Spis treściSZ nr 35–38/2006
z 15 maja 2006 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2006
AKTUALNOŚCI
Nękanie i unikanie
Aleksandra Gielewska
Protesty, demonstracje, strajki w służbie zdrowia stają się coraz trwalszym elementem w krajobrazie życia społeczeństw Europy. Ich celem jest nękanie rządzących, by spełnili żądania protestujących - zagwarantowali znaczny wzrost płac i poprawę warunków pracy białego personelu, zatrudnionego w zakładach utrzymywanych ze środków publicznych. (...)
PANOPTICUM
Dni tępe i ostre
Marek Wójtowicz
Rok finansowy ma 8760 godzin pracy, w tym 4760 nocno-świątecznych (54% !!!). W nocy, w dni wolne i święta, w każdym sektorze gospodarki koszty pracy są dwukrotnie wyższe niż w trakcie zwykłej, dziennej roboczo- dniówki. W medycynie rodzinnej przewidziano konieczność dodatkowego finansowania usług wykonywanych w nocy i dni wolne, ale w lecznictwie zamkniętym - nie. (...)
VOX EX SILESIA
Bon zdrowotny
Andrzej Sośnierz
Wśród nielicznych, kompleksowych koncepcji naprawy systemu finansowania polskiej służby zdrowia coraz śmielej i klarowniej rysuje się pomysł oparty na emisji bonu zdrowotnego. Rozwiązanie to nie jest stosowane w żadnym z krajów europejskich, dlatego było przyjmowane dość sceptycznie. Pomysł wydaje się mieć zadziwiająco wiele zalet i stosunkowo mało wad. (...)
TYLKO FAKTY
Ratowanie ustawy
Marek Nowicki
Minister Religa pod koniec stycznia, tuż po tragedii w Katowicach, złożył deklarację, że ustawa o ratownictwie medycznym trafi na początku marca do parlamentu. Nie trafiła ani na początku, ani na końcu marca, ani w kwietniu. W maju też się na to nie zanosi, choć wiceminister Pinkas bardzo by chciał. W wywiadzie dla Faktów TVN w ubiegłym tygodniu zadeklarował, że będzie gotowa do połowy maja. (...)
Dlaczego lekarze, mimo obiecanej podwyżki, strajkują?
Nie wierzą w obietnice
hp
OZZL twierdzi, że jeśli nawet NFZ przekaże ze swoich rezerw pieniądze zakładom na zwiększenie wynagrodzeń, to oddziały Funduszu nie będą mogły zwiększyć wyceny za punkt, ponieważ nie można zmieniać warunków umowy w trakcie jej trwania. Dodatkowe środki oddziały NFZ będą mogły przeznaczyć na sfinansowanie procedur ratujących życie, procedur nielimitowanych (jak porody) lub - ostatecznie - na zwiększenie limitów. Oznacza to, że pracownicy służby zdrowia dostaną więcej pieniędzy, ale tylko wtedy, jeśli więcej będą pracować. (...)
10 lat kardiologii interwencyjnej w Wielkopolsce
Żeby było jak z porodami
Anna Staśkiewicz
Wprowadzając Wielkopolski Program Leczenia Ostrych Zespołów Wieńcowych, I Klinika Kardiologii AM w Poznaniu doprowadziła do trzykrotnego zmniejszenia śmiertelności 30-dniowej u chorych z zawałami. Dziś wykorzystuje swoje możliwości tylko w 60 procentach. Nie ma w Polsce regionu, a trudno byłoby znaleźć też taki w Europie, w którym każdy spośród miliona mieszkańców miałby w razie zawału zagwarantowaną procedurę pierwotnej angioplastyki. Do takich standardów doprowadził Wielkopolski Program Leczenia Ostrych Zespołów Wieńcowych. (...)
"Zapytaj mnie o swoje zdrowie"
Grzegorz Juszczyk
Narodowa Agencja ds. Bezpieczeństwa Pacjenta w Wielkiej Brytanii (NPSA) od 5 kwietnia prowadzi kampanię informacyjną, której celem jest zachęcanie pacjentów do bardziej aktywnego udziału w procesie terapeutycznym realizowanym w placówkach służby zdrowia. Działania te podjęto po analizie wyników badania opinii, z którego wynika, że co czwarty pacjent nie czuje się pewnie w zadawaniu pytań na temat swojego stanu zdrowia i proponowanego mu sposobu leczenia. Kampania "Please ask" (Zapytaj, proszę) to zestaw praktycznych informacji dotyczących zwiększenia bezpieczeństwa terapii (m.in. czytanie ulotek dołączonych do leków, informowanie o alergii) oraz prostych porad, które mają zachęcać pacjentów do zadawania pytań personelowi przychodni i szpitali. (...)
Z KRAJU
Co się udało, a co nie w Małopolsce
Przed samorządową zmianą warty
Halina Kleszcz
Z dokonanego na ostatnim w tej kadencji samorządu wojewódzkiego posiedzeniu Małopolskiej Rady Zdrowia Publicznego bilansu strat i zysków wynika, że nie jest tak źle z ochroną zdrowia w regionie, jak to niektórzy (część lokalnych parlamentarzystów, media i pod ich wpływem niektórzy świadczeniobiorcy) z uporem powtarzają. Oparta na wadliwej metodologii punktowa wycena procedur prowadzi do zafałszowania rzeczywistości ekonomicznej w ochronie zdrowia. W efekcie nie wiadomo, w co warto inwestować. Piętą achillesową małopolskiej służby zdrowia jest dostępność świadczeń onkologicznych, gorsza od średniej krajowej. (...)
OPINIE
Zakręt na rozdrożu
Jan Niepokorny
Obserwując sytuację w systemie opieki zdrowotnej i czytając wypowiedzi na ten temat, dochodzę do wniosku, że jesteśmy na etapie zakrętu na rozdrożu. Rozdroże to prowadzi do ślepych zaułków i to w dodatku jednokierunkowych. Weszliśmy w stan permanencji: pracownicy służby zdrowia protestują, władze sobie z tego nic nie robią i tak w koło Macieju. Co dalej? Oto propozycje rozwiązania sytuacji z jednoczesnym uniknięciem nadmiernych kosztów. (...)
Wrzask robactwa
Kazimierz L. May
Zwycięstwo PiS-u i prezydentura Lecha Kaczyńskiego były jak zapalenie światła w ciemnym, zakaraluszonym pomieszczeniu. Robactwo rozpierzchło się gwałtownie, ale niebawem przystosowało do nowej sytuacji. Stwierdziło bowiem, że nie da się go całego rozdeptać. To robactwo, hodowane na pożywnych śmieciach PRL-u, nauczyło się zresztą bronić aktywnie, nie tylko uciekając. Zaczęło wydawać głos. Czasem piskliwy, niekiedy warkliwy, jakby licząc na to, że ktoś się wreszcie przestraszy i światło zgasi. (...)
QUO VADIS minister Religa?
Krzysztof Krajewski Siuda, Piotr Romaniuk
Od czasu masowych protestów pielęgniarek, które kilka lat temu doprowadziły do uchwalenia kontrowersyjnej "ustawy 203", w polskim środowisku medycznym panował względny spokój. Wprawdzie "reforma" forsowana przez Mariusza Łapińskiego wywołała gwałtowny odzew ze strony nowo powstałego Porozumienia Zielonogórskiego, jednak akcje te, jakkolwiek miały podłoże ekonomiczne, nie były tak wyraźnie dyktowane względami natury socjalnej. (...)
LUDZIE I MEDYCYNA
Potrzeba pracy
Marcin Mikos
Pola płucne bez zmian naciekowych, sylwetka serca prawidłowa, powiększona grasica - typowa w tym wieku - opisuje kolejne zdjęcie rtg dr med. Barbara Uhl, radiolog z Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie-Prokocimiu. Od 20 lat choruje na stwardnienie rozsiane. - Choroba pomaga mi lepiej zrozumieć pacjenta i jego rodzinę, a dzieci uwielbiają mój wózek - mówi z uśmiechem dr Barbara Uhl. (...)
KLINIKA
Insulina inhalowana
Jacek Sieradzki
Aplikacja insuliny musi omijać procesy trawienne w przewodzie pokarmowym. Stosowane i badane były i są różne drogi podaży tego białka - poprzez śluzówkę jamy ustnej, nosa, dorektalnie i doustnie z wchłanianiem z dystalnego odcinka przewodu pokarmowego. Najbardziej zaawansowane są techniki podawania insulin wziewnie. Duża powierzchnia obszaru pęcherzyków płucnych (100 do 140 m2), bardzo dobre unaczynienie tego obszaru, dobra przepuszczalność i mały odruch rzęskowy stwarzają dobre warunki do podawania insuliny drogą inhalacji. (...)
Cukrzyca noworodków - nowe wyzwanie diagnostyczne i terapeutyczne
Maciej Tadeusz Małecki
Najnowsze odkrycia wskazują na istnienie cukrzycy nie należącej do żadnej ze wspomnianych powyżej rodzajów. Chodzi o tak zwaną cukrzycę noworodków, ujawniającą się klinicznie zaraz po urodzeniu. Przez całe lata lekarze sądzili, że to po prostu cukrzyca typu 1. Okazało się jednak, że ten typ choroby ma inne podłoże, silnie uwarunkowane genetycznie. Jest wywoływany przez mutacje występujące w białkach komórek wydzielających insulinę. Najczęstszą przyczyną takiej cukrzycy są zmiany w genie Kir6.2. Sprawiają one, że cukrzyca ujawnia się zaraz po urodzeniu, a najpóźniej w pierwszych sześciu miesiącach życia dziecka. Oprócz znacznie podwyższonego poziomu glukozy we krwi, takie dzieci mają także z reguły obniżoną masę urodzeniową. (...)
Prace nad nowymi metodami leczenia cukrzycy typu 1
Daniel P. Potaczek
Historia rozpoczęła się w 2001 r., kiedy zespół kierowany przez pionierkę tych badań, prof. Denise Faustman z Massachusetts General Hospital w Bostonie, opisał pierwsze wyniki badań na myszach NOD (ang. non-obese diabetic mice, chore na cukrzycę myszy bez otyłości). Poszerzone i wzbogacone o nowe obserwacje wyniki tych badań i przedstawione bardziej szczegółowo w 2003 r. w Science zelektryzowały społeczność diabetologiczną. W celu kontroli glikemii stosowano u badanych myszy NOD wstrzyknięcia insuliny lub wykorzystywano jej naturalną produkcję przez przeszczepione komórki ß. W ramach eksperymentalnego leczenia, zwierzętom tym podawano pełny adjuwant Freunda (CFA), a także wykonywano powtarzalne wstrzyknięcie komórek śledziony lub przeszczepienie wysepek trzustkowych od dawców bez choroby autoimmunologicznej. (...)
NAUKA
Jak powstaje doznanie "życia po życiu"
PAP, tk
Osoby, u których jedna z faz snu przenika się ze stanem czuwania, są bardziej predysponowane do przeżycia stanu "życia po życiu", np. w trakcie wypadku samochodowego czy zawału serca - wskazują najnowsze badania amerykańskich naukowców, opisane na łamach pisma "Neurology". (...)
KONFERENCJE
W samym środku Polski
Konrad Pszczołowski
W kwietniu odbyły się dwie interesujące konferencje: "Europejski wymiar nauk o zdrowiu" w Bydgoszczy i XI Forum Ratownictwa w Inowrocławiu. Bydgoską konferencję zorganizowali pracownicy katedr, klinik i zakładów Wydziału Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum UMK przy współudziale Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego oraz Akademii Medycznej w Poznaniu. Podczas kilku równoległych sesji - medycyny ratunkowej, menedżerskiej, 2 żywieniowych, 3 pielęgniarskich oraz sesji studenckich kół naukowych - zaprezentowano ponad 130 prac o różnorodnej tematyce. Z racji swoich zainteresowań - skoncentruję się głównie na zagadnieniach ratowniczych. (...)
PROFILAKTYKA
Nowy kalendarz szczepień ochronnych
Maria Pokorska-Lis
Opublikowany w połowie marca przez Głównego Inspektora Sanitarnego Program Szczepień Ochronnych na 2006 r., w porównaniu do poprzednich, wprowadza następujące zmiany w kalendarzu szczepień. (...)
Cervarix™ czeka na rejestrację w Europie
TK
Szczepionka Cervarix™ zapobiega zakażeniom dwoma najgroźniejszymi typami wirusa HPV: 16 i 18. Odpowiadają one za ponad 70% przypadków raka szyjki macicy na świecie. W marcu br. producent preparatu - GlaxoSmithKline - wystąpił do Europejskiej Agencji ds. Produktów Leczniczych (EMEA) z wnioskiem o rejestrację. Rak szyjki macicy jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych występujących u kobiet. Na świecie notuje się blisko 500 tys. nowych zachorowań rocznie. Jest trzecią przyczyną śmierci kobiet z powodu nowotworów (na świecie 270 tys. zgonów rocznie). (...)
EDUKACJA
MEDUKACJA
Bądź LEPszy w testach
Piotr Domagała
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
KONTRAKT
Sporna diagnostyka
Halina Pilonis
Przygotowany przez resort zdrowia projekt nowelizacji ustawy o diagnostyce laboratoryjnej utrudnia lekarzom wykonywanie badań diagnostycznych w laboratoriach - uważają przedstawiciele Naczelnej Rady Lekarskiej i Porozumienia Zielonogórskiego. Nowelizacja ustawy jest wynikiem orzeczenia TK z 23 czerwca 2005 r., w którym stwierdzono jej niezgodność z Konstytucją. Przepisy tracą moc 30 czerwca br. Rząd przygotował projekt, który ma dokonać niezbędnych zmian w obowiązującej ustawie. (...)
Zasuszanie systemu
Andrzej Michalski
Kanibale z Oceanii opanowali sztukę preparowania ludzkich głów, które wcześniej obcięli wrogom. Po wypreparowaniu zasuszali głowę w taki sposób, że zmniejszała się ona do wielkości pięści, nie zatracając rysów twarzy, włosów, ogólnego wyglądu. Zdaje się, że urzędnicy NFZ dopracowali się podobnej metody zmniejszania i zasuszania systemu ochrony zdrowia. Ale właściciel owej "głowy" - społeczeństwo - jeszcze nie zdaje sobie z tego sprawy. (...)
Siła przed prawem!
Małgorzata Stokowska
Od ponad roku o Lubelszczyźnie jest głośno z powodu organizacji szczepień ochronnych u dzieci w wieku szkolnym. Niestety, nie jest to chlubny rozgłos. Jesienią 2004 r., kiedy kontraktowano świadczenia zdrowotne na 2005 rok, LOW NFZ zakontraktował szczepienia według dwóch modeli: w nzozach zatrudniających pielęgniarkę szkolną jako świadczenie kompleksowe oraz w nzozach pielęgniarskich, które kontraktując pielęgniarstwo szkolne miały w umowie wykonanie szczepienia. Kwalifikacji do szczepienia miał dokonać lekarz, do którego zapisane zostało dziecko. (...)
Z prokuraturą w tle
Małgorzata Stokowska-Wojda
Lubelski Związek Lekarzy Rodzinnych-Pracodawców ma stronę internetową, częściowo ogólnodostępną, częściowo dostępną wyłącznie dla członków Związku - po wprowadzeniu indywidualnego loginu i hasła. Administrator serwisu zaobserwował, że na część strony zabezpieczoną hasłem wchodzono z adresów internetowych nienależących do członków LZLR-P. Od 30 grudnia 2004 r. do 3 listopada 2005 r. zapewniono regularny dostęp sieci komputerowej Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ do zasobów serwisu przeznaczonych wyłącznie dla członków Związku, przy czym częstość tych logowań była największa w okresie "okołokontraktacyjnym" - na przełomie października i listopada 2005 r. (...)
Zwolnienie niewinnego
Stefan Ancerewicz
Decyzja o rozwiązaniu umowy o pracę ze skutkiem natychmiastowym bez winy pracownika jest całkowicie w swobodnej gestii pracodawcy. Pracodawca może, ale nie musi z takiej możliwości skorzystać. Jak stwierdził m.in. Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 9 października 1991 r. (IIIAUr 254/91): "Art. 53 § 1 Kodeksu Pracy nie nakazuje zakładowi pracy rozwiązania umowy o pracę, jeżeli zachodzą określone w tym przepisie warunki niezdolności pracownika do pracy - lecz tylko stwarza dla zakładu pracy prawną możliwość takiego rozwiązania stosunku pracy, z której zakład pracy może nie skorzystać". (...)
Z PAMIĘTNIKA WIEJSKIEJ LEKARKI
Borowina
Janina Banachowska
Jakiś czas temu jamniczce mojej córki wypadł dysk i miała porażone obie tylne łapki. Leczenie zachowawcze nie pomagało. W instytucie neurochirurgii dla zwierząt wykonano operację, po której psina nie miała już dolegliwości bólowych, ale nie potrafiła jeszcze chodzić. Zaproponowałam zabiegi fizykoterapeutyczne, a dokładniej gimnastykę w wodzie z dodatkiem borowiny. (...)
SZPITAL POLSKI
Skąd na remont elewacji?
Szpital dla turysty
Anna Staśkiewicz
Z kontraktu szpitalom trudno się utrzymać, a co dopiero "odłożyć" na inwestycje. Organy założycielskie łatwiej natomiast przekonać o konieczności wymiany wyeksploatowanego sprzętu niż odnowienia elewacji. Szpital Kliniczny nr 1 w Poznaniu ma szansę na remont dzięki pieniądzom z funduszy strukturalnych, i to z pieniędzy przeznaczonych na odnawianie zabytków. Akademia Medyczna w Poznaniu przyłączyła się bowiem do projektu turystyczno-promocyjnego pod auspicjami Urzędu Miasta Poznania "Trakt Królewsko-Cesarski". Jego celem jest pozyskanie funduszy na renowacje historycznych budynków. (...)
Korespondencja z Niemiec
Kasa i medycyna
Anna Tyszecka
Niemiecka służba zdrowia też niedomaga, chociaż zaaplikowano jej przed dwoma laty terapię odchudzającą. Chodziło przede wszystkim o zmniejszenie kosztów leczenia z państwowej kasy. Resortowe ministerstwo z optymizmem donosiło o finansowych sukcesach reformy, ale już w styczniu br. na ulicach niemieckich miast demonstrowało tysiące lekarzy rodzinnych, a w marcu - niemal równolegle do strajków polskich medyków - odmówili pracy ich niemieccy koledzy z klinik uniwersyteckich i szpitali miejskich. Nie po raz pierwszy i zapewne nie ostatni. (...)
Nowa diagnostyka obrazowa
TK
W Zakładzie Diagnostyki Obrazowej Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie oddano do użytkowania nowoczesny cyfrowy aparat RTG - Axiom Iconos R200 firmy Siemens z unikatowym systemem do zarządzania danymi pacjenta - RIS/PACS. Nowy system dystrybucji obrazów umożliwia łatwy dostęp do danych o pacjentach z każdego komputera wyposażonego w przeglądarkę internetową, bez konieczności instalowania specjalistycznego oprogramowania. Rozwiązanie to pozwoli lekarzom zatrudnionym w IMiD na przeglądanie badań obrazowych przechowywanych na serwerze z dowolnego komputera podłączonego do lokalnej sieci, a zewnętrznym konsultantom - praktycznie z każdego miejsca na świecie. (...)
KATASTROFA w szpitalu
Adriana Wilczyńska
Gorąca para technologiczna o temperaturze 140 st. C zniszczyła cztery nowoczesne sale operacyjne, uszkodziła drogi sprzęt medyczny, m.in. lampy operacyjne, aparaty rentgenowskie, sprzęt anestezjologiczny. Uszkodziła też kosztowne implanty za prawie 200 tys. zł. Personelowi nic się nie stało, jednak z powodu awarii jest mniej planowych operacji, ostre przypadki są przyjmowane na bieżąco. Do katastrofy na Centralnym Bloku Operacyjnym doszło w Szpitalu Wojewódzkim w Zielonej Górze. (...)
Z DROGI...
Dokąd dalej?
Andrzej Musiałowicz
Jest czas zasiewu i czas zbiorów, mówi stare porzekadło. Prawda ta z wielkim trudem dociera do naszych elit politycznych. Albo nie dociera. Rzeczywiste problemy rozpatrywane są z perspektywy kadencji władz (parlamentarnych, samorządowych), a im trudniejsza sytuacja polityczna i udział we władzy potencjalnie krótszy (bo mogą się zdarzyć przedterminowe wybory), tym trudniej o racjonalne decyzje. (...)
OKIEM DYREKTORA
Czarne chmury
Janusz Atłachowicz
Wszyscy zainteresowani oczekiwali zapowiedzianej na 10 maja, sejmowej debaty na temat systemu ochrony zdrowia. Zainteresowanymi taką poważną debatą są pracownicy zakładów opieki zdrowotnej - zarówno tych publicznych, jak i niepublicznych. Niewątpliwie, zainteresowani są nią zarządzający zakładami. Wierzyciele zozów też oczekują, że będą mogli określić na jej podstawie swoje szanse na zwrot długów. Pacjenci czekają na określenie koszyka świadczeń gwarantowanych, czyli zdefiniowanie, na jakie nieodpłatne świadczenia zdrowotne będą mogli liczyć w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. (...)
TEKST SPONSOROWANY
Pharmagraphics podbija Europę
Pharmagraphics - światowy potentat na rynku opakowań leków, rozwija swoją działalność w Europie. W Krakowie działa już pierwsze europejskie przedstawicielstwo firmy. (...)