Spis treściSZ nr 9–13/2006
z 6 lutego 2006 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2006
AKTUALNOŚCI
Katastrofa w Katowicach
Czas ratowania
Mariola Marklowska
Minister Zbigniew Religa chwalił dowództwo akcji za profesjonalizm. - Jestem pod ogromnym wrażeniem niebywałej organizacji pomocy, udzielanej przez znakomitych fachowców. System ratownictwa na Śląsku jest unikalny i powinien być powielony w całym kraju - stwierdził. Według ministra, "nie czekając na dyrektywy z Warszawy i wejście w życie ustawy o ratownictwie medycznym", stworzono na Śląsku modelowe rozwiązania. (...)
PANOPTICUM
Śląska tragedia
Marek Wójtowicz
Tragedii na Śląsku nie cofniemy, ale tym, którzy zginęli, okażemy największy szacunek wyciągając konkretne wnioski na przyszłość i podejmując działania zapobiegające podobnym katastrofom. Niech zawstydzą się ci, którzy nie potrafili wdrożyć ustawy o ratownictwie medycznym i jej finansowania z budżetu państwa. Proszę jak najszybciej, Panie Ministrze Zdrowia, zażądać stosownych uchwał. (...)
VOX EX SILESIA
Zdany egzamin
Andrzej Sośnierz
Służby ratownicze na wiadomość o katastrofie zareagowały błyskawicznie, wykazując się dużą sprawnością i dobrą organizacją. Z miejsca katastrofy budowlanej karetki rozwiozły poszkodowanych do okolicznych szpitali. W szpitalach - pełna mobilizacja, w trybie awaryjnym uruchamiany dodatkowy personel stawiał się do pracy mimo weekendowego dnia. Pełna ofiarność, duża spontaniczność. (...)
TYLKO FAKTY
Moda na zdrowie
Marek Nowicki
Z chorobami układu krążenia można walczyć w wielkim stylu. I do tego pięknie: po amerykańsku. W USA kardiolodzy w porozumieniu z organizacjami kobiecymi i specami od reklamy postanowili, że symbolem tej walki będzie... czerwona sukienka. Wszystko wyjaśnia slogan: "Heart Disease Doesn't Care What You Wear - It's the #1 Killer of Women". (...)
Brakuje tylko ustawy i pieniędzy
Z prof. Krystynem Sosadą, wojewódzkim konsultantem w dziedzinie medycyny ratunkowej na Śląsku rozmawia Mariola Marklowska. (...)
Dziury w systemie
Marcin Mikos
Brak łączności pomiędzy ekipami pogotowia to stały problem ratownictwa medycznego, uważa dr med. Przemysław Guła, ekspert medycyny ratunkowej i zarządzania kryzysowego, koordynator medyczny akcji ratunkowej po zawaleniu się dachu hali w Katowicach. (...)
Jakbyśmy przeczuwali
Tomasz Sienkiewicz
Dwadzieścia dwa śląskie szpitale uczestniczyły w akcji ratowania ofiar katastrofy w Katowicach. (...) Koordynacja medycznej akcji ratowniczej po katowickiej katastrofie oraz późniejsze działania służby zdrowia ocenione zostały bardzo wysoko. Premier Marcinkiewicz złożył śląskim służbom medycznym wyrazy uznania i gorące podziękowania. (...)
Zbudujmy nowoczesne ratownictwo
O projekcie nowej ustawy o ratownictwie medycznym z wiceministrem zdrowia Jarosławem Pinkasem rozmawiają Marcin Mikos i Jarosław Kycia. (...)
Rozpoczęły się prace nad ustawą o ratownictwie medycznym
W grudniu 2005 r. Rada Ministrów podjęła decyzję o zawieszeniu wejścia w życie przepisów ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym na kolejny rok oraz stworzeniu nowej ustawy, która zagwarantuje wprowadzenie sprawnego i skutecznego systemu ratownictwa w Polsce. (...)
Prawdziwe mistrzostwa
Jarosław Kycia, Piotr Samel-Kowalik
Musimy być przygotowani do działań w każdych warunkach, również zimowych, przy dużym mrozie i według odmiennych standardów postępowania - mówili do ratowników organizatorzy I Zimowych Mistrzostw Polski w Ratownictwie Medycznym zorganizowanych w Szczyrku dokładnie tydzień przed katowicką katastrofą. W zawodach brały udział m.in. ekipy pogotowia ratunkowego ze Śląska. (...)
Hipotermia
Marcin Kowalski
Hipotermia to obniżenie temperatury głębokiej ciała poniżej 35 st. C. Hipotermię łagodną stwierdza się przy temperaturze ciała 35-32 st. C, umiarkowaną 32-30 (28) st. C, ciężką poniżej 30 (28) st. C. O hipotermii pierwotnej mówimy, gdy do wychłodzenia organizmu dochodzi w wyniku działania zimna przy braku adekwatnej ochrony. Hipotermia wtórna występuje u osób z zaburzeniami termoregulacji (np. w wyniku chorób endokrynologicznych). W USA hipotermia jest przyczyną śmierci ponad 700 osób rocznie. Śmiertelność w grupie pacjentów z umiarkowaną hipotermią wynosi 21%. W ciężkiej - wzrasta wielokrotnie. (...)
VI Kongres Medycyny Rodzinnej - Toruń, 8-11 czerwca 2006 r.
Człowiek, medycyna, wszechświat
(JK)
W dniach 8-11 czerwca w Toruniu odbędzie się VI Kongres Medycyny Rodzinnej Człowiek, Medycyna, Wszechświat, cykliczne spotkanie lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej organizowane przez Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce. Udział blisko 1500 lekarzy rodzinnych podczas zeszłorocznego Kongresu świadczy, że forma tego typu spotkań cieszy się rosnącym poparciem ze strony środowiska lekarskiego, a wartość merytoryczna prezentacji i wystąpień jest bardzo wysoka. (...)
Lekarz i Przychodnia Roku 2005
W plebiscycie "Gazety Krakowskiej" w dwóch etapach wpłynęło ponad 10 000 kuponów od czytelników - pacjentów, typujących swoich ulubionych lekarzy i przychodnie. Po pierwszym etapie Kapituła plebiscytu pod przewodnictwem prof. dr. n. med. Antoniego Dziatkowiaka wyłoniła do finału kandydatów, którzy zebrali najwięcej głosów, w trzech kategoriach: lekarz pierwszego kontaktu, lekarz specjalista oraz przychodnia. Ostateczna decyzja, którzy lekarze i jakie przychodnie zostały uznane za najlepsze, należała do czytelników "Gazety Krakowskiej". (...)
OPINIE
KORUPCJA
Gonić króliczka
Krzysztof Bukiel
Wiadomo powszechnie, że walka z korupcją jest sztandarowym hasłem obecnego rządu. Nic więc dziwnego, że zwołane na 23 stycznia posiedzenie Rady Społeczno-Zawodowej przy Ministrze Zdrowia poświęcono właśnie temu tematowi. Z zaproszenia wynikało, że ministerstwo chce poznać odpowiedzi środowisk medycznych na pytania: gdzie powstaje korupcja w służbie zdrowia, dlaczego i jak jej można zapobiegać. W podobnych sytuacjach przychodzi mi zawsze na myśl powiedzenie jednego z byłych posłów: "Rząd rżnie głupa". Korupcja jest bowiem zjawiskiem tak przebadanym, że każdy, kto by chciał ją w ochronie zdrowia zlikwidować, już dawno by to zrobił. Chyba że nie o likwidację tej patologii chodzi, ale o widowiskową i efektowną "walkę z korupcją". (...)
Recepta na PR
Anna Gielewska
Izby lekarskie w związku z kiepskim wizerunkiem środowiska postanowiły wynająć agencję PR, za "złotówkę od każdego lekarza". Miałaby ona kreować pozytywny wizerunek zawodu przywracając mu w społeczeństwie prestiż. W mediach natychmiast ukazały się relacje przypominające wszystkie lekarskie wpadki ostatnich lat. Komentarze kąśliwie zwracały uwagę na konieczność zmiany postaw i zachowań samych lekarzy, uznając pomysł na lekarski PR za fasadowy lub wirtualny. Ale jak i po co ma zmienić postawę i zachowanie dobry, zaangażowany lekarz, czy raczej - tysiące dobrych lekarzy? (...)
KLINIKA
Aktualna strategia diagnozowania i leczenia POChP
Halina Batura-Gabryel
POChP należy do najczęstszych chorób występujących u człowieka. Przebiega w sposób przewlekle postępujący prowadząc do istotnego obniżenia jakości życia, inwalidztwa oddechowego i przedwczesnego zgonu. Jest drugą przyczyną absencji chorobowej. Generuje znaczne koszty terapii szpitalnej i ambulatoryjnej. Jednocześnie, wbrew pozorom, jest chorobą trudną do leczenia. Wielu chorych na POChP nie jest zdiagnozowanych i nie ma świadomości choroby. Wcale nierzadko spotyka się pacjentów spełniających kryteria ciężkiego i bardzo ciężkiego stadium zaawansowania choroby, którzy dotychczas nie byli leczeni. (...)
Mukowiscydoza - diagnostyka i leczenie
Joanna Goździk
Mukowiscydoza (zwłóknienie torbielowate, ang. cystic fibrosis - CF) po raz pierwszy została opisana jako odrębna jednostka chorobowa w 1936 roku. Schorzenie to występuje praktycznie we wszystkich grupach etnicznych, najczęściej w populacji kaukaskiej. Jest wrodzoną chorobą o autosomalnym recesywnym typie dziedziczenia, ogólnoustrojową, o różnorodnej ekspresji klinicznej, nieuleczalną, a przez to jest przyczyną niejednokrotnie trudnych do kontroli cierpień i przedwczesnej śmierci młodych ludzi. W klasycznej (pełnoobjawowej) postaci objawia się chorobą oskrzelowo-płucną, niewydolnością części ze-wnątrzwydzielniczej trzustki, niepłodnością mężczyzn oraz podwyższeniem stężenia chlorków w pocie. Choć zaburzeń towarzyszących mukowiscydozie jest wiele, to o jakości i długości życia pacjentów zwykle decydują zmiany w układzie oddechowym. (...)
NAUKA
Wstrzymano wieloośrodkowe badanie SMART
Specjaliści HIV/AIDS zaskoczeni
Justyna Kowalska
Celem wieloośrodkowego badania SMART (Strategies for Management of Anti-Retroviral Therapy) było porównanie dwóch strategii leczenia AIDS. W grupie eksperymentalnej (DC - drug conservation) włączano terapię antyretrowirusową (ARV) przy spadku poziomu limfocytów CD4 poniżej 250/mm3, a przerywano ją przy poziomie powyżej 350/mm3, stosując tzw. planowe przerwy terapeutyczne. Grupę kontrolną (VS - viral suppression) stanowili chorzy stosujący ARV w sposób ciągły. Rekrutację zaplanowano na 6 tys. pacjentów, z randomizacją do grup o równej liczebności, a czas obserwacji na 6-9 lat. (...)
MEDUKACJA
Bądź LEPszy w testach
Maria Pokorska-Lis
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
KONTRAKT
Po obradach na ratunek
Halina Pilonis
Wiadomość o zawaleniu się dachu hali wystawowej w Katowicach dotarła do lekarzy PZ w momencie zakończenia obrad prezydium Federacji zwołanego w tym mieście (28 stycznia). Lekarze natychmiast zgłosili się do Centrum Kryzysowego w gotowości do pracy. Jeden z członków PZ, właściciel firmy Eskulap, świadczący w Zabrzu usługi w zakresie nocnej opieki wyjazdowej, przeznaczył dwie karetki, które pracowały na miejscu tragedii do trzeciej nad ranem. Tej nocy lekarze z Zabrza informowali pacjentów zamawiających nocne wizyty domowe, aby - jeśli są w stanie - sami dojechali do przychodni. Wszyscy wykazali zrozumienie dla sytuacji. (...)
Razem młodzi przyjaciele
Janusz Tylewicz
Bartek Gryndzia z Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Obrony Praw Ucznia i Michał Rułka reprezentujący Młodych Konserwatystów z Gdańska przygotowali interpelację do Sejmu, którą w ich imieniu zamierza zgłosić pomorski poseł PO Arkadiusz Rybicki. Rzecz idzie o regulacje prawne, na podstawie których szkoły żądają zwolnienia lekarskiego lub usprawiedliwienia przez rodziców nieobecności na zajęciach z powodu choroby pełnoletniego ucznia. Tymczasem już w listopadzie ub.r. Ministerstwo Zdrowia przyznało, że pełnoletni uczeń ma prawo sam się usprawiedliwić. Identyczne stanowisko w tej sprawie prezentowało już zresztą w 1994 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej. W piśmie skierowanym do wszystkich rodzajów szkół w Polsce nakazało wykonanie tego zalecenia poprzez zmiany w statutach szkół. (...)
Wezwijcie koronera
Halina Pilonis
W Polsce umiera około 360 tys. osób rocznie. Zgon stwierdza lekarz, który wypisuje również zaświadczenie konieczne do pochówku. Choć przepisy mówią o wynagrodzeniu za te czynności, nikt za wypisanie karty zgonu nie płaci. Ponadto i pogotowie ratunkowe, i lekarze rodzinni chcieliby zajmować się leczeniem i ratowaniem życia, a nie zmarłymi. Może należałoby więc, na wzór amerykański, powołać w Polsce instytucję koronera? (...)
Kto się odważy odebrać?
Andrzej Michalski
W zakresie ochrony zdrowia w powszechnym odczuciu "wszystko się wszystkim należy za darmo". Przywileje społeczne są maksymalne, każda zmiana oznacza "zabranie" czegoś, a to z kolei - ryzyko spadku poparcia społecznego. Dlatego śmiem twierdzić, że nie zostanie podjęta realizacja żadnego programu naprawczego systemu ochrony zdrowia ani teraz, ani za siedem, ani za siedemdziesiąt lat, a obietnice kolejnych ministrów zdrowia to pustosłowie. (...)
Sknerus McMiller
Tylo
Jest czego gratulować prezesowi NFZ - odwagi i jaśniepańskiego gestu. Ponad 1 mln 700 tys. zł przeznaczył Jerzy Miller na roczne nagrody dla pracowników Funduszu. W końcu - ciężko zapracowali na te pieniądze, limitując środki na leczenie pacjentów przez cały 2005 rok. Nagrody są wyrazem szczególnego uznania m.in. za odwagę przy odmawianiu finansowania leczenia raka jelita grubego pacjentom powyżej 65. roku życia, za uporczywość w niekontraktowaniu PET w Bydgoszczy, za wytrwałość w udawaniu wariata i twierdzeniu, że na leczenie białaczek u dzieci we Wrocławiu jest wystarczająca ilość środków. (...)
Z PAMIĘTNIKA WIEJSKIEJ LEKARKI
Hibernatus
Janina Banachowska
Leżał pod śniegiem, przysypany białym puchem jak pierzynką. Wyjątkowo zimną pierzynką. Tak go przypadkowo znalazł rankiem jeden z pijaczków leczących pod sklepem wczorajszego kaca. Po wydostaniu go z zaspy okazało się, że to Józek od Miśka. Poleciłam wnieść go natychmiast do najbliższego pomieszczenia, okryć kocem, zadzwonić po pogotowie i policję, bo nie wiadomo, co się stało, czy go kto nie pobił. Ze zmarzlakiem rozmawiać się nie dało, albo był tak spity, albo nieprzytomny, albo jedno i drugie. (...)
SZPITAL POLSKI
Menedżerowie są zmęczeni
Marcin Kautsch
Publiczni właściciele (organy założycielskie) najczęściej nie wiedzą w ogóle, o co chodzi w opiece zdrowotnej. (Dotyczy to przede wszystkim powiatów czy mniejszych gmin, bo już służby marszałkowskie, z racji tego, że podlega im po kilkadziesiąt jednostek, muszą jakoś poruszać się w obszarze ochrony zdrowia.) I te niezorientowane ciała mianują menedżerów (dyrektorów), z reguły nie stawiając przed nimi żadnych celów poza takim, "żeby nie było problemów". Dobrze, by ci menedżerowie wprowadzili jakąś restrukturyzację, ale tylko pod warunkiem, że odbyłaby się ona gdzieś poza szpitalem, bo w szpitalu są "święte krowy" pilnujące własnych pastwisk, i są one nie do ruszenia. (...)
Mrozy i praca
Stefan Ancerewicz
Odpowiednie regulacje z tego zakresu zagadnień zawiera Kodeks pracy oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 129, poz. 844 z późn. zm.). Rozporządzenie w rozdz. "Ogrzewanie i wentylacja", w § 30 stanowi: W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania) nie niższą niż 14°C, chyba że względy technologiczne (np. w chłodniach - przyp. mój) na to nie pozwalają. W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18°C. (...)
Koszyk i ubezpieczenia dodatkowe to melodia przyszłości
Bez złudzeń
Halina Kleszcz
Małopolski Związek Pracodawców Zakładów Opieki Zdrowotnej, zrzeszający 32 spośród 35 publicznych szpitali, któremu przewodniczy jako prezes Zarządu mgr inż. Anna Czech, dyrektor Szpitala Wojewódzkiego im. św. Łukasza w Tarnowie, debatował w Krynicy nad sytuacją ochrony zdrowia (13 i 14 stycznia). Z Andrzejem Sasułą, wicemarszałkiem Województwa Małopolskiego odpowiedzialnym za służbę zdrowia, Stanisławem Helbichem, dyrektorem Małopolskiego Oddziału NFZ, Anatolem Gołąbem, radcą ministra zdrowia, ekspertami: dr Katarzyną Tymowską (UW) oraz Wojciechem Misińskim (Centrum im. Adama Smitha) szukano odpowiedzi na pytanie: co dalej ze służbą zdrowia w Polsce? (...)
Z DROGI...
Wieczna zmarzlina
Andrzej Musiałowicz
Jak tak dalej pójdzie, to za parę lat nasz piękny kraj zostanie już ostatnim w Europie bastionem (wyjąwszy może europejską część dawnych Sowietów) niepoliczalnej i niepoczytalnej opieki zdrowotnej, wieczną zmarzliną zastanej sytuacji i miejscem doświadczalnego udowadniania teorii chaosu. Czy może być inaczej? Oczywiście, że tak, jeśli nasi liderzy zaczną myśleć propaństwowo, a nie prostołkowo. Tylko że to akurat jest prawie niemożliwe. (...)
OKIEM DYREKTORA
Cisza przed burzą?
Janusz Atłachowicz
Po burzliwych zmianach na szczytach władzy mamy pozorny spokój. Wsłuchujemy się pilnie w publiczne wypowiedzi nowych osób na kierowniczych stanowiskach i wnioskujemy, co będzie albo co może być. Końcówka roku znów minęła na wysokich obrotach. Jedni "siedzieli" w programach restrukturyzacji, drudzy głowili się, jak wydać pieniądze przyznane przez ministra zdrowia w ramach dotacji. I jedni, i drudzy w tzw. międzyczasie składali oferty, negocjowali i prowadzili rokowania kontraktów na 2006 rok. Niestety, kontrakty do dziś nie są "pozapinane" i znaczna część szpitali nie wie, na czym naprawdę stoi. Gdy zsumuje się wszystkie kontrakty i porówna chociażby z kosztami z 2005 roku, to jakby na to nie patrzeć, sytuacja nie jest optymistyczna. (...)