Spis treściSZ nr 17–20/2004
z 4 marca 2004 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2004
AKTUALNOŚCI
Przyzwalamy na korupcję
Korupcja w sektorze ochrony zdrowia jest tak wielka, że reformy służby zdrowia nie zadziałają - prognozowali w 1999 r. autorzy raportu "Korupcja w Polsce", opracowanego w warszawskim biurze Banku Światowego. Wskazywali jednak przede wszystkim na zagrożenie tą patologią na wszelkich szczeblach władz centralnych i lokalnych. Dzisiaj elity rządzące powszechnie uznawane są za grupę najbardziej skorumpowaną, obok służby zdrowia - podkreśla Lena Kolarska-Bobińska, dyrekor CBOS w latach 1991-96, obecnie dyrektor Instytutu Spraw Publicznych. Powstający front antykorupcyjny, rozproszony i słaby, nie jest w stanie ani obudzić sumień, ani wprowadzić rozwiązań, które mogłyby ograniczyć - choćby tylko w służbie zdrowia - zjawisko powszechnej korupcji. W gnijącym państwie gnije etos zawodów medycznych, zwłaszcza - lekarza.
PANOPTICUM
DUZ, czyli młodszy brat PUZ
Marek Wójtowicz
23 lutego o godz. 7.01 usłyszałem w radio sympatyczny głos spikerki oznajmiającej triumfalnie, że "lekarzom i pacjentom będzie lepiej. Jest pomysł na dodatkowe pieniądze dla służby zdrowia, będzie 3 miliardy dodatkowych złotych!!!". Prawie się zadławiłem kanapką z nagłej emocji. Prace grup eksperckich jeszcze nie zakończone, a tu - taki news: mają być dodatkowe pieniądze! (...)
VOX EX SILESIA
Spijanie RUM-u
Andrzej Sośnierz
Jak nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi o pieniądze. Komuś chyba bardzo się spieszy, by zawrzeć jakieś kontrakty, aby stały się faktem dokonanym, a ich konsekwencje - ponieśli następcy. To oni przecież będą musieli zjeść tę żabę, bo trudno będzie cofnąć zobowiązania z tytułu zawartych umów. (...)
Nowe wykazy leków refundowanych:
Kosmetyczne zmiany
Zbigniew Kotula
1 marca weszły w życie rozporządzenia ministra zdrowia zmieniające wykazy leków refundowanych, limity cen i ceny urzędowe. Wprowadzone zmiany są korektą decyzji obowiązujących od 1 grudnia 2003 r. (...)
Wicepremier Jerzy Hausner w OIL w Krakowie:
Reforma bez kasy
Halina Kleszcz
Inicjatorem czterogodzinnego spotkania (14 lutego) był dr n. med. Jerzy Friediger, przewodniczący ORL w Krakowie. Oprócz szefów ORL z całej Polski wzięli w nim udział członkowie prezydium NRL z prezesem Konstantym Radziwiłłem, wicemarszałek Andrzej Sasuła odpowiedzialny za sprawy zdrowia w Małopolsce i Paweł Stańczyk, sekretarz miasta Krakowa, nadzorujący prywatyzację zadań w podstawowej opiece zdrowotnej w aglomeracji krakowskiej. Samorząd lekarski z Krakowa deklarował, co wcześniej uzgodniono z władzami samorządu terytorialnego, gotowość Małopolski do pilotowego przetestowania projektowanych zmian systemowych. (...)
Dolnośląska debata o szpitalach klinicznych i nie tylko:
Likwidacja rozciągnięta w czasie
Ewa Krupczyńska
Akademia Medyczna we Wrocławiu zorganizowała 23 lutego debatę o dolnośląskiej ochronie zdrowia, a szczególnie - pogarszającej się sytuacji szpitali klinicznych. Zaproszono nie tylko przedstawicieli środowisk medycznych, w tym naukowego, ale także wicemarszałka Zarządu Województwa, sędziego Trybunału Konstytucyjnego, dyrektora oddziału dolnośląskiego NFZ, ekonomistów. Prof. Leszek Paradowski, rektor AM we Wrocławiu, alarmował: szpitalom klinicznym grozi upadek. Zadłużenie wrocławskich szpitali klinicznych wynosi już 140 mln zł. (...)
OPINIE
Stanisław Sterkowicz
Czy można darzyć uznaniem lekarza, który znęca się nad swoją żoną? Czy można mieć zaufanie do lekarza, który po pracy upija się i wszczyna publiczne burdy lub łapany jest na kradzieży w supermarkecie? (...)
Jolanta Lenartowicz
O konfliktach interesów w medycynie zaczęto głośno mówić już 20 lat temu. Dyskusję wszczęły amerykańskie prestiżowe czasopisma naukowe. Otóż zalecały one, aby każdy publikujący na ich łamach autor ujawnił swoje finansowe powiązania z przemysłem farmaceutycznym, biotechnologicznym, producentami aparatury medycznej. (...)
Złudna jednomyślność
Krzysztof Bukiel
Gdy prawie półtora roku temu były minister zdrowia zorganizował "podsumowanie konsultacji społecznych w sprawie NFZ", na które zaprosił wyłącznie swoich zwolenników, recytujących "hymny pochwalne" na cześć nowej koncepcji, sądziłem, że nikt rozsądny nie potraktuje tej hucpy poważnie. Okazuje się jednak, że nie doceniłem siły oddziaływania rządowej propagandy. (...)
Nowa reforma według TK
Ryszard Kijak
Trybunał Konstytucyjny, uznając 7 stycznia niezgodność Ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia z kardynalnymi przepisami ustrojowymi i stwierdzając obrazę kanonu przyzwoitej legislacji oraz podważenie zasad pewności i bezpieczeństwa prawnego, a także stworzenie przepisów niejasnych i wieloznacznych, które nie pozwalają obywatelowi na przewidzenie konsekwencji prawnych jego zachowań - wskazał jednocześnie, jak powinien zostać skonstruowany system ochrony zdrowia, aby spełniał wymogi Konstytucji RP. Spróbujmy z wyroku TK (z jego ustnego uzasadnienia) wskazówki te wyłuskać. (...)
NFZ a leki
Andrzej Strug
W "SZ" nr 1-4/2004 ukazały się dwa bardzo ciekawe artykuły dotyczące monitorowania ordynacji lekarskich: "Komputerowy policjant" opisujący system zbierania i analizy szczegółowych danych z aptek przez Dolnośląski OW NFZ oraz "Receptariusz" będący sprawozdaniem z obrad II Konferencji PZPPF, poświęconej m.in. ocenie monitorowania rynku leków refundowanych. Wydaje się, że warto przy tej okazji wspomnieć nieco szerzej, jak obecnie działa zbieranie danych szczegółowych o receptach przez NFZ oraz jak to wyglądało w kasach chorych. (...)
KONTRAKT
Protest zawieszony
Dorota Pilonis
Prezydium PZ obradujące w Poznaniu 28 lutego postanowiło rozpocząć 1 marca akcję protestacyjną. Powód wciąż ten sam: nierealizowanie przez oddziały NFZ porozumienia lekarzy poz ministrem zdrowia. Tuż przed rozpoczęciem akcji centrala NFZ poinformowała: postulaty Porozumienia zostaną spełnione. (...)
Szantaż zamiast dialogu
M. Małecki
Jedyną skuteczną formą dialogu z NFZ jest szantaż - do takiego wniosku doszli lekarze z PZ na Podkarpaciu. Od grudnia ub.r. do końca lutego nie otrzymali żadnych pieniędzy za świadczone usługi, toteż w czwartek 26 lutego rozpoczęli okupację siedziby podkarpackiego oddziału NFZ. (...)
Fundusz nadal bez planu
Dorota Pilonis
NFZ wciąż się nie poddaje: nie chce finansować świadczeń zgodnie z porozumieniem zawartym przez ministra zdrowia z PZ. Obradująca 19 lutego Rada NFZ zdjęła z porządku obrad punkt dotyczący zatwierdzenia zmiany planu finansowego na br. (...)
Muszkieterowie
Dorota Pilonis
O podpisywaniu kontraktów z członkami Porozumienia Zielonogórskiego, konflikcie lekarzy z pielęgniarkami i przekształceniu się PZ w Federację mówił minister zdrowia Leszek Sikorski podczas plenarnych obrad sejmu. (...)
Wójt i NFZ pokonani
Po 6 tygodniach - zakończyła się walka Bożeny Janickiej z Kazimierza Bikupiego o dzierżawiony wcześniej gabinet. Już w grudniu ub.r. wójt postanowił nie przedłużyć jej umowy najmu lokalu, mimo że miała pełną listę pacjentów. (...)
Zemsta Opali
Joanna Zabielska-Cieciuch
Wdrugiej połowie 2001 r., w ostatnich tygodniach swojego urzędowania, ówczesny minister zdrowia Grzegorz Opala podpisał rozporządzenie określające zakres danych przekazywanych przez świadczeniodawców kasom chorych. W zakresie podstawowej opieki zdrowotnej - była to tzw. rejestracja każdego zdarzenia, czyli wymóg odnotowania wizyty pacjenta, wydanych skierowań do specjalisty, szpitala, zleceń na badania dodatkowe itd. Interwencje w ministerstwie zdrowia spowodowały, że odroczono wejście w życie tego rozporządzenia. A potem - nie dawało ono żadnych oznak istnienia. Prawdopodobnie każda z kas chorych stworzyła własną sprawozdawczość. Aż tu nagle Narodowy Fundusz Zdrowia postanowił wszystko ujednolicić. I okazało się, że do czasu wydania nowego rozporządzenia - obowiązuje to właśnie, określane przez środowiska medyczne "zemstą Opali". (...)
Wspólny problem
Dorota Pilonis
Ustawa o pomocy publicznej i restrukturyzacji oraz działalność Porozumienia Zielonogórskiego były głównymi tematami obrad Zarządu Związku Województw RP. Marszałkowie domagają się pilnego rozwiązania problemów zadłużonych zozów, ministerstwo zdrowia wciąż wierzy, że problemy te rozwiąże ustawa o supach. (...)
Walczyłem o godność lekarską
Z Markiem Twardowskim, głównym negocjatorem PZ, rozmawia Halina Pilonis. Marek Twardowski członek prezydium PZ, 53 lata. Jest lekarzem chorób wewnętrznych i specjalistą medycyny rodzinnej. Żona też jest lekarzem, mają dwójkę studiujących synów. (...)
Najlepiej w środku
Z Januszem Tylewiczem, członkiem sekretariatu PZ, rozmawia Halina Pilonis. Wiek: Żółw z Galapagos. Wykształcenie (specjalizacja): doktor, co mało wie o wszystkim, czyli rodzinny ekspediatra. Stan cywilny, dzieci: kochający żonę, więc i trójka dzieci. (...)
Pielęgniarki popierają PZ
Dorota Pilonis
Dolnośląskie pielęgniarki z praktyk we Wrocławiu, Kłodzku i Wałbrzychu poparły Porozumienie Zielonogórskie. Pielęgniarki i położne zatrudniane przez lekarzy należących do PZ na Dolnym Śląsku popierają swoich pracodawców. Nie zgadzają się z działaniami Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych wymierzonymi przeciwko porozumieniu lekarzy PZ z ministrem zdrowia. Ich zdaniem, PZ to pierwsza i jedyna dotąd organizacja zdolna przeciwstawić się dyktatowi NFZ. (...)
Budowanie i niszczenie
Robert Sapa
Wszystko, co rozpoczęto porządkować w okresie działania kas chorych, Narodowy Fundusz Zdrowia skutecznie zniszczył. Najbardziej jednak boli mnie to, że zamiast przeanalizować błędy, ukorzyć się i próbować je naprawić, wraz z samorządami województw krzyczy, że styczniowe zamknięcie gabinetów lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej było... skutkiem prywatyzacji. (...)
LUDZIE I MEDYCYNA
Z pamiętnika lekarza poz
Piotr Ksyster
Trafia do mnie pacjentka leczona w poradni ginekologicznej i prosi o przepisanie leków antykoncepcyjnych na najbliższe dwa miesiące. W historii choroby widnieje wpis z wczorajszej wizyty i lakoniczne stwierdzenie mojej współpracowniczki: "Porada". Gdy wypisuję receptę, wypytuje mnie o możliwe przeciwwskazania. Przy okazji pytam, dlaczego wczoraj, będąc w przychodni, nie otrzymała tych leków. Ze zdumieniem dowiaduję się, że wczoraj pani doktor odmówiła jej wypisania leków, powołując się na brak wskazań... Po południu rozmawiam z koleżanką, która, jak się okazuje, nie chciała wypisać leków antykoncepcyjnych, ze względu na... swe przekonania religijne. (...)
RATOWNICTWO
Umarli nie chodzą głosować
Krzysztof Krajewski Siuda, Piotr Romaniuk
Makabryczna afera "łowców skór" w Łodzi, dyspozytorzy ignorujący poważne wezwania, pijani lekarze i brutalni sanitariusze, ambulanse krążące z chorymi w poszukiwaniu szpitala, który zgodziłby się przyjąć pacjenta na leczenie. Wiele scen obserwowanych w polskim pogotowiu z powodzeniem nadawałoby się do przepełnionego absurdalnym, czarnym humorem Latającego Cyrku Monty Pythona. Niestety, nikomu nie jest do śmiechu - mamy do czynienia z brutalną rzeczywistością obnażającą równie brutalną prawdę: polski system ratownictwa medycznego - a raczej jego brak - stanowi realne zagrożenie dla życia ludzi. (...)
NAUKA
Mózg
Witold Ponikło
Mimo ogromnego rozwoju nauk medycznych, mózg pozostaje nadal najbardziej tajemniczym, nierozpoznanym i trudnym do leczenia organem. Szczególnie dramatycznym z punktu widzenia skutków zdrowotnych dla pacjenta są udary mózgu. Incydenty te obserwowane są najczęściej w godzinach porannych. Łączone jest to z porannym wzrostem ciśnienia krwi, temperaturą ciała i innymi parametrami fizjologicznymi, zmieniającymi się w cyklu dziennym. (...)
Doniesienia naukowe medNEWS
oprac. Tomasz Kobosz
- HTZ nie przynosi korzyści kobietom bez objawów wypadowych
- Fitoestrogeny nie wpływają na ryzyko wystąpienia raka piersi
- Podwyższone stężenie sFLT-1 i obniżone PLGF zwiastują stan przedrzucawkowy
- Hormon natriuretyczny u chorych otyłych
- Spożycie alkoholu a cukrzyca typu 2.
- Preparaty probiotyczne wskazane u dzieci
- Pseudomonas aeruginosa groźniejsza niż Staphylococcus aureus
- Krwawienie śródmózgowe rokuje gorzej niż niedokrwienie mózgu
- Astma aspirynowa - przegląd systematyczny
SZPITAL POLSKI
Katalog do kosza
Nie jest możliwe poprawienie obecnego katalogu świadczeń. Trzeba go napisać od nowa. A rozliczanie kontraktów w br. należy oprzeć na najprostszej zasadzie: przekazywania świadczeniodawcom co miesiąc 1/12 środków przewidzianych w protokole z uzgodnień z NFZ. Takie stanowisko zajęły w połowie lutego Mazowiecki Związek Pracodawców SPZOZ i Federacja Związku Pracodawców Opieki Zdrowotnej RP. (...)
Ministerstwo Gospodarki o rozliczaniu czasu pracy lekarzy po 1 maja:
Dyżury - bez zmian
Po 1 maja w rozliczaniu czasu pracy polskich lekarzy nic się nie zmieni. Nie tylko naszego kraju, ale także "starych" członków Unii nie stać po prostu na szybkie i dosłowne przełożenie dyrektywy 93/14/EC. Wprawdzie obowiązuje ona od 23 listopada 1993 r., ale dotychczas nigdzie nie została w pełni wdrożona. I to pomimo wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu. (...)
Troski lubelskiego DSK
Marek Naumiuk
Początek roku przyniósł też wydarzenie, które wstrząsnęło Lubelszczyzną. Doświadczony chirurg-ortopeda z kliniki DSK podejrzany jest o to, że zoperował omyłkowo 5-letniemu chłopcu nie tę nogę, którą powinien. Gdy sprawa nabrała rozgłosu, zgłoszono podobny przypadek błędu w sztuce sprzed kilku lat, którego miał się dopuścić ten sam lekarz. Jak mogło do tego dojść pomimo procedur zabezpieczających? Na to pytanie ma odpowiedzieć specjalna komisja powołana przez dyrektora szpitala. (...)
Centrum Medycyny Molekularnej i Komórkowej wrocławskiej AM:
Postęp i oszczędność
Ewa Krupczyńska
W Katedrze Medycyny Sądowej wrocławskiej AM powstało Centrum Medycyny Molekularnej i Komórkowej. Taki jest efekt przeprowadzonej pod koniec ub.r. reorganizacji uczelnianych pracowni techniki molekularnej. Rektor AM, prof. Leszek Paradowski, postanowił na bazie tej pracowni utworzyć dobrze wyposażone uczelniane Centrum Medycyny Molekularnej i Komórkowej. (...)
Jakość w Międzybrodziu Żywieckim:
ISO BIS
Elżbieta Trutkowska
Państwowy Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Międzybrodziu Żywieckim jest placówką psychiatryczną. Prowadzi 200-łóżkową część opiekuńczą dla przewlekle psychicznie chorych (ze względu na stan zdrowia nie są oni w stanie sprostać wymogom codziennego życia i potrzebują całodobowej opieki medycznej), oddział psychiatryczny, pielęgniarską opiekę długoterminową oraz poradnię zdrowia psychicznego. W październiku 2001 r. nasz zakład, jako druga publiczna placówka ochrony zdrowia w Polsce, otrzymał certyfikat jakości wg normy ISO 9002. (...)
Jak oceniać kondycję finansową szpitala? -
Jolanta Borzyszka
Każdy szpital w oparciu o zawarte umowy dysponuje i zarządza własnym budżetem traktowanym jako roczny plan osiąganych wpływów i wydatków. Podstawowym elementem oceny działalności wszystkich firm w warunkach rynkowych jest wynik finansowy, dlatego w sytuacji znacznego niedoboru środków decyzje podejmowane w szpitalach mają na celu głównie dążenie do niegenerowania długów. Zmieniające się warunki otoczenia, rosnące oczekiwania pacjentów oraz zaostrzająca się konkurencja wymuszają podejmowanie ciągłych działań zwiększających efektywność funkcjonowania. Jednym z ważniejszych obiektywnych narzędzi podejmowania decyzji staje się analiza ekonomiczno-finansowa. (...)
Wracamy do natury?
Witold Ponikło
Infekcje szpitalne są problemem każdego systemu ochrony zdrowia i każdego szpitala. Problem ten narasta wraz ze wzrostem liczby szczepów bakteryjnych odpornych na antybiotyki. Journal of Biomedical Science opublikował artykuł, który pozwala przypuszczać, że ta groźna dla pacjentów sytuacja może wkrótce zostać opanowana. (...)