Spis treściSZ nr 68–71/2006
z 11 września 2006 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2006
WYDARZENIA
KONKURS O NAGRODĘ IM. ALINY PIENKOWSKIEJ 2006
Zwróciliśmy się do kandydatów do Nagrody im. A. Pienkowskiej 2006 z pytaniem, co sami uważają za swój największy sukces w minionych 12 miesiącach. Przegląd tych wypowiedzi przywraca wiarę w to, że w każdych warunkach można i trzeba robić swoje. Nawet gdy sukcesy nie są dostrzegane, a mozolna, codzienna praca wykonywana jest bez rozgłosu. Do wielkich rzeczy dochodzi się przecież małymi krokami. (...)
Piekielne rozterki
Aleksandra Gielewska
Z UE do Polski zacznie wkrótce płynąć rzeka pieniędzy - łącznie 67,28 mld euro na inwestycje w latach 2007-2013. Służba zdrowia może z tego coś uszczknąć. Spzozy i nzozy, które stać będzie na to, by po te środki sięgnąć, ujrzą szansę rozwoju, jakiej nigdy nie miały. Ale ostrożnie planujmy wydatki inwestycyjne ze środków unijnych - przestrzegają nasi autorzy w "Regionalnym Powrocie Obietnic?" Bo prowadzenie inwestycji pogarsza płynność i wyniki finansowe przedsiębiorstwa. (...)
Poznańska klinika ustaliła cennik za porody
Zapłacą za gotowość
SIEL
Od września pacjentki Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Klinicznego AM w Poznaniu, po wpłaceniu do kasy szpitala od 1500 do 3000 zł będą mogły wybrać lekarza, który odbierze poród. Opłaty za wybór położnej oscylują między 300 a 600 zł. Kobieta będzie mogła zawrzeć umowę cywilnoprawną, na podstawie której lekarz lub położna zatrudnieni w szpitalu zobowiążą się do przyjazdu na oddział, kiedy pacjentka zacznie rodzić. Jeśli lekarz lub położna nie wywiążą się z zobowiązania, kobieta otrzyma zwrot poniesionych kosztów. (...)
Nowy dyrektor dolnośląskiego NFZ
E.K.
Od 1września dyrektorem dolnośląskiego oddziału NFZ jest Janusz Wróbel, wcześniej dyrektor Wydziału Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego Woj. Dolnośląskiego. Zastąpił Andrzeja Woźnego, który podał się w lipcu do dymisji. J. Wróbel ma 51 lat, jest internistą i pulmonologiem, ukończył też podyplomowe studia z zakresu zarządzania zakładami opieki zdrowotnej na Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Pracował na oddziale chorób wewnętrznych w Okręgowym Szpitalu Kolejowym we Wrocławiu; od 1999 r. był jego dyrektorem ds. medycznych. Od 2005 r. do końca sierpnia br. pełnił funkcję dyrektora Wydziału Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego. (...)
Bitwa o izby
Aleksandra Kurowska
W ramach porządków w państwie, w tym osłabienia pozycji korporacji zawodowych, PiS rozważa zmiany przepisów dotyczących samorządu lekarzy. Zdaniem lekarzy - to odwet za protesty, które miały miejsce wiosną, ponieważ w ich organizację zaangażowała się NIL. Ministerstwo Zdrowia chce, by przynależność do samorządu zawodowego była dobrowolna. Trwają prace nad rozwiązaniami, które pozwolą znieść obowiązkową przynależność do izb. (...)
Niejasne 40 proc.
Aleksandra Kurowska
Departament Dialogu Społecznego MZ próbował rozwiać wątpliwości dotyczące maksymalnej wysokości podwyżek, wynikających z ustawy z 22 lipca 2006 r. W informacji zamieszczonej na stronie Ministerstwa tłumaczy, że: "Zgodnie z art. 5 ust. 10 maksymalny wzrost wynagrodzenia danego pracownika nie może być wyższy niż 40 proc. jego przeciętnego wynagrodzenia w ostatnim kwartale poprzedzającym wejście w życie ustawy". Jeśli - tłumaczy dalej - w ostatnim kwartale poprzedzającym wejście w życie ustawy pracownik zarabiał przeciętnie 2000 zł, "maksymalny wzrost wynagrodzenia może wynieść maksymalnie 800 zł". Kierownik może pracownikowi podwyższyć wynagrodzenie jednorazowo lub wielokrotnie, byle ten wzrost nie przekroczył 40 proc. wynagrodzenia z ostatniego kwartału, poprzedzającego wejście w życie ustawy. (...)
Kontrakty 2007
Długie negocjacje małych pieniędzy
Halina Pilonis
Wydłużenie okresu negocjowania kontraktów na 2007 r., przejrzystość kryteriów oceny ofert i prawdziwą konkurencję - zapowiada NFZ. Z planu finansowego Funduszu wynika, że kwota na świadczenia zdrowotne w przyszłym roku będzie większa od tegorocznej zaledwie o 89 mln zł. Zgodnie z przyjętym na 2007 r. planem finansowym, przychody NFZ mają wzrosnąć w przyszłym roku o 3,5 mld zł. Większość tych środków (98 proc.) zostanie przeznaczona na podwyżki wynagrodzeń pracowników służby zdrowia. (...)
Dźwięki marzeń
MM
W ramach programu "Dźwięki Marzeń", prowadzonego przez Fundację Grupy TP, w Klinice Otolaryngologii AM w Poznaniu uruchomiono pierwszy w Polsce Bank Aparatów Słuchowych, w którym można bezpłatnie wypożyczyć aparat słuchowy dla dziecka z wadą słuchu. Podobne banki mają powstać wkrótce w kolejnych 11 placówkach medycznych na terenie kraju. To jeden z elementów Ogólnopolskiego Programu Rehabilitacji Małych Dzieci z Wadą Słuchu, przeznaczonego dla najmłodszych pacjentów (0-3 lat). (...)
Pionierska rekonstrukcja języka
MM
Pierwszy w Polsce zabieg rekonstrukcji języka u 23-letniego pacjenta cierpiącego na nowotwór przeprowadzili 21 sierpnia lekarze z gliwickiego Centrum Onkologii - Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie. Operacja, w której uczestniczył m.in. prof. Ron Yo z Centrum Raka im. Andersona w Houston w Teksasie (USA), jeden z najwybitniejszych chirurgów rekonstrukcyjnych na świecie, trwała kilka godzin. Lekarze usunęli choremu cały język wraz z nasadą, dno jamy ustnej i węzły chłonne, a następnie pobrali mu z uda skórę, tkankę tłuszczową i mięśnie wraz z nerwami i naczyniami krwionośnymi, które - po odpowiednim wymodelowaniu - zastąpiły język. (...)
Ustawa do Trybunału?
Aleksandra Kurowska
Lekarze ze śląskiego oddziału Porozumienia Zielonogórskiego chcą zaskarżyć ustawę o podwyżkach z 22 lipca do Trybunału Konstytucyjnego. Ich zdaniem przyznanie podwyżek tylko lekarzom i pielęgniarkom ze szpitali i przychodni specjalistycznych dyskryminuje lekarzy rodzinnych i poz. - To nierówność sprzeczna z konstytucją. Zostaliśmy oszukani - powiedział "SZ" Mariusz Wójtowicz, szef Porozumienia Zielonogórskiego na Śląsku. Przypomina, że rząd mówiąc o podwyżkach nie wspominał, iż dostać mają je wybrani. - Wręcz przeciwnie, gdy apelowano o przerwanie protestów podkreślano, że wzrosną pensje wszystkich - twierdzą śląscy lekarze. (...)
Klopidogrel w każdej karetce
SIEL
Radni Sejmiku Województwa Wielkopolskiego przyjęli uchwałę o przekazaniu 50 tys. zł na leki stosowane u chorych z ostrym zespołem wieńcowym. Zostaną w nie doposażone karetki pogotowia w całym regionie. Pogotowie otrzyma klopidogrel w ramach Programu Zapobiegania Powstawaniu Poważnych Powikłań Klinicznych i Zakrzepowych u Chorych z Ostrym Zespołem Wieńcowym Leczonych Przezskórną Angioplastyką Wieńcową. Lek ten stosowany był już wcześniej w ramach Gnieźnieńskiego Programu Profilaktycznego. Jak wykazały badania, po jego zastosowaniu śmiertelność w zawale serca obniżyła się z 12 do 6 proc., a w pierwszych 4 godzinach zmalała do niespełna 3 proc. (...)
Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata
Aleksandra Kurowska
Dr Tadeusz Kosibowicz otrzymał pośmiertnie medal "Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata" (hebr. Chasid Umot ha-Olam). Lekarz z Będzina, narażając życie, leczył w czasie wojny Żydów, część nawet hospitalizował. Do odznaczenia zgłosił go były pacjent - Icchak Turner. Zofia Kosibowicz-Rydel, córka lekarza, odbierając medal opowiadała, jak jej ojciec leczył w obozie w Majdanku. - Gdy stamtąd wrócił, ważył 36 kg - wspominała. Odznaczenie przyznaje specjalna komisja pod przewodnictwem Sądu Najwyższego Izraela. Medal otrzymują osoby, które narażały życie i zdrowie, by ratować osoby pochodzenia żydowskiego. (...)
EDUKACJA
Moda na kształcenie
Anna Gielewska
Podyplomowe studia dla menedżerów opieki zdrowotnej są już dziś standardem. Sprawne zarządzanie placówką medyczną wymaga szerokiej i stale aktualizowanej wiedzy prawnej, ekonomicznej, z zakresu rachunkowości, zarządzania zasobami ludzkimi i wielu innych dziedzin. Uczelnie kształcące menedżerów opieki zdrowotnej mają jeszcze wolne miejsca na studiach podyplomowych, na kierunkach zarządzanie w ochronie zdrowia i pokrewnych. Studia takie prowadzi około 50 ośrodków w Polsce. Ich koszt to średnio 1,5-2 tys. zł za semestr. Droższe są studia typu MBA - ok. 4 tys. zł za semestr. (...)
FELIETONY
VOX EX SILESIA
Andrzej Sośnierz
Podwyżki płac z pewnością nie zadowolą wszystkich, bo jeszcze się taki nie urodził, co by wszystkim dogodził, choć są one naprawdę znaczące. Oczywiście, nijak się mają nasze zarobki do zarobków u naszych zachodnich sąsiadów, do których często się przyrównujemy. Cudów jednak nie będzie. Różnicy w potencjale gospodarczym krajów bloku postsowieckiego w stosunku do państw Europy Zachodniej nie da się zniwelować w kilka lat. (...)
PANOPTICUM
Podwyżkowe rękoczyny
Marek Wójtowicz
Zarządzeniem nr 52/2006 Prezesa NFZ z 24 sierpnia br. Fundusz przystąpił do realizacji zapisów ustawy "podwyżkowej". NFZ ma przed sobą zadanie trudne do wykonania: wydzielając środki na podwyżkę ze składki zdrowotnej, musi zgodnie z przepisami wpisać je w cenę już zakupionego świadczenia zdrowotnego. W każdym województwie zwołano do NFZ świadczeniodawców i arbitralnie podniesiono im wartości umów wg wskaźników kosztów pracy zapisanych dla poszczególnych segmentów świadczeń w załączniku do ustawy. (...)
TYLKO FAKTY
Terapia czynnikami wzrostu
Marek Nowicki
Szeregowy Tomasz Nowak do 61. Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej w Skwierzynie trafił na początku marca. Wytrzymał 18 dni. Po dwóch tygodniach z okładem jego organizm odmówił posłuszeństwa. Ponoć w jednostce było normalnie, tak jak wszędzie: forsowne ćwiczenia, mało snu, skromne posiłki, zamiast wypoczynku - warta, no i oczywiście stres. Jak to u kotów. Układ immunologiczny odmówił posłuszeństwa. Neisseria meningitidis zebrała żniwo. Być może szeregowiec Nowak był jej nosicielem wcześniej, być może do zarażenia doszło dopiero w wojsku. (...)
Z PAMIĘTNIKA WIEJSKIEJ LEKARKI
Przebita trzustka
Janina Banachowska
Wakacje się skończyły, ale dzieci wciąż korzystają z pięknej pogody, wymyślają coraz to nowe zabawy. Ostatnio malce z zerówki i pierwszej klasy zajęły się wyścigami na górskich rowerach. A jeżeli rowery górskie, to i trasy muszą być odpowiednio strome i kamieniste. W górę rowery trzeba było prowadzić, ale za to zjeżdżając w dół - można było poszaleć. Do czasu. Jeden z malców wpadł nieszczęśliwie na spory kamień, przewrócił się przez kierownicę i wbił ją sobie głęboko w okolice pępka. Stracił przytomność, obficie krwawił z rany. (...)
NA DWA GŁOSY
Instytucja lekarza sądowego
Beata Kempa / Aleksander Kotlicki
Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt ustawy o powołaniu instytucji lekarza sądowego. Ma ona usprawnić i przyspieszyć pracę sądów, m.in. poprzez eliminację zaświadczeń o złym stanie zdrowia nieuczciwie wydawanych uczestnikom postępowań sądowych, z powodu których nie stawiają się oni na rozprawy. Dotychczasowe uprawnienia do wydawania zaświadczeń dla sądów utracą też ordynatorzy. (...)
O TYM SIĘ MÓWI
Miliard od kierowców?
Halina Pilonis
Ministerstwo Zdrowia przygotowało projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, który ma na celu zmianę zasad finansowania leczenia osób poszkodowanych w wypadkach drogowych. Szacuje się, że dzięki proponowanym rozwiązaniom roczne przychody NFZ wzrosną o ok. 1,07 mld zł. Polska Izba Ubezpieczeń kwestionuje jednak ich legalność. (...)
PUNKTY WIDZENIA
Z DROGI...
Zmiany, zmiany...
Andrzej Musiałowicz
O zmianach na szczytach NFZ wszystkie wróble ćwierkają już od wielu miesięcy. I kolejne wersje roszad zdają się już znane. Przyzwyczailiśmy się zresztą i do nieuchronności zmian, i nieprzewidywalności czasu ich wystąpienia. Od kilku dni sprawa znów odżyła. Jak można przypuszczać, politycy po wakacyjnym odprężeniu wracają do starych wątków i prężą muskuły. Wolałbym, co prawda, aby muskuły prężono przy okazji innych spraw niż tylko zmiany personalne, no, ale może to ćwiczenie rozciągające i aktywizujące przed dalszym wysiłkiem. (...)
OKIEM DYREKTORA
Gorąca jesień?
Janusz Atłachowicz
Lipce w ostatnich latach bywały kapryśne i raczej deszczowe niż słoneczne. Ten rok zdecydowanie to zmienił; lipiec był najcieplejszym miesiącem od chyba ponad 100 lat. Ale co to ma do nieustannego reformowania systemu ochrony zdrowia? Otóż to, że jesień w ochronie zdrowia będzie również najbardziej gorąca od... no, chyba czasów ministra Łapińskiego. Te czekające nas, bardzo gorące dni wynikają z "ustawy podwyżkowej". Pamiętamy atmosferę towarzyszącą tworzeniu tego prawa. Teraz przychodzi czas realizacji, zdecydowanie trudniejszy. (...)
PRAWO
Import równoległy produktów leczniczych (3)
Bożena Ciosek
Ewolucję orzecznictwa w kierunku liberalizacji ograniczeń importu równoległego najwyraźniej widać w sprawach z zakresu ochrony własności intelektualnej. Począwszy od lat siedemdziesiątych XX wieku, importerzy równolegli skutecznie przeprowadzili wiele spektakularnych spraw sądowych usuwając po kolei przeszkody prawne mogące utrudniać im działalność. Prawa ochronne, takie jak znaki towarowe i patenty nie stanowiły już dla nich większej przeszkody - wygrali batalię o możliwość przepakowywania sprowadzanych produktów, tak aby odpowiadały lokalnym wymogom. (...)
Partnerstwo dla zysku
Krzysztof Maśliński
Spółka partnerska w formie wprowadzonej przez kodeks spółek handlowych to byt stosunkowo nowy. Jej genezy należy szukać w regulacjach wprowadzonych w latach 90. ubiegłego wieku w Stanach Zjednoczonych i Europie, a mających na celu ochronę wspólników przed konsekwencjami, jakie niosły ze sobą wytaczane spółkom procesy o tzw. błędy w sztuce. W Ameryce, gdzie spółki partnerskie pojawiły się po raz pierwszy w Teksasie w 1991 r., chodziło o procesy wytaczane wielkim korporacjom prawniczym. (...)
UNIJNE FUNDUSZE
Regionalny Powrót Obietnic?
Agata Górka, Mateusz Górka
Regionalny Program Operacyjny (RPO) - w dużym uproszczeniu - zastąpi Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR). ZPORR stał się ikoną funduszy strukturalnych w Polsce. Nazwa ta dla wielu urzędników jest niemal synonimem funduszy strukturalnych. Wielu z nich Regionalny Program Operacyjny nadal nazywa ZPORR-em... Czy można się z tego powodu oburzać? Nie! Najważniejsze, że prawie wszyscy znów wiedzą, w czym rzecz i z pewnością będą próbowali przygotować się do skutecznego wnioskowania. Regionalne Programy Operacyjne są znacznie lepiej dostosowane do uwarunkowań poszczególnych województw. (...)
TECHNOLOGIE
Protezy ręki
Witold Ponikło
Utrata górnej kończyny to poważne ograniczenie sprawności człowieka. Najczęstszą tego przyczyną są zranienia podczas działań wojennych, ale także wskutek wypadków komunikacyjnych i innych, szczególnie związane z porażeniem prądem elektrycznym. Próby ułatwienia życia ich ofiarom przez zastosowanie protezy nie zawsze kończą się pomyślnie. Czy wynika to tylko z niedoskonałości protez, czy też zależy od innych czynników? (...)
KLINIKA
Najczęstsze choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego
Donata Kurpas
Zarażenia pasożytnicze przewodu pokarmowego częściej występują u dzieci; cechuje je wtedy masywność, występowanie objawów klinicznych bardziej nasilonych niż u dorosłych, a także poważniejsze powikłania. Objawy kliniczne chorób pasożytniczych przewodu pokarmowego są zazwyczaj niecharakterystyczne, zależą od wieku pacjenta, jego stanu ogólnego, rodzaju i fazy cyklu rozwojowego pasożyta oraz masywności inwazji. Do dominujących należą przewlekające się, niecharakterystyczne bóle brzucha, nierzadko o znacznym nasileniu. Współistnieją one ze wzdęciami, nudnościami i wymiotami. (...)
Leczenie raka jelita grubego
Gabriel Wcisło
Wczesne wykrycie raka jelita grubego pozwala na optymalne leczenie operacyjne oraz ewentualne leczenie chemiczne uzupełniające (tzw. adiuwantowe). Niestety, badanie przesiewowe dotyczące poszukiwania raka jelita grubego jest wykonywane tylko u około 30% osób zakwalifikowanych do tej procedury. Dla porównania - w przypadku poszukiwania raka piersi - 71% kobiet powyżej 40. r.ż. ma wykonywaną mammografię, w przypadku badania cytologicznego Papanicoleau w kierunku raka szyjki macicy - 80%. W efekcie połowy chorych na raka jelita grubego nie potrafimy wyleczyć. (...)
Ostre zespoły wieńcowe (cz. 1)
Jakub Drozd
Termin "ostre zespoły wieńcowe" (OZW) został rozpowszechniony pod koniec ubiegłego wieku, a obejmuje 3 podstawowe jednostki chorobowe: niestabilną dusznicę bolesną, zawał serca i niektóre postacie nagłego zgonu sercowego, u podłoży których leży niestabilna blaszka miażdżycowa w tętnicy wieńcowej i tworzący się na niej zakrzep, nagle zmniejszające przepływ krwi. (...)
NAUKA
Postęp czy stagnacja w terapii wirusowych zapaleń wątroby
ISVHLD 2006
Justyna Kowalska
W Paryżu odbyła się jedna z najbardziej prestiżowych, europejskich konferencji hepatologicznych. Przedstawiono ponad 500 oryginalnych prac badawczych, wśród wykładowców znaleźli się wybitni specjaliści oraz pionierzy w dziedzinie terapii wirusowych zapaleń wątroby. Od momentu pionierskiego zastosowania interferonu alfa w terapii HBV, a następnie HCV, trwa nieustanne poszukiwanie bardziej efektywnej i jednocześnie mniej toksycznej formy leczenia przeciwwirusowego. Od tego czasu pojawiły się na rynku pegylowane formy interferonów alfa 2a i 2b, kilka leków z grupy analogów nukleozydowych, coraz głośniej mówi się o rychłej rejestracji będących jeszcze na etapie badań klinicznych inhibitorów proteazy HCV. (...)
Lek dla zakażonych wirusem HIV
J.K.
25 sierpnia firma Merck & Co. (w Polsce pod nazwą MSD) ogłosiła rozpoczęcie programu rozszerzonego dostępu do znajdującego się w III fazie badań klinicznych leku MK-0518. W Polsce ma on być dostępny już za kilka miesięcy. Reprezentuje nową klasę terapeutyczną inhibitorów integrazy, które blokują integrację materiału genetycznego HIV z DNA komórki gospodarza. Specjaliści zajmujący się terapią HIV/AIDS od kilku lat czekają na pojawienie się nowej klasy terapeutycznej na rynku. Wielkim przegranym 2005 r. okazały się inhibitory receptorów chemokinowych - firma GSK wycofała się z rejestracji aplavirocu, a Shering-Plough zapowiedział ograniczenie rejestracji varavirocu dla chorych bez innych opcji terapeutycznych. Ostatni lek z tej grupy - maraviroc - nie został jeszcze zarejestrowany. (...)
MEDUKACJA
Bądź LEPszy w testach
Maria Pokorska-Lis
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
KONFERENCJE
Gorące lato ratowników
Piotr Pochopień
Kończący się sezon urlopowy to czas szczególnie intensywnej pracy ludzi związanych z medycyną ratunkową. Zarazem - podnoszą oni swoje kwalifikacje. W lipcu w Suchej Beskidzkiej rozegrano Mistrzostwa Polski w Ratownictwie Medycznym i Drogowym Podmiotów Tworzących i Wspierających Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy. Na początku września ruszają V Mistrzostwa Polski w Ratownictwie Drogowym i Medycznym. (...)