Spis treściSZ nr 89–92/2007
z 26 listopada 2007 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2007
O TYM SIĘ MÓWI
Marek Wójtowicz
"Niezbędność" całodobowej osobistej opieki lekarza nad pacjentami w każdym oddziale jest zakodowana w umysłach lekarzy (zwłaszcza ordynatorów), ale także pacjentów, pielęgniarek, zarządzających zakładami, polityków zdrowotnych, słowem - całego społeczeństwa. Nie da się z dnia na dzień zmienić tego nastawienia, jak nie dało się z dnia na dzień wstawić ratowników medycznych do karetek w miejsce lekarzy. Najłatwiej dałoby się przekonać do zmian lekarzy - szeregowych dyżurantów, którym trzeba jednak tyle zapłacić za 48 godzin pracy, żeby nie odczuwali potrzeby dorabiania po nocach kosztem rodziny i wolnego czasu. (...)
Aleksandra Gielewska
Wejście w życie europejskich przepisów regulujących czas pracy lekarzy wymusza w polskich szpitalach rewolucyjne - z racji bardzo krótkiego czasu na ich wprowadzenie - zmiany w organizacji pracy. Pozostało tylko 5 tygodni, by zapobiec kryzysowi i medialnej histerii po 1 stycznia, gdy będzie obowiązywać pospiesznie i nieudolnie wprowadzana dyrektywa o czasie pracy. Jaki jest stan przygotowań do jej wdrożenia? (...)
Przed ostrym atakiem
Halina Pilonis, Tomasz Sienkiewicz
Politycy, organy założycielskie szpitali, lekarze, dyrektorzy wciąż do końca nie wiedzą, jak będzie wyglądała organizacja pracy lekarzy po 1 stycznia przyszłego roku, kiedy wejdą w życie przepisy znowelizowanej ustawy o zakładach opieki zdrowotnej dotyczące czasu pracy lekarzy. Lekarzy cieszy kres kilkudziesięciu lat feudalizmu i wyzysku ich środowiska. Tymczasem Ministerstwo Zdrowia szacuje, że zmiany będą kosztować ponad 750 mln zł, a w szpitalach może zabraknąć nawet 15 tys. lekarzy. (...)
Kopacz za, Kopacz przeciw
Ryszard Kijak
Zanim jeszcze posłanka Platformy Obywatelskiej, doktor Ewa Kopacz została ministrem zdrowia (ale wiedząc już o swojej kandydaturze na to stanowisko), w wypowiedzi dla Polskiej Agencji Prasowej oświadczyła, iż byłaby skłonna "pójść do piekła", by odwrócić ustawę o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, dającą lekarzom m.in. prawo do niewyrażenia zgody na pracę powyżej 48 godzin w tygodniu (tzw. klauzula opt-out) oraz 11-godzinnego, nieprzerwanego odpoczynku w każdej dobie. (...)
WYDARZENIA
Przed sepsą paciorkowcową można się bronić
Wróciła po 40 latach
Elżbieta Borek
Być może ciężkie zakażenie paciorkowcem ropnym z grupy A 4 kobiet po cesarskim cięciu, które skutkowało posocznicą, stanie się impulsem do wprowadzenia w Polsce nowoczesnych metod zapobiegania sepsie paciorkowcowej. Tym samym mamy szansę być jednym z pierwszych krajów Europy, który wprowadzi skuteczną profilaktykę przeciw skutkom zakażenia tą groźną bakterią. - To nie jest ani trudne, ani drogie - zapewnia prof. Piotr B. Heczko, kierownik Katedry Mikrobiologii Collegium Medicum UJ. - Wystarczy wprowadzić powszechne badanie ciężarnych przed porodem na nosicielstwo paciorkowców. I to nie tylko z grupy A, które zaatakowały pacjentki w krakowskim szpitalu MSWiA, ale również grupy B, groźne dla noworodków. Każde laboratorium mikrobiologiczne może wykryć bakterie obu grup z jednego wymazu, pobranego od ciężarnej. (...)
Biologiczna rekonstrukcja łąkotki
Tomasz Kobosz
W Centrum Medycyny Sportowej w Warszawie 12 listopada wykonano, pierwsze w Polsce i Europie Wschodniej, zabiegi biologicznej rekonstrukcji łąkotki. Przeprowadził je dr Konrad Słynarski, pionier i promotor biologicznych rekonstrukcji w obrębie stawu kolanowego, w obecności twórcy metody - prof. Billa Rodkeya z USA. Utrata zaledwie 15% objętości łąkotki prowadzi do zauważalnej utraty funkcji kolana i dolegliwości utrudniających wykonywanie codziennych czynności. Ubytek co najmniej 50% łąkotki szybko prowadzi do rozwoju choroby zwyrodnieniowej kolana, ponieważ łąkotka pełni istotną rolę w przenoszeniu obciążeń, amortyzowaniu i stabilności kolana. Jedyną możliwością leczenia, po usunięciu znacznego fragmentu łąkotki, jest wykonanie przeszczepu allogenicznego (ze zwłok), bądź odtworzenie łąkotki przy użyciu technik inżynierii tkankowej. (...)
Centrum badań biomedycznych
MM
Za 8 lat w Warszawie ma rozpocząć działalność Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii (CePT) - jeden z najnowocześniejszych ośrodków badań biomedycznych w Europie. Rektor warszawskiej AM, która zostanie koordynatorem projektu, podpisał na początku listopada umowę wstępną z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego, umożliwiającą rozpoczęcie prac związanych z przygotowaniem go do realizacji. - Mamy już otwartą drogę do rozpoczęcia procedury przygotowania inwestycji: występowania o plany zagospodarowania przestrzennego i warunki zabudowy - mówi Marta Wojtach, rzeczniczka warszawskiej AM. (...)
Powrót bohatera
Jan Osiecki
Wojciech Szrajber zrezygnował z kierowania prywatnym szpitalem, żeby ratować znajdujący się na skraju bankructwa Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Kopernika. Wrócił do Łodzi prawie 2 lata po odwołaniu go ze stanowiska dyrektora szpitala MSWiA - za to, że wbrew decyzjom ówczesnego ministra Ludwika Dorna nie zwolnił strajkujących lekarzy. Powrót Szrajbera przyjmowano w Łodzi z niedowierzaniem. Mało kto porzuca nieźle płatną pracę w renomowanym prywatnym szpitalu w Warszawie i przenosi się do Łodzi, by pokierować zadłużonym po uszy publicznym szpitalem. - Wróciłem z dwóch powodów: zdecydowały sentymenty, bo jestem bardzo związany z Łodzią, oraz sprawy rodzinne - mówi Szrajber. (...)
Obcinanie ratunkowe
Agata Pustułka
Dyrektor Szpitala nr 1 w Gliwicach zaproponował lekarzom pracę na 3 zmiany i obniżkę płac. To jego pomysł na ratowanie placówki, która ma 20 mln zł długu. Od 1 stycznia 2008 r. ma zostać przekształcona w spółkę prawa handlowego, w której lekarze będą mieli 51% udziałów. Dyrektor Kamil Jany chce zmniejszyć pensje wszystkim pracownikom: - Od 100 zł w przypadku pracowników obsługi do 500 zł, jeśli chodzi o pracowników administracji i lekarzy. Mam z czego ścinać. Płace lekarzy w ciągu ostatnich 2 lat wzrosły ponad 2-krotnie, a pielęgniarek prawie o 75% - mówi dyrektor Jany. (...)
Wykorzystana szansa
Ewa Krupczyńska
Akademicki Szpital Kliniczny, jeden z najbardziej zadłużonych na początku 2007 r. szpitali klinicznych w kraju, w ciągu 10 miesięcy zmniejszył swoje zadłużenie o połowę - z 187 mln zł zobowiązań wymagalnych do 97 mln zł. Jednocześnie za 10 miesięcy ASK osiągnął zysk w wysokości 361 tys. zł. A jeszcze niedawno ponosił wysokie straty; za 2005 r. w kwocie 16 mln zł, a w 2006 r. - 17 mln zł. Kiedy w lutym br., po uprawomocnieniu się orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, komornik zajął jego konto, z dnia na dzień ASK (26 klinik i 48 poradni specjalistycznych) pozostał bez środków na działalność leczniczą i pensje pracowników. W świetle telewizyjnych jupiterów rozgrywał się dramat zrozpaczonych rodziców dzieci chorych na nowotwory, którym groziło przerwanie leczenia. Dyrekcja ASK prowadziła trudne negocjacje z 65 wierzycielami. (...)
FELIETONY
Zmiana
Andrzej Sośnierz
W służbie zdrowia kolejna zmiana warty, okresy niepewności i nadziei. Trzeba przyznać, że przekształcanie systemu z trudnością wpisuje się w kalendarz zmian polskiej sceny politycznej. Ledwo urodzi się i dojrzeje jakaś koncepcja, ledwo rozpocznie jej wdrażanie, a już kolejna zawierucha polityczna wymiata starą ekipę i zabawa rozpoczyna się od nowa. Mam nadzieję, że tym razem uda się zachować chociaż trochę ciągłości, ale czy nie jest to nadzieja płonna, pokaże najbliższa przyszłość. (...)
TYLKO FAKTY
Słaba minister
Marek Nowicki
Ewa Kopacz ma problem. Została ministrem zdrowia. Góra niezałatwionych spraw, długa lista problemów nie do rozwiązania i jeszcze dłuższa politycznych lub osobistych przeciwników. Nic dziwnego, że posłanka PO w ostatnich tygodniach była mocno zestresowana. Mam już mapę drogową na cztery lata - pochwaliła się mediom tuż przed objęciem urzędu. Najważniejszy punkt programu to podział Narodowego Funduszu Zdrowia na kilka niezależnych od siebie płatników. Koniec z monopolem NFZ. Koniec z narzucaniem cen. Koniec z fikcyjnymi negocjacjami kontraktów. (...)
Z PAMIĘTNIKA WIEJSKIEJ LEKARKI
Na okrętkę
Janina Banachowska
Przyjechali znajomi z Katowic. Pogoda zrobiła się nawet całkiem przyjemna, w górach od połowy października mamy malownicze płachty twardego śniegu, postanowiliśmy więc pojechać na wycieczkę do lasu. Co prawda, od lat szykujemy się na kulig, ale albo nie ma jeszcze śniegu, albo po jednym dniu opadów sięga koniom po brzuchy i nie da się jechać. Wzięliśmy paradny wóz sąsiadów zrobiony właśnie do takich celów, siano dla koni pod nogi, pół litra na rozgrzewkę i hulaj dusza, piekła nie ma! Widoczność nie była najlepsza, ale zarys Tatr było widać. (...)
ROZMOWA
Z minister zdrowia Ewą Kopacz rozmawiają Aleksandra Gielewska, Halina Pilonis i Jan Osiecki
Nadrobić stracony czas
- Zaczynam niczym saper, bo najpierw muszę rozbroić pole minowe, które pozostawili moi poprzednicy. Jeśli tego nie zrobię, to żaden pacjent po 1 stycznia nie wyjedzie do sanatorium, a świadczeniodawcy nie będą mieli umów na 2008 r. Padł system informatyczny NFZ, łącznie z serwerami. I dlatego nie można zakończyć procedury kontraktowania usług i podpisywania umów. Tym samym - trzeba niezwłocznie zakończyć negocjacje na etapie, na jakim są, i absolutnie wszystkie umowy aneksować na cały pierwszy kwartał 2008 r. - wg zasad z 2007 r. Stąd moje pierwsze decyzje dotyczą przedłużenia obowiązywania umów między NFZ a świadczeniodawcami na przyszły rok. System finansowania zakładów musi przecież funkcjonować po 1 stycznia, a trzeba trochę czasu, by uporządkować problemy związane z kontraktowaniem usług medycznych. (...)
RAPORT
O godną starość
Mariola Marklowska-Dzierżak
Osoby powyżej 60. roku życia stanowią już w Polsce prawie 17% ogółu społeczeństwa, a według prognoz - w 2020 r. będzie ich jeszcze o 6% więcej. Kto im zapewni na starość właściwą opiekę, skoro już teraz brakuje geriatrów i wykwalifikowanych opiekunów? Czy wystarczy publicznych środków na ich leczenie? Chorzy w podeszłym wieku są 2-3-krotnie częściej hospitalizowani (co 4. - co najmniej raz w roku) niż średnia dla całej populacji. Najczęściej - z powodu chorób układu krążenia oraz nowotworów. Koszty ich leczenia stanowią ponad 33% wszystkich nakładów na ochronę zdrowia. (...)
Nakaz chwili, czyli ubezpieczenie pielęgnacyjne
Marek Derkacz
Nieodłącznym efektem starzenia się populacji jest istotny wzrost popytu na świadczenia pielęgnacyjne oraz towarzysząca mu konieczność tworzenia odpowiedniej liczby placówek i instytucji zajmujących się opieką nad osobami starszymi. Osoby starsze znacznie częściej korzystają z opieki medycznej. W krajach OECD wydatki na ten cel u osób powyżej 65. roku życia są 3-5 razy wyższe niż wydatki przeznaczane na leczenie osób, które nie przekroczyły tej granicy wiekowej. Wiąże się to głównie z częstszym występowaniem chorób, ale również, w dość istotnym stopniu, z częstymi hospitalizacjami osób, które trafiają do szpitali nie z powodów stricte medycznych, ale często społecznych. Dlatego coraz bardziej popularna na Zachodzie koncepcja zastępowania drogich usług szpitalnych tańszymi świadczeniami ośrodków opiekuńczo-leczniczych lub opieką w domu pacjenta, wydaje się koncepcją słuszną i nie musi oznaczać marginalizacji osób starszych. (...)
PUNKTY WIDZENIA
Z DROGI...
Klocki
Andrzej Musiałowicz
System ubezpieczenia zdrowotnego, wcześniej w postaci kas chorych, obecnie funkcjonujący jako Narodowy Fundusz Zdrowia, ma już 9 lat. To sporo, by ukształtować przynajmniej podstawowe zasady postępowania instytucji. Tymczasem u nas w najlepsze trwa zabawa w układanie klocków, tj. tworzenie koncepcji jej działania, finansowania, standardów działań medycznych, itp. Aby nie być gołosłownym, przypomnę, jakie standardy wyposażenia poradni ambulatoryjnego lecznictwa specjalistycznego zafundowano świadczeniodawcom w 1999 r. (...)
OKIEM DYREKTORA
Godzinki
Janusz Atłachowicz
Ani zmiany polityczne, ani zmiany w obsadzie stanowisk, tylko czas pracy lekarzy będzie od nowego roku największym problemem zarządzających zakładami opieki zdrowotnej. W Unii Europejskiej jesteśmy już czwarty rok, a resort zdrowia dopiero teraz wprowadził zmiany w ustawie o zozach w zakresie czasu pracy. Dostosował krajowe przepisy do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady, regulującej niektóre aspekty organizacji czasu pracy, w szczególności czas pracy lekarzy w szpitalach. Dotychczas, oprócz miesięcznej normy czasu pracy, lekarz pełnił kilka lub nawet kilkanaście dyżurów lekarskich w miesiącu. (...)
Skazani na ubóstwo
Marek Derkacz
Zasadnicze wynagrodzenie lekarza stażysty to 1403 zł brutto. Tyle zarabia ekspedientka w sklepie spożywczym... Za godzinę pracy w szpitalu młody lekarz otrzymuje ok. 9 zł brutto. Choć zobowiązany jest do pełnienia 6 dyżurów miesięcznie, dyżurami nie dorobi. Za każdą godzinę dodatkowej pracy przysługuje mu wynagrodzenie w wysokości jedynie 50% stawki godzinowej zasadniczego wynagrodzenia miesięcznego. Łatwo wyliczyć, że jest to stawka niższa niż przeciętne godzinowe wynagrodzenie sprzątaczki! Uwłaczające godności zarobki skutecznie sprowadzają na ziemię każdego absolwenta medycyny. Ludzie początkowo pełni zapału - stopniowo go zatracają, nabierając z każdym kolejnym przepracowanym miesiącem coraz większej ochoty na opuszczenie kraju, w którym nie są traktowani sprawiedliwie. (...)
BADANIE OPINII
Hak na raka
Joanna Sawicka
Młodzi ludzie w większości zdecydowanie zgadzają się z opinią, że z rakiem można wygrać. Mimo że czasem nie do końca rozróżniają pojęcia "nowotwór" i "rak", to mają świadomość przyczyn wywołujących choroby nowotworowe i wiedzę na temat sposobów zapobiegania tym chorobom. I połowa jest przekonana, że osoby w ich wieku mogą wpływać na swoich rodziców czy dziadków, aby się regularnie badali. Licealiści mają energię, chęć zdobywania wiedzy i stanowią potencjał, który można wykorzystać w profilaktyce chorób nowotworowych. Trzeba tylko wiedzieć, jak. (...)
INFORMATYZACJA
Czas na otwarty system
Aleksandra Kurowska
Przełom roku ma być ostatnim terminem na wprowadzenie oprogramowania w otwartym formacie XML przez świadczeniodawców rozliczających się z NFZ. Na razie we wdrożeniach są olbrzymie dysproporcje regionalne. Pod koniec listopada tam, gdzie działała firma Sygnity, otwarty format wdrożyło zaledwie kilka procent świadczeniodawców. Tam, gdzie korzystano z oprogramowania Kamsoftu, komercyjne oprogramowanie XML, głównie dotychczasowego dostawcy, działa już w kilkunastu do nawet kilkudziesięciu proc. praktyk lekarskich, przychodni i szpitali. Pozostali czekają zapewne na kolejne przełożenie ostatecznego terminu. (...)
KLINIKA
NEUROLOGIA
Postępy w diagnostyce i leczeniu choroby Parkinsona
Jarosław Sławek
Choroba Parkinsona stwarza różne problemy terapeutyczne, uzależnione od okresu choroby. W okresie wczesnym dominują w obrazie typowe zaburzenia ruchowe, dość dobrze poddające się leczeniu dopaminergicznemu. Oprócz zaburzeń ruchowych w ch.P. występuje szereg innych objawów, tzw. pozaruchowych. Do najczęstszych z nich należą: depresja, zaburzenia poznawcze, zaburzenia snu, zaburzenia autonomiczne (zaparcia, częstomocz, impotencja), zaburzenia węchowe (anosmia), łojotok, zaburzenia termoregulacji, zaburzenia czuciowe (drętwienia, bóle). (...)
Diagnostyka różnicowa moczenia i nietrzymania moczu u dzieci - nietrzymanie moczu (2)
Leszek Piechuta
W pierwszej części artykułu przedstawiono definicję oraz wskazano na konieczność odróżnienia moczenia od nietrzymania moczu u dzieci i na wypływające z tego faktu istotne korzyści w ocenie rokowania i zagrożeń, jakie niosą za sobą te różniące się między sobą zasadniczo formy. Generalnie rokowanie jest dobre w przypadku moczenia, a bardziej obciążające w przypadku nietrzymania moczu. Prezentowany w obu częściach artykułu diagram obrazuje podział przyczyn moczenia i nietrzymania moczu u dzieci. Wyróżnia się 3 grupy schorzeń, które mogą powodować nietrzymanie moczu. (...)
NAUKA
Badanie HbA1c wykonywane zbyt rzadko
MM
Chorzy na cukrzycę typu 2 są narażeni na ryzyko wystąpienia groźnych dla życia powikłań z powodu niedostatecznego wykorzystywania badań hemoglobiny glikolizowanej HbA1c w praktyce klinicznej - alarmują autorzy międzynarodowego badania, którego wyniki przedstawiono podczas dorocznego zgromadzenia Europejskiego Stowarzyszenia ds. Badań nad Cukrzycą (EASD) w Amsterdamie. Światowy Zespół Zadaniowy (GFT) ds. Kontroli Glikemii przy współpracy z firmą Novo Nordisk, przeprowadził ankietę wśród 1357 lekarzy specjalistów oraz 1006 pacjentów w 8 krajach, m.in. w Polsce. Celem było zbadanie stanu wiedzy, postaw i zachowań dotyczących terapii cukrzycy typu 2 oraz określenie najważniejszych problemów związanych z kontrolą glikemii. (...)
Szczepionka skuteczna u kobiet do 45. r.ż.
MM
Silgard - czteroważna, rekombinowana szczepionka przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego typu 6, 11, 16 i 18 firmy Merck & Co., Inc. - znacząco redukuje przetrwałe zakażenia i zmiany chorobowe wywołane przez wirusa HPV u kobiet w wieku 24-45 lat. Dowiodły tego wyniki międzynarodowego, wieloośrodkowego badania klinicznego, które zaprezentowano podczas 24. Międzynarodowej Konferencji poświęconej HPV w Pekinie. W ramach oceny skuteczności szczepionki badaniu poddano ponad 3,8 tys. kobiet, które nie były zakażone żadnym z 4 obecnych w niej typów wirusa w momencie jej podania, ani nie zostały zakażone do zakończenia pełnego cyklu szczepień. Badacze analizowali przypadki przetrwałej infekcji, dysplazji szyjki macicy i zewnętrznych brodawek płciowych powodowanych przez HPV 6, 11, 16 i 18 oraz zmian chorobowych wywoływanych przez HPV 16 i 18. (...)
MEDUKACJA
Bądź LEPszy w testach
Grzegorz Napiórkowski
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
KONFERENCJE
III Konferencja Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, Białystok, 12-14 października br.
Maria Pokorska-Lis
Medycyna podróży jest nową gałęzią medycyny o wybitnie interdyscyplinarnym profilu, z pogranicza chorób zakaźnych, epidemiologii, higieny, interny, pediatrii, chirurgii, medycyny urazowej. Powstała jako naturalna konsekwencja lawinowego wzrostu liczby podróżujących; wg danych Światowej Organizacji Turystyki (WTO) w ciągu zaledwie ostatniego dziesięciolecia uległa ona podwojeniu. Szacuje się, że liczba podróży zagranicznych przekroczy 1 miliard w 2010 r., a w 2020 - 1,5 miliarda. Co więcej, coraz częściej w podróżach uczestniczą dzieci, w tym niemowlęta, osoby powyżej 65. roku życia oraz przewlekle chorzy. Istnieje zatem potrzeba dostarczania niezbędnej wiedzy na temat zagrożeń zdrowotnych i bezpieczeństwa podróży osobom wyjeżdżającym oraz lekarzom. (...)
Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Szkoleniowa pod patronatem "Służby Zdrowia"
Diagnostyka chorób autoimmunologicznych
Tomasz Kobosz
Blisko 200 lekarzy i diagnostów spotkało się w Warszawie na ogólnopolskiej konferencji naukowo-szkole- niowej "Diagnostyka chorób autoimmunologicznych". Uczestnicy wysłuchali 10 wykładów poświęconych diagnostyce tych chorób. Poziom merytoryczny konferencji, jak i dobór tematyki wykładów zostały ocenione bardzo wysoko. Z ankiet, które wypełnili, wynika też, że zaprezentowana wiedza będzie dla nich przydatna zarówno w podnoszeniu kwalifikacji, jak i w codziennej pracy klinicznej. (...)
VI Forum Szpitali Klinicznych w Poznaniu
Przedsiębiorstwo albo dinozaur
SIEL
Umowy na badania kliniczne, edukacja na temat bezpieczeństwa pacjenta w programach nauczania akademii medycznych oraz zarządzanie jakością to hasła, które przyciągnęły do Poznania dyrektorów szpitali klinicznych z całego kraju. Tematem, który bezspornie zdominował obrady, były jednak zasady finansowania świadczeń medycznych w 2008 r. Forum Szpitali Klinicznych organizowane tradycyjnie przez Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu poprzedzone zostało nieformalnym spotkaniem dyrektorów. Jednym z wiodących tematów ich dyskusji była potrzeba zmian legislacyjnych. W ocenie dyrektorów szpitali klinicznych, obecne przepisy nie zapewniają bowiem odpowiedniego zasilania finansowego działalności naukowej i dydaktycznej tych jednostek. (...)
TWOJA BIBLIOTEKA
Lawrence M. Tierney, Mark C. Henderson (red.)
Wywiad lekarski oparty na zasadach EBM
W książce przedstawiono zasady poprawnego przeprowadzania wywiadu lekarskiego, który - mimo szybkiego rozwoju różnych metod diagnostycznych - wciąż pozostaje podstawowym narzędziem do rozpoznawania choroby. Autorzy zrezygnowali z prezentowania zagadnień z tradycyjnej perspektywy poszczególnych jednostek chorobowych; w kolejnych rozdziałach książki omówili 55 najczęściej występujących objawów, które przyporządkowali poszczególnym dziedzinom medycyny. (...)
Jerzy Wordliczek, Jan Dobrogowski
Leczenie bólu
Autorzy szczegółowo omówili problematykę leczenia zespołów bólowych, zarówno ostrych, jak i przewlekłych, u dorosłych oraz dzieci. Podręcznik zawiera również podstawowe informacje na temat mechanizmów powstawania poszczególnych zespołów bólowych, niezbędne do uzasadnienia i zrozumienia określonych metod terapii. W celu usystematyzowania wiadomości wiele informacji ma formę rycin i tabel. Książka jest przeznaczona dla klinicystów i lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej (...)
Lawrence M. Tierney, Sanjay Saint, Mary A. Whooley (red.)
Medycyna w pigułce
To zbiorowa książka autorstwa czołowych profesorów amerykańskich uczelni. W 22 rozdziałach omówiono ponad 500 jednostek chorobowych z dziedziny medycyny wewnętrznej, położnictwa i ginekologii, chirurgii, pediatrii oraz innych dyscyplin. Na każdej stronie omówiono jedną chorobę, podając kompletne i zgodne z obowiązującymi standardami wiadomości na temat najważniejszych objawów, rozpoznania różnicowego i leczenia oraz jednozdaniowe podsumowanie do zapamiętania. Książka może być pomocna dla młodych lekarzy wszystkich specjalności, zarówno zabiegowych, jak i niezabiegowych, stażystów oraz studentów medycyny. (...)