Niepubliczny ZOZ "Przychodnia Zdrowia Skawina" kilka tygodni rejestrował pacjentów pragnących skorzystać z możliwości bezpłatnych badań w kierunku wykrywania chorób układu krążenia. Mieszkańcy docenili tę szansę, ponieważ "normalnie" na konsultację kardiologiczną oczekuje się do 3 miesięcy, podobnie jak w innych przychodniach specjalistycznych Małopolski. (...)
XII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy:
Nowe standardy rodzą się w bólach
Halina Kleszcz
Perfekcyjnie zorganizowane trzydniowe spotkanie naukowców w Krakowie dyskutujących na temat patologii kości - z udziałem ministra zdrowia Leszka Sikorskiego, 700 lekarzy z całej Polski, ekspertów z 20 krajów świata, w tym Japonii - służyło osiągnięciu konsensu w sprawie: czym się kierować, by zareagować w porę na ryzyko złamań, a tym samym - kalectwa i rosnących wydatków dla ledwo dyszącej służby zdrowia. (...)
Niebezpieczny ołów
Witold Ponikło
Czy obniżony poziom inteligencji dzieci, ich nadmierna pobudliwość, obgryzanie paznokci i naruszanie prawa przez młodych ludzi mają ze sobą coś wspólnego? Wszystko wskazuje, że tak. A ogniwem łączącym te pozornie odległe problemy jest... ołów. (...)
Doniesienia naukowe medNEWS
oprac. Tomasz Kobosz
- Aspiryna a ryzyko wystąpienia pierwszego zawału - metaanaliza
- Szczepienie przeciw grypie u chorych na astmę i POChP
- Choroby przewlekłe i leki psychotropowe a ryzyko upadków
- Selektywne odkażanie przewodu pokarmowego zmniejsza śmiertelność
- Leczenie pobudzonych chorych na ostrym dyżurze psychiatrycznym - wyniki badania TREC
- Otyłość czynnikiem ryzyka depresji