Spis treściSZ nr 96–100/2006
z 18 grudnia 2006 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2006
WYDARZENIA
Wigilijna kaczka
Aleksandra Gielewska
W domu pachniało niby przedświątecznie, ale nastrój był minorowy, żałobno-wojenny. Tata od rana nasłuchiwał Wolnej Europy, mama szykowała wieczerzę wigilijną, lecz wszystko leciało jej z rąk. - Do więzionych i internowanych jadą rodziny z paczkami - sprawozdawał ojciec. - Pozwolą nam pójść dzisiaj na pasterkę. No i będziemy przy stole razem, jak zawsze - pocieszał. Mama popłakiwała, ja starałam się być twarda. Wigilia 1981 r. Co wtedy czułam, robiłam, mówiłam? Czy była choinka? Kto ją ubierał? Nie pamiętam. Niezatarte pozostały tylko chwile z tamtego przedpołudnia. (...)
Długi zmalały, ale dynamika zadłużenia znów rośnie
Halina Pilonis
MZ planuje kolejną nowelizację ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji zozów. Do wykorzystania pozostało bowiem 400 mln zł. Resort zdrowia przedstawił posłom kolejne sprawozdanie z realizacji ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji zozów. Roszczenia pracownicze z tytułu ustawy 203 (według stanu na 31 lipca br.) są już zaspokojone w 94% i zdaniem MZ, ustawa w tym względzie spełniła swoje zadanie. Spadło również globalne zadłużenie spzozów. Ich zobowiązania wymagalne na 30 czerwca br. wynosiły 4 344,8 mln zł, z czego około 40% stanowiły zobowiązania publicznoprawne, prawie 19% - wobec dostawców leków i materiałów medycznych, 8% z tytułu zakupu usług obcych oraz 5% - zobowiązania wobec pracowników. (...)
Korzyść obopólna
Halina Kleszcz
Nowoczesna pracownia endoskopii w Szpitalu Bonifratrów w Krakowie, wyposażona w wysokiej klasy sprzęt specjalistyczny (wideokolonoskop i wideogastroskopy) do diagnostyki i terapii schorzeń układu pokarmowego, została uruchomiona za pomocą środków UE z programu ZPORR. Przybyły też nowe gabinety Wojewódzkiej Poradni Chorób Naczyń (około 25 tys. porad rocznie) w budynku naprzeciw szpitala. Decyzja o ich otwarciu została podyktowana potrzebami pacjentów i długim oczekiwaniem na wizytę. (...)
Centrum czynnościowego obrazowania mózgu
MM
Przy Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach powstaje Środowiskowe Centrum Obrazowania Czynnościowego - ośrodek badań nad funkcjonowaniem centralnego układu nerwowego. Jego najważniejszym zadaniem ma być integracja działalności naukowej, klinicznej i szkoleniowej w zakresie nowoczesnych metod obrazowania. Wyposażony w aparaturę najnowszej generacji do badań metodą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) o indukcji pola głównego 3T ma szanse stać się jednym z najważniejszych ośrodków tego typu na świecie. Rozpoczęcie działalności Centrum zaplanowano na połowę przyszłego roku. (...)
Kolejny rok obfitości w Funduszu
Halina Pilonis
Prezes NFZ Andrzej Sośnierz wystąpił do Rady Funduszu o wprowadzenie zmiany w tegorocznym planie finansowym i przekazanie jeszcze w tym roku oddziałom wojewódzkim nadwyżki w wysokości 269 mln zł na świadczenia zdrowotne. Nadwyżka powstała dzięki większemu niż zakładano wzrostowi gospodarczemu. Szefowie oddziałów NFZ przy każdej okazji podkreślają, że w przyszłym roku będą działać w gorszych warunkach finansowych niż dotąd. Szacują, że wpływy z przyszłorocznych składek pozwolą na wzrost nakładów na świadczenia zdrowotne jedynie o 3,3%, co oznacza dwukrotnie mniejszy przyrost niż w ostatnich latach. (...)
Chcą rad i kontraktów
Jolanta Sielska
Lekarze zrzeszeni w Wojskowej Izbie Lekarskiej zwrócą się do Ministra Obrony Narodowej o wprowadzenie rad społecznych w samodzielnych publicznych zozach, których organem założycielskim jest MON. - Rady społeczne dbają o rozwój zakładu, a jednocześnie kontrolują zarządy szpitali, trudno więc przecenić ich funkcję. Kompetencje rad precyzuje ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, ale nie ma o nich mowy w rozporządzeniach MON. Zależy nam na uzupełnieniu tej luki - mówi Konrad Zygmunt Maćkowiak, wiceprzewodniczący Wojskowej Izby Lekarskiej, skupiającej 4 tys. lekarzy. (...)
Doskwiera brak koszyka
Grażyna Mickiewicz
"Nie ma polityki lekowej - nie ma polityki zdrowotnej" - takie stanowisko opozycji zaprezentowała posłanka Beata Małecka-Libera (PO) 6 grudnia na posiedzeniu Sejmowej Komisji Zdrowia poświęconej założeniom polityki lekowej i produkcji farmaceutycznej w Polsce. Opozycja krytykuje przede wszystkim brak standardów terapeutycznych i koszyka świadczeń gwarantowanych. Strona rządowa po stronie sukcesów wymienia z kolei prace nad nowelizacją ustaw, w tym Prawa farmaceutycznego, zmiany w systemie refundacji leków, a przede wszystkim - wdrażanie systemu monitorowania ordynacji lekarskiej, bo to racjonalizacja tego systemu oraz jego transparentność mają być drogą realizacji polityki lekowej rządu. (...)
Szansa na szybszą diagnozę
Jolanta Sielska
Archiwizację badań obrazowych i radiologicznych, a także cyfrową bibliotekę medyczną zamierzają uruchomić twórcy portalu Telemedycyna Wielkopolska. W prace nad portalem, który działając pilotowo już dziś umożliwia ścisłą współpracę kilku szpitali w zakresie chirurgii urazowej, zaangażowały się Akademia Medyczna, Poznańskie Centrum Superkomputerowo Sieciowe i Politechnika Poznańska. W przyszłości, w dużej mierze dzięki funduszom europejskim, portal ma połączyć w sieć poznańskie szpitale, a także wszystkie szpitale z terenu województwa wielkopolskiego. (...)
15-lecie samorządu
Grażyna Mickiewicz
Godnej pracy i godziwej płacy, dobrej współpracy na rzecz rozwoju zawodu, podziękowania za troskę o respektowanie praw pacjenta - życzenia i gratulacje płynęły strumieniem podczas uroczystego spotkania z okazji 15-lecia samorządu pielęgniarek i położnych 5 grudnia w Warszawie. Prezes NRPiP Elżbieta Buczkowska przypomniała najważniejsze wydarzenia z życia samorządu, od powołania Grupy Inicjatywnej, przez Ogólnopolski Zjazd Pielęgniarek i Położnych, prace nad projektem i uchwalenie Ustawy o zawodzie pielęgniarki i położnej (1991 r.) oraz Kodeksu etyki zawodowej (2003 r.). (...)
35-lecie kardiologii
BC
Wyjątkowo uroczyste były obchody 35-lecia Oddziału Kardiologicznego w WSZ w Szczecinie oraz jubileuszu pracy jego szefa dr. n. med. Michała Kurowskiego. Na Zamku Książąt Pomorskich odbyła się wystawna gala i bankiet z udziałem kilkuset osób, elity szczecińskiej medycyny, zwłaszcza kardiologii i kardiochirurgii. Laudacjom, nagrodom, wspomnieniom najbardziej zasłużonych nie było końca. Historię oddziału i jego personelu przypomniały film dokumentalny i wystawa fotografii. (...)
RAPORT
112 zgłoś się!
Katarzyna Strzałkowska, Marcin Mikos, Ewa Krupczyńska, Ewa Dziedzic, Beata Alukiewicz, Jolanta Gromadzka-Anzelewicz
1 stycznia 2007 r. wchodzi w życie ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Wprowadzane nią zmiany będą następować stopniowo; np. do końca przyszłego roku mogą obowiązywać wszystkie "stare" rozporządzenia do ustawy z 2001 r., jeżeli wcześniej minister zdrowia nie podpisze nowych . Szpitalne oddziały ratunkowe mają 5 lat na dostosowanie się do wymogów nowej ustawy, a zespoły ratownictwa medycznego i centra powiadamiania ratunkowego - 4 lata. Ciekawostką jest to, że aż do końca 2020 r. będą funkcjonować tzw. lekarze systemu. (...)
Dużo pracy, a personelu jak na lekarstwo
Anna Wiktorowicz
Ciechanów jest stolicą powiatu liczącego 100 tys. mieszkańców. Działający tu Specjalistyczny Szpital Wojewódzki ma ok. 800 łóżek. SOR ulokowano tu w tej części szpitala, w której wcześniej znajdowały się poradnie specjalistyczne. Właściwie to długi korytarz podzielony na boksy z 5 łóżkami, z czego 2 są intensywnego nadzoru. Nie jest więc zbudowany zgodnie z założeniami MZ, czeka go modernizacja. Pieniądze na stworzenie SOR-u wystarczyły natomiast na nowoczesny sprzęt, który służy całemu szpitalowi. (...)
Najważniejsze już jest
Z prof. Jerzym Karskim, konsultantem krajowym ds. ratownictwa medycznego rozmawia Ewa Dziedzic. (...)
Okiem eksperta
Konrad Pszczołowski
W połowie grudnia upływa termin zgłaszania uwag do projektów rozporządzeń do nowej ustawy o ratownictwie. Dołączam do grona komentatorów tych projektów. (...)
FELIETONY
Silva rerum
Andrzej Sośnierz
Jeśli komuś się wydawało, że przekazując pieniądze na podwyżki płac pozyska dozgonną - a jeśli nie dozgonną, to przynajmniej długookresową - wdzięczność obdarowanego ludu, to trzeba stwierdzić, że się niestety pomylił. Obdarowani pieniądze przyjmują, nawet z radością, po czym już po chwili oświadczają, że i tak brakuje im nadal na godziwe życie. Każda taka globalna regulacja siłą rzeczy rodzi kolejne kłopoty. (...)
PANOPTICUM
Vigilare
Marek Wójtowicz
Wigilia (łac. Vigilare - czuwać, nie spać) to w polskiej tradycji wieczór w gronie rodzinnym, z dwunastoma - na cześć 12 apostołów - postnymi potrawami, rozpoczynający się z pierwszą gwiazdką na niebie symbolizującą gwiazdę betlejemską. Wigilijne, datujące się na IV wiek n.e. dzielenie się chlebem stopniowo zastąpiono dzieleniem się opłatkiem. Nazwa "opłatek" pochodzi z łacińskiego "oblatum", czyli dar ofiarny.Nie lubię, gdy mówi się, że w wigilię "łamiemy się" opłatkiem, bo nie jest to dobre słowo. (...)
TYLKO FAKTY
Wejścia
Marek Nowicki
Dobrze jest mieć wejścia w służbie zdrowia. To znaczy znać dyrektora szpitala, ordynatora lub przynajmniej lekarza z jakiegoś oddziału. Najlepiej być oczywiście jednym z nich. Albo kimś z ich rodziny. Pozycja pielęgniarki lub salowej też może wystarczyć. Liczy się wiedza - do kogo uderzyć. Można też zajmować jakąś pozycję zawodową, która pozwoli bezbolesne wejście do systemu załatwić bez znajomości. I pieniędzy. Po prostu się dzwoni i mówi, kim się jest. (...)
NA DWA GŁOSY
Współpłacenie
Marek Balicki / Anna Gręziak
Czy wprowadzić w Polsce współpłacenie pacjentów za świadczenia udzielane w publicznych zakładach opieki zdrowotnej? A jeśli tak, to kiedy? (...)
LUDZIE I MEDYCYNA
Tajemnice medycyny
Święta Bożego Narodzenia to okres szczególny. Mamy trochę czasu dla siebie i rodziny, chwilę na zaległe sprawy czy lektury. Nierzadko stawiamy też sobie wtedy niecodzienne pytania. "Służba Zdrowia" zapytała o tajemnice medycyny. (...)
ROZMOWA
Z wiceministrem zdrowia Bolesławem Piechą rozmawiają Aleksandra Gielewska i Mariola Marklowska
Potrzeba nam optymizmu i refleksji
Uchodzi Pan za przeciwnika wolnego rynku w ochronie zdrowia. W programie PiS-u "Odpowiedzialność państwa za zdrowie Polaków", którego jest Pan współautorem, wśród priorytetów wymieniono nawet likwidację Narodowego Funduszu Zdrowia - "systemu korupcjogennego, niewydolnego i niesterowalnego". NFZ nadal Panu przeszkadza? (...)
PRAWO
Z Corhydronem w tle
Krzysztof Maśliński
Głośnym echem odbiła się w całej Polsce afera "corhydronowa". Wśród pojawiających się, różnych komentarzy zdarzały się również anonimowe głosy lekarzy sugerujące, iż przypadki niepokojącego działania leków pochodzących z feralnej partii dostrzegano już wcześniej. Nie łączono ich jednak z podaniem corhydronu i w związku z tym nikogo nie zaalarmowano o tych zdarzeniach. (...)
KLINIKA
PSYCHIATRIA
ADHD u dorosłych
Małgorzata Dąbkowska
ADHD jest częstym zaburzeniem u dorosłych (dotyczy od 1 do 6% populacji), jednak nie doczekało się dotąd w Polsce szczegółowego opracowania. Objawy w postaci nadruchliwości i impulsywności częściowo ustępują z wiekiem, natomiast deficyt uwagi w większości pozostaje. (...) ADHD u dorosłych nie zawsze ma jedynie negatywny aspekt. Osoby te należą do szczególnie kreatywnych. Znani są wybitni wynalazcy, artyści i politycy, którzy pomimo, a może właśnie dzięki cechom ADHD wnieśli trwały wkład w rozwój cywilizacji. (...)
INTERNA
Wielotorbielowate zwyr odnienie nerek
Andrzej Steciwko
Wielotorbielowate zwyrodnienie nerek jest chorobą dziedziczną (uwarunkowaną genetycznie), charakteryzującą się występowaniem różnej wielkości torbieli, najczęściej w obu nerkach chorego. Cechą charakterystyczną schorzenia jest także występowanie torbieli w innych narządach (wątrobie, trzustce, czasem śledzionie) oraz tętniaków naczyń podstawy mózgu. Częstość jego występowania w populacji USA wynosi od 0,1 do 0,5%. Przyczyną choroby jest mutacja jednego z genów kodujących policystyny. Choroba nie rozwija się jednakowo szybko u wszystkich pacjentów. (...)
KARDIOLOGIA
Zapalne choroby serca (1)
Tomasz Zapolski
Serce zbudowane jest z trzech warstw: wewnętrznej, zwanej endocardium, środkowej - myocardium oraz zewnętrznej, czyli pericardium. Zaopatrzenie w niezbędne do funkcjonowania substancje zapewniają sercu tętnice i żyły serca. Każdy z wymienionych elementów serca może być miejscem procesów zapalnych. Zapalenia tkanek serca mogą mieć charakter infekcyjny, wywołany przez drobnoustroje chorobotwórcze, bądź też mogą się toczyć na podłożu niezależnych od infekcji procesów zapalnych, związanych z odczynami immunologicznymi miejscowymi lub ogólnoustrojowymi. (...)
ONKOLOGIA
Brachyterapia
Agata Rembielak, Brygida Białas
Brachyterapia (curieterapia, terapia kontaktowa) polega na bezpośrednim napromienianiu komórek nowotworowych poprzez umieszczenie źródła promieniotwórczego w guzie (brachyterapia śródtkankowa) lub w bezpośrednim jego sąsiedztwie (brachyterapia wewnątrzjamowa i wewnątrzprzewodowa). Dzięki takiemu umieszczeniu źródła, dawka promieniowania w tkance nowotworowej jest jednorodna i odpowiednio wysoka, natomiast gwałtownie spada poza obszarem napromienianym, minimalizując ryzyko powikłań popromiennych w zdrowych tkankach. (...)
NAUKA
Zatruci tlenkiem węgla zbyt rzadko trafiają do komory tlenowej
PAP, tk
W samym tylko województwie śląskim około 1300 osób rocznie zatruwa się tlenkiem węgla, z czego 450 umiera. Najskuteczniejszą metodą ich leczenia jest terapia tlenem w komorze hiperbarycznej. Niestety, z możliwości tej korzysta zaledwie kilku pacjentów rocznie. Komorami hiperbarycznymi (w tym najnowocześniejszą w Polsce komorą wieloosobową) dysponuje Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich. Wykorzystuje się je przede wszystkim do leczenia oparzeń, ale mają też szersze zastosowanie, głównie w terapii ran przewlekłych. Jednym z możliwych zastosowań jest też leczenie zatruć CO. (...)
MEDUKACJA
Bądź LEPszy w testach
Piotr Domagała
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
KONFERENCJE
VIII Zjazd Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy w Łańsku
Nie najgorszy finał?
Ryszard Kijak
Nie da się zaprzeczyć, że do podjęcia przez Sejm decyzji o podwyższeniu wynagrodzeń wszystkim pracownikom ochrony zdrowia przyczynił się w ogromnej mierze OZZL. Szczególną rolę odegrały tu strajki lekarzy, które na początku tego roku objęły wiele szpitali w Polsce. Nazwiska ich przywódców, jak: Szramik, Niwiński, Zimny, Spustek, stały się znane w Polsce. Podwyżka satysfakcjonuje jednak niewielu, gdyż po pierwsze powstała z pieniędzy wyjętych z systemu, a nie spoza niego, po drugie jest zbyt niska, a po trzecie - została rozdzielona procentowo, przez co ci, którzy zarabiają mało, dostali niewiele, a ci, którzy zarabiają dużo - otrzymali znacznie więcej. (...)
Konferencja Polskiego Stowarzyszenia Dyrektorów Szpitali w Krakowie
Kto do sieci?
Marcin Mikos
Tuż po wyborach samorządowych, przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia zaprezentowali publicznie założenia programu tworzenia sieci szpitali publicznych. Projekt ten został również przedstawiony ponad 400 uczestnikom zjazdu Polskiego Stowarzyszenia Dyrektorów Szpitali, zorganizowanego w Krakowie pod patronatem "SZ". (...)
Jestem blisko, czyli wolontariat w szpitalu
Grażyna Mickiewicz
Wolontariat w szpitalu kojarzył się jeszcze w latach 70. z bezpłatnym stażem lekarza zdobywającego praktykę, a z czasem i upragniony etat. Wolontariusz był zaś praktykantem pracującym bez wynagrodzenia w celu zaznajomienia się z zawodem. Pierwszą organizacją pozarządową rozwijającą w Polsce ideę wolontariatu było utworzone w 1993 r. Stowarzyszenie Centrum Wolontariatu, działające obecnie poprzez sieć 14 lokalnych centrów. Wolontariat, według definicji Centrum, to "dobrowolna, świadoma, bezpłatna działalność na rzecz innych, wykraczająca poza związki koleżeńsko-przyjacielsko-rodzinne". (...)
II Międzynarodowy Kongres Kolposkopii w Krakowie
Przepustka do UE
Halina Kleszcz
Uczniowie i następcy prof. Jana Madeja, autora monografii poświęconej kolposkopii, światowego eksperta w tej dziedzinie, uważają badanie ginekologiczne za niepełne bez obejrzenia kolposkopem szyjki macicy. Kraków jest kolebką polskiej kolposkopii i krajowym centrum edukacyjnym w tej dziedzinie. Pierwszy kolposkop w jednej z wiodących klinik kolposkopii w Wielkiej Brytanii, dziś już eksponat muzealny, pochodził z Polskich Zakładów Optycznych w Warszawie. Na 4 tys. brytyjskich ginekologów połowa posiada uprawnienia kolposkopisty. (...)
TWOJA BIBLIOTEKA
Tadeusz Gaździk
Zespolenia śródszpikowe
Zespolenie śródszpikowe w leczeniu złamań jest metodą szczególnie przydatną u chorych z mnogimi obrażeniami ciała. W książce przedstawiono bogate doświadczenie polskich i zagranicznych specjalistów w stosowaniu tej terapii, omówiono kierunki jej rozwoju. W opinii autorów stosowanie szczegółowo opisanych zasad właściwego zaopatrywania złamań może się przyczynić nie tylko do poprawy wyników leczenia, ale i optymalizacji jego kosztów u chorych po urazach. (...)
Gillian McKeith
Program doskonałego zdrowia
Ta bogato ilustrowana apetycznymi zdjęciami warzyw i owoców książka jest kontynuacją i rozwinięciem dwóch poprzednich pozycji autorstwa dr Gillian McKeith, szkockiej dietetyczki zajmującej się tzw. żywieniem holistycznym: "Jesteś tym, co jesz" i "Jesteś tym, co jesz - książka kucharska". Dieta przedstawiona w książce pomaga, zdaniem autorki, nie tylko osiągnąć szczupłą sylwetkę, ale i zachować ją do końca życia. Wszystko, co trzeba zrobić, to postępować ściśle wg "programu doskonałego zdrowia". (...)
Rosemarie Portmann
ADHD - nadpobudliwość psychoruchowa - istota zagadnienia
W książce zawarto rzetelny przegląd informacji na temat ADHD i nadpobudliwości psychoruchowej. Autorka podjęła się próby odpowiedzi na pytania, które często padają w kontekście ADHD: Czy zaburzenie to można jednoznacznie zdiagnozować w szkole, czy też konieczna jest wizyta u lekarza? Czy istnieją możliwości skutecznego leczenia ADHD? Co już udowodniono, a co pozostaje w sferze hipotez? Problem nadpobudliwości psychoruchowej został przedstawiony w sposób jasny i zrozumiały. (...)
TEKST SPONSOROWANY
Automatyczne defibrylatory zewnętrzne Philips HeartStart
Gdy liczy się każda sekunda
Proste w obsłudze automatyczne defibrylatory zewnętrzne (AED) przeznaczone są do stosowania przez osoby, których nie przeszkolono w obsłudze klasycznych defibrylatorów. Defibrylator AED sam interpretuje rytm serca i odpowiednio dobiera czas oraz moc impulsu elektrycznego. Urządzenie prowadzi ratownika przez cały proces resuscytacji za pomocą jasnych poleceń głosowych. Podpowiadają one nie tylko, jak podłączyć i obsługiwać defibrylator, ale także utrzymać właściwy rytm masażu serca i sztucznego oddychania, a nawet przypominają o potrzebie... wezwania karetki. (...)