Gorący listopad
21 listopada minie trzeci (a gdzieniegdzie czwarty) termin składania ofert w bezprecedensowym konkursie NFZ. Już po jego ogłoszeniu kilkakrotnie zmienione zostały zasady kontraktowania świadczeń na 2004 r., modyfikowano bezsensowne i nierealne wymagania, uzupełniano niedopracowane katalogi, ba, w końcówce ujawniono nawet wirtualne stawki maksymalne. Ten konkurs, jak i cała ustawa o NFZ, przejdą zapewne do światowej historii ochrony zdrowia jako egzemplifikacja impotencji intelektualnej ich autorów. Ale koszmar się nie kończy - przed nami przekształcenia w spółki użyteczności publicznej, a zatem dalszy ciąg rewolucji zafundowanej środowisku i społeczeństwu przez rząd Millera. Protestują przeciw rządowym projektom zmian liberałowie żądający więcej rynku w zdrowiu i socjaldemokraci opowiadający się za opiekuńczym charakterem państwa, i centryści oczekujący na klarowne prawo oraz powrót do budżetu. Ile jeszcze eksperymentów zdoła wytrzymać służba zdrowia?
POD RZĄDAMI MILLERA SŁUŻBA ZDROWIA UMIERA !!! Pod takim hasłem 18 listopada w Warszawie odbyła się wielotysięczna demonstracja pracowników służby zdrowia przybyłych z całej Polski. Zorganizowały ją centrale związków zawodowych, zrzeszających m.in. personel medyczny. W manifestacji uczestniczyli przedstawiciele związków zawodowych innych branż: marynarze, hutnicy, policjanci i inni, zrzeszeni w NSZZ "Solidarność", OPZZ oraz Forum Związków Zawodowych. Przybyli i protestowali liderzy Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy, Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych, organizacji reprezentujących interesy pacjentów. (...)
Konfrontacja zamiast dialogu
14 bm. przed południem w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, w sali im. Andrzeja Bączkowskiego, rozpoczęła się 10. tura rozmów Zespołu Doraźnego ds. Rozwiązań Systemowych, powołanego uchwałą Komisji Trójstronnej do spraw Społeczno-Gospodarczych. (...) Związkowcy poprosili o przybycie przewodniczącego Komisji Trójstronnej - wicepremiera Jerzego Hausnera oraz ministra zdrowia Leszka Sikorskiego, by przedstawili ostateczne stanowisko rządu. Wicepremier J. Hausner odmówił przybycia na żądanie, podkreślając, że nie będzie rozmawiał pod presją. Związkowcy postanowili nie wychodzić z sali obrad do czasu uzyskania oczekiwanych wyjaśnień (przedstawiciele ministerstw gospodarki i zdrowia oraz pracodawcy opuścili salę obrad o godz. 13.30). Po wielu godzinach bezowocnego oczekiwania związkowców na przedstawicieli rządu, o godz. 20.10, do sali wkroczyło 37 policjantów, którzy przez ryczący megafon poinformowali obecnych 8 związkowców (w tym 5 kobiet), że ich przebywanie w budynku zagraża bezpieczeństwu i mają go niezwłocznie opuścić. Związkowcy bocznym wyjściem, przy użyciu przymusu bezpośredniego, zostali wyprowadzeni przez funkcjonariuszy. Według informacji udzielonej im przez jednego z dowodzących akcją - policję wezwał wicepremier J. Hausner. (...)
Listy protestujących
Trzy centrale związkowe - organizatorzy protestu - wystosowały "List otwarty w sprawie dramatycznej sytuacji w ochronie zdrowia" adresowany do marszałka sejmu Marka Borowskiego, marszałka senatu Longina Pastusiaka, premiera Leszka Millera i wicepremiera Jerzego Hausnera. Wyraziły zdecydowany sprzeciw wobec przygotowywanych przez rząd zmian systemowych w ochronie zdrowia: przekształceń spzozów w spółki użyteczności publicznej, a także przeciw niezrealizowaniu ustawowo zagwarantowanych podwyżek (ustawa 203) oraz naruszaniu i ograniczaniu praw pracowników ochrony zdrowia. (...)
Rząd przyjął projekt ustawy o supach
W czasie trwania warszawskiej demonstracji Rada Ministrów zaakceptowała projekt ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz zmianie niektórych ustaw - w nieznanej opinii publicznej wersji z 15 listopada (projekt dostępny jest tutaj). Już 4 dni wcześniej zaskoczeni członkowie Komisji Trójstronnej otrzymali zbliżony projekt (z 7 listopada). Stał się on powodem konfliktu na forum Komisji Trójstronnej i usunięcia siłą związkowców z gmachu MPiPS. (...)
PANOPTICUM
Szufla ratunkowa
Marek Wójtowicz
Ciemna noc lutowa roku 2004: mróz siarczysty, wilki jakoweś przebiegają przez pole, a w zaspie na środku polnej drogi - pusty doktorski samochód. Pan Doktor odbił już od auta na jakieś 500 metrów i zawzięcie szufluje. Rośnie w oczach śniegowy korytarz, już tylko kilometr ma Doktor do chałupy pod lasem. Śpieszy, bo w kontrakcie z NFZ zapisano, że "czas oczekiwania na wizytę lekarza powinien być jak najkrótszy". Doktor ma pecha: podopiecznego dopadła zwykła grypa, a ta zgodnie z przepisami nie podpada pod wezwanie karetki reanimacyjnej lub wypadkowej. (...)
VOX EX SILESIA
To już było
Andrzej Sośnierz
Co jakiś czas, gdy z powodu napięć w służbie zdrowia powstaje zagrożenie, że lekarze odmówią wykonywania pracy, czyli mówiąc prościej - zastrajkują, jak królik z kapelusza pojawia się argument, że to przecież nieetyczne, aby lekarze strajkowali. A jeśli nawet chcą już protestować, to niech tam, byle tylko w czasie tego protestu nadal leczyli chorych, pełnili dyżury, byli do dyspozycji pacjentów. Łatwo się domyślić, że protest o tak stępionych ostrzach nie ma szans być skuteczny. Ale kiedy już się udało tak "ustawić" protest środowiska medycznego, to teraz może sobie ono protestować ad calendas graecas. (...)
Okrągły stół problemów
Marzena Gałaga
Czy uda się zapewnić ciągłość świadczeń zdrowotnych w przyszłym roku? W jaki sposób zracjonalizować wydatki na leczenie? Co zrobić, aby poprawić dostępność usług zdrowotnych? Na te i wiele innych pytań próbowali znaleźć odpowiedź uczestnicy "Okrągłego stołu", zorganizowanego 12 listopada w Gliwicach z inicjatywy Śląskiego Związku Gmin i Powiatów. Oprócz organizatorów zasiedli przy nim przedstawiciele samorządów lokalnych, Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, Urzędu Marszałkowskiego, Związku Pracodawców Ochrony Zdrowia, Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ oraz samorządów zawodowych: Okręgowej Rady Lekarskiej i Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych. (...)
Cygan zawinił, kowala powiesili
Tuż przed rozpoczęciem 4 listopada w Nałęczowie konferencji konsultantów wojewódzkich medycyny ratunkowej, pełnomocników wojewody ds. ratownictwa medycznego i kierowników Zakładów Medycyny Ratunkowej - wiceminister zdrowia Wiktor Masłowski wręczył prof. Juliuszowi Jakubaszko odwołanie z funkcji krajowego konsultanta ds. medycyny ratunkowej. W odwołaniu minister zdrowia stwierdził, iż w związku z kontrolą NIK zachodzi konieczność zmiany priorytetów w realizacji programu Zintegrowane Ratownictwo Medyczne. Ta zaskakująca reakcja ministra zdrowia była swoistą odpowiedzią na zaproszenie go na konferencję (na którą nie przyjechał), a do zwołania której bodźcem był właśnie raport NIK. (...)
Wysoki stopień izolacji
Tomasz Kobosz
W Wojewódzkim Szpitalu Zakaźnym w Warszawie otwarto 14 listopada trzy pomieszczenia o wysokim stopniu izolacji (WSI), tzw. boksy melcerowskie, przeznaczone do hospitalizacji chorych na szczególnie niebezpieczne choroby zakaźne. Są one częścią tworzonego przez Główny Inspektorat Sanitarny łańcucha ośrodków izolowania pacjentów na wypadek ataku bioterrorystycznego lub przywleczenia na teren Polski choroby zakaźnej grożącej epidemią. Wśród pomieszczeń WSI znajduje się sala intensywnej terapii wyposażona w 2 respiratory i 2 kardiomonitory. Dwa pozostałe to sale dla chorych o lżejszym przebiegu choroby. (...)
Bank bez pieniędzy
Dorota Pilonis
3 miliony zł wydał dotąd Komitet Badań Naukowych na stworzenie w Polsce banków krwi pępowinowej. Od kilku lat Ministerstwo Zdrowia nie przeznaczyło jednak na utrzymanie i rozwój banków ani złotówki. Krew pępowinową, zgodnie z prawem, można pobierać nawet bez zgody rodziców. Samo jej pobranie i zbadanie kosztuje niewiele. Krew ta może zaś zastąpić szpik kostny w leczeniu białaczek - poprzez przeszczepienie komórek krwiotwórczych. Medycyna wiąże z nią wielkie nadzieje, zwłaszcza w przypadku leczenia chorób dziś nieuleczalnych. Istniejące w Polsce banki krwi pępowinowej nie otrzymują żadnych środków na swoją działalność. Rozwijają się natomiast prywatne firmy, otwierające takie banki dla rodziców, którzy chcą opłacać przechowywanie krwi pępowinowej "na wszelki wypadek" dla swojego dziecka. (...)
Przeszczepy - tak!
medNEWS
Centrum Badania Opinii Społecznej opublikowało wyniki badań nt. postaw wobec transplantacji narządów. Przeprowadzono je we wrześniu br. na reprezentatywnej próbie losowej 1105 dorosłych mieszkańców Polski. Wynika z nich, że Polacy powszechnie akceptują przeszczepianie narządów od osób zmarłych (90%). Zdecydowana większość (82%) deklaruje, że zgodziłaby się, aby po śmierci pobrano z ich zwłok narządy do przeszczepu, a jedynie co ósmy respondent (13%) nie wyraziłby takiej zgody. 86% badanych nie sprzeciwiłoby się pobraniu narządów od zmarłej bliskiej osoby, ale pod warunkiem, że za życia nie miała ona nic przeciwko temu. Natomiast jeśli wola osoby zmarłej nie byłaby znana, to tylko 66% nie sprzeciwiłoby się pobraniu narządów, a 23% wyraziłoby sprzeciw. (...)
Budżet zamiast funduszu
Marzena Gałaga
Wzrost nakładów finansowych do poziomu 6% PKB, likwidacja systemu ubezpieczeniowego opartego na powszechnym ubezpieczeniu w NFZ oraz powrót do systemu budżetowego - to główne założenia programu przebudowy systemu ochrony zdrowia, który proponuje Prawo i Sprawiedliwość. Zostały zaprezentowane 16 listopada w Rybniku podczas konwencji programowej tego ugrupowania. Posłowie, działacze i sympatycy PiS spotkali się w auli Zespołu Szkół Ekonomiczno-Usługowych, aby podyskutować o naprawie ochrony zdrowia w Polsce. (...)
Jak wyjść z pułapki centralizmu
Andrzej Strug
Postanowiłem powrócić do rozważań dotyczących planowania "idealnego" systemu ochrony zdrowia, rozpoczętych na tych łamach jeszcze za czasów tyranii, tj. wiosną 2002 r. W tamtych artykułach omawiałem niezbyt często poruszane wówczas tematy dotyczące możliwości różnych dopłat ze strony pacjentów, wyższości - w stosunku do scentralizowanego Funduszu - systemu konkurujących ze sobą na całym obszarze kraju kas chorych, a także absurdalności przeciwstawiania systemów START i RUM. Na dzisiaj - najważniejszym tematem wydaje się jednak możliwość ewolucyjnego przekształcenia wszechwładnego, scentralizowanego NFZ w sieć organizacji umożliwiających dalszy, cywilizowany rozwój rynku ochrony zdrowia. (...)
Robert Sapa
NFZ wyruszył na wojnę. Obrońcy ambulatoryjnej opieki zdrowotnej ogłosili powszechną mobilizację. Porozumienie Zielonogórskie bije na alarm. Tymczasem 16 generałów armii Funduszu głowi się, jak nas pokonać. Próbują forteli z epoki Gomułki i Gierka. Służbą zdrowia chcą zarządzać metodami służb bezpieczeństwa. Przede wszystkim - straszą i grożą. Pragnąc złamać siłę oporu, ostrzegają, że jeśli nie podpiszemy kontraktów, przejmą je szpitale. Krzyczą: - Jak nie podpiszecie, to pożałujecie! Nasi członkowie codziennie odbierają telefony od urzędników różnych szczebli i działaczy partyjnych wszelkiej maści, chcących przywołać nas do szeregu. (...)
Zawieszenie rozmów
Marek Twardowski
Zaplanowane na 14 listopada spotkanie Porozumienia Zielonogórskiego z zarządem NFZ nie odbyło się. Członkowie Porozumienia nie przyjechali do Warszawy, ponieważ fundusz nie chciał ujawnić tematyki spotkania ani listy zaproszonych gości. Nie odrzucamy podanej ręki, ale o sprawach kontraktu chcemy rozmawiać tylko z przedstawicielami zarządu NFZ. Tymczasem dowiedzieliśmy się nieoficjalnie, że na spotkanie z nami fundusz zaprosił też innych gości. (...)
Jednym głosem
Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce 8 listopada zawiesiło rozmowy z NFZ udzielając zarazem poparcia Porozumieniu Zielonogórskiemu. - Zawieszamy rozmowy, ponieważ ze strony funduszu nie ma dobrej woli doprowadzenia do merytorycznych zmian - twierdzi Adam Windak, prezes Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce. - Wszelkie działania funduszu to tylko tzw. ruchy pozorowane. (...)
Czekamy na rokowania
Dariusz Czaczka
350 świadczeniodawców podstawowej opieki zdrowotnej ze Śląska podczas spotkania Związku Pracodawców w Zabrzu (15 listopada) raz jeszcze potwierdziło, że jeśli NFZ nie spełni postulatów Porozumienia Zielonogórskiego - nie podpiszą kontraktów na 2004 r. W Zabrzu raz jeszcze podkreślono, że ustawa o NFZ wymaga istotnych zmian, konieczne jest też opracowanie koszyka usług gwarantowanych w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. (...)
Nie ma zgody na dyktat
Leszek Tryczka
W 1999 r. lekarze poz zrzeszyli się tworząc Związek Pracodawców Podstawowej Opieki Zdrowotnej Województwa Świętokrzyskiego, zarejestrowany w 2001 r. Jego członkami są przedstawiciele 102 przychodni, czyli 2/3 jednostek podstawowej opieki zdrowotnej w województwie. 15 października br. Związek Pracodawców Podstawowej Opieki Zdrowotnej Województwa Świętokrzyskiego przyłączył się do "Porozumienia Zielonogórskiego", dając tym wyraz niezadowoleniu z przedstawionych przez NFZ propozycji warunków konkursu na rok 2004. (...)
I śmieszno, i straszno
Janusz Tylewicz
W zasadach jednolitego kontraktowania świadczeń przez NFZ ustalono m.in. sposób płatności za świadczenia z zakresu poz udzielane ubezpieczonym spoza oddziału, w którym zamieszkują, w przypadku nagłego pogorszenia stanu zdrowia lub innej niezbędnej potrzeby zdrowotnej. Lekarze mają natomiast za darmo przyjmować pacjentów z tego samego oddziału NFZ, jeżeli ci zgłoszą się po poradę w obecnym miejscu przebywania. Dlaczego? Do dziś nie dostałem na to odpowiedzi z centrali NFZ, choć np. rzecznik oddziału łódzkiego poinformował, że na mocy art. 2 umowy w zakresie poz - koszt udzielonego świadczenia w takim przypadku wynosi tu 15 PLN. (...)
Lekarze poz z Wielkopolski - zdeterminowani!
Węzeł gordyjski
Bogusław Zięta
Rok 2003 przyniósł wielkopolskim lekarzom podstawowej opieki zdrowotnej wiele stresujących sytuacji. Najstarsi z nich nie pamiętają takich napięć, do jakich doszło od początku roku. W kwietniu weszła w życie ustawa o ubezpieczeniu w NFZ. Już prace nad tą ustawą śledziliśmy pełni obaw. Na spotkaniach oddziałów terenowych i zarządu wojewódzkiego KLRwP dyskutowaliśmy o możliwych jej skutkach. Zwracaliśmy się do posłów i senatorów z propozycjami poprawek. Utworzyliśmy także zespół negocjacyjny, który w pierwszym kwartale br. negocjował aneksy do umów do końca tego roku z Wielkopolską RKCh. Rokowania były trudne, ale wytrwaliśmy i część zapisów w aneksach została zmieniona przez zarząd kasy zgodnie z naszymi postulatami. M.in. został skreślony jako bezzasadny wymóg wydatkowania 15% stawki kapitacyjnej na diagnostykę. (...)
Stomatologia w Porozumieniu Zielonogórskim:
Skończyć z fikcją
Artur Lech
Stomatologia, obok poz, specjalistyki i rehabilitacji jest sygnatariuszem Porozumienia Zielonogórskiego i jest przez nie reprezentowana. Dotyczy to przede wszystkim stomatologów województwa śląskiego, gdzie integracja środowisk medycznych postępuje najszybciej. Od początku bieżącego roku, gdy rozpoczęliśmy próby jednoczenia naszego środowiska, Związek Pracodawców Ochrony Zdrowia z siedzibą w Zabrzu skupił w swoich szeregach ponad 1000 świadczeniodawców (z zakresu poz, specjalistyki i stomatologii), w tym ok. 600 stomatologicznych. Do tego należy dodać niemałą liczbę gabinetów stomatologicznych, funkcjonujących w ramach przychodni specjalistycznych i poz. Jednocześnie mamy świadomość, że nie dotarliśmy jeszcze do wszystkich kolegów, liczymy zatem, że liczba członków naszego związku będzie systematycznie rosła. (...)
Piotr Ksyster
Od samego rana dzień pod znakiem farmakologii. Zaraz po ósmej zadzwoniła kierowniczka pobliskiej apteki z pytaniem dotyczącym recepty na metandienon w tabletkach. Okazało się, że ktoś próbował wykupić 6 opakowań tego anaboliku, recepta miała pieczęć nagłówkową naszej przychodni oraz pieczątkę jednego z naszych lekarzy. Jako że dość dobrze współpracujemy z okolicznymi aptekami - znają nasze zwyczaje i najczęściej stosowane specyfiki. Ta nietypowa recepta wzbudziła więc podejrzenia, zwłaszcza że chciał ją zrealizować jakiś młody chłopak. (...)
Państwo regulatorem i kontrolerem systemu
Wojciech Misiński
Odebranie państwu funkcji bezpośredniej realizacji zadań w ramach systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego nie oznacza marginalizacji jego roli. Przeciwnie, państwo i samorządy lokalne muszą pełnić znaczące funkcje w systemie, skoncentrowane na tworzeniu dobrego prawa i skutecznej jego egzekucji. (...)
Sympozjum Polskiego Stowarzyszenia Dyrektorów Szpitali:
Europejska ścieżka
Halina Kleszcz
Przedstawiciele Europejskiego Stowarzyszenia Dyrektorów Szpitali oraz eksperci Unii Europejskiej spotkali się w październiku w Krakowie z liczną reprezentacją (ok. 150) menedżerów kierujących polskimi szpitalami. Od gości z zagranicy oczekiwano diagnozy: czy przygotowania polskiej służby zdrowia idą w dobrym kierunku, czego należy oczekiwać po akcesji, w jakie projekty unijne możemy się włączyć. O wadze tego spotkania świadczy wielogodzinna obecność i żywy udział w debacie ministra Leszka Sikorskiego. Były wiceminister zdrowia Krzysztof Kuszewski zdał uczestnikom relację z wyników obrad okrągłego stołu. (...)
Co wynika z orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości:
Koniec limitów?
Adam Kozierkiewicz
Administracja krajów UE broni się przed otwarciem rynku na wyjazdy (i przyjazdy) pacjentów. Trybunał jest jednak nieugięty. Stoi na stanowisku, że nadrzędnym dobrem, bez którego sama Unia nie ma sensu, jest swoboda przepływu osób i usług. Można się zatem spodziewać, że konsekwentnie będzie bronił tej zasady także wtedy, gdy Polska stanie się już członkiem Unii. Tym samym - skala zmiany, jaka czeka po akcesji naszą ochronę zdrowia, jest ogromna, acz dziś ciągle jeszcze niedoceniana. Można ją porównać jedynie ze zmianami, jakie dokonały się początku lat 90. w Polsce w wielu działach gospodarki. (...)
Pielęgniarki przeciwko zmianom
Korporacja zawodowa ponad 240 tysięcy pielęgniarek i położnych zaniepokojona jest projektowanymi ustawami, których przyjęcie przez rząd pogłębi i tak już krytyczną sytuację pielęgniarek i położnych. Zagwarantowana ustawą samodzielność naszych zawodów dała szansę wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej w formie indywidualnych, indywidualnych specjalistycznych i grupowych praktyk - przypomina w stanowisku z 6 listopada NRPiP. Funkcjonowanie praktyk staje się wątpliwe w świetle projektów ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji spozów. (...)
Nie chcemy emigrować
Ewa Krupczyńska
Podczas XV Zjazdu Dolnośląskiej Izby Pielęgniarek i Położnych we Wrocławiu zdecydowaną większością głosów na przewodniczącą DRPiP wybrana została ponownie Elżbieta Garwacka-Czachor, pełniąca tę funkcję przez ostatnie 4 lata. Zjazd podsumował III kadencję samorządu. Jak stwierdziła w swoim wystąpieniu szefowa Izby, był to dla środowiska pielęgniarek i położnych okres najtrudniejszych wyzwań i największych upokorzeń. (...)
Widzenie uchem
Witold Ponikło
W systemie vOICe kamera zainstalowana w maskujących okularach rejestruje obraz odpowiadający temu, jaki widziałaby osoba ze sprawnym wzrokiem. Obraz analizowany jest przez program komputerowy zainstalowany w przenośnym komputerze. Analiza polega na przesuwaniu przez obraz - od lewej do prawej - wirtualnej linii. Czas ruchu linii wynosi 1 sekundę. Wysokość elementów na analizowanym obrazie modelowana jest wysokością dźwięku, a poziom zaciemnienia - głośnością. Dostępna jest opcja oprogramowania, w której kolor występujący na obrazie identyfikowany jest werbalnie przez program. Po odpowiednim treningu, mózg jest w stanie zrekonstruować widziany przez kamerę obraz poprzez słyszane dźwięki. (...)
X Jubileuszowy Zjazd Polskiego Towarzystwa Zakażeń Szpitalnych:
Paradygmat czystych rąk
Halina Kleszcz
Podczas niedawnego polsko-amerykańskiego sympozjum w Poznaniu na temat czynników ryzyka zakażeń szpitalnych jeden z czołowych specjalistów intensywnej terapii w USA zwrócił uwagę na paradoks uderzający w wielu OIOM-ach: pacjenci prawie niewidoczni spod plątaniny kabli i supernowoczesnej, kosztownej aparatury, ale personel nierzadko nie ma gdzie umyć rąk, a przy stanowiskach do intensywnej terapii brak dozowników z mydłem. (...)
III Kongres Urologów Centralnej Europy i IV Międzynarodowe Galicyjskie Spotkania Urologiczne:
Nowe koncepcje
Halina Kleszcz
I Galicyjskie Spotkania Urologiczne odbyły się w Krakowiew 1997 r. Dedykowano je zmarłemu prof. Emilowi Michałowskiemu, który należał do pierwszej trójki samodzielnych pracowników nauki w tej dziedzinie medycyny w Polsce i przez 40 lat kierował kliniką akademicką. Do Krakowa przyjechało wtedy 470 urologów z całej Europy. Dwa lata później gospodarzem GSU był Wiedeń. W 2000 r. ponowne Spotkania w Krakowie zgromadziły już 600 uczestników. (...)
Doniesienia naukowe medNEWS
oprac. Tomasz Kobosz
- Metformina w leczeniu zaburzeń metabolicznych u chorych na PCO
- Eradykacja Helicobacter pylori zwiększa skuteczność leczenia chorych z krwawieniem z wrzodu
- Hormon wzrostu a rozwój choroby Creutzfeldta-Jakoba
- Gefitinib zmniejsza nasilenie objawów u chorych na raka płuc
- Czynniki psychosocjalne a rozwój nadciśnienia tętniczego
- Kwas foliowy ogranicza ryzyko raka jamy ustnej i gardła