Spis treściSZ nr 64–67/2006
z 28 sierpnia 2006 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2006
RUSZA KONKURS O NAGRODĘ IM. ALINY PIENKOWSKIEJ 2006
Po raz trzeci ogłaszamy Konkurs o Nagrodę im. Aliny Pienkowskiej!
Nagroda przyznana będzie osobistości, którą wybiorą Państwo, nasi Czytelnicy - z grona 10 nominowanych przez dziennikarzy zajmujących się problematyką ochrony zdrowia. Zapraszamy wszystkich Czytelników do udziału w głosowaniu. Jedynym kryterium wyboru powinno być przekonanie, że kandydat do Nagrody uczynił dla systemu ochrony zdrowia w Polsce więcej dobrego niż złego. Oddanie głosu uprawnia do udziału w losowaniu atrakcyjnych nagród! (...)
RATOWNICTWO
BEZPIECZNA POLSKA
Rozwiązania oparte na sprawdzonych wzorcach Stanów Zjednoczonych
Marek Kamiński
Tytuł tej publikacji jest równocześnie tytułem konferencji, którą Agencja Konsultingowo-Edukacyjna ORDO zorganizowała w Warszawie wiosną 2006 r. W czasie dyskusji doszło do otwartej ostrej wymiany poglądów pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami zaproponowanych przez Ministerstwo Zdrowia rozwiązań ustawowych. Mimo różnicy zdań, większość dyskutantów była zgodna co do zasadności wzorowania rozwiązań polskiego ratownictwa na modelu amerykańskim. Uczestniczący w konferencji prof. Juliusz Jakubaszko, prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej, większość swego wystąpienia poświęcił omówieniu ustawodawstwa amerykańskiego, szczególnie ustawy EMTALA (Emergency Medical Treatment and Active Labor Act), czyli ustawy O Pomocy Medycznej w Zagrożeniach Zdrowia, Życia i Porodu, którą stawiał za wzór. Konferencja odbyła się w ramach konsultacji społecznych. (...)
Nie wyważajmy otwartych drzwi
Dlaczego mielibyśmy się wzorować na USA? Czy amerykańskie rozwiązania dadzą się w ogóle zastosować w kraju wydającym na ochronę zdrowia tak mało jak Polska? Mogą wspomóc budowę racjonalnego ratownictwa medycznego? Z Dariuszem Wasilewskim, ekspertem w zakresie zarządzania i finansowania opieki zdrowotnej, byłym dyrektorem Podlaskiej Kasy Chorych i prezesem Agencji Konsultingowo-Edukacyjnej ORDO sp. z o.o. rozmawia Piotr Bordo. (...)
WYDARZENIA
"Solidarność" gotowa do strajku
Halina Pilonis
Zanim ustawa podwyżkowa weszła w życie, oprotestowała ją "Solidarność". Pogotowie strajkowe na terenie całego kraju ogłosiła Rada Krajowa Sekcji Służby Zdrowia NSZZ "Solidarność". - Mamy obawy, czy obiecane podwyżki dostaną wszyscy pracownicy szpitali, zarówno powiatowych, jak i wysokospecjalistycznych - tłumaczy przewodnicząca Krajowej Sekcji Służby Zdrowia NSZZ "Solidarność" Maria Ochman. (...)
Co zamiast LEP-u
Aleksandra Kurowska
Ministerstwo Zdrowia chce, by każdy młody lekarz, niezależnie od specjalizacji, musiał wykazać się podstawową wiedzą na temat rozpoznawania chorób nowotworowych. Egzamin z onkologii mógłby już w przyszłym roku zastąpić Lekarski Egzamin Państwowy. - Egzamin w obecnej formie niczemu nie służy. Stanowi tylko utrudnienie w rozpoczęciu pracy przez lekarza - twierdzi minister Zbigniew Religa. - Rozumiem sens egzaminu na koniec studiów, jaki przeprowadzany jest w USA: dostaniesz dyplom, ale pokaż, czego się nauczyłeś. LEP jest jednak dziwolągiem - sprawdza tylko wiedzę zdobytą już na stażu. Nie wiadomo, co ma udowodnić - dodaje minister. (...)
Koniec monopolu ordynatorów?
Aleksandra Kurowska
Zdaniem ministra zdrowia nastały czasy, by lekarze specjaliści uzyskali więcej samodzielności. Umożliwić ma to wprowadzenie w oddziałach szpitalnych systemu konsultacyjnego. - Ordynatora broni jego autorytet, powinien on ustawiać pracę członków zespołu, ale nie odbierając im prawa do decyzji o leczeniu - twierdzi szef resortu zdrowia. Dodaje, że specjaliści uzyskali dyplom i przeszli staże, mają więc pełne prawo do podejmowania decyzji diagnostycznych czy terapeutycznych. (...)
Krew na rocznicę
Halina Pilonis
Prezydium Rady Krajowej Sekcji Służby Zdrowia NSZZ "Solidarność" zaproponowało nowy sposób uczczenia narodowych rocznic sierpnia: Powstania Warszawskiego, cudu nad Wisłą, zrywu "Solidarności" 1980 r. - Od nas nie wymaga się ofiary życia. Ale ofiara krwi, która może uratować wiele ludzkich istnień, jest dziś niezbędna - napisano w apelu skierowanym do wszystkich, dla których zdrowie i życie są wartością bezwzględną. (...)
Sukces śląskich lekarzy
MM
Pierwszą w Europie operację rekonstrukcji kości udowej zniszczonej przez nowotwór przeprowadził 6-osobowy zespół lekarzy z gliwickiego Centrum Onkologii - Instytutu im. M. Skłodowskiej-Curie. Dzięki niej 21-letni pacjent uniknął amputacji całej nogi. Obecnie przebywa w Górnośląskim Centrum Rehabilitacji w Tarnowskich Górach. Wkrótce wróci do domu. (...)
Nadwyżki na podwyżki
Halina Pilonis
O prawie 5 mld zł mają się zwiększyć przychody NFZ w przyszłym roku - wynika z projektu planu finansowego Funduszu. 98% tej kwoty zostanie przeznaczone na podwyżki dla pracowników służby zdrowia. Członkowie sejmowej Komisji Zdrowia pozytywnie zaopiniowali projekt planu finansowego NFZ na 2007 r. Przychody Funduszu mają być większe w porównaniu do tegorocznych o około 4,9 mld zł. W tym roku NFZ będzie dysponował ponad 36 mld zł, w przyszłym wpływy ze składek mają wynieść 41 mld zł. Będzie to głównie skutek wzrostu wysokości składki zdrowotnej do 9%. (...)
NFZ rezygnuje z papieru
Aleksandra Kurowska
Korespondencję do NFZ można od 7 lipca przesyłać elektronicznie. Oferty udzielania świadczeń, rozliczenia z aptek i inne dokumenty można przesyłać mailem; warunkiem jest jednak możliwość sygnowania pisma podpisem elektronicznym. - To na pewno potrzebne ułatwienie, choć borykamy się z wieloma pilniejszymi problemami - mówi "SZ" Dariusz Rajczyk, prezes Śląskiego Związku Pracodawców Opieki Zdrowotnej i dyrektor szpitala w Bytomiu. - Nasz szpital przy okazji wdrażania programu START przeszedł przyspieszoną informatyzację już kilka lat temu, więc korzystanie z podpisu elektronicznego nie jest dla nas problemem - dodaje. (...)
Meningokoki w dyskotece
MM
Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Katowicach zdecydował o czasowym zamknięciu dyskoteki "Egipteka" w Tarnowskich Górach (woj. śląskie), kiedy wyszło na jaw, że jedna z jej pracownic jest nosicielem meningokoków - bakterii wywołujących m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i posocznicę. Niewykluczone, że to ona była źródłem zakażenia przynajmniej części z kilkunastu mieszkańców Śląska i Opolszczyzny (większość bywała w tarnogórskiej dyskotece). Jedna z zakażonych osób - 57-letni opolanin - zmarła. (...)
Zakażeni HCV
SIEL
Niewłaściwe użytkowanie jonometru badającego poziom elektrolitów doprowadziło do zakażenia co najmniej 48 pacjentów ostrowskiej stacji dializ wirusem żółtaczki typu C. Jak wykazało dochodzenie sanepidu, w jonometrze nie wymieniano tzw. rurek kapilarnych. Zamiast tego płukano je w wodzie. Pracownicy sanepidu oceniają zachowanie osób odpowiedzialnych za obsługę sprzętu jako absolutnie nieracjonalne, bo rurki są bardzo tanie. W instrukcji obsługi urządzenia znajduje się zresztą opatrzone wykrzyknikiem polecenie mówiące o konieczności wymiany rurek kapilarnych po dializie każdego pacjenta. (...)
Protesty w powiecie kłodzkim
Ewa Krupczyńska
Nierozwiązany problem nadmiaru szpitali w powiecie kłodzkim ponownie dał o sobie znać w lipcu. Tym razem pikietowali pod siedzibą dolnośląskiego NFZ i blokowali drogę krajową Wrocław-Kudowa pracownicy szpitali w Nowej Rudzie i Dusznikach Zdroju, protestując przeciw likwidacji placówek, którym 1 lipca skończył się kontrakt z NFZ. Z kolei pacjenci szpitala powiatowego w Kłodzku, prowadzili głodówkę i blokowali drogi protestując przeciw likwidacji oddziału dermatologicznego. (...)
NA DWA GŁOSY
Koniec ordynatorów?
Maciej Hamankiewicz / Wojciech Puzyna
Minister Zbigniew Religa poinformował, że gotowy jest projekt przepisów mających na celu zmniejszenie roli ordynatorów na rzecz lekarzy specjalistów i wprowadzenie systemu wzorowanego na brytyjskim, w którym za leczenie pacjentów odpowiadają konsultanci. Większy wpływ na obsadę stanowisk szefów oddziałów mieliby też dyrektorzy szpitali. Co sądzą na ten temat przedstawiciele środowiska lekarskiego? (...)
RAPORT
Samorządowe zozy niepubliczne lepsze od publicznych
Nie tylko zysk
Tomasz Sienkiewicz
Nikt nie prowadzi oficjalnego rejestru samorządowych niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej w Polsce. Na stronie patronującego im Związku Powiatów Polskich podano, że jest ich w kraju ponad 40. Niektóre województwa stanowią jednak pod tym względem białe plamy (np. mazowieckie), w innych, jak warmińsko- -mazurskie, to już nawet połowa spośród wszystkich (16) szpitali powiatowych. W całym kraju stanowią dotąd niespełna 6,5% spośród 657 szpitali. (...)
FELIETONY
PANOPTICUM
Jadro, czyli sieć
Marek Wójtowicz
Promowana obecnie przez ministra zdrowia prof. Religę koncepcja utworzenia sieci szpitali dysponujących co najmniej 150 łóżkami - jest już trzecim rządowym podejściem do tego tematu. Już 22 grudnia 1998 r. rozporządzeniem MZ wprowadzono w życie administracyjnie sieć szpitali z podziałem na 3 stopnie referencyjne. Na podstawowym poziomie, tzw. powiatowym, miały zaistnieć szpitale z oddziałem anestezjologii i intensywnej terapii (tzw. OIT lub OIOM) i 4 podstawowymi oddziałami (interna, chirurgia, pediatria i ginekologia z położnictwem). (...)
VOX EX SILESIA
Kto da więcej?
Andrzej Sośnierz
Gdyby za kryterium rozróżniania prawicy od lewicy przyjąć skłonność do rozdawania różnego rodzaju dóbr, to należałoby stwierdzić, że w Polsce prawica wyginęła lub też jest to gatunek niezwykle rzadki, którego nieliczne przetrwałe egzemplarze należałoby otoczyć szczególną ochroną, aby nie wyginęły całkowicie. Wszyscy coś komuś obiecują i mało kto się zastanawia, do czego taki festiwal obietnic, a tym bardziej rozdawnictwa może prowadzić. Scenariusz jest prosty: prędzej czy później zabraknie dóbr, praw i przywilejów, którymi można kogoś obdarować i tłumy zwrócą się przeciw swoim - do niedawna wielbionym - darczyńcom. (...)
TYLKO FAKTY
Ulga
Marek Nowicki
Ponieważ w Polsce wszystko się zdarzyć może, nikogo nie powinno dziwić, że za pisanie ustawy poświęconej podatkom wzięło się... Ministerstwo Zdrowia. I żeby nie było wątpliwości: wbrew Ministerstwu Finansów, które nie przewidziało na przyszły rok ulgi za leczenie. Według resortu zdrowia moglibyśmy odliczyć sobie od podatku 380 złotych kosztów leczenia w prywatnej służbie zdrowia. Niewiele, zważywszy na przykład na ceny usług stomatologicznych. (...)
Z PAMIĘTNIKA WIEJSKIEJ LEKARKI
Piłkaaaaaaa
Janina Banachowska
Biegali za piłką po skoszonej już łące, krótka trawa imitowała boisko do piłki nożnej, ale równocześnie zasłaniała dziury po ostrewkach. Chłopcy w wieku od 7 do 10 lat rozgrywali własny mundial i choć nie było dopingującej masy kibiców, byli równie przejęci, jak ci z prawdziwych mundialowych drużyn. Bo tak naprawdę to nawet sędziów nie mieli. W pewnym momencie zakotłowało się pod bramką, ktoś krzyknął, a trzech graczy pobiegło po mnie. (...)
PUNKTY WIDZENIA
Pacjent z koszykiem, czyli konieczne dopłaty
Kazimierz L. May
Wieloletnie bajdurzenie o "koszyku świadczeń gwarantowanych" wymaga wreszcie rzeczowej analizy, o czym właściwie dyskutujemy. Debatujemy bowiem stale o tym, co niby miałoby być "za darmo", a co nie - w opiece medycznej. Problem w założeniu jest więc bez sensu i dyskusja do niczego doprowadzić nie może. Trzeba ją poprowadzić z innego punktu wyjścia, zaczynając dyskusję nie od usługi medycznej, ale od osoby, która tej usługi żąda (żąda, ale czy naprawdę zawsze jej potrzebuje?). (...)
Z DROGI...
Pod prąd
Andrzej Musiałowicz
"Gazeta Prawna" wróciła do problemu prywatyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Ucieszyło mnie to, zwłaszcza że od lat mówię i piszę o nieuchronności zmian, choć sam zdążyłem sparzyć się boleśnie na pierwszych krokach w kierunku przekształcenia publicznego zakładu w niepubliczny. Cóż to za doświadczenie móc obserwować siły uczestniczące w tej grze! Tym razem zwyciężyła ciemna (bo niedouczona) strona mocy. (...)
OKIEM DYREKTORA
Dostosowanie lub likwidacja?
Janusz Atłachowicz
Treść obowiązującego u nas prawa, a zwłaszcza proces jego tworzenia jest bardzo często poddawany krytyce. Wynika to z faktu, że przeważnie jest ono tworzone ad hoc w celu rozwiązania doraźnego problemu. Gdy brak długofalowej strategii, z czym mamy właśnie do czynienia w systemie ochrony zdrowia, wytyczonych konkretnych celów, które chce się osiągnąć, trudno o spójność tworzonego prawa. Jeżeli dołożymy jeszcze upolitycznienie oraz generalną niechęć do korzystania z uwag praktyków przy zapisywaniu treści tego prawa, to problemy potem mają wszyscy. (...)
PRAWO
Import równoległy produktów leczniczych (2)
Bożena Ciosek
Z importem równoległym produktów leczniczych związane są nie tylko kwestie regulacyjne, ale także specyficzne zagadnienia z zakresu patentów i praw ochronnych na znaki towarowe. Możliwość zablokowania importu równoległego z powołaniem się na te prawa wyłączne podlega jednak ograniczeniom wynikającym przede wszystkim z tzw. zasady eurowyczerpania. (...)
Prywatyzacja biegłego
Krzysztof Maśliński
Zalew filmów zza Atlantyku sprawia, że ukształtowało się w nas wyobrażenie sądu na modłę anglosaską: z ławą przysięgłych, dramatycznymi okrzykami: "Sprzeciw!", sędzią z drewnianym młotkiem w dłoni. Nieodłączną częścią takiego sądu są biegli, a właściwie świadkowie-eksperci, prezentowani na sali sądowej przez strony, i wspierający ich racje. Czy i w naszym sądzie znajdzie się miejsce dla takich biegłych? (...)
TECHNOLOGIE
Eksperymenty medyczne
Komputer zamiast myszek
Witold Ponikło
W XXI wieku warto zapytać o sens i wartość badań z udziałem zwierząt, skoro coraz bardziej realne stają się alternatywne możliwości uzyskiwania danych. Czy żywych komórek, tkanek lub organów nie można - w znaczącej liczbie przypadków - zastąpić ich komputerowym modelem, oddającym nie tylko zjawiska zachodzące w nich w normalnych warunkach, ale także eksperymentalnych? Niewątpliwym pionierem takiego podejścia do eksperymentów medycznych jest profesor Denis Nobel z Uniwersytetu Oxford, który wraz z zespołem od 46 lat pracuje nad modelem wirtualnego serca. (...)
KLINIKA
Stabilna choroba wieńcowa
Maria Szponar
Choroba wieńcowa ma przede wszystkim podłoże miażdżycowe. Elementem zwężającym są blaszki miażdżycowe, rozwijające się już w 2.-3. dekadzie życia. Zainicjowanie procesu tworzenia się blaszki miażdżycowej może być spowodowane miejscowym uszkodzeniem śródbłonka lub gromadzeniem się w ścianie naczynia lipoprotein o małej gęstości (LDL). Proces miażdżycowy przez wiele lat ma przebieg powolny i podstępny. Ujawnienie niedokrwienia występuje przy znacznym zwężeniu naczynia, przekraczającym 70-75% jego światła. Zmiany miażdżycowe mogą być ograniczone do jednej tętnicy lub rozsiane w kilku naczyniach. (...)
Toczeń rumieniowaty układowy - SLE
Anna Durazińska
Toczeń rumieniowaty układowy jest przewlekłą ogólnoustrojową chorobą o podłożu autoimmunologicznym, przebiegającą z zajęciem wielu tkanek i narządów, takich jak: skóra i błony śluzowe, stawy, nerki, układ oddechowy, układ krążenia, ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy. Typowe są również zaburzenia hematologiczne o charakterze cytopenii. Charakterystyczne dla tocznia jest występowanie w surowicy wielu autoprzeciwciał, zwłaszcza przeciwjądrowych, tworzących kompleksy immunologiczne z aktywacją układu dopełniacza. SLE to modelowy przykład przewlekłego zapalenia obejmującego wiele tkanek i narządów. (...)
NAUKA
Skutki opóźniania operacji
Kinga Tomaszewska
Złamania szyjki kości udowej dotyczą głównie osób w wieku podeszłym, zwłaszcza kobiet. Śmiertelność wynosi średnio 15%, a ryzyko powikłań zwiększa się z wiekiem. Nie bez znaczenia jest sposób terapii złamania. Istnieją doniesienia sugerujące, że wczesne leczenie operacyjne może poprawiać wyniki w tej grupie chorych. Według obecnych wytycznych The Royal College of Physicians, pacjenci powinni być operowani w pierwszej dobie hospitalizacji. Lekarze z Imperial College London w Wielkiej Brytanii przeprowadzili badanie, którego celem było określenie wpływu opóźnienia operacji ortopedycznych z powodu złamania szyjki kości udowej na śmiertelność osób w wieku podeszłym. (...)
MEDUKACJA
Bądź LEPszy w testach
Piotr Domagała
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)