Spis treściSZ nr 72–75/2006
z 25 września 2006 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2006
WYDARZENIA
Wietrzenie
Aleksandra Gielewska
Cieszy, że nowy prezes NFZ myśli tak sensownie i do tego mówi wprost, co myśli. Może dlatego, że jest lekarzem, nadto z ogromnym doświadczeniem w zarządzaniu opieką zdrowotną. Mniej - politykiem czy urzędnikiem. Dobrze, że energicznie przystąpił do wietrzenia Funduszu. Bo NFZ przypominał już coraz bardziej instytucję, w której zamiast prezesa wytyczającego wizję i strategię rozwoju firmy - decyzje podejmuje rzetelny, ale tylko biegły księgowy. (...)
Ustawowe ratownictwo
Halina Pilonis
Mamy ustawę na miarę naszego kraju, jeszcze biednego, ale z perspektywami - tak wiceminister zdrowia Jarosław Pinkas nazwał uchwaloną przez Sejm 8 września ustawę o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Głosowało za nią 253 posłów, 2 było przeciw, 154 wstrzymało się od głosu. Jeśli Senat ustawę przyjmie, a prezydent podpisze - zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2007 r. (...)
Pierwsze decyzje nowego prezesa
Halina Pilonis
Prezes NFZ Andrzej Sośnierz zmienił zarządzenie swojego poprzednika dotyczące sposobu przekazania środków na wzrost wynagrodzeń. Nowy prezes NFZ wydał zarządzenie, zgodnie z którym pieniądze wyliczone w oparciu o załącznik do ustawy o wzroście wynagrodzeń - będą przekazane na podstawie aneksu do umowy. Za październik NFZ wypłaci te dodatkowe środki do 6 XI, następną ich transzę do 5 XII, pieniądze należne za grudzień trafią do świadczeniodawców do 5 I 2007 r. (...)
Obietnice byłej minister
Halina Pilonis
Ministerstwo Finansów nie chce dochować obietnic składanych przez byłą szefową tego resortu, Zytę Gilowską. Obiecała ona urealnienie od przyszłego roku składki zdrowotnej opłacanej przez budżet państwa, m.in. za bezrobotnych. System zyskałby na tym ok. 1 mld zł. Resort zdrowia zakończył pracę nad "dużą" nowelizacją ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zgodnie z jej zapisami, składka płacona przez budżet państwa za rolników i bezrobotnych ma ulec urealnieniu poprzez zwiększenie podstawy jej naliczania. (...)
W przyszłym roku bez sieci
Halina Pilonis
Jeśli Ministerstwo Zdrowia przygotuje na grudzień projekt ustawy o sieci szpitali publicznych, NFZ - oczywiście - nie zdąży uwzględnić jej zapisów przy kontraktowaniu usług szpitalnych na 2007 r. Minister Zbigniew Religa poinformował, że po 12 grudnia zostanie upubliczniony projekt ustawy dotyczący sieci szpitali. W październiku zobaczy go Rada Ministrów. (...)
Lekarz bez papierosa
Halina Pilonis
Nowelizacja ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych ma rozszerzyć obszary objęte zakazem palenia na wszystkie miejsca publiczne oraz ujednolicić sankcje za jego nieprzestrzeganie. Ograniczając narażenie mieszkańców Polski na dym tytoniowy, będzie też chronić osoby niepalące przed negatywnymi skutkami biernego palenia. (...)
Do szczepień!
Halina Pilonis
Ministerstwo Zdrowia zamierza powierzyć lekarzom obowiązek szczepień ochronnych dzieci i młodzieży. Obecnie przepisy nie wskazują jednoznacznie wykonawcy tej procedury. Lekarze oczywiście podejmą się tego zadania, ale za wynagrodzeniem. (...)
Skarga na czas pracy
MM
Zarząd Krajowy OZZL skierował do Komisji Europejskiej (KE) skargę na nieprzestrzeganie w Polsce unijnych dyrektyw Nr 93/104/WE i 2003/88/WE, dotyczących czasu pracy lekarzy. Treść skargi złożonej przez ZK OZZL, kopię pisma z KE o jej przyjęciu oraz wzór indywidualnej skargi lekarza do KE można znaleźć na stronie internetowej Związku (www.ozzl.org.pl). (...)
W trosce o serce kobiety
Tomasz Kobosz
Rozpoczęła się czwarta edycja Ogólnopolskiej Akcji Profilaktyczno-Diagnostycznej "Servier dla Serca", w tym roku pod hasłem: "Serce Kobiety". Z powodu chorób układu krążenia umiera rocznie 91 tys. Polek. Stanowią one przyczyny aż 55% zgonów kobiet (podczas gdy nowotwory odpowiadają za 22%). (...)
ROZMOWA
Z Andrzejem Sośnierzem, prezesem NFZ, rozmawiają Aleksandra Gielewska i Mariola Marklowska
W swoim pierwszym wywiadzie prasowym, udzielonym naszej gazecie tuż po objęciu stanowiska prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, Andrzej Sośnierz zdradza część planów na bliższą i dalszą przyszłość. Wśród jego wypowiedzi uderzają najbardziej dwie myśli. Pierwsza to rewolucyjny wręcz dla systemu ochrony zdrowia w Polsce zamysł fundamentalnych zmian w zasadach kontraktowania. Druga to refleksja poparta dowodami z życia, że płatnikowi nie opłaca się odnieść pyrrusowego zwycięstwa w postaci obniżenia jednostkowej ceny świadczenia. (...)
FELIETONY
PANOPTICUM
"Nienormalne" godziny pracy
Marek Wójtowicz
W porze nocnej, w dni wolne i świąteczne koszty pracy rosną: w przypadku personelu niższego i średniego koszt pracy wzrasta średnio o 55%, a w przypadku dyżurów personelu wyższego - nawet o 65% w nocy dnia roboczego oraz o 100% w święta i dni wolne. Fakt ten nie jest jednak uwzględniany przez NFZ w formie np. wyższej ceny za usługę wykonaną w piątek o północy lub w niedzielny poranek. (...)
TYLKO FAKTY
Mammobus
Marek Nowicki
W Jarosławiu na Podkarpaciu dzieje się coś, co się nie mieści w głowie. Miejscowi lekarze od 3 lat nie godzą się na przyjazd do miasta... mammobusu, który w ramach badań przesiewowych może zaoferować kobietom bezpłatne (finansowane przez NFZ) mammografię i cytologię. Uważają go za konkurencję, która psuje im rynek. W zeszłym roku dyrekcja Centrum Opieki Medycznej w Jarosławiu w oficjalnym piśmie skierowanym do starosty jarosławskiego oświadczyła, że przyjazd mammobusu nie jest konieczny. (...)
Z PAMIĘTNIKA WIEJSKIEJ LEKARKI
Czarne porzeczki
Janina Banachowska
Goście z Krakowa postanowili więc te porzeczki pozbierać. Do ostatniej. Gaździna dała wiadro, zabrali się do roboty. A że było upalnie, gość zdjął koszulę i tak poszedł do zbierania. Wkrótce mieli pełne wiadro, pożyczyli drugie. Porzeczki rosły na niewielkim brzysku. Rosły tam też pokrzywy, ścięte, choć niezupełnie. Gość stanął nierówno czy też się poślizgnął, dość, że gołymi plecami przejechał spory kawałek po tych pokrzywach. A że był uczulony, nie tylko wyskoczyły mu bąble, ale zaczął puchnąć. (...)
NA DWA GŁOSY
Zniesienie zasady obowiązkowej przynależności do izb lekarskich
Bolesław Piecha / Andrzej Włodarczyk
Ministerstwo Zdrowia rozważa zniesienie zasady obowiązkowej przynależności do izb lekarskich. Wypowiadali się już na ten temat publicznie szefowie resortu: minister Zbigniew Religa i sekretarz stanu Bolesław Piecha. (...)
O TYM SIĘ MÓWI
Polityka i urzędowanie
Halina Pilonis
- Największą moją porażką jest to, że nie udało się obronić NFZ przed polityką - powiedział odwołany ze stanowiska szefa Funduszu Jerzy Miller. Dziś w 2-letniej działalności byłego prezesa opozycja widzi głównie sukcesy, koalicja - raczej błędy. Były prezes NFZ żegnając się z dziennikarzami mówił, że odchodzi w poczuciu sukcesu. Za sukces uznał m.in. fakt, że NFZ nie jest zadłużony, a swoje zobowiązania finansowe reguluje w terminach. (...)
ZARZĄDZANIE
Dlaczego wdrożyliśmy BSC?
Wojciech Fronckiewicz
BSC jest świetną metodą komunikacji. Dzięki niej jeszcze w trakcie projektu udało się nam podnieść świadomość strategii firmy w całej kadrze kierowniczej na wszystkich poziomach. BSC dostarczyło kierownikom namacalnych praktycznych dowodów, że firma jest organizmem naczyń połączonych. Uzyskaliśmy też dużo większą wiedzę o naszej organizacji. Bez wątpienia, BSC było krokiem milowym w tzw. miękkich obszarach zarządzania. "Niemierzalny" wcześniej kapitał intelektualny - dziś w znaczącym stopniu podlega obiektywnej ocenie. (...)
Konkurs niepiękności
Barbara Misińska
Są wśród teoretyków organizacji ochrony zdrowia (praktyków zresztą też) osoby uważające konkursy ofert ogłaszane przez NFZ za rodzaj konkursu piękności. Dla mnie to raczej ubieganie się o pierwszeństwo w dostępie do środków publicznych, gwarantujących bezpieczeństwo zdrowotne obywateli Polski. W kontekście tematu równości i nierówności publicznych i prywatnych placówek opieki zdrowotnej - konkurs ofert nie powinien być niemal brany pod uwagę: zgodnie z ustawowym zapisem ofertę składa podmiot, którym jest - między innymi - zakład opieki zdrowotnej wykonujący zadania określone w jego statucie. (...)
RAPORT
Przed totalną prywatyzacją
Tomasz Sienkiewicz
Opinię publiczną zelektryzowały w sierpniu doniesienia o epidemicznym zakażeniu wirusem HCV w stacji dializ w Ostrowie Wielkopolskim. Prowadzona przez firmę Międzynarodowe Centra Dializ Euromedic (właściciel 17 stacji dializ w Polsce) ostrowska stacja jest jedną z najnowszych i najnowocześniejszych w kraju - otwarto ją zaledwie 7 miesięcy przed dramatem, jaki się w niej rozegrał. (...)
Sekta w centrum dializ?
Konrad Pszczołowski
Przed nami rok akademicki, trzeba będzie dyskutować ze studentami zdrowia publicznego bieżące wydarzenia w systemie opieki zdrowotnej. Raport Tomasza Sienkiewicza szczegółowo opisuje tzw. sprawę ostrowiecką. Pozostaje pytanie: dlaczego do niej doszło? Czy wszystkiemu winien bałagan i brak wyobraźni? W mediach sugerowano nawet działanie jakiejś sekty... (...)
PUNKTY WIDZENIA
Kot do łowienia myszy
Henryk Siciński
Stan organizacyjny lecznictwa podstawowego jest obrazem katastrofy. Następuje konsekwentny powrót do "modelu spychoterapii" znanego z dekady degrengolady systemu lekarza rejonowego w latach 80. ubiegłego wieku. Oczywiście, jak zwykle, są wyjątki. (...)
Z DROGI...
Kredyt
Andrzej Musiałowicz
Atutem nowego prezesa jest bez wątpienia doświadczenie w pracy w polskim systemie opieki zdrowotnej i sukcesy na tym polu. Dla mnie, bodaj najważniejszym atutem, jest fakt, że nowy prezes jest zwolennikiem systemu ubezpieczeniowego. Dodając do tych przekonań możliwość dotarcia z argumentami do zaplecza politycznego rządu, pojawia się nadzieja, że nie będziemy jednak zmierzać do demontażu tego, co z trudem budujemy od 1999 roku. Stąd mój kredyt zaufania dla Kolegi z łamów tej gazety, z którym nie zawsze się zgadzałem, ale którego podziwiałem i ceniłem za skuteczność i wytrwałość. (...)
OKIEM DYREKTORA
Sukces?
Janusz Atłachowicz
Zdrowie to też sprawa polityczna. Kiedy w 1999 r. wchodziła w życie reforma systemu, za sukces uważano to, że udało się "wyciągnąć" z budżetu państwa, spod władzy polityków, pieniądze na finansowanie ochrony zdrowia. Po ustaleniu poziomu składki, polityka miała mieć zakaz wstępu do zdrowia. Szybko się okazało, że to niemożliwe. Ledwo kasy chorych trochę okrzepły, już politycy wykreślili z ustawy zapis o konkurencji między nimi. Potem nastąpiła błyskawiczna centralizacja pod egidą jedynego słusznego płatnika, tj. NFZ. (...)
PRAWO
Import równoległy produktów leczniczych (4)
Bożena Ciosek
Na tle stosowania art. 82 powstało wiele kontrowersji. Orzecznictwo ETS ewoluowało. Ograniczenie czy odmowa dostaw zasadniczo zawsze stanowiły nadużycie. Niedawne rozstrzygnięcie w sprawie IMS Health niezwykle złagodziło tak rygorystyczne podejście. ETS uznał bowiem, że dominant może być zobowiązany do dokonywania dostaw jedynie w wyjątkowych okolicznościach. Na tym tle sprawa Glaxo wydaje się wyjątkowo interesująca, a rozstrzygnięcie ETS oczekiwane w niezwykłym napięciu przez cały przemysł farmaceutyczny. (...)
Odszkodowawcza "matrioszka"
Krzysztof Maśliński
Rzekome i realne błędy lekarskie to temat budzący gorące emocje, często obecny w mediach. Obok informacji o toczących się śledztwach i zagrożeniu surowymi karami słyszymy także o poważnych sumach, żądanych od sprawców przez pokrzywdzonych pacjentów. I choć podstawowym trybem dochodzenia roszczeń z tego tytułu jest osobny proces cywilny, warto przyjrzeć się temu zagadnieniu, zwłaszcza kwestii, czy istnieje możliwość ich zaspokojenia w ramach postępowania karnego. (...)
TECHNOLOGIE
Bezbolesne iniekcje?
Witold Ponikło
W technologii iniekcji bezigłowej wyeliminowane zostało naruszenie ciągłości skóry. Strzykawka bezigłowa zakończona jest otworem o średnicy wyrażanej w mikronach. Otwór przykładany jest z niewielkim naciskiem do powierzchni skóry, a strzykawka uruchamiana przyciskiem. Uwalnia to dwutlenek węgla z zasobnika lub wyzwala ściśniętą sprężynę, co powoduje szybkie przesunięcie tłoka. Szybkość wypływu płynu z otworu strzykawki wynosi około 800 km/h, co - przy zachowaniu szczelności pomiędzy skórą a krawędziami otworu strzykawki - jest wystarczające, by płyn przeniknął przez skórę. (...)
KLINIKA
Preparaty złożone w terapii nadciśnienia tętniczego
Aleksander Prejbisz, Andrzej Januszewicz
W ostatnich latach w Europie i Stanach Zjednoczonych wzrasta dostępność i częstość stosowania preparatów będących połączeniem małych dawek leków hipotensyjnych, które mogą być wykorzystane jako leki pierwszego rzutu w terapii NT. Uważa się bowiem, że ze względu na wieloczynnikową patogenezę nadciśnienia pierwotnego uzasadniona jest farmakologiczna ingerencja w 2 różne układy regulujące wysokość ciśnienia tętniczego. Korzyści wynikające z tego sposobu leczenia NT podkreślił po raz pierwszy amerykański VI Raport JNC opublikowany w 1997 r. (...)
Diagnostyka i leczenie osteoporozy
Roman S. Lorenc
Aktualnie przyjęta definicja osteoporozy określa ją jako proces prowadzący do obniżenia odporności mechanicznej kości, którego skutkiem, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, jest narastająca wraz z wiekiem podatność na złamania. W diagnostyce osteoporozy przedmiotem analizy jest ocena potencjalnego ryzyka złamań. Z kolei celem leczenia jest zwiększenie odporności mechanicznej kości, obniżenie jej łamliwości i zapobieganie złamaniom. (...)
Zjawisko apoptozy w układowych chorobach tkanki łącznej
Magdalena Szmyrka-Kaczmarek
Apoptoza, czyli zaprogramowana śmierć komórki, to aktywny proces autodestrukcji komórki. Zjawisko utrwalone zostało w procesie ewolucji. Apoptoza zachodzi w licznych procesach fizjologicznych i podlega regulacji przez wiele czynników. Charakteryzuje ją określona sekwencja zmian morfologicznych, do których należy kurczenie się cytoplazmy, zagęszczenie chromatyny i rozpad jądra komórkowego z rozszczepieniem DNA przez endonukleazy. W procesie tym długo zachowana jest ciągłość błony komórkowej, która ulega pofałdowaniu i wytwarza pęcherzyki zawierające nienaruszone organella i fragmenty jądra komórkowego. (...)
NAUKA
Rimonabant ułatwia odchudzanie
Kinga Tomaszewska
Rimonabant jest selektywnym blokerem ośrodkowych i obwodowych receptorów kannabinoidowych CB1. Istnieją doniesienia, że zastosowanie tego leku może wspomagać odchudzanie, a także poprawiać profil metaboliczny poprzez zwiększanie stężenia frakcji HDL cholesterolu. (...)
MEDUKACJA
Bądź LEPszy w testach
Paweł Własienko
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
KONFERENCJE
AIDS: Toronto 2006
Pora wypełnić obietnice
Odbywający się co dwa lata światowy zjazd International AIDS Society (IAS) to nie konferencja naukowa, lecz spotkanie wszystkich, którzy zajmują się problemem HIV/AIDS na świecie: pacjentów, wolontariuszy, lekarzy i pielęgniarek, przedstawicieli organizacji rządowych i pozarządowych, WHO, ONZ, Banku Światowego, polityków i gwiazd filmowych. W sumie - 26 tys. uczestników ze 170 krajów, bacznie obserwowanych przez ponad 3 tys. dziennikarzy. (...)
Prawie od nowa
SIEL
W jakim kierunku ma zmierzać naprawa systemu, czy procedury wysokospecjalistyczne powinny być opłacane z budżetu centralnego, czy są szanse, by sukcesem zakończyły się prace nad standardami zatrudnienia i powszechnymi zasadami wynagradzania w służbie zdrowia? To tylko niektóre z pytań, na jakie próbowali odpowiedzieć uczestnicy ogólnopolskiej konferencji zorganizowanej przez Regionalny Sekretariat Ochrony Zdrowia NSZZ ,,Solidarność" w Wielkopolsce. (...)
Stop rakowi skóry
MM
Dermoskopii - nowej metodzie diagnostycznej stosowanej w dermatologii - poświęcona była międzynarodowa konferencja połączona z kursem, zorganizowana (7-9 września) przez Klinikę Dermatologii CSK MSWiA w Warszawie przy współpracy z Fundacją Przyjazne Środowisko - Zdrowa Skóra. Wzięło w niej udział ok. 180 dermatologów z 20 krajów. Obecni byli m.in. prof. Peter Foyer, prezes International Dermoscopy Society (Międzynarodowego Towarzystwa Dermoskopowego, skupiającego ponad 2 tys. członków), prof. Giuseppe Argenziano z Kliniki Dermatologii Uniwersytetu Medycznego w Neapolu, prof. Iris Zalaudek z Kliniki Dermatologicznej Uniwersytetu Medycznego w Graz. (...)
TWOJA BIBLIOTEKA
Tari A. King, Patrick I. Borgen
Atlas chirurgii piersi
Praktyczny przewodnik po procedurach chirurgicznych stosowanych w leczeniu chorych na raka piersi powstał dzięki współpracy specjalistów z jednego z czołowych ośrodków onkologicznych na świecie - Memorial Sloan-Kettering Cancer Center w Nowym Jorku. Atlas uwzględnia najnowsze osiągnięcia w zakresie biopsji węzła wartowniczego, obejmuje wiele udoskonaleń klasycznych metod usuwania zmian oraz rekonstrukcji piersi. Każda procedura jest w pełni, krok po kroku, opisana i przedstawiona na kolorowych fotografiach. (...)
Helen Brough, Rola Alkurdi, Ram Nataraja, Ajenthan Surendranathan
Pediatria błyskawicznie
Publikacja przedstawia 150 jednostek chorobowych ze wszystkich dziedzin pediatrii. Każda z nich opisana jest według określonego schematu: definicja, etiologia, związek z innymi chorobami i czynnikami ryzyka, epidemiologia, badanie podmiotowe i przedmiotowe, patologia i patofizjologia, badania dodatkowe, postępowanie, powikłania i rokowanie. Ujednolicona, syntetyczna i przystępna forma prezentowania zagadnień sprawia, że książka powinna okazać się szczególnie przydatna dla lekarzy podczas dyżuru. Z pewnością zainteresuje też studentów medycyny. (...)
Mechthild Hoehl
Będę badany, ale jak? Objaśniamy dzieciom badania
Ta niezwykła książka lekarska jest przeznaczona dla... dzieci w wieku od 3 do 6 lat. W przystępny sposób opisano w niej najczęstsze badania wykonywane u lekarza pediatry lub w szpitalu dziecięcym: od momentu przyjęcia małego pacjenta w gabinecie lub szpitalnej izbie przyjęć aż do operacji. Czy chcesz pomóc swoim małym pacjentom, aby nabrały zaufania i przezwyciężyły strach przed szpitalem? Czy chcesz im wyjaśnić, na czym polegają najważniejsze badania? Czy chcesz, aby w formie zabawy zapoznały się z tym, co je czeka w przychodni lub szpitalu? (...)