Spis treściSZ nr 55–58/2004
z 22 lipca 2004 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2004
AKTUALNOŚCI
Jubileusz "Służby Zdrowia"
Dwunasta "pięciolatka" na ruchomych piaskach -
Anna Gielewska
Jak przystało na gazetę, której pierwszy numer ukazał się w rocznicę ogłoszenia manifestu PKWN, realizujemy założone plany pięcioletnie - z nadwyżką, która czasem bywa też obniżką. 5 lat temu zadeklarowaliśmy publicznie, że za 50 będziemy już doskonali. Nie nam oceniać, o ile do tego celu udało się gazecie przybliżyć. Staramy się, ale wychodzi, jak wychodzi...
Nagrody dla uczestników plebiscytu SZ
Plebiscyt na Nominowanych do Nagrody im. Aliny Pienkowskiej zakończył się. Głosy czytelników przesądziły o przyznaniu nagrody. O laureacie Nagrody im. A. Pienkowskiej i naszej gali jubileuszowej napiszemy w następnym numerze. Dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w plebiscycie. Dla niektórych z Państwa redakcyjne "sierotki" wylosowały nagrody. (..
55 lat za nami
Konrad Pszczołowski
Szanowni Służebnicy (na szczęście jeszcze nie żałobnicy) Zdrowia! Nie wiem, czemu trwa nieustanny lament i darcie szat w związku z sytuacją w polskim systemie opieki zdrowotnej. Nigdy jeszcze nie było, żeby jakoś nie było, a historia kołem się toczy (zaś fortuna, jak mawiają dowcipnisie, kałem się tuczy), zatem nic nowego i strasznego się nie dzieje. Po prostu przerabiamy kolejny obrót koła historii. (...)
Ślepy zaułek
Aleksandra Gielewska
Marek Balicki kolejny raz zaskoczył swą cywilną odwagą. Fachowiec od zdrowia cieszący się autorytetem w środowisku, wytrawny polityk, związany z niejedną już partią - zdecydował się na krok najbardziej karkołomny w całej swej karierze: objęcie stanowiska szefa najtrudniejszego dziś resortu w państwie, i to w rządzie, wobec którego jeszcze przed chwilą był w opozycji. Czy dzięki Balickiemu obecny rząd utrzyma się do przyszłej jesieni? I czy zdolności mediacyjne obecnego kierownika resortu rozładują napięcia w ochronie zdrowia, a przelewanie pustego w próżne - napełni wyschnięte kasy w zozach? (...)
PANOPTICUM
22 lipca
Marek Wójtowicz
Lipcowym czynem społecznym można było w PRL-u nazwać tylko takie działania, w których "wsad społeczny" wyniósł co najmniej 30% ich wartości. Aktualny system wynagrodzeń za pracę w służbie zdrowia dokładnie odpowiada definicji czynu społecznego z tamtych lat. Pracownicy sektora zdrowotnego dostają teraz 60, 70 lub 80% tego, co im się należy za pracę, a resztę należnego wynagrodzenia (m.in. z tytułu ustawy "203") pożera szpital na leki i inne dobra dla chorego. W sektorze opieki zdrowotnej mamy zatem, zgodnie z nieistniejąca już, tą właśnie ustawą, jeden wielki czyn społeczny, "czyniony" przez lekarzy, pielęgniarki i salowe. (...)
VOX EX SILESIA
A czasu coraz mniej
Andrzej Sośnierz
Marek Balicki to od dłuższego czasu pierwszy fachowiec na stanowisku ministra. Można więc mieć pewność, że psuć nie będzie, ale trudno przewidzieć, czy uda mu się naprawić. Nie sprzyja temu tymczasowość rządu, w którym się znalazł. Drugi problem to socjalistyczne inklinacje obecnego ministra, choć już z pierwszych jego wypowiedzi można wnioskować, że nie będzie doktrynerem. Działające w naszej demokracji wahadło polityczne funkcjonuje tak, że kiedy już tzw. prawicy uda się pobudzić gospodarkę, wprowadzić w miarę czytelne reguły życia społecznego i gospodarczego, przy okazji nieźle zaciskając pasa społeczeństwu, wtedy - na fali demagogii i walki o "sprawiedliwość społeczną" - przychodzi tzw. lewica i lekką ręką trwoni dorobek poprzedników. Trwonienie tego kapitału nazywa społeczną wrażliwością. (...)
Z prac Sejmowej Komisji Zdrowia
Koniec, czyli początek
Anna Gielewska
W tym tygodniu mają się zakończyć syzyfowe prace sejmowej Komisji Zdrowia, w przyszłym - projekt ustawy ma trafić do II czytania przez Sejm. Posłowie w ostatnim okresie niemal codziennie zaskakiwani byli czymś nowym - a to poprawkami zgłaszanymi w imieniu rządu przez posła SLD, a to zmianami na stanowisku szefa resortu zdrowia. Nie wiadomo było, czy Marek Balicki wywróci prace Komisji do góry nogami i trzeba będzie je zacząć od początku. Jedyne, co było wiadomo, to że posłowie są już skrajnie zmęczeni tą nieprzewidywalnością, choć mają (a przynajmniej deklarują) dobrą wolę, by stworzyć jakieś prawo zdrowotne oraz wykazują chęć porozumienia i kompromisu. Projekt jest zły, jednak trudno uwierzyć, by minister Balicki nie zdawał sobie z tego sprawy. (...)
Cała wstecz?
Aleksandra Gielewska
Nikt już chyba nie wierzy, że z projektu ustawy zdrowotnej, sieroty bez matki, za to z wieloma ojcami, której co rusz ktoś wyłupuje oko, odcina nogę i rękę przyszywając w to miejsce ogon kota lub ryby - powstanie fundamentalny akt prawny tworzący podwaliny racjonalnego, zdolnego do ewolucji systemu ochrony zdrowia. W legislacyjnym festiwalu najrozmaitszych pomysłów, fajerwerku nieustannie zgłaszanych nowych wniosków, erupcji inwencji twórczej rządu, opozycji, gremiów ekspertów i prawników cyzelujących poszczególne zapisy - zaginął już sens całej tej pracy: szansa powstania solidnego kręgosłupa systemu ochrony zdrowia. (...)
Etapowanie naprawy
Anna Gielewska
Minister Balicki od pierwszego spotkania z Komisją Zdrowia podkreśla: "Chciałbym, żebyśmy byli partnerami. Ważne, byśmy uchwycili kierunek zmian, w którym nie będzie radykalnych przemian po wyborach". Ustawa jest dlań tylko jednym z etapów tworzenia systemu ochrony zdrowia. Dlatego zapowiedział, że od razu (tj. tuż po jej uchwaleniu) zacznie się kolejny etap, czyli... otwarta debata publiczna na temat zasad finansowania świadczeń opieki zdrowotnej. (...)
Skubane Podlasie
ERKA
Społeczność województwa podlaskiego zbulwersował fakt niesprawiedliwego podziału dodatkowych środków finansowych, jakie pojawiły się ostatnio w Narodowym Funduszu Zdrowia oraz wprowadzenie przez NFZ nowego, niekorzystnego algorytmu ich podziału pomiędzy oddziały wojewódzkie i centralę. - Władzy w Warszawie się wydaje, że skoro Podlasie siedzi cicho, to znaczy, że ma się dobrze i można je bezkarnie skubać - mówił przewodniczący Regionu Podlaskiego OZZL, Ryszard Kijak. - Przed trzema laty minister Łapiński też nas chciał oszukać. Zaprotestowały związki zawodowe, kasa chorych, władze wojewódzkie, parlamentarzyści. Pod naszym naciskiem Łapiński zmienił algorytm podziału środków pomiędzy kasy chorych i nie doszło do złodziejstwa na taką skalę, jak planowano. (...)
HISTORIA MEDYCYNY
Stanisław Sterkowicz
Claus Schilling był wybitnym niemieckim uczonym, znawcą chorób tropikalnych. Nie sympatyzował z ruchem narodowego socjalizmu. Ogarnięty wielką pasją naukową odkrycia szczepionki przeciwmalarycznej, zgodził się przeprowadzać doświadczenia na więźniach obozu koncentracyjnego w Dachau. Potrzebował bowiem do prób materiału ludzkiego. Fanatyzm naukowy przysłaniał mu do końca życia świadomość popełniania zbrodni. Mimo sędziwego wieku i naukowych zasług, skazany został po wojnie na karę śmierci. Wyrok wykonano, mimo protestu wielu niemieckich lekarzy. (...)
LUDZIE I MEDYCYNA
Z pamiętnika lekarza poz
Janina Banachowska
Chłop chciał ściąć świerk rosnący na uskoku koło jego domu. Uskok był wyjątkowo stromy, praktycznie nie dało się tamtędy przejść, jednak postanowił, że będzie ścinał od dołu, żeby mu pień sterczący nie został. Zabrał piłę motorową i zszedł poniżej drzewa. Zapalił piłę, i przyłożył ją do pnia, po czym nacisnął. W tej samej chwili stracił równowagę i poleciał w dół, a za nim spadła warcząca piła. Gdyby spadła na niego, pocięłaby go w kawałki, odcinając kończyny lub przecinając na pół. Najprawdopodobniej przypłaciłby to życiem. Na szczęście odbiła się od kamienia i skręciła skosem w bok, wyłączając się przy uderzeniu. Chłop zleciał zaraz za piłą, połamał żebra i rękę. (...)
FARMAKOEKONOMIKA
O gospodarce lekiem w projekcie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej
Kto zyska, kto straci
Zbigniew Kotula
W projekcie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych znalazły się zapisy dotyczące gospodarki lekami. I tak w art. 31 przyjmuje się, że pacjenci przyjęci do szpitala lub innego zakładu opieki zdrowotnej, korzystający z zabiegów leczniczych, pielęgnacyjnych, diagnostycznych i rehabilitacyjnych, a także świadczeń pomocy doraźnej - mają zapewnione bezpłatne leki i wyroby medyczne, jeżeli są one konieczne do wykonania świadczeń. Obecnie nie zawsze tak się dzieje. Ale żeby taka zasada mogła być prawidłowo realizowana w przyszłości, trzeba wcześniej sprecyzować zakres dostępnych nieodpłatnie świadczeń, najlepiej w formie odpowiedniego receptariusza. (...)
Polityka lekowa państwa
Tadeusz J. Szuba, Jerzy Surowiecki
Polityka lekowa naszego państwa musi jawnie i przemyślnie sprzeciwiać się cynicznej eksploatacji szpitali i pacjentów drogimi lekami markowymi, gdy istnieją leki identyczne lub analogiczne tanie, w wersji generycznej. Dziś jeszcze zdarzają się przypadki pobierania w niezamożnej Polsce wyższych cen za leki markowe aniżeli w krajach zamożnych. Sprzeciwianie się temu stanowi rzeczy jest bardzo trudne. Burzenie rynku tanich leków i monopolizowanie obrotu aptecznego zaczyna się od legalnej "konkurencji". Niemądry rząd reguluje marże w hurcie i w detalu, a koncernom farmaceutycznym pozwala robić, co chcą. One zaś, mając 90-procentowy zapas marży w zawrotnej cenie leku, mogą nią dowolnie manipulować. Mogą dawać korzystniejsze ceny wybranym hurtowniom, a niekiedy - wybranym aptekom. (...)
Symwastatyna bez recepty
Grzegorz Juszczyk
Od 2000 r. Brytyjczykom udało się obniżyć wskaźnik przedwczesnych zgonów z powodu chorób układu krążenia o 23%, a docelowo ma on spaść o 40% w 2010 r. W celu zwiększenia skuteczności programu walki z tymi schorzeniami, 12 maja br. rząd brytyjski podjął kontrowersyjną decyzję o wprowadzeniu do sprzedaży otwartej symwastatyny, substancji z grupy statyn, obniżającej poziom cholesterolu we krwi. Już w lecie lek ten będzie dostępny w aptekach bez recepty, w dawce 10 mg, w opakowaniu umożliwiającym miesięczną terapię. Symwastatynę stosuje się w Zjednoczonym Królestwie już od 14 lat i nie zaobserwowano poważnych zastrzeżeń co do bezpieczeństwa tego leku. (...)
OPINIE
Na wysypisku śmie(r)ci
Ryszard Kijak
Gdyby rząd wprowadził teraz współpłacenie pacjenta za świadczenia medyczne, to partia, która ten rząd wymyśliła, wbiłaby sobie gwóźdź do trumny. Kto wie, czy tracąc resztki poparcia podniosłaby się jeszcze z upadku. A jednocześnie współpłacenie jest jedynym rozwiązaniem dającym szansę na uratowanie ochrony zdrowia w Polsce. W teście szczerości intencji rządzącego gremium wybór był jeden: albo ratujemy ochronę zdrowia, albo własną skórę. SLD wybrał własną skórę. (...)
NAUKA
Ludzie i roboty
Witold Ponikło
8 lipca amerykańska FDA dopuściła do obrotu i stosowania robota wspomagającego operacje kardiochirurgiczne. Urządzenie może być wykorzystywane zarówno przy zabiegach wszczepienia by-passów, wykonywanych przy otwartej klatce piersiowej (sternotomy), jak i zabiegach małoinwazyjnych (thoracotomy). Podczas zabiegu wykonywanego z użyciem robota nazwanego Da Vinci Endoscopic Instrument Control System (producent: Intuitive Surgical Inc., Mountain View, California, USA) kardiochirurg, zamiast stać przy stole operacyjnym, siedzi przed konsolą wyposażoną w ekran z trójwymiarową wizualizacją (3D) pola operacyjnego oraz manipulatory (joy-sticki). Manipulatory pozwalają operatorowi na kontrolę trzech, wyposażonych w przeguby, ramion robota. W czasie zabiegu robot ma możliwość posługiwania się różnymi narzędziami chirurgicznymi. (...)
Doniesienia naukowe medNEWS
oprac. Tomasz Kobosz
- Witaminy ograniczają śmiertelność w AIDS
- Stosowanie tabaki w ciąży zmniejsza masę urodzeniową
- Fitoestrogeny nie zapobiegają rakowi piersi
- Następcza nieinwazyjna wentylacja nie poprawia wyników klinicznych
- Laser barwny nie leczy trądziku
- Migotanie przedsionków zwiększa ryzyko wystąpienia arytmii u potomków
- Atorwastatyna skuteczna u chorych na RZS
KONTRAKT
Dziękujemy!
Redakcja "Służby Zdrowia" od czasu powstania Porozumienia Zielonogórskiego blisko z nami współpracuje. Po kilku konferencjach prasowych zorganizowanych w jej siedzibie, na łamach SZ zaczął się ukazywać dodatek "Kontrakt - Gazeta Sygnatariuszy PZ". To stałe, aktualne i wiarygodne źródło informacji o naszych działaniach. Na łamach "Kontraktu" publikują swoje teksty członkowie PZ, dzielą się doświadczeniami z prowadzenia praktyk lekarskich. Z okazji jubileuszu SZ gratulujemy redakcji poziomu gazety i wyrażamy wdzięczność za to, że w najtrudniejszym dla nas momencie - uwierzyła w słuszność naszych poczynań i konsekwentnie wspierała nasze działania. Dzięki wspólnym wysiłkom "Kontrakt" stał się najważniejszą lekturą naszych członków. Komisarz Federacji PZ Robert Sapa w imieniu całej organizacji.
Bez aneksów
Dorota Pilonis
Lekarze poz w województwie lubelskim skarżą się, że tamtejszy oddział NFZ stawia im wymagania, które nie obowiązują w innych regionach kraju. Do tej pory większość z nich nie ma podpisanych aneksów wywalczonych przez PZ. Lubelski Związek Lekarzy Rodzinnych Pracodawców wstąpił do PZ 26 kwietnia br. Ale już w grudniu ubiegłego roku wszyscy świadczeniodawcy podpisali kontrakty z NFZ. Na mocy porozumienia poznańskiego starają się od kilku miesięcy odzyskać pieniądze za opiekę całodobową świadczoną od początku roku do końca marca. (...)
Zdrowe, rześkie powietrze
Stanisław Pikul
1 lipca w Tymbarku k. Limanowej odbyło się spotkanie pracodawców opieki zdrowotnej z Małopolski z przedstawicielami Prezydium Federacji Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia Porozumienie Zielonogórskie. Ponad 150 uczestników spotkania miało możliwość bezpośredniego kontaktu z liderami Porozumienia Zielonogórskiego reprezentowanymi przez dr. Marka Twardowskiego oraz przedstawicieli z Wielkopolski, Lubuskiego, Dolnego Śląska, Śląska, Opolszczyzny, Podkarpacia i Świętokrzyskiego. (...)
Miernota i chaos
Bogusław Zięta
Pracy w wakacje nie brakuje, i to nie z powodu jakieś nowej epidemii, lecz wzmożonej aktywności urzędników wszystkich szczebli Wielkopolskiego Oddziału NFZ. Koledzy i koleżanki przedstawili liczne przykłady nękania ich przez coraz to nowe działania i wymogi urzędnicze. Zacznę od tych najbardziej kuriozalnych. Koleżanka po złożeniu sprawozdania z wykonania diagnostyki za półrocze (w wyznaczonym terminie) otrzymała pismo z delegatury NFZ w Pile, z którego dowiedziała się, że oto NFZ wstrzymuje rozliczenia, czyli pozostawia jej podmiot bez środków finansowych do prowadzenia dalszej działalności. Dlaczego? Ano dlatego, że była nieuprzejma i nie dołączyła wymaganego ponoć, a przewidzianego w Umowie kontraktowej sprawozdania w systemie KSSWD. Zaglądamy do umowy - i nie ma tam takiego zapisu. Ale to nie przeszkadza, żeby świadczeniodawcę postraszyć! (...)
Zmowa ekspertów
O roli lekarza rodzinnego w Polsce z dr. hab. n. med. Witoldem Lukasem, konsultantem krajowym w dziedzinie medycyny rodzinnej, rozmawia Dorota Pilonis. (...)
Strach przed tymczasowością
Robert Sapa
Kiedy niedawno usłyszałem, że posłowie rozważają możliwość uchwalenia tymczasowej ustawy zdrowotnej i odłożenia na później próby wypracowania całościowego modelu funkcjonowania służby zdrowia - ciarki przeszły mi po plecach. Co to znaczy model tymczasowy? - przeraziłem się. Tymczasowy NFZ jest groźny, bo będzie działał bez żadnych ograniczeń, i to minimum rok. I kto go zmusi go do dyscypliny finansowej czy prowadzenia długofalowej polityki? (...)
SZPITAL POLSKI
Centrum Chorób Naczyń -
Halina Kleszcz
Krakowski Szpital Bonifratrów zmienia swój wizerunek: postrzegany jako jeden z kilku szpitali miejskich, obecnie staje się ośrodkiem zabiegowym stosującym najnowocześniejsze technologie i wykonującym procedury z najwyższej półki. (...)
Sponsorzy, pomóżcie!
Katarzyna Gromek
W świdnickim szpitalu Latawiec, pod patronatem miejscowego biskupa, powstał komitet "Pomóżmy naszym pacjentom". Na zabieg na oddziale okulistycznym chorzy czekają tu ponad rok. Nieco lepiej jest na innych oddziałach, ale wszędzie są kolejki. Na planowe przyjęcia czeka już blisko dwa tysiące pacjentów. Kolejki mogłyby się zmniejszyć, bo niektórzy chorzy są gotowi zapłacić za zabieg, byleby nie czekać. Tym, których na to nie stać, mają pomóc środki gromadzone przez komitet "Pomóżmy naszym pacjentom". Patronat nad nim objął biskup świdnicki ksiądz prof. Ignacy Dec. To jedyna taka akcja wśród dolnośląskich placówek służby zdrowia. (...)
Nie działamy charytatywnie
Z dr. Ryszardem Stankiewiczem, dyrektorem Szpitala Wojskowego w Poznaniu, rozmawia Jolanta Lenartowicz. (...)
III Konferencja "Jakość w Opiece Zdrowotnej - Mazowieckie Forum Dyskusyjne"
Lekarze, piloci i pacjenci
PR
Jak co rok, do Makowa Mazowieckiego zjechali z Mazowsza i innych regionów (17-18 czerwca) przedstawiciele placówek medycznych zainteresowani wymianą doświadczeń z zakresu budowania systemów zapewnienia jakości i poszukujący nowoczesnych rozwiązań służących poprawie bezpieczeństwa w zakładach opieki zdrowotnej. Szpital powiatowy w Makowie, główny organizator konferencji, wdrożył system zarządzania jakością i środowiskiem zgodny z normami ISO 9001: 2000 i 14001, spełnia też kryteria akredytacyjne CMJ (dwa razy trzyletnia akredytacja). Tytuł "Szpital Przyjazny Dziecku", Mazowiecka Nagroda Jakości i Srebrna Karta Lidera Bezpiecznej Pracy dodatkowo potwierdzają wielopłaszczyznowość makowskiego systemu. (...)
Cyfrowe RTG w lubelskim DSK
Marek Naumiuk
SONIALVISION 100 i BK-12HK, japońskie aparaty rentgenowskie, których zakup sfinansował resort zdrowia - to najnowsze nabytki Zakładu Diagnostyki Obrazowej Dziecięcego Szpitala Klinicznego im. Prof. Antoniego Gębali w Lublinie. - 9 czerwca otworzyliśmy nowo wyposażone pracownie RTG. Tym samym odszedł w niepamięć czas prowizorki - mówi dr n. med. Jerzy Szarecki, dyrektor DSK. (...)
TEKST SPONSOROWANY
Lider polskiej farmacji
Polpharma S.A. w ciągu 4 lat po prywatyzacji z przysłowiowego kopciuszka przekształciła się w największą polską firmę farmaceutyczną, producenta markowych leków generycznych i aktywnych substancji farmaceutycznych. Dostarcza na rynek ponad 170 leków - przede wszystkim kardiologicznych, neurologicznych, gastroenterologicznych, przeciwinfekcyjnych i przeciwbólowych. (...)