Spis treściSZ nr 18–21/2006
z 13 marca 2006 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2006
AKTUALNOŚCI
Teraz sensacja
Aleksandra Gielewska
Debaty o tak ważnych sprawach Polaków, jak ich zdrowie oraz wydatki na to, by je przywracać i zapobiegać jego pogarszaniu, angażują od lat to samo, zamknięte grono osób. I są już dziś zwyczajnie nudne, bo wszyscy ich uczestnicy nie tylko świetnie znają fakty oraz swe poglądy, ale z góry mogą przewidzieć przebieg każdej dyskusji i płynące z niej wnioski. (...)
PANOPTICUM
34% jaskółek
Marek Wójtowicz
Szefowa SZ postawiła mi pytanie: czy jest możliwe, żeby szpital publiczny z rocznym przychodem 100 mln zł osiągnął w ub. r. zysk w wysokości 21 mln zł, a 34% innych publicznych szpitali także zanotowało zysk? Pierwszy rok reformy w moim spzoz (33 mln zł przychodów) zamknąłem 1,5 mln zyskiem i to mimo zakupu 2 sterylizatorów, aparatu usg, podwyżki dla pracowników. (...)
VOX EX SILESIA
Katatonia
Andrzej Sośnierz
Minister Zdrowia ogłosił ostatnio, że w Narodowym Funduszu Zdrowia również niczego nie zmieni. W ten sposób nakreślona została wizja bliższej i dalszej przyszłości spraw w służbie zdrowia. Pierwszym jej elementem było to, że stan zastany w ministerstwie został utrzymany bez zmian. Widać zmieniający się w ekspresowym tempie ministrowie poprzedniego rządu uformowali w czasie swych przelotów przez MZ zespół tak kompetentny, że już lepszego być nie może. (...)
TYLKO FAKTY
Spór o ustawę
Marek Nowicki
Mamy wojnę o kształt ustawy o ratownictwie medycznym. To, co w dyskusji redakcyjnej w SZ wyglądało jedynie na różnicę zdań, jest w rzeczywistości poważnym konfliktem. Propozycje przygotowane przez J. Pinkasa są zdecydowanie odrzucane przez Polskie Towarzystwo Medycyny Ratunkowej. Problem ujawnił się z całą ostrością podczas Sympozjum Medycyny Ratunkowej w Karpaczu. (...)
Walka o wirtualne pieniądze
Halina Pilonis
Jedenaście organizacji zawiązało Krajowy Komitet Porozumiewawczy na Rzecz Wzrostu Wynagrodzeń Pracowników Służby Zdrowia. W całym kraju powstają komitety regionalne. Komitet zapowiada akcję protestacyjną, jeśli pensje pracowników służby zdrowia nie wzrosną. W skład Komitetu zawiązanego 22 lutego w Warszawie weszli: Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych, Międzyzakładowy Związek Zawodowy Techników Analityki Medycznej, Naczelna Rada Aptekarska, Naczelna Rada Lekarska, Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych, Ogólnopolska Konfederacja Związków Zawodowych Pracowników Ochrony Zdrowia, Ogólnopolski Związek Zawodowy "Fizjoterapia", Ogólnopolski Związek Zawodowy Lekarzy, Ogólnopolski Związek Zawodowy Techników Medycznych Elektroradiologii, Porozumienie Zielonogórskie - Federacja Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia, Związek Zawodowy Anestezjologów. (...)
Spotkanie Komitetu z premierem Kazimierzem Marcinkiewiczem
Choroba szalonych głów
Ryszard Kijak
Ochrona zdrowia choruje szalenie. Jest to choroba, która trwa od wielu lat. Efekty naprawy będą widoczne w ciągu dwóch lat - powiedział 3 marca w Urzędzie Rady Ministrów premier Kazimierz Marcinkiewicz na spotkaniu z przedstawicielami powołanego 22 lutego br. Krajowego Komitetu Porozumiewawczego na Rzecz Wzrostu Wynagrodzeń Pracowników Służby Zdrowia. (...)
Brzytwa dla topielca
dp
Samorząd województwa lubuskiego zgodził się poświadczyć 65 mln zł kredytu dla szpitala w Gorzowie Wlkp., najbardziej zadłużonego w kraju. Szpital gorzowski jest zadłużony na 230 mln zł. Dług trzykrotnie przekracza wartość majątku szpitala szacowaną na 65 mln zł. Radni lubuscy podejmując decyzję o poświadczeniu kredytu obawiali się, że gdyby banki zażądały spłaty całej kwoty kredytu, województwo musiałoby ogłosić niewypłacalność. (...)
Z KRAJU
Kolejny raz wraca sprawa Rejestru Usług Medycznych
Wielkopolski eksperyment
Mariola Marklowska
Jeszcze w tym roku w Poznaniu i powiecie leszczyńskim ma zostać uruchomiony pilotowy system Rejestru Usług Medycznych. Jeśli się sprawdzi - będzie wdrożony w całym kraju. NFZ powierzył budowę nowego systemu konsorcjum informatycznemu Kamsoft-Spin, powiązanemu z Prokomem. Nie zamierza skorzystać z doświadczeń firmy ComputerLand, która opracowała działający od 5 lat w woj. śląskim system elektroniczny START, bo ten zdaniem prezesa Jerzego Millera jest przestarzały i "technologicznie niedojrzały". (...)
Raz jeszcze na START
Mateusz Górka
Od kilku tygodni pojawiają się informacje na temat "nowatorskiego" i "innowacyjnego" systemu RUM, testowo implementowanego w województwie wielkopolskim. Pilotowy system ma być niemal doskonały, choć nie wiadomo, jak w istocie będzie wyglądał. W nawale tych doniesień pomijana jest informacja o już istniejącym, sprawdzonym i przetestowanym we wszystkich możliwych kierunkach (łącznie ze zmianą systemu funkcjonowania opieki zdrowotnej) systemie START. Czy rzeczywiście konieczne jest tworzenie nowego systemu? I czy ten nowy system będzie lepszy, a jeśli tak, to w jakim zakresie? (...)
O TYM SIĘ MÓWI
DOLMED wchodzi na giełdę
Ewa Krupczyńska
SPZOZ Dolnośląskie Centrum Diagnostyki Medycznej DOLMED (największa wrocławska przychodnia), w styczniu 2006 r. przekształcono w spółkę akcyjną. To pierwsza na Dolnym Śląsku publiczna przychodnia, która została spółką akcyjną. - Zdecydowaliśmy się na ten ruch, gdyż planujemy wejście na giełdę. Liczymy na pozyskanie tą drogą dodatkowych środków na dalszy rozwój firmy. Planujemy rozszerzenie naszej oferty o nowe usługi medyczne, rozbudowanie działu diagnostyki obrazowej, uruchomienie nowych poradni specjalistycznych. Inwestycje są niezbędne, by dotrzymać kroku prywatnym zakładom opieki zdrowotnej - wyjaśnia Marek Moszczyński, prezes Dolnośląskiego Centrum Diagnostyki Medycznej DOLMED SA. (...)
550 mln zł na ratowanie systemu
Izabela Klisowska
6 lutego Ministerstwo Zdrowia przekazało do konsultacji społecznych projekt ustawy zmieniającej ustawę z 15 kwietnia 2005 r. o pomocy publicznej i restrukturyzacji zakładów (Dz.U. nr 78, poz. 684). Czy zmiany rzeczywiście wprowadzają rozwiązania gwarantujące efektywną restrukturyzację spzozów? (...)
SONDA
Lekarz najcenniejszym źródłem informacji
Mariola Marklowska
Co piąty Europejczyk odczuwa niedosyt informacji o stanie swojego zdrowia, chorobach i dostępnej profilaktyce. Za najlepiej poinformowanych uważają się Szwajcarzy i Niemcy, natomiast za najgorzej poinformowanych - Węgrzy i Czesi. Takie są wyniki sondażu Europe Health 2005, przeprowadzonego w 13 krajach europejskich przez wydawnictwo Reader's Digest. Jego wyniki zostały zaprezentowane w lutym podczas zwołanej z tej okazji konferencji w Warszawie. (...)
OPINIE
Hasta la vista, Madre Polonia albo Auf Wiedersehen, Mutter Polen!
Konrad Pszczołowski
W czasach poprzednich protestów władze mogły spokojnie czekać na ich załamanie się. Gdy lekarze zostali w końcu przyparci do muru, nie mieli wyjścia, musieli się poddać - albo zrezygnować z wykonywania zawodu. A jest to bardzo ciężka decyzja. Dlatego z protestów nic (albo prawie nic) nie wychodziło. Dziś jest zupełnie inaczej. Weszliśmy do Unii, staliśmy się elementem globalnej wioski. Lekarz nie musi rezygnować z zawodu, ma do wyboru pracę w innym kraju UE. I nie jest to żadna ucieczka ani łamanie przysięgi lekarskiej. Wyjazd z pobudek ekonomicznych z Lublina do Dublina to różnica nie tylko jednej literki, ale i kilku lub nawet kilkunastu tysięcy złotych miesięcznej pensji za tę samą pracę. Lekarz bierze więc dowód osobisty, kupuje tani bilet - i do widzenia, matko Polsko. (...)
RAPORTY, ANALIZY
H5N1 - groźny tylko w specyficznych warunkach
PAP, tk
- Wirusem ptasiej grypy H5N1 ludzie mogą zarażać się tylko w specyficznych warunkach - przekonuje prof. Andrzej Piekarowicz, wirusolog z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. - Aby doszło do zakażenia człowieka, do jego organizmu musi trafić bardzo wiele cząstek wirusa. Dlatego dotychczas chorowały głównie osoby, które przed długi czas miały bezpośredni kontakt z chorym drobiem lub jadły mięso chorych ptaków. (...)
Ptasia grypa jest ptasia
Ptaki zakażone wirusem H5N1 znaleziono już na terytorium Polski. O skali zagrożenia rozmawiamy z prof. dr. hab. Lidią B. Brydak, kierownikiem Krajowego Ośrodka ds. Grypy WHO przy Państwowym Zakładzie Higieny w Warszawie. (...)
KLINIKA
CRPS - złożony wieloobjawowy miejscowy zespół bólowy
Sylwester Mordarski
Według Międzynarodowego Stowarzyszenia ds. Badania Bólu (International Association for the Study of Pain - IASP) CRPS typu I (odruchowa dystrofia współczulna) jest zespołem chorobowym, który pojawia się po inicjującym go urazie. Charakteryzuje się spontanicznym pojawieniem oraz alodynią lub hiperalgezją, nie ograniczonymi do obszaru unerwianego przez pojedynczy nerw obwodowy i ma intensywność nieproporcjonalną do wywołującego go zdarzenia. Związany jest z występowaniem obrzęku, zmianami przepływu skórnego krwi oraz nieprawidłową potliwością w rejonie bólu. CRPS typu 2 (kauzalgia) według IASP to palący ból, z alodynią, zwykle w ręce lub stopie, powstały po częściowym uszkodzeniu pnia nerwu lub jednej z jego głównych gałęzi. (...)
Migrena
Helena Borowik
Jedną z najczęstszych form samoistnego bólu głowy jest migrena, choroba znana od zamierzchłych czasów i bardzo rozpowszechniona. Polega ona na charakterystycznych napadach bólu głowy, trwających od 4 do 72 godzin, pojawiających się z różną częstością - od pojedynczych w roku do kilku miesięcznie, w których zazwyczaj tętniący ból obejmuje połowę lub całą głowę. Towarzyszą mu nudności i/lub wymioty, fotofobia, fonofobia i osmofobia. Aktywność fizyczna nasila dolegliwości bólowe. Między napadami chorzy na migrenę czują się dobrze. (...)
Nowa szczepionka przeciwpneumokokowa
Maria Pokorska-Lis
Na polskim rynku pojawiła się 7-walentna skoniugowana szczepionka przeciwko pneumokokom. W przeciwieństwie do dotychczas stosowanych szczepionek polisacharydowych nieskoniugowanych, wywołuje ona skuteczną odpowiedź także u dzieci poniżej 2. r.ż., stymuluje odporność T-zależną, daje długotrwałą pamięć immunologiczną, a dawki przypominające wywołują efekt wtórnej odpowiedzi immunologicznej (efekt booster). Preparat uodparnia przeciwko siedmiu najczęściej występującym serotypom Streptococcus pneumoniae: 4, 6B, 9V, 14, 18C, 19F, 23F, w tym najbardziej zjadliwym i lekoopornym, obejmując - w zależności od wieku pacjentów i kraju - ok. 60-80% serotypów odpowiedzialnych za zakażenia inwazyjne. (...)
NAUKA
Evidence Based Medicine (2)
Zgoda na udział w badaniu klinicznym
Tomasz Kosieradzki, Justyna Kowalska
Uzyskanie świadomej zgody (ang. IC - Informed consent) od każdego uczestnika eksperymentu medycznego - również w jego szczególnej odmianie, jaką jest badanie kliniczne produktu leczniczego - to elementarny obowiązek każdego badacza. Rekomendacje opisujące etyczne uwarunkowania prowadzenia badań z udziałem ludzi, takie jak Konwencja Helsińska z 1964 r. z późniejszymi modyfikacjami, standardy Dobrej Praktyki Klinicznej (ang. GCP - Good Clinical Practice), ustalone i wydane w 1996 r. przez Międzynarodową Konferencję Harmonizacji (ang. ICH - Internationaly Harmonization Conference) wymagają uzyskania świadomej zgody uczestnika jako warunku wstępnego do rozpoczęcia jakichkolwiek procedur badania klinicznego. Powodem takiego wymogu są szeroko pojęte prawa człowieka, jak i nadużycia wykryte w toku różnych eksperymentów medycznych na całym świecie w XX w. (...)
Hydrokortyzon ułatwia odzwyczajanie od respiratora
Marcin Kowalski
Jednym z najczęstszych problemów u pacjentów w oddziale intensywnej terapii jest wydłużanie się czasu leczenia respiratorem. Leczenie niewydolności nadnerczy, która często towarzyszy pacjentom w stanie ciężkim, może poprawić szanse na odzwyczajenie od mechanicznej wentylacji. Naukowcy tajwańscy w lutowym numerze American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine opublikowali pracę sprawdzającą prawdziwość tej hipotezy. (...)
Zielone światło dla insuliny wziewnej
Łukasz A. Małek
Pod koniec stycznia 2006 r. amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) oraz Komisja Europejska zarejestrowały pierwszy preparat insuliny podawanej wziewnie (Exubera firmy Pfizer), przeznaczony dla chorych z cukrzycą typu 1 i 2. Rejestracja obejmuje wskazanie do stosowania preparatu u chorych, którzy nie mogą osiągnąć zadowalającej kontroli glikemii przy użyciu doustnych leków przeciwcukrzycowych lub podskórnych iniekcji insuliny. (...)
RAPORTY, ANALIZY
W Lublinie zainaugurowano ogólnopolski program badań ultrasonograficznych dla dzieci
Nie dla nowotworów
Mariola Marklowska
We współpracy lekarzy specjalistów ze Wschodniego Centrum Diagnos-tyczno-Zabiegowego TOP MEDICAL w Lublinie i Fundacji Ronalda McDonalda, od 22 lutego realizowany jest program pilotowy badań ultrasonograficznych dla dzieci w wieku od 9. do 24. miesiąca życia. Patronat i nadzór merytoryczny sprawuje Dziecięcy Szpital Kliniczny w Lublinie. Inicjatorem akcji jest prof. Jerzy Kowalczyk, krajowy konsultant ds. onkologii i hematologii dziecięcej. (...)
EDUKACJA
MEDUKACJA
Bądź LEPszy w testach
Jakub Klimkiewicz
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
KONTRAKT
Wynegocjowane podwyżki
dp
Prezes NFZ, Jerzy Miller zapewnił, że przeznaczy dodatkowe 240 mln 700 tys. zł na poz, aby lekarze otrzymali od kwietnia obiecane w styczniu podwyżki kontraktów. (...)
Patrzymy na ręce
Tylo
Jerzy Miller wpadł na pomysł, jak cichaczem skubnąć po kieszeni członków PZ. Nie bacząc na to, co wcześniej przyciśnięty do muru podpisał, wymyślił - niczym imć Zagłoba - sprzedaż Inflantów. Otóż w poczet obiecanych lekarzom poz od kwietnia 240 mln zł wliczył darowane im od stycznia w kontrakcie zwyżki o 5 groszy. Według tych sprytnych wyliczeń prezesowi wyszło, że zaoszczędzi 13 mln zł. Zapomniał jednak, że 240 mln zł ma być dzielone od kwietnia. A w podpisanych w styczniu umowach jak wół stoi już stawka powiększona o te 5 groszy. (...)
Zjednoczeni
hp
Porozumienie Zielonogórskie weszło w skład Krajowego Komitetu Porozumiewawczego na rzecz Wzrostu Wynagrodzeń Pracowników Służby Zdrowia. Komitet zrzesza już 11 organizacji; grozi ogólnopolską akcją protestacyjną, jeśli rząd nie podejmie bezzwłocznie skutecznych działań prowadzących do podwyższenia wynagrodzeń w służbie zdrowia. (...)
Czy w Polsce możliwy jest powszechny i skuteczny protest lekarzy?
Andrzej Michalski
Doświadczenie uczy, że nie, ponieważ wszelkie formy protestu zostały już przećwiczone i - wyjąwszy protest Porozumienia Zielonogórskiego - spełzły na niczym. Jedną z najważniejszych tego przyczyn jest niemożność przezwyciężenia wewnętrznego zniewolenia, któremu ulegamy od czasów PRL. Wtedy to monopolistyczny pracodawca - państwo - ustalił płace pracowników służby zdrowia na skandalicznie niskim poziomie. I choć wkroczyliśmy w czasy demokracji, przez 16 lat wybrani przedstawiciele większości społeczeństwa niczego w tej sprawie nie zmienili. (...)
FELIETON
Zmowa monopolistyczna
Robert Sapa
Dr Katarzyna Tymowska proponowała od lat powołanie Agencji do spraw Taryf, która miałaby m.in. ustalać i negocjować z reprezentatywną organizacją świadczeniodawców stawki płacone za usługi medyczne. Kiedy taka reprezentatywna organizacja świadczeniodawców się zawiązała - w postaci PZ, przewrotna ekonomistka nazywa ją "zmową monopolistyczną". (...)
Z PAMIĘTNIKA WIEJSKIEJ LEKARKI
Babcia i schody
Janina Banachowska
Schodziła ze schodów. Niewielu, bo trzech, ale za to oblodzonych. Na drugim stopniu poślizgnęła się i zjechała w dół. Niby niedaleko, ale 90-letniej babci wystarczyło. Nie mogła się podnieść, nie dała się ruszyć. Przyjechali po mnie saniami. Pacjentka miała odgiętą nogę w biodrze, żywą bolesność przy próbach jej ruszenia, nic innego, tylko złamała szyjkę kości udowej. (...)
SZPITAL POLSKI
O jeden mniej
Halina Pilonis
Przez dwa miesiące dyrekcja i załoga szpitala Sióstr Elżbietanek w Warszawie pracowały bez kontraktu z NFZ, mając nadzieję, że miasto, organ założycielski placówki, porozumie się ze Zgromadzeniem Sióstr św. Elżbiety będącym właścicielem budynku. Siostry nie chciały jednak negocjować dzierżawy z miastem, które jest im winne 4,2 mln zł. - Robiłem, co mogłem, by uratować ten szpital - mówi Leszek Wójtowicz, dyrektor szpitala Sióstr Elżbietanek w Warszawie. Jeszcze w grudniu ub.r. dyrektor Wójtowicz wynegocjował dla szpitala bardzo dobry kontrakt na 2006 r. Na koniec roku placówka zaczęła się też bilansować. Wcześniej otrzymała 2 mln zł pożyczki restrukturyzacyjnej. (...)
Sukces według profesora Henryka Skarżyńskiego
Tomasz Sienkiewicz
Do dziś duża część środowiska medycznego uważa, że Międzynarodowe Centrum Słuchu i Mowy w podwarszawskich Kajetanach jest jednostką niepubliczną, a jej szef, prof. Henryk Skarżyński, przyjmuje tu i operuje głównie pacjentów z Zachodu. Prawda wygląda inaczej. Centrum jest publiczne i stanowi najważniejszą część Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu, który w tym roku obchodzi swe 10-lecie i od początku kierowany jest przez prof. Skarżyńskiego. (...)
Z DROGI...
Alianci
Andrzej Musiałowicz
Należy rozumieć, że Koalicja Teraz Zdrowie zechce i potrafi wypracować obszary wspólnych działań, niekontrowersyjnych, bez wątpliwości, veta. W imię wspólnych celów aliantów, każdy z nich musiałby więc zrezygnować z części własnych interesów. Tak jak czynił to Churchill, który w 1942 roku kilkakrotnie musiał wybierać, czy świeżą produkcję czołgów posłać, by przeciwstawić się Afrika Korps, czy może wesprzeć nimi ważniejszy wtedy front wschodni. (...)
OKIEM DYREKTORA
Jeden organ?
Janusz Atłachowicz
Kadra zarządzająca zakładami opieki zdrowotnej stara się uczestniczyć w konferencjach, na których występuje minister zdrowia lub jego zastępcy. To normalne, gdyż można tam słyszeć, co ma "w trawie piszczeć". Nie ma dziś bowiem żadnego dokumentu, który by zasługiwał na miano strategii rozwoju systemu ochrony zdrowia w Polsce. A może ja o nim nie wiem? Zarządzając szpitalem, staram się, jak wielu innych dyrektorów, dokonać rozpoznania trendów, właśnie na podstawie wypowiedzi osób z kierownictwa resortu. Zapowiedzi zmian jest dużo. Większość to jednak hasła, które trzeba dopiero wypełnić treścią. Głównie - koszyk świadczeń gwarantowanych przez państwo i sieć szpitali. (...)