Spis treściSZ nr 85–88/2004
z 4 listopada 2004 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2004
AKTUALNOŚCI
Marek Naumiuk
12 października br. Sąd Okręgowy w Zamościu zasądził od Skarbu Państwa - Sejmu RP, reprezentowanego przez Marszałka Sejmu, na rzecz Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju kwotę ponad 7,7 mln zł. W dwa dni później, 14 października, Sąd Okręgowy w Lublinie zasądził od Skarbu Państwa - Sejmu RP ponad 9,6 mln zł na rzecz Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Białej Podlaskiej. Oba sądy oddaliły zarazem w całości powództwo w stosunku do Narodowego Funduszu Zdrowia. Wyroki nie są prawomocne. (...)
Zwykłe poczucie sprawiedliwości
Stefan Ancerewicz
Wymiar sprawiedliwości powiedział chyba politykom: dość. Dość nieodpowiedzialności i kreowania własnego wizerunku kosztem innych, np. instytucji im podległych, na dodatek wymagających szczególnej troski i uwagi. "Ustawa 203", uchwalona pod naciskiem masowych protestów pielęgniarek, nie jest tylko dzieckiem Sejmu. Zaproponował ją rząd, po uchwaleniu została podpisana przez prezydenta. To wspólne dzieło władz ustawodawczej i wykonawczej, które ponoszą za nie odpowiedzialność. Po dwóch wyrokach sądowych, jakie ostatnio zapadły, wygląda na to, że odpowiedzialność za radosną legislację poniesie bezosobowy Skarb Państwa, czyli my wszyscy, podatnicy. (...)
Rada Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej po raz trzynasty przyznała nagrody za wybitne osiągnięcia i odkrycia naukowe. To najpoważniejsze wyróżnienie naukowe w Polsce. "Polski Nobel" to indywidualna nagroda przyznawana wybitnym uczonym "za szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe, które zapewniając Polsce miejsce w nauce światowej stanowią istotny wkład w życie duchowe i postęp cywilizacyjny naszego kraju". Nagradzane są osiągnięcia uzyskane lub potwierdzone w okresie czterech lat poprzedzających datę ich zgłoszenia do konkursu. (...)
PANOPTICUM
Urlopowicze i euroobywatele
Marek Wójtowicz
Ostatnio odbyłem spotkanie z przedstawicielami lubartowskich zakładów pogrzebowych na temat jakości pracy naszego prosektorium. Po jego zakończeniu, na pożegnanie usłyszałem od jednej z właścicielek firmy serdeczne: "Zapraszam Pana do siebie". No cóż, nie wiem skąd, ale ta kobieta dokładnie wiedziała, jak bardzo psychicznie wykańczająca jest obecna procedura konkursu ofert NFZ na rok 2005. Pewnie przypuszcza, że zaraz po złożeniu oferty spzozu do NFZ musi wystrugać dla mnie dębowy garniturek. (...)
VOX EX SILESIA
Prosto z importu
Andrzej Sośnierz
Na Zachodzie nie ma zbyt wiele dobrych przykładów racjonalnego wydawania pieniędzy na zdrowie. Jeśli zmierzyć efekty funkcjonowania polskiego systemu w stosunku do przeznaczanych nań nakładów finansowych - a przypomnę, że jesteśmy pod tym względem najbiedniejszym krajem Unii Europejskiej - to wcale nie prezentują się one źle. My naprawdę nauczyliśmy się oszczędnie wydawać pieniądze. Przy bliższym zapoznaniu się z zachodnimi systemami finansowania opieki zdrowotnej człowieka poraża wprost skala ichniego marnotrawstwa. Ale oni są w tym szczęśliwym położeniu, że mają co marnotrawić, a my nie. (...)
Nowe ostrzeżenia z pogotowia
Związek Pracodawców Ratownictwa Medycznego Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej, zrzeszający 44 stacje pogotowia ratunkowego, ostrzegł na kolejnej już konferencji (27 października), że nie podpisze z NFZ kontraktów na 2005 r., jeśli Fundusz nie uwzględni jego postulatów. Tym razem, obok propozycji dotyczących bezpośrednio finansów (wzrost stawek o ok. 10%, tak by uwzględniały wzrost cen paliwa i podatku VAT na sprzęt medyczny z 7 do 22% oraz podpisywanie umów na okres krótszy niż rok, np. 10-11 miesięcy a potem renegocjacje), pojawiło się parę nowych. (...)
Kategoria PLUS
Konrad Pszczołowski
Z inicjatywy posła Władysława Szkopa, wiceprzewodniczącego sejmowej Komisji Zdrowia, odbyła się ostatnio konferencja "KATEGORIA PLUS - umiem jeździć + ratować życie". Jej tematem było wprowadzenie obowiązkowego, weryfikowanego przeszkolenia wszystkich kierowców w zakresie pierwszej pomocy. Akcję zapoczątkował dwa lata temu szef medyczny Lotniczego Pogotowia Ratunkowego, Robert Gałązkowski, propagując tę ideę m.in. w programie "Ekspres Reporterów". (...)
Plany ministra
Dorota Pilonis
Minister Balicki przedstawił harmonogram działań resortu do maja przyszłego roku. Zapowiedział zmiany w ustawie zdrowotnej, która obowiązuje dopiero od miesiąca. Minister sygnalizował już swoje plany podczas debaty plenarnej Sejmu, obradującego nad wnioskiem o wyrażenie wobec niego votum nieufności. Następnie przedstawił posłom z Komisji Zdrowia szczegółowy harmonogram planowanych działań resortu. (...)
Odwilż w SUPach
Dorota Pilonis
Rząd, po roku dyskusji na ten temat, odstąpił od koncepcji obowiązkowego przekształcenia się zakładów opieki zdrowotnej w spółki użyteczności publicznej (opowiadali się za tym niemal do końca wicepremier Jerzy Hausner oraz eksperci resortów gospodarki i finansów). Zwyciężyło umiarkowanie Balickiego. (...)
12 listopada - pierwszy Lekarski Egzamin Państwowy
OdLEPta się!
Ryszard Kijak
VII Krajowy Zjazd Delegatów OZZL wystąpił do Ministra Zdrowia RP o podjęcie działań mających na celu wykreślenie przepisów o Lekarskim Egzaminie Państwowym (LEP) z obowiązującego prawa - takie stanowisko uchwalili w Łańsku obradujący 21-23 października delegaci na Zjazd Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy. Zjazd negatywnie ocenił zarówno sam obowiązek zdawania LEP-u po odbyciu stażu podyplomowego, jak i uzależnienie uzyskania prawa wykonywania zawodu lekarza (oraz ewentualnego dopuszczenia do otwarcia specjalizacji) od wyników tego egzaminu. (...)
Greg Perry odznaczony
29 października z rąk Ministra Zdrowia Marka Balickiego Greg Perry, dyrektor generalny European Generic Medicines Association (EGA), odebrał Złoty Krzyż Zasługi przyznany mu na wniosek Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego przez Prezydenta RP. Polska farmacja odczuła pomoc Grega Perry'ego podczas kilkuletnich, trudnych negocjacji przedakcesyjnych. Współpraca z EGA i osobiste zaangażowanie Perry'ego przyczyniły się do poprawy warunków naszej akcesji w obszarze farmacji.
Umyślne uśmiercanie
"Łowcy skór" na ławie oskarżonych z najcięższymi zarzutami. Sanitariuszom grozi kara dożywocia, lekarzom do 10 lat więzienia. Prokuratura Apelacyjna w Łodzi postawiła zarzuty dwóm sanitariuszom i dwóm lekarzom łódzkiego pogotowia ratunkowego. Sanitariuszom zarzuca, że zamordowali pięciu pacjentów przy użyciu leku zwiotczającego mięśnie, a lekarzom, że narazili życie czternastu pacjentów, co doprowadziło do ich śmierci. (...)
Odium spada na samorząd
Doktor przedsiębiorcą
W sierpniu parlament uchwalił ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. W myśl jej postanowień lekarze prywatnie praktykujący (ale także inne grupy zawodowe, jak adwokaci czy notariusze) stali się przedsiębiorcami, z wszelkimi tego konsekwencjami. Z lek. Mariuszem Janikowskim, przewodniczącym Zespołu ds. Praktyk Lekarskich NRL i sekretarzem ORL w Krakowie, rozmawia Halina Kleszcz (...)
Niemiecko-Polskie Forum Ochrony Zdrowia
Kurs na efektywność
Halina Kleszcz
Po Gdańsku i Łodzi Kraków stał się miejscem wymiany poglądów na temat niemieckich i polskich doświadczeń z reformowaniem systemu ochrony zdrowia. Ponad 80 dyrektorów szpitali z kraju, parlamentarzystów, samorządowców, przedstawicieli płatników świadczeń i korporacji zawodów medycznych z obu krajów rozpatrywało strategie rozwiązywania problemów medycznych i ekonomicznych, z akcentem na te ostatnie. (...)
Ranking szpitali "Rzeczpospolitej"
To, co najlepsze
Ten ranking pokazuje, jak wygląda rzeczywistość polskich szpitali, jak wielki postęp się dokonał w stosunku do tego, co było jeszcze 15 lat temu. I jak wiele pracy włożyli w to pracownicy i menedżerowie ochrony zdrowia - mówił minister Balicki gratulując nagrodzonym w rankingu "Rzeczpospolitej" na najlepszy szpital w Polsce. Oficjalne ogłoszenie wyników nastąpiło 19 października w redakcji dziennika. Z rąk ministra Balickiego dyrektorzy najlepszych polskich szpitali odebrali dyplomy. Wśród uczestników uroczystości byli również Rafał Niżankowski, wiceminister zdrowia oraz Jerzy Miller, prezes NFZ. (...)
LUDZIE I MEDYCYNA
Z pamiętnika lekarza poz
Janina Banachowska
Dzieci bawiły się paląc ognisko, nie wiem, co im strzeliło do głowy, by rzucać zapalonymi woreczkami nylonowymi. Jeden z takich woreczków, niesiony wiatrem, wylądował na twarzy jednego z chłopców. Na szczęście od razu zgasł, niemniej roztopiony plastik przylepił się do twarzy chłopca. Przyprowadziła go sąsiadka. Z dużym trudem udało mi się odkleić plastik od policzków i czoła dziecka. (...)
ZE ŚWIATA
Redukcja czasu pracy lekarzy
Czy Polska skorzysta z doświadczeń brytyjskich?
Ryszard Kijak
Podczas niedawnego pobytu w Londynie poprosiłem doktora Johna Coakley'a, dyrektora ds. medycznych londyńskiego Homerton University Hospital, o wyjaśnienie przyczyn niedoboru lekarzy w Wielkiej Brytanii. "To wina naszej byłej premier Margaret Thatcher, która swego czasu doszła do wniosku, że lekarzy mamy już w sam raz, i w ramach oszczędności doprowadziła do likwidacji wielu miejsc na wydziałach medycznych. Pomyliła się. Teraz zwiększamy liczbę studentów medycyny, lecz na rezultaty trzeba poczekać. Inną przyczyną deficytu jest konieczność dostosowania czasu pracy lekarzy do przepisów obowiązujących w Unii Europejskiej". (...)
ZARZĄDZANIE
Mistrzowie jakości
Krystian Oleszczyk, Urszula Erfurt
Od 1 października br. "Repty" Górnośląskie Centrum Rehabilitacji im. Gen. Jerzego Ziętka w Tarnowskich Górach (GCR "Repty") posiada certyfikaty zintegrowanego systemu zarzadzania jakością i zarządzania środowiskowego zgodnie z normami ISO 9001:2001 oraz 14 001:1998. Zapewnienie jakości świadczeń leczniczych realizowanych w GCR "Repty" ma ponad dziesięcioletnią historię. W 1994 roku wprowadzono pierwszą wersję ankiety badającej poziom satysfakcji chorych; pokonaliśmy barierę lęku przed oceną naszej pracy. Taki był początek. (...)
PRAWO
Przesadne obawy
Stefan Ancerewicz
Aby otrzymać dofinansowanie z funduszy unijnych, trzeba z własnej kieszeni wyłożyć 25 lub 35% ogólnej wartości przedłożonego projektu. Jeżeli w tej kwocie znajdą się środki przyznane przez instytucje państwowe lub samorząd spełniające warunki konieczne dla uznania ich za pomoc publiczną, wówczas nie mogą one przekroczyć 100 000 euro. To znaczy, że dotacja, np. samorządowa, przyznana po to właśnie, by miejscowy szpital miał swoje 25% udziału, powoduje, że całkowita wartość projektu nie może być większa niż 400 000 euro. (...)
FARMACJA
NIK demaskuje uznaniowość w tworzeniu wykazów leków refundowanych
Mętna woda
Zbigniew Kotula
Departament Pracy, Spraw Socjalnych i Zdrowia NIK przeprowadził w drugim półroczu 2003 r. kontrolę w Ministerstwie Zdrowia dotyczącą procesu tworzenia wykazów leków refundowanych. Badano okres, od maja 2001 r. do końca listopada 2003 r. Od połowy października 2003 do połowy marca br. NIK przeprowadził także doraźną kontrolę w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Kontrolerzy ocenili zasady i procedury postępowania wobec podmiotów gospodarczych wnioskujących o ujęcie ich preparatów w wykazach leków refundowanych przed uchwaleniem ustaw: o cenach z 5 lipca 2001 r. oraz Prawo Farmaceutyczne z 6 września 2001, a także po ich wprowadzeniu w życie. (...)
NAUKA
Zamknięte drzwi do świata dźwięków
Magdalena Róg
Listy otwarte do najwyższych władz państwowych, blokowanie linii telefonicznych NFZ i MZ to tylko niektóre działania zaplanowane przez zdesperowanych członków Stowarzyszenia Rodziców i Przyjaciół Dzieci z Wadą Słuchu. Zapowiedzieli je podczas konferencji pod hasłem "Chcemy słyszeć", w której uczestniczyli wybitni otolaryngolodzy, terapeuci oraz około 200 rodziców dzieci oczekujących na operację wszczepienia implantu ślimakowego. Zaproszenie na spotkanie, choć wielokrotnie ponawiane, nie dotarło do uszu zainteresowanych (dotkniętych głuchotą?), tj. urzędników NFZ i MZ. (...)
Biznes w parze z nauką
medNEWS
Jednostki badawczo-rozwojowe nie muszą być utrzymywane wyłącznie z budżetu państwa. Premier Marek Belka na zaproszenie prezesa PAN Andrzeja B. Legockiego gościł ostatnio w stołecznym Kampusie Ochota. Tu, w rejonie ulic Banacha oraz Żwirki i Wigury w Warszawie, mieści się największe w Polsce skupisko instytutów naukowych, w którym prowadzi badania kilka tysięcy naukowców. Premier odwiedził: Instytut Biochemii i Biofizyki, Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej, Instytut Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej oraz Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego. (...)
Pamiętaj o raku piersi
Tomasz Kobosz
Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Polska należy do krajów o średniej zachorowalności - rak piersi stanowi ok. 20% wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe, a w ciągu ostatnich lat zachorowalność wzrosła o 4-5%. Wg Krajowego Rejestru Nowotworów Złośliwych w 2000 r. rozpoznano 10 987 nowych zachorowań (standaryzowany współczynnik zachorowalności - 38,8/100 tys.). (...)
Fotografie Terry Lorant
Odzyskana kobiecość
Anna Gielewska
Wszystkie niezwykłe kobiety, które zostały sportretowane w ramach tej kolekcji wiedzą, że jedną z form leczenia i powrotu do normalnego życia jest rekonstrukcja piersi utraconej w wyniku mastektomii - mówi Terry Lorant, autorka fotografii zawartych w albumie "Odzyskana kobiecość", zaprezentowanych na wystawie inaugurującej ogólnopolską kampanię informacyjną dotyczącą możliwości rekonstrukcji piersi u kobiet, które wygrały walkę z rakiem. (...)
Doniesienia naukowe medNEWS
oprac. Tomasz Kobosz
- Ruch uliczny a ryzyko zawału serca
- Przetaczanie krwi zwiększa śmiertelność chorych z ostrym zespołem wieńcowym
- Diagnostyka krwawienia mózgowego - tomografia czy rezonans?
- Jakość życia po udarze mózgu - wyniki badania NEMESIS
- Kortykosterydy nie zmniejszają śmiertelności po urazach głowy - wyniki badania MRC CRASH
- Antyoksydanty nie zapobiegają rakowi przewodu pokarmowego
- Skuteczność pojedynczej dawki deksametazonu w leczeniu łagodnego krupu
KLINIKA
Grypa ciągłym zagrożeniem
W obliczu pandemii -
Lidia B. Brydak
Wybuchy wirusów śmiercionośnej "ptasiej" grypy A/H5N1/ w Hong Kongu w 1997 r., Chinach w 2003 r., Tajlandii i w Wietnamie w 2004 r. i A/H7N7/ w Holandii w 2003 r., a również wydarzenia związane z SARS - raz jeszcze pokazały kluczowe, strategiczne znaczenie Międzynarodowego Nadzoru nad Grypą oraz fundamentalną rolę profilaktyki. (...)
OPINIE
Definicja do wymiany
Krzysztof Nyczaj
Przy okazji prac nad ustawą zdrowotną powróciła dyskusja nad terminologią przyjętą w ochronie zdrowia. Szczególnie - definicją świadczenia zdrowotnego. Jest to bowiem podstawowa kwestia dla określenia "granic" sektora ochrony zdrowia, a w konsekwencji - planowania globalnych nakładów na opiekę zdrowotną. Brak jasnej definicji świadczenia zdrowotnego utrudnia sporządzanie wszelkich statystyk porównawczych odnośnie do poziomu nakładów na ochronę zdrowia w skali międzynarodowej. Trudno również mówić o tzw. koszyku świadczeń gwarantowanych, jeśli wątpliwości budzą sprawy fundamentalne. (...)
KONTRAKT
Winda, która nie ułatwia
Dorota Pilonis
Do połowy przyszłego roku wszystkie piętrowe przychodnie będą musiały zainstalować windy - wynika z nowego rozporządzenia Ministra Zdrowia. Minister Balicki zapewnia, że do końca roku przygotuje nowelizację ustawy o zozach i nie wszystkie przychodnie będą musiały je instalować. Zainstalowanie w budynku windy do drugiej kondygnacji kosztuje około 100 tys. zł. (...)
Tylko gremialnie
Dorota Pilonis
PZ zadecydowało, że wnioski o zawarcie umów na 2005 rok z zakresu POZ członkowie Federacji będą składać w siedzibach swoich związków wojewódzkich. Zgodnie z decyzją Sekretariatu PZ, żaden ze świadczeniodawców będący członkiem PZ nie może składać ani ofert, ani wniosków do NFZ. Sekretariat zabrania również przekazywania innym podmiotom usług z zakresu nocnej i świątecznej ambulatoryjnej opieki lekarskiej oraz pielęgniarskiej, nocnej i świątecznej wyjazdowej opieki lekarskiej i pielęgniarskiej, a także transportu sanitarnego. (...)
Poligon w Olsztynie
Dorota Pilonis
Jesteśmy jedyną organizacją świadczeniodawców, z którą z mocy ustawy Prezes NFZ i Ministerstwo Zdrowia muszą negocjować ogólne warunki kontraktów - podkreślali podczas spotkania z członkami PZ z województwa warmińsko-mazurskiego Marek Twardowski i Robert Sapa. Warmińsko-mazurski Związek Lekarzy Pracodawców powstał w sierpniu br. Lekarze w nim zrzeszeni sprawują opiekę nad 75% mieszkańców województwa. (...)
Aneksowanie podzieliło Federację
Dorota Pilonis
Sekretariat PZ podjął uchwałę o wykluczeniu Zachodniopomorskiego z Federacji. W uzasadnieniu napisano, że szczeciński Związek działał na szkodę PZ, ponieważ nie zastosował się do uchwały Prezydium Porozumienia Zielonogórskiego z 9 października dotyczącej niepodpisywania oświadczeń woli przedłużających umowy na 2005 r. Sekretariat zarzucił również delegatowi szczecińskiego Związku wielokrotną nieobecność na posiedzeniach Prezydium oraz nieopłacenie składek członkowskich za okres przekraczający 3 miesiące. (...)
Tajemnica lekarska
Dorota Pilonis
Granice tajemnicy lekarskiej zakreśla art. 31 i 40 ustawy o zawodzie lekarza. Art. 31 normuje przede wszystkim kwestie udzielania informacji w kontaktach lekarza z pacjentem bądź jego opiekunem - ustawowym lub faktycznym. Art. 40 stanowi natomiast, iż lekarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu. W sposób oczywisty wynika z jego treści, że tajemnicą lekarską są objęte wyniki przeprowadzonych badań, diagnoza postawiona na ich podstawie, zastosowane metody leczenia czy postępy w leczeniu. Nie dla wszystkich jednak jest oczywiste, że tajemnica lekarska rozciąga się również na inne informacje o pacjencie, jakie lekarz uzyska w swoich kontaktach terapeutycznych. (...)
Rozporządzenie w sprawie 22 groszy
Dorota Pilonis
PZ jest zaskoczone rozporządzeniem ministra zdrowia, które ustala kwotę pobieraną przez lekarzy za wydanie zainteresowanemu kopii dokumentacji medycznej. Zdaniem lekarzy, nie odzwierciedla ona kosztów kserowania dokumentacji, a regulowanie tej ceny rozporządzeniem jest zbyt daleko idącą ingerencją w działalność praktyk. (...)
Jesienny przegląd PZ
Robert Sapa
Jesienią, przed rokiem, organizowaliśmy dla członków PZ poligony, które miały wzmocnić siłę ducha lekarzy walczących z monopolem NFZ. Terror psychiczny, jaki praktykował wówczas Fundusz, zmuszał nas do działań obronnych. W tym roku poligonów co prawda nie organizujemy tak często, ale mobilizacja świadczeniodawców na pewno by się przydała. Rozprężenie, które nastąpiło w naszych szeregach, jest skutkiem małej, pozornej stabilizacji. (...)