Spis treściSZ nr 75–79/2005
z 10 października 2005 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2005
AKTUALNOŚCI
GAUDEAMUS 2005
Piotr Węgleński
Ku zaskoczeniu nie tylko genetyków, bardziej kontrowersyjne niż manipulacje genetyczne wykonywane na ludziach stały się manipulacje genetyczne przeprowadzane na roślinach. Chodzi o tzw. GMO - genetycznie modyfikowane rośliny. Najbardziej typowy przykład to roślina, np. ziemniak lub pomidor, do której wprowadzono gen odpowiedzialny za powstawanie białka, którego obecność w roślinie sprawia, że nie jest ona atakowana przez owady. (...)
PANOPTICUM
Polak mały
Marek Wójtowicz
Fundamentalne założenie wdrożenia kompleksowej opieki jednego lekarza rodzinnego nad jedną grupą ubezpieczonych zadziałało w miejscu zamieszkania, ale przemieniło się w "groch z kapustą" w miejscu nauczania. Ale 30 mln dużych Polaków powinno sobie przypomnieć o 8 mln małych Polaków, by zdrowi i silni wejszli oni w "wiek produkcyjny". (...)
TYLKO FAKTY
Ptasia grypa - czy jesteśmy przygotowani?
Marek Nowicki
O powadze sytuacji świadczy fakt, że w tej chwili eksperci spierają się już nie o to, czy pandemia ptasiej grypy nadejdzie, tylko - ile pochłonie ofiar. Według Dicka Thompsona z WHO będzie to od 2 do 7,5 mln istnień ludzkich. Dr David Nabarro, koordynator z ramienia ONZ ds. powstrzymania epidemii ptasiej grypy, jest większym pesymistą i szacuje, że życie straci od 5 do 150 milionów ludzi. (...)
VOX EX SILESIA
Skandal
Andrzej Sośnierz
Aneksowanie umów to w praktyce funkcjonowania kas chorych, a później Funduszu, nic nowego. Poruszenie budzi jednak treść zaproponowanego aneksu. Tego nie wymyśliłby nawet niesławnej pamięci były minister. Ni mniej, ni więcej świadczeniodawcom zaproponowano, aby podpisali, że będą przestrzegać zasad rozporządzenia ministra zdrowia, które... jeszcze nie istnieje. (...)
Lekarze w parlamencie
Wśród posłów Sejmu V kadencji znajduje się sporo lekarzy.
Są wśród nich (...)
OPINIE
Nobel za likwidację kolejek
Ryszard Kijak, Krzysztof Bukiel
Przed rodzącą się w wielkich bólach koalicją pojawia się teraz możliwość podjęcia historycznej decyzji: albo wracamy do rządzenia opieką zdrowotną za pomocą urzędniczego długopisu, albo - oddajemy inicjatywę rynkowi, wyznaczając reguły i kontrolując czystość zasad gry. (...)
REPORTAŻ
AIRMED 2005
Wings of care
Justyna Kowalska
RACC - hiszpański automobilklub gościł w Barcelonie tegoroczny VIII Światowy Kongres Ratownictwa Lotniczego - AIRMED 2005. Najwięksi eksperci wymienili wiedzę i doświadczenia. Zaprezentowano najnowsze technologie medycyny ratunkowej, służb poszukiwawczo-ratowniczych oraz lotniczych. (...)
ROZMOWA
Wojna pępowinowa
Wokół leczenia komórkami macierzystymi szpiku, krwi obwodowej, a szczególnie krwi pępowinowej narosło w Polsce wiele mitów. W ostatnim okresie dochodzi nawet do "wojny pępowinowej". Proceder pobierania i przechowywania krwi pępowinowej przez komercyjne banki krwi, które robią na tym świetny interes, przedstawił na tych łamach niedawno Marek Nowicki. Rodząca kobieta podpisała zgodę na pobranie i bankowanie komórek macierzystych - gdy jednak potem chciała się z umowy wycofać, zaczęły się trudności. Dlaczego? Z lek. med. Stefanem Pechcińskim z MZ rozmawia na ten temat Konrad Pszczołowski. (...)
KLINIKA
Bezobjawowo i subklinicznie przebiegające choroby tarczycy
Jerzy Sowiński
Pełnoobjawowy, typowy obraz kliniczny choroby pozwala lekarzowi stosunkowo łatwo ustalić właściwe rozpoznanie i tym samym podjąć decyzję co do stosownego postępowania terapeutycznego. Jednakże leczenie chorób w tej fazie jest najczęściej trudne i mało efektywne. Należy zatem dążyć do ich rozpoznawania we wczesnej fazie. Wczesne wykrywanie, obok profilaktyki, jest też istotnym elementem poprawy zdrowotności, a tym samym wydłużania życia naszego społeczeństwa. (...)
Leszek Gnyp
W każdym przypadku zatrucia grzybami należy wykonać badanie mykologiczne popłuczyn żołądkowych, stolca oraz resztek potrawy grzybowej w celu poszukiwania charakterystycznych zarodników muchomora sromotnikowego. Płukanie żołądka w przypadku zatrucia grzybami wykonuje się bez względu na czas, jaki upłynął od chwili spożycia grzybów. (...)
PROFILAKTYKA
Światowy Dzień Serca
Nie czekaj na zawał!
Ewa Krupczyńska
Tłumy wrocławian przyszły do Ogrodu Botanicznego, by skorzystać z badań profilaktycznych zorganizowanych z okazji Światowego Dnia Serca. Inicjatywa Dnia zrodziła się w Światowej Federacji Serca i została podjęta przez towarzystwa kardiologiczne w wielu krajach, które we współpracy z zaprzyjaźnionymi jednostkami promują zdrowy styl życia. We Wrocławiu w tym dniu, w pięknej scenerii wśród zieleni, powstała swoista przychodnia pod gołym niebem. (...)
HISTORIA MEDYCYNY
100-lecie śmierci Jana Mikulicza-Radeckiego
Współtwórca współczesnej chirurgii
Ewa Krupczyńska
Uczelnie medyczne w Polsce ogłosiły 2005 r. rokiem Jana Mikulicza-Radeckiego. W setną rocznicę jego śmierci jubileuszowe trzydniowe centralne uroczystości odbyły się we Wrocławiu, gdzie profesor przez ostatnie 15 lat swojego życia (1890-1905) kierował Kliniką Chirurgii. Był to szczyt Jego kariery naukowej i zawodowej, a kierowana przezeń wrocławska klinika stała się ważnym ośrodkiem chirurgii w Europie. (...)
NAUKA
Medyczny Nobel 2005
Australijscy uczeni Barry J. Marshall (ur. 1951) i J. Robin Warren (ur. 1937) otrzymają tegoroczną nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii, za odkrycie bakterii Helicobacter pylori i opisanie jej roli w patogenezie choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Warren jako pierwszy zaobserwował w 1979 r., że śluzówka żołądka pacjentów z chorobą wrzodową jest zasiedlona przez spiralne bakterie. Wyizolował je, stworzył ich hodowlę. Umożliwiło to dalsze badania nad Helicobacter pylori i zbieranie dowodów na jej niekorzystny wpływ na żołądek. (...)
Doniesienia naukowe
medNEWS, tk
- Pantoprazol na żądanie skutecznie ogranicza objawy GERD
- Stan zapalny a miażdżyca małych naczyń mózgowych - Rotterdam Scan
EDUKACJA
MEDUKACJA
Bądź LEPszy w testach
Piotr Domagała
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
LEKCJA ANGIELSKIEGO
English in Medicine
Janusz Okrutnik
Lekcje angielskiego dla czytelników "Służby Zdrowia" zostały przygotowane w oparciu o kurs "English in Medicine" prowadzony w Worldwide School dla lekarzy i pracowników medycznych. (...)
WSPOMNIENIA
O doktorze Jerzym Lechu Kurkowskim - w pierwszą rocznicę śmierci
Życie zatrzymane
Małgorzata Kurkowska, Teresa Przybylska
Non omnis moriar - różne są sposoby realizacji tego dążenia. Jurek powszechnie znany był jako lekarz, menedżer, publicysta. Jego książki poświęcone medycynie wzbudzały emocje; mówiło się, że wyrażały poglądy kontrowersyjne. Dzisiaj, z perspektywy czasu i postępu, który dokonał zmian nie tylko w otaczającym świecie, ale - a może przede wszystkim - w świadomości pacjentów i lekarzy, oceniane są raczej jako źródło niezwykle trafnych wniosków wysnutych z bacznych i wrażliwych obserwacji. (...)
KONTRAKT
Znów mobilizacja
Dorota Pilonis
Tym razem Federacja idzie na wojnę nie z Narodowym Funduszem Zdrowia, lecz... z grypą. Już w 14 województwach Porozumienie prowadzi akcję profilaktyczną namawiając swoich pacjentów do szczepień. Wzorem krajów Europy Zachodniej, lekarze z PZ chcą podnieść wyszczepialność swoich pacjentów przeciwko grypie z 7 do około 30%. (...)
Po wyborach
Jakie nadzieje i obawy budzi wśród członków PZ polityczny układ sił po wyborach i zapowiedzi zmian w systemie? Marek Twardowski, główny negocjator PZ ma nadzieję, że obie partie dojdą do kompromisu i nie będzie powrotu do systemu finansowania, który istniał do 1999 r. i udowodnił, że się nie sprawdza. Trzeba szukać rozwiązań spośród dobrych doświadczeń kas chorych. (...)
Arogancja śląskiego oddziału NFZ
Dorota Pilonis
Śląski oddział Funduszu zaproponował lekarzom specjalistom, mającym 3-letnie kontrakty, podpisanie aneksów. W aneksach świadczeniodawcy mieliby zaakceptować nieuzgodnione z Federacją i nieobowiązujące jeszcze szczegółowe i ogólne warunki umów na 2006 rok. Warunków kontraktowania usług medycznych na przyszły rok nikt jeszcze nie widział. (...)
Wszystkie przychodnie do poprawki
Dorota Pilonis
PZ przeprowadziło wywiad w stacjach Sanepidu i dowiedziało się, że żadna z zarejestrowanych placówek ambulatoryjnej opieki zdrowotnej nie spełnia wymagań zawartych w rozporządzeniu ministra zdrowia w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zozów. (...)
Z pozycji supernadzorcy
Jacek Krajewski, komisarz PZ
Ogólne Warunki Umów (OWU) powinny być jednoznaczne i precyzyjne, zawierać wszystkie warunki zdefiniowane ostatecznie w przyszłej umowie, gwarantować równość praw i obowiązków stron umowy oraz ekwiwalentność ich świadczeń. Dla mnie najważniejszą sprawą jest możliwość współdecydowania świadczeniodawców o kształcie umów. (...)
PUBLIC RELATIONS
Osobowość reportera
Grzegorz Żurawski
Większość dziennikarzy, z którymi możemy mieć kontakt, to osoby raczej młode - jeśli nie wiekiem, to na pewno duchem. Taki to już zawód, w którym ciężko dorosnąć. (...)
Uwaga na pułapkę
Stefan Ancerewicz
Art. 25.1 Kodeksu pracy stwierdza: "Zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa pomiędzy rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca". (...)
Z PAMIĘTNIKA WIEJSKIEJ LEKARKI
Jabłka przed burzą
Janina Banachowska
Chłop się powiesił na Jamnem, trzeba zrobić obdukcję - powiedział śledczy. Chyba samobójstwo, ale nigdy nie wiadomo. Powieszony chłop zaraz po obiedzie, to nie jest to, co tygrysy lubią najbardziej, jak mówił Kubuś Puchatek. (...)
SZPITAL POLSKI
WIEŚCI Z WOKANDY
Jacek A. Świeca
Przyjęcie przez lekarza koniaku, wiecznego pióra, a nawet koperty oceniane powinno być indywidualnie - odrębnie w każdym przypadku. Czym innym jest bowiem sytuacja, w której lekarz uzależnia przeprowadzenie operacji od otrzymania określonej kwoty, a czym innym z kolei, gdy pacjent, wdzięczny lekarzowi za udaną operację i opiekę, wręcza np. pudełko czekoladek. (...)
Nostalgia za kasami
G., S.
Blisko 100 zarządzających szpitalami spotkało się w przeddzień wyborów parlamentarnych w Warszawie na konferencji "Recepta na służbę zdrowia - efektywne zarządzanie szpitalem". Niebawem po wyborach konferencja w podkrakowskich Niepołomicach "Wola rządzących czy konieczność zmian" zgromadziła polityków zdrowotnych, menedżerów szpitali i niezależnych ekspertów pragnących wspomóc swoimi przemyśleniami i doświadczeniami decydentów, którzy będą przejmować władzę. Wszyscy pragną, by przywrócić w systemie to, co dobre, a usunąć, co złe. (...)
Portret szpitala
Nie tylko dla NATO
Jerzy Jędrzejek
Burmistrz podlubelskich Piasków Ryszard Siczek wraz z miejscowym księdzem proboszczem Piotrem Stańczakiem postanowili rozwinąć współpracę z lekarzami z Lublina, przyjeżdżającymi do ich miejscowości na Białe Niedziele. Po kolejnej, 25. już Białej Niedzieli, w maju br. samorząd miasta i gminy postanowił użyczyć lekarzom 120 m2 powierzchni na urządzenie 5 gabinetów. Z kolei komendant 1. Szpitala Wojskowego w Lublinie, płk dr n. med. Zbigniew Kędzierski, pomógł w ekspresowym ich wyremontowaniu kosztem zaledwie 15 tys. zł. (...)
Zarządzanie
Recepta na ugodę
Maciej Sokołowski
20 września 2005 r. w samo południe w siedzibie Wojewódzkiego Zespołu Specjalistycznej Opieki Zdrowotnej we Wrocławiu odbyło się Zgromadzenie Wierzycieli, podczas którego radca prawny Zespołu ogłosił, że ugoda restrukturyzacyjna w zakresie zobowiązań cywilnoprawnych została zawarta. (...)
WARTO WIEDZIEĆ
NFZ nie zapłaci
Stefan Ancerewicz
Szpital w Lubinie domagał się od NFZ zwrotu pieniędzy wypłaconych pracownikom w wyniku realizacji postanowień "ustawy 203". Swoje powództwo oparł na przepisach Kodeksu cywilnego normujących problem odpowiedzialności solidarnej. K.c. w art. 366 § 1 stwierdza: "Kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników)". (...)
Jeszcze o opinii związku
Marek Wójtowicz
Przy wypowiedzeniu umowy o pracę zasięganie opinii związku zawodowego jest absolutnie obowiązkiem pracodawcy, jeżeli chce być skuteczny w zwalnianiu z pracy. Wszelkie błędy proceduralne wzmacniają bowiem pozycję procesową zwalnianego pracownika. Najlepszym przykładem jest przywrócenie do pracy z powodu zaniedbań formalnych pracownika pogotowia w Łodzi, oskarżanego o handel zwłokami. Dyrektor naciskany przez media podjął oczekiwaną decyzję, ale bez przeprowadzenia długotrwałych, niestety, procedur opiniowania... i przegrał. (...)
Z DROGI...
Pot i łzy
Andrzej Musiałowicz
Ci, którzy w upalne lipcowe dni spływali potem zliczając aktywa i pasywa, dziś pocą się w kolejce do banków i wylewają łzy rozpaczy, że już na początku drogi pod nogi ścielą im się kłody (zajęcia komornicze). Czy nikt tego nie przewidział? Czy od razu muszą być rozwiane szanse, nawet niewielkie, na realizację programów naprawczych w tylu szpitalach? (...)
OKIEM DYREKTORA
Czekoladka za szybą
Janusz Atłachowicz
Upłynął termin składania wniosków o dotacje i pożyczki na restrukturyzację możliwe z tytułu ustawy o pomocy publicznej. Ministerstwo Zdrowia podało liczbę przyjętych wniosków. Wiadomo, że wniosków nie złożyło 115 szpitali. Tym samym, z kwoty 2,2 mld zł, które zgodnie z ustawą przeznaczone były dla restrukturyzujących się zakładów, pozostało niewykorzystanych 760 mln zł. To prawie 35%! Czyli - ponad jedna trzecia z dostępnych środków nie zasili, łaknących jak kania dżdżu, najbardziej zadłużonych szpitali. (...)