Spis treściSZ nr 13–16/2004
z 19 lutego 2004 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2004
AKTUALNOŚCI
Gdzie te pieniądze?
Gdy zamykamy numer, wiadomo na pewno tylko tyle, że skończyły się polityczne ferie. W tym tygodniu prezydium Klubu Parlamentarnego SLD podejmie decyzję, czy rządząca partia nadal będzie forsować ustawę o spółkach użyteczności publicznej, czy też może odstąpi wreszcie od tego z gruntu szkodliwego zamysłu. Daj Boże, aby wreszcie pojęła, że szpitale nie po to są, by wypracowywać zyski. (...)
Jak zaoszczędzić 660 mln na lekach ?
Zbigniew Kotula
Racjonalne zarządzanie środkami na refundację leków wymaga właściwego stosowania cen limitowych, a szczególnie - szerokiego stosowania limitów grupowych. Limity grupowe zaczęto wprowadzać od 1994 r.; w 1999 r. zastosowano je w różnym stopniu dla 30 grup leków. Od 2002 r. częściowo ograniczano ich zakres, a nawet zaczęto ustalać - w dowolny sposób - limity cenowe dla różnych dawek danego leku bądź też dla zróżnicowanych wielkości opakowania. Wpływa to na zwiększenie wydatków NFZ na refundację leków. (...)
PANOPTICUM
Dura lex i duraleks
Marek Wójtowicz
Pewien sprytny Pan Doktor, procesujący się ze mną jako pracodawcą o dodatkową zapłatę za dyżury lekarskie sprzed 17 maja 1999 roku, dołączył do pozwu jeden z moich felietonów, żeby zobrazować w skrócie Wysokiemu Sądowi cały problem. Poczułem się nieswojo, bo to ja właśnie zamierzałem wykorzystać tezy felietonu do obrony jako pozwany, a tu - czyni tak przede mną powód używając do ataku słów również... powoda. (...)
VOX EX SILESIA
Złoty róg a sprawa polska
Andrzej Sośnierz
Ostatnio ujawniono, że prawie połowa absolwentów wyższych uczelni chce po studiach wyjechać za granicę, i to nie dlatego, by więcej zarabiać, ale przede wszystkim dlatego, że chce żyć i pracować w "normalnym państwie", gdzie obowiązują czytelne i uczciwe zasady gry, można jakoś zaplanować życie, gdzie świat nie wywraca się do góry nogami za każdą zmianą rządu. Stan gotowości do takiego exodusu to fatalna rekomendacja dla rządu. Chciałoby się zawołać za Kazikiem: "coście sk........ uczynili z tej krainy", że młodzi, wykształceni powoli pakują walizki. (...)
29 stycznia Senat odrzucił ustawę o uzdrowiskach:
Kolejny bubel legislacyjny
Dorota Pilonis
Mimo wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który uznał ustawę o ubezpieczeniu w NFZ za niezgodną z ustawą zasadniczą, Sejm nadal uchwala prawo wadliwe, z bezsensownymi zapisami. Zdaniem senatorów, kolejnym, podobnym bublem jest ustawa o uzdrowiskach, uchwalona przez Sejm 8 stycznia br. (...)
Dyrektorzy - pod sąd
Tomasz Sienkiewicz
11 lutego Sąd Rejonowy w Nowej Hucie rozpatrywał sprawę urzędu skarbowego przeciw dyrektorowi krakowskiego szpitala im. Rydygiera, Krzysztofowi Kicińskiemu. (W 2 instancjach wygrał z publicznym płatnikiem pozew o zwrot środków na ustawowe podwyżki "203".) Dyrektor pozwany został za opóźnienie wpłaty zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń za wrzesień i październik 2003 r. Nie pomogły jego tłumaczenia, że nie zapłacił podatku w terminie, ponieważ szpital nie dysponował pieniędzmi, wystarczyło ich ledwie na wykupienie niezbędnych leków dla pacjentów. Całą zaległą kwotę, ok. 500 tys. zł, przekazał jednak US, zanim powstał przeciw niemu akt oskarżenia. (...)
Nowelizacja ustawy o NFZ
10 lutego Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ oraz o zmianie ustawy o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich UE kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych oraz o zmianie niektórych ustaw. (...)
KSZTAŁCENIE
Porządki w systemie szkolnictwa wyższego
Z prof. dr. hab. Leszkiem Paradowskim, rektorem Akademii Medycznej we Wrocławiu, rozmawia Ewa Krupczyńska (...)
OPINIE
Dyżur medyczny polski anachronizm
Ryszard Kijak
Poza skutkami słynnej ustawy "203 (i 110)", pulę ich długów powiększy wejście Polski do UE i związana z tym konieczność dostosowania czasu pracy pracowników ochrony zdrowia do norm europejskich. Ucierpią te jednostki, w których dotychczas utrzymały się, regulowane ustawą o zakładach opieki zdrowotnej, "dyżury medyczne". Winę ponosi tu przede wszystkim administracja rządowa, ale także ustawodawca. (...)
Cierpliwie udoskonalać, nie burzyć
Halina Kleszcz
Prof. Zbigniew Religa koncepcję naprawy systemu, przygotowaną przez jego zespół, konsultował z małopolskim środowiskiem ochrony zdrowia. (...) W Polsce nie ma równego dostępu do świadczeń zdrowotnych i długo jeszcze nie będzie. W systemie, w porównaniu z krajami Europy Zachodniej, krąży kilka, kilkanaście razy mniej środków - i do tej oczywistości trzeba się społeczeństwu przyznać, a nie - brnąć w zakłamanie. (...)
KONTRAKT
Dorota Pilonis
Porozumienie Zielonogórskie przekształca się w Federację Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia z siedzibą w Zielonej Górze. Nazwa Porozumienie Zielonogórskie zostanie zachowana. Celem Federacji będzie szeroko pojęta ochrona interesów zrzeszonych pracodawców. Władzę będzie sprawował pięcioosobowy sekretariat, komisarz powoływany co pół roku kolejno ze wszystkich województw oraz prezydium, liczące docelowo 29 osób, w tym: po 3 przedstawicieli z 5 województw założycielskich (dolnośląskie, lubuskie, opolskie, śląskie, wielkopolskie), po 2 z województw: podkarpackiego, podlaskiego i świętokrzyskiego oraz po 1 z pozostałych województw. (...)
Walka o podkarpackie aneksy
Jerzy Inglot
Zawarte 6 stycznia w Poznaniu porozumienie pomiędzy Ministrem Zdrowia a przedstawicielami Porozumienia Zielonogórskiego uzyskało akceptację zarządu NFZ (uchwała nr 4/2004 z 6 stycznia) oraz rady ministrów. Spodziewaliśmy się, że będzie realizowane. Niestety...
Kto zapłaci odszkodowanie?
Robert Sapa
Traktaty pokojowe zostały złamane. Zapowiedziano pokój i spokój, ale nie dotrzymano słowa. Znów wyruszyliśmy na wojnę. Termin realizacji traktatu poznańskiego zbliżał się nieuchronnie, tymczasem dowództwo NFZ milczało. Czekaliśmy. Wreszcie, zniecierpliwieni wysłaliśmy swoich posłów do siedziby "drugiej strony". (...)
Kolejne negocjacje
Dorota Pilonis
Wyjątkowa opieszałość NFZ w realizacji porozumienia PZ z ministrem zdrowia spowodowała, że znów pojawiła się groźba zamknięcia praktyk lekarskich. Na szczęście, w Zielonej Górze, gdzie powstało PZ, doszło do kolejnego porozumienia. 10 lutego zespół negocjacyjny NFZ w składzie: Zbigniew Pierożek, Adam Borowicz, Marek Piekarski i Andrzej Woźny rozpoczął rozmowy z PZ reprezentowanym przez Marka Twardowskiego, Bożenę Janicką, Daniela Kowalczyka i Jacka Krajewskiego. (...)
Koszty porozumienia
Dorota Pilonis
Skutki finansowe umowy z 6 stycznia do dziś nie są znane. Z szacunków oddziałów NFZ wynikało, że będzie to ponad 500 mln zł, potem, że 410 mln, wreszcie, że wystarczy ok. 300 mln zł. - Skoro stawki miały pozostać na ubiegłorocznym poziomie, a chciano dołożyć obowiązków, wycenianych na ponad 400 mln zł - mówi Robert Sapa, rzecznik PZ - na taką kwotę musiałyby się zadłużyć praktyki lekarskie, by przetrwać na rynku. (...)
Pacjenci obronili lekarkę
Dorota Pilonis
Cała wieś przyszła do remizy strażackiej bronić swojej lekarki, którą wójt chciał pozbawić lokalu. Bożenę Janicką z prezydium PZ przed utratą praktyki bronią jej podopieczni. O problemach z przedłużeniem dzierżawy na gabinet Bożeny Janickiej w Kazimierzu Biskupim (woj. wielkopolskie) pisaliśmy już na łamach "Kontraktu" w styczniu. Wydawało się, że sprawa została pozytywnie załatwiona. Stało się inaczej. (...)
Zapracowany prezes i pijane chochliki
Janusz Tylewicz
Wiemy już, dlaczego płk Panas nie ma czasu na rozmowy z lekarzami "PZ". On po prostu ciężko pracuje! W ciągu dwóch dni, tj. 9 i 10 lutego 2004 r., podpisał tyle uchwał, że aż się w tym natłoku pogubił. Pierwszego dnia najważniejsza była Uchwała nr 35. Przywróciła ona do życia załącznik do innej uchwały, z listopada 2003 r., zawieszonej na skutek nacisków opinii publicznej, a umożliwiającej nagrodzenie ciężkiej pracy zespołów NFZ i samego Prezesa w walce ze zbuntowanymi lekarzami. (...)
LUDZIE I MEDYCYNA
Z pamiętnika lekarza poz
Janina Banachowska
Około godziny dziewiątej przyszła do mnie kobieta z sąsiedniego osiedla po poradę. Była, jak się to popularnie określa, pod wpływem. Skarżyła się, że jej synek nie chce zjeść śniadania. Synek miał 13 miesięcy i karmiony był z butelki. Dziecka tego nigdy nie widziałam na dworze, znał je pediatra, gdyż było systematycznie szczepione. U mnie z dzieckiem nie była nigdy, z tego, co wiem, mały nie chorował. Poszłam z kobietą do domu, na parterze byli jeszcze spóźnieni goście z poprzedniego dnia, chłopczyk leżał w łóżeczku na piętrze. Na pierwszy rzut oka wyglądał jak gdyby spał, jednak gdy próbowałam go podnieść zauważyłam, że jest już sztywny. (...)
KLINIKA
O depresji i manii, psychozie maniakalno-depresyjnej, cyklofrenii, czyli zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych
Beata Ryszewska-Pokraśniewicz
Choroba afektywna dwubiegunowa przebiega z fazami manii, czyli wzmożonego nastroju i nadmiernej aktywności oraz depresji, której towarzyszy nasilony smutek i melancholia. Charakterystyczny jest powrót do zdrowia pomiędzy epizodami. Choroba dotyka od 0,4 do 1,5% populacji. W przeciwieństwie do zaburzeń depresyjnych, które występują dwukrotnie częściej u kobiet, w przypadku tej choroby płeć nie ma istotnego znaczenia dla częstości zachorowań. Uwzględniając atypowość form choroby, jej rozpowszechnienie może sięgać do 5, a nawet 6,5%. (...)
RATOWNICTWO
Spięcie pod Wawelem
Halina Kleszcz
Od nowego roku w Krakowie i trzech pobliskich powiatach zmienił się sposób świadczenia pomocy doraźnej. Szpitale nie pełnią już ostrych dyżurów chirurgii ogólnej i urazowej. Działa natomiast 7 szpitalnych oddziałów ratunkowych (SOR), pracujących całą dobę. Ofiary wypadków bezpośrednio trafiają do SOR, w ciągu 8-15 min. Potężna kolejka pacjentów zgłaszających się dotąd "w stanach nagłych" do ambulatorium Krakowskiego Pogotowia Ratunkowego przy ul. Łazarza została rozładowana. Mieszkańcy aglomeracji (1,2 mln) mają teraz do wyboru 7 odrębnych zespołów chirurgicznych. (...)
ZE ŚWIATA
Czy grozi nam pandemia ptasiej grypy?
Michał Michałkiewicz, Marek Michałkiewicz
1 lutego Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) potwierdziła, że w Wietnamie na ptasią grypę zmarły dwie siostry. Nie jest wykluczone, że zaraziły się od brata, który również stał się ofiarą wirusa. Byłby to pierwszy przypadek przejścia tego wirusa z człowieka na człowieka. Do tej pory władze medyczne walczące z epidemią w Azji zapewniały, że ptasią grypą można się zarazić tylko przy kontakcie z chorymi ptakami lub ptasimi odchodami. W Chinach natomiast ujawniono, że na ptasią grypę chorują 3 osoby, a u co najmniej 9 podejrzewa się tę chorobę. (...)
Unia Europejska o reklamie leków etycznych
Grzegorz Juszczyk
Na całym świecie, z wyjątkiem Stanów Zjednoczonych i Nowej Zelandii, obowiązuje zakaz reklamowania leków wydawanych z przepisu lekarza. Zakaz ten jest obecnie intensywnie dyskutowany w instytucjach Unii Europejskiej, a o prawo do informowania oraz dostępu do informacji na ten temat wnioskują zarówno producenci, jak i konsumenci. Komisja zaproponowała już umożliwienie informowania pacjentów o lekach stosowanych w terapii astmy, cukrzycy i AIDS, czyli najbardziej wyedukowanych grup pacjentów. Reklama, czy też raczej bezpośrednia informacja dla pacjenta, jak nazywają ją przedstawiciele Komisji Europejskiej, wywołuje jednak szereg konsekwencji dla systemów opieki zdrowotnej oraz samych pacjentów. Spróbujmy się przyjrzeć argumentom poszczególnych grup. (...)
NAUKA
Problemy pacjentów przed i po przeszczepie nerki
Iwona Woźniak
Niestety, większość chorych, których życie zależy od możliwości przeszczepienia narządów, umiera nie doczekawszy zabiegu. Powodem jest niedostatek dawców narządów, będący również bezpośrednią przyczyną wieloletniego nieraz oczekiwania chorych na transplantację. Jednak jest wiele osób, dla których los innych nie jest obojętny i wyrażają zgodę na pobranie swoich narządów. Ogółem w 2002 r. od dawców żywych i ze zwłok przeszczepiono w Polsce 1220 narządów. Samych nerek w latach 2000-2002 przeszczepiono 2627. (...)
Doniesienia naukowe medNEWS
oprac. Tomasz Kobosz
- Infekcyjne zapalenia wsierdzia u chorych z niewydolnością nerek
- Małe stężenie cholesterolu całkowitego a śmiertelność chorych dializowanych
- Krwawienia podczas polipektomii u przyjmujących leki przeciwkrzepliwe i przeciwpłytkowe
- Radioterapia 192-iridium u chorych z restenozą
- Wpływ promieniowania jonizującego na funkcje poznawcze
- Głód w czasie pokwitania a ryzyko zgonu sercowo-naczyniowego w wieku dojrzałym
SZPITAL POLSKI
Jak uratować lecznictwo stacjonarne AD 2004?
Andrzej Koronkiewicz
Wstępna analiza realizacji kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia w okresie pierwszych tygodni 2004 r. wskazuje na istotne zagrożenia funkcjonowania stacjonarnej opieki zdrowotnej już w pierwszym kwartale bieżącego roku. (...)
Sieć szpitali w Polsce
Andrzej Koronkiewicz
Przy tworzeniu sieci szpitali w Polsce należy wykorzystać wzory francuskie (Carte Sanitaire) lub niemieckie (Krankenhausplan), jak również doświadczenia Wielkiej Brytanii, Holandii i Belgii. Sieć szpitali powinna obejmować: szpitale publiczne, szpitale niepubliczne realizujące zadania szpitali publicznych i finansowane w części lub w całości ze środków publicznych oraz szpitale niepubliczne finansowane ze środków prywatnych. (...)
Kliniczne w supie
Wojciech Bieńkiewicz, Beata Sawicka
Rządowa propozycja komercjalizacji zakładów opieki zdrowotnej, zawarta w projekcie Ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej z punktu widzenia szpitali klinicznych jest wysoce kontrowersyjna. Projekt przewiduje, że restrukturyzacji podlegać będą zobowiązania powstałe między 1 stycznia 1999 r. a 31 marca 2003 r. Tymczasem część zadłużenia w szpitalach wynika ze zmiany wykładni prawnej dotyczącej dyżurów lekarskich (także sprzed 1999 r.), natomiast "ustawa 203" powoduje roszczenia również po 1 kwietnia 2003 r. (...)
Zdążyć na czas
J.H.
Kontrola przygotowania i koordynacji działań pogotowia, Szpitalnego Oddziału Ratunkowego i Izby Przyjęć, w przypadku wystąpienia masowego wypadku komunikacyjnego, była celem ćwiczeń służb ratowniczych zorganizowanych w okolicach Magnuszewa (pow. makowski). Pomysłodawcą i głównym organizatorem był SPZOZ-ZZ w Makowie Mazowieckim. Przeprowadzenie ćwiczeń było możliwe dzięki wsparciu i zaangażowaniu straży pożarnej, policji, sztabów kryzysowych oraz firmy "Meditrans Ostrołęka", szpitalowi z Pułtuska oraz Fundacji "O uśmiech dziecka". (...)
Protest "Babińskiego"
Ewa Krupczyńska
W samo południe 12 lutego, przy odgłosach wybuchu petard na dziedzińcu Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. Babińskiego we Wrocławiu, odbył się wiec protestacyjny w obronie placówki. Uczestniczyło w nim ok. 300 osób, które przyszły z transparentami krytykującymi politykę zdrowotną urzędu marszałkowskiego. "Chcą nam szpital zlikwidować, trzeba cmentarze budować". (...)