Spis treściSZ nr 93–96/2007
z 10 grudnia 2007 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2007
O TYM SIĘ MÓWI
Dyżury nie wszędzie i nie zawsze
TS
W poprzednim wydaniu "SZ" Marek Wójtowicz przekonywał, że całodobowe, stacjonarne dyżury lekarskie są niezbędne tylko na niektórych oddziałach. Opiekę nad chorymi mogą bowiem sprawować nocą dobrze wyszkolone pielęgniarki, a w razie potrzeby interweniowaliby lekarze obecni w szpitalu oraz specjaliści dyżurujący pod telefonem. Na naszym forum internetowym, a także w serwisie Eskulap. pl zapytaliśmy czytelników, czy całodobowe, stacjonarne dyżury lekarskie są rzeczywiście niezbędne na wszystkich oddziałach szpitalnych, a także, czy hospitalizowanym można zapewnić bezpieczeństwo bez lekarskich dyżurów. (...)
Zamiast dyżuru - gotowość pod telefonem
TS
Zapytaliśmy znanych menedżerów opieki zdrowotnej, czy w szpitalach, którymi zarządzają, zastąpiliby całodobowe dyżury stacjonarne gotowością lekarzy przebywających w domu pod telefonem. Jeśli tak, to w jakim zakresie. Publikujemy wypowiedzi Krystyny Mackiewicz, Zbyszka Przybylskiego, Macieja Piróga i Krzysztofa Tuczapskiego. (...)
Z nadzieją na kolejny cud
Aleksandra Gielewska
Czy 31 grudnia minister Kopacz uspokoi opinię publiczną, że 1 stycznia zdarzy się cud i obsada dyżurowa w szpitalach będzie zapewniona? Zobaczymy. Jednak obawy, że lekarze odmówią dyżurowania za dotychczasowe stawki, nie maleją. Trudność w przewidywaniu rozwoju wypadków dyżurowo-bezdyżurowych wynika jednak ze skali i rozproszenia oraz niezwykłej komplikacji problemu, jakim jest instytucja dyżuru lekarskiego w każdym indywidualnym przypadku. (...)
Komisja Zdrowia o czasie pracy
Halina Pilonis
Informację na temat zamierzeń MZ w kwestii zmian w ustawie o zozach w zakresie czasu pracy pracowników przedstawił posłom sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia - Krzysztof Grzegorek. Przyznał, że ustawa ma wady prawne, które uniemożliwiają funkcjonowanie szpitali w systemie dyżurowym, dlatego MZ chce przekonać lekarzy, by zgodzili się na opóźnienie o pół roku wejścia w życie przepisów o czasie pracy lekarzy. Koszt wprowadzenia nowych przepisów może wynieść od 2,5 do 5 mld zł. (Poprzednie kierownictwo resortu zdrowia szacowało go na 750 mln zł.) Minister Grzegorek dodał, że jeszcze w grudniu kilka krajów UE chce wnieść projekt nowelizacji przepisów dyrektywy o czasie pracy. (...)
Dyżury do muzeum?
Ryszard Kijak
Zlikwidować dyżury? Dać lekarzom zarobić w dzień według ich aspiracji i nie gnać do roboty w nocy? No, o to by właśnie chodziło! Dzięki! Tylko czy te nieszczęsne dyżury da się w ogóle skasować? Być może komasacja dyżurów lekarskich (czyli oddawanie pod opiekę coraz mniejszej liczbie dyżurnych coraz większej liczby pacjentów) jest do wykonania w jedno- lub kilkuprofilowych szpitalach niezabiegowych. Ale nie jest to rozwiązanie uniwersalne. Przykładem może być duży szpital kliniczny, dyżurujący na zmianę ze szpitalem wojewódzkim. Na dyżurach tępych nie ma okulistów. Zastępują ich laryngolodzy. Jakiś czas nie było też urologów. Zastępowali ich chirurdzy. Ale po paru miesiącach, gdy chirurdzy nie radzili sobie z pacjentami urologicznymi, zwłaszcza pooperacyjnymi, tępi urolodzy musieli wrócić. Endokrynologia ma wspólnego lekarza dyżurnego z reumatologią, alergologia - z hematologią itp. (...)
Nie tylko o dyżurach
Maciej Murkowski
Dyżury lekarskie w szpitalach opieki krótkoterminowej to ważny, ale tylko jeden z wielu problemów czekających na stopniowe dostosowywanie do standardów UE. Będę powtarzał do znudzenia, iż konieczne jest kompleksowe, całościowe spojrzenie na opiekę stacjonarną, a zmiany w tym obszarze powinny być elementem oczekiwanej od wielu lat systemowej reformy opieki zdrowotnej. Pierworodnym grzechem wszystkich poprzednich ekip było reformowanie (lepsze czy gorsze) płatnika. Zapominano zupełnie o koniecznej, równoległej reformie świadczeniodawców. Najlepszym dowodem jest funkcjonowanie dotąd szkodliwej struktury spzozu. (...)
Systemowy krach
Marek Derkacz
O tym, że po 1 stycznia 2008 r. pojawią się poważne problemy związane z czasem pracy lekarzy wiadomo nie od wczoraj. Poprzednie ekipy rządzące od 1 maja 2004 r. nie zrobiły nic, by temu zapobiec. Liczyły pewnie, że lekarze po raz kolejny wykażą się wyrozumiałością. Ich zawód to przecież powołanie i misja. Teraz ten problem może się stać kamieniem u szyi obecnej ekipy i w krótkim czasie pociągnąć ją na dno. Prawdopodobieństwo, że tak się może wydarzyć, rośnie z każdym tygodniem. Czy odpowiadający za kraj znajdą dodatkowe środki, od dawna należne medykom za ich ciężką i odpowiedzialną pracę? Dalsze mamienie lekarzy nikomu już, niezależnie od opcji politycznej, nie powinno ujść na sucho. (...)
WYDARZENIA
Nowatorski zabieg w Poznaniu
Sposób na tiki
SIEL
Profesor Jacques Magnan, szef Kliniki Otolaryngologii w Marsylii, ceniony w świecie chirurg podstawy czaszki, przeprowadził w Poznaniu pierwszą w Polsce operację usunięcia tiku nerwowego metodą endoskopową. Dotychczas, żeby usunąć przyczynę niekontrolowanych skurczy twarzy, trzeba było przeprowadzić operację wymagającą otwarcia czaszki na długości 6 cm. W zabiegu wykonanym metodą, którą promuje prof. Magnan, wystarczył otwór nieprzekraczający 2 cm. I właśnie mała inwazyjność tej techniki jest wyznacznikiem jej innowacyjności. (...)
Warszawska AM przyjazna studentom
Tomasz Kobosz
Parlament Studentów RP przyznał warszawskiej AM tytuł "Uczelni Przyjaznej Studentom". Studenci oceniali proces rekrutacyjny, wspieranie aktywności studenckiej, proces dydaktyczny, procedury antyplagiatowe, sposoby promocji studentów, zaplecze dydaktyczne, pomoc stypendialną ze środków publicznych, bieżącą obsługę oraz rolę i wkład uczelni w sukcesy, jakie odnoszą jej studenci. AM w Warszawie jest największą uczelnią medyczną w Polsce; na 11 kierunkach i 3 specjalnościach kształci się tu prawie 11 tys. studentów, w tym ponad 400 obcokrajowców. Jej dyplomy są uznawane w większości państw europejskich, w tym w całej Unii Europejskiej, a także w Kanadzie i USA - na podstawie certyfikatu wystawionego przez United States Departament of Health and Human Resources. (...)
Liderzy na Zamku
MM
Rozstrzygnięto 8. edycję konkursu "Sukces Roku w Ochronie Zdrowia - Liderzy Medycyny", organizowanego co roku przez redakcję "Menedżera Zdrowia". Gala, podczas której minister zdrowia Ewa Kopacz wręczyła statuetki i dyplomy zwycięzcom oraz wyróżnionym, odbyła się 20 listopada w Zamku Królewskim w Warszawie. Człowiekiem Roku został prof. Henryk Skarżyński, dyrektor Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Warszawie. (...)
Kto w Sejmowej Komisji Zdrowia?
Halina Pilonis
Sejmowa Komisja Zdrowia liczy 35 posłów, 17 z nich to lekarze. Przewodniczy jej Bolesław Piecha, były minister zdrowia. Na ostatnim posiedzeniu Komisji, w części zamkniętej dla prasy, posłowie zajęli się sprawą rzekomych nieprawidłowości przy tworzeniu wykazów leków refundowanych oraz nieoficjalnych kontaktów B. Piechy z przedstawicielem jednej z firm farmaceutycznych. B. Piecha nie zrezygnował, mimo wcześniejszych zapowiedzi, z przewodniczenia Komisji, żaden z posłów nie złożył też wniosku o odwołanie go z tej funkcji. Poseł Piecha był jednym z bardziej aktywnych członków Sejmowej Komisji Zdrowia Sejmu IV kadencji, w V został wiceministrem zdrowia. To na jego wniosek za rządów SLD Sejm podniósł składkę zdrowotną o 0,25% rocznie, bez rekompensaty tego wzrostu w PIT. (...)
Kto w Senackiej Komisji Zdrowia?
Halina Pilonis
12-osobowej Senackiej Komisji Zdrowia przewodniczy ponownie Władysław Sidorowicz (PO). Większość jej członków to lekarze z doświadczeniem parlamentarnym. Władysław Sidorowicz (PO), były minister zdrowia w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego, były dyrektor Wydziału Zdrowia Urzędu Miejskiego we Wrocławiu, jest senatorem od 2005 r. W Komisji Zdrowia pracuje jeszcze 6 jej członków będących lekarzami. W parlamencie pracowali już wcześniej Stanisław Karczewski (PiS) - wiceszef Komisji, ordynator Oddziału Chirurgicznego i były dyrektor Szpitala Rejonowego w Nowym Mieście nad Pilicą, Waldemar Jerzy Kraska (PiS) - chirurg, zastępca dyrektora ds. lecznictwa RM-Meditrans Stacja Pogotowia Ratunkowego w Sokołowie Podlaskim, Michał Okła (PO) - zastępca szefa Komisji Zdrowia, były dyrektor SP ZOZ w Skarżysku-Kamiennej, szef rady nadzorczej Fundacji "Daj szansę" oraz Rafał Klemens Muchacki (PO) - dyrektor Szpitala Onkologicznego im. Jana Pawła II w Bielsku-Białej. (...)
Nie zabieraj narządów do nieba
HK
"Złote Spinacze" to jedno z ważniejszych wydarzeń w polskiej branży PR. Do 5. edycji konkursu, organizowanego przez Związek Firm Public Relations, zgłoszono 73 projekty ubiegające się o nagrodę w 9 kategoriach. W kategorii "kampania społeczna", "Złoty Spinacz" powędrował do Kliniki Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, kierowanej przez prof. Jerzego Sadowskiego, która od 17 lat wykonuje przeszczepy serca. - "Nie zabieraj swoich narządów do nieba, one potrzebne są tu, na ziemi" to dialog ze społeczeństwem i promowanie świadomego wyboru dla czyjegoś ocalenia - mówi pomysłodawczyni i koordynatorka akcji dr Ewa Sadowska. (...)
Elżbieta Buczkowska ponownie prezesem
Maria Domagała
Trzydniowy V Krajowy Zjazd Pielęgniarek i Położnych zakończył się w Warszawie 5 grudnia. Delegaci przyjęli ok. 20 uchwał i stanowisk, wybrali władze na kolejną kadencję. Prezesem NRPiP ponownie została wybrana Elżbieta Buczkowska. Zjazd NRPiP IV kadencji udzielił absolutorium, przyjął sprawozdania Naczelnej Komisji Rewizyjnej, Naczelnego Sądu i Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej. Wybór nowego prezesa NRPiP dostarczył sporo emocji; zgłoszono aż 5 kandydatów. W drugiej turze głosowania zwyciężyła ponownie Elżbieta Buczkowska. Najważniejszym dokumentem Zjazdu jest uchwała programowa, wskazująca na priorytetowe zadania samorządu w V kadencji. Dotyczą one organizacji i finansowania opieki zdrowotnej, problemów środowiska zawodowego pielęgniarek i położnych, w tym kształcenia podyplomowego i roli samorządu. (...)
Podziel się życiem
MM
Warsztaty "Podziel się życiem", poświęcone m.in. obowiązującym w Polsce procedurom i regulacjom prawnym dotyczącym przeszczepiania narządów, z udziałem transplantologów, przedstawicieli stowarzyszeń pacjentów i organizacji działających na rzecz rozwoju transplantologii zorganizowała Fundacja Urszuli Jaworskiej w Sali Konferencyjnej Episkopatu Polski. Kościół katolicki od lat popiera przeszczepianie narządów. Wyrazem tego poparcia ze strony Ojca Świętego Jana Pawła II była Encyklika "Evangelium vitae", a także słowa polskich biskupów. Wielokrotnie apelowali oni do wiernych o chrześcijańską miłość do ludzi potrzebujących przeszczepu; w liście pasterskim przed Międzynarodowym Kongresem Eucharystycznym we Wrocławiu w 1997 r. zachęcali też do oddawania krwi ratującej życie ciężko chorym i podejmowania decyzji w sprawie donacji organów po śmierci. (...)
Ekipa Ewy Kopacz
Halina Pilonis
Sekretarzem stanu został Krzysztof Grzegorek, poseł PO, także poprzedniej kadencji, specjalista ginekolog-położnik II st. i organizacji ochrony zdrowia, wieloletni lekarz i dyrektor Szpitala Miejskiego w Skarżysku- -Kamiennej. Ma 46 lat. Stanowiska podsekretarzy stanu pełnią: nadal Wacława Wojtala, bezpartyjna, absolwentka SGPiS w Warszawie oraz Leningradzkiego Instytutu Finansowo-Ekonomicznego w Sankt Petersburgu oraz Marek Twardowski, główny negocjator Porozumienia Zielonogórskiego. (...)
Przychodnie walczą o certyfikaty
Aleksandra Kurowska
Coraz więcej jednostek ubiega się o certyfikat krakowskiego Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia. W stolicy zdobył go Samodzielny Publiczny Zakład Lecznictwa Otwartego Warszawa-Ursynów, jako pierwszy publiczny SPZLO w Polsce. Akredytację ma już 65 szpitali, ale tylko 18 przychodni i poradni, z czego 17 to jednostki niepubliczne. - Przyczyną jest m.in. fakt, że akredytację szpitali zaczęliśmy w 1997 r., a zakładów POZ dopiero w 2004 r. - mówi Ewa Dudzik z Ośrodka Akredytacji CMJ. (...)
FELIETONY
Przerwana misja
Andrzej Sośnierz
Od kilku tygodni dzieją się rzeczy niesłychane. Opozycja usiłuje przekonać rządzących do przyjęcia prezentu w wysokości - bagatela - prawie 4 mld złotych, które pomogłyby zapobiec prawie wszystkim palącym problemom służby zdrowia, a ci z uporem odmawiają. Chodzi o połowę środków Funduszu Pracy, które zgodnie z gotowym projektem ustawy przyjętej przez poprzedni rząd - miałyby zasilić finanse Narodowego Funduszu Zdrowia. Te pieniądze pozwoliłyby rozwiązać problemy związane z wejściem w życie nowych przepisów o czasie pracy lekarzy. Przewidywaliśmy, że dzięki nim wartość punktu mogłaby wzrosnąć w 2008 r. do około 14-15 zł. (...)
PANOPTICUM
Coś za coś, czyli kompromis w sprawie "lex 48"?
Marek Wójtowicz
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego otrzymała 17 maja br. od Sądu Okręgowego w Nowym Sączu zapytanie: czy praca wykonana w zozie po upływie ustawowej "dniówki", tj. po 7 godz. i 35 min, i przy jednoczesnym nieprzekroczeniu ustawowej, 40-godzinnej "tygodniówki" - jest pracą w godzinach nadliczbowych? To niezwykle istotne pytanie dla setek lekarzy-zabiegowców, którym zdarza się rozpocząć ostre lub opóźnione z różnych przyczyn operacje pod koniec dnia roboczego i skończyć je o 16.00, 17.00, a nawet później. (...)
Z PAMIĘTNIKA WIEJSKIEJ LEKARKI
Bliźniaczki
Janina Banachowska
Czasami zdarzają się wypadki komiczne. Nasz piesek, niewiele większy od kota, złapał mysz. Nie pierwszą zresztą, jakiś taki kociopies do nas trafił. Piesek jest przyjacielsko nastawiony do całego świata, każdemu skacze na nogi prosząc, by go popieszczono. Tym razem na nasze podwórko weszła kobieta panicznie bojąca się myszy. Bobik właśnie chwycił mysz i z szamotającą się jeszcze w jego pyszczku skoczył witać wchodzącą kobietę. Ta, znając dobrze Bobika, ujęła w ręce jego głowę i wtedy dostrzegła, że coś się tam wierci. Spojrzała, ujrzała żywą jeszcze mysz i zemdlała. (...)
NA DWA GŁOSY
Kształcenie specjalistów
Marek Haber / Stanisław Czekalski
Kształcenie lekarzy specjalistów w systemie rezydenckim nie zaspokaja zapotrzebowania szpitali na niezbędnych fachowców. Poza tym, z powodu niskich zarobków, świeżo upieczeni specjaliści decydują się często na opuszczenie kraju. Czy na kształcenie specjalistów nie powinny aktywniej wpływać same szpitale? Np. fundując stypendia wybranym absolwentom uczelni medycznych, gotowym podjąć specjalizację we wskazanej przez szpital dziedzinie? W zamian szpitale dostawałyby zobowiązanie, że po zdobyciu tytułu specjalisty lekarz przepracuje w szpitalu np. 3-5 lat.
FARMACJA
Leki w okresie przejściowym
Halina Pilonis
Na początku 2009 r. z aptek może zniknąć wiele istotnych terapeutycznie leków - alarmuje Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych. Winą obarcza się za to przede wszystkim producentów leków, a oni się bronią twierdząc, że to minister zdrowia odpowiada za politykę lekową państwa. Narzekają też na Urząd, że zbyt wolno ocenia dokumentację ich wyrobów. Nikt nie może zmusić producentów leków, aby zharmonizowali dokumentację swoich produktów. To leży w ich interesie (brak harmonizacji uniemożliwia obrót lekiem w Polsce i UE), chyba że produkcja leku przynosi straty. Polskie firmy w trakcie prywatyzacji zobowiązały się do produkcji deficytowych leków przez określony czas. Jednak większość z nich wywiązała się już z tych zobowiązań. Obecnie tylko wnikliwa analiza list leków refundowanych i odpowiednia polityka cenowa prowadzona przez resort zdrowia może zapobiec zniknięciu istotnych terapeutycznie farmaceutyków z rynku. (...)
PROFILAKTYKA
Problem nie tylko drobiu
Aleksandra Kurowska
Czy grozi nam pandemia ptasiej grypy? Odpowiedź wydaje się prosta: na razie wirus nie przechodzi z człowieka na człowieka, a stada i hodowle ptaków, gdzie wykrywane są ogniska choroby są, przynajmniej w Europie, natychmiast likwidowane. Jednak, jak uczy historia, nie znamy momentu, gdy wirus może zmutować. Czy Polska jest gotowa na taką ewentualność? Choć medycyna i farmakologia stale idą do przodu, w ostatnich latach pojawiają się nowe choroby zakaźne. Powracają też stare - przykładem mogą być choćby przypadki cholery czy rosnąca liczba wykrywanych w Polsce zachorowań na dur brzuszny. Nie poradziliśmy sobie rok temu nawet ze zwiększoną liczbą infekcji dróg oddechowych u dzieci w stolicy. Szpitalne oddziały przepełniły się w kilka dni. (...)
ZE ŚWIATA
Brytyjskie szanse na udany zabieg
Grzegorz Juszczyk
Być może już niedługo Brytyjczycy będą mogli wybierać szpital ze względu na skuteczność prowadzonego tam leczenia. Zarówno lekarze, jak i pacjenci będą mogli się dowiedzieć, jakie są szanse na pomyślny przebieg operacji u konkretnego specjalisty. Eksperci badający efektywność systemu ochrony zdrowia nieustannie spierają się, na podstawie jakich kryteriów można dokonywać porównań placówek medycznych. Spośród dwóch najważniejszych aspektów jakości - technicznego (skuteczność medyczna) i procesowego (sposób obsługi pacjenta, jego komfort i poszanowanie praw), łatwiejszy do oceny wydaje się ten drugi. (...)
HISTORIA MEDYCYNY
Stanisław Sterkowicz
W drugiej wojnie światowej po stronie niemieckiej brało udział około 70 tys. lekarzy. Wykonywali swoje zadania w formacjach wojskowych i w cywilnej służbie zdrowia. Wśród nich znalazła się grupa około 400 osób, które wbrew najświętszym przykazaniom zawodu dokonywały świadomie czynów zbrodniczych, ze zbrodnią ludobójstwa włącznie. Z prawych i dobrych ludzi przemieniali się w zwykłych morderców. Zbrodnicza działalność była prowadzona przez specjalnie dobieranych lekarzy, należących do organizacji ruchu narodowo-socjalistycznego i zasadniczo, choć nie wyłącznie, odbywała się w obozach koncentracyjnych. (...)
PUNKTY WIDZENIA
Kontraktowanie w 2008 roku
Jednemu lepiej, drugiemu gorzej
Maciej Biardzki
Nadchodzi okres kontraktowania świadczeń na 2008 r. Rok nietypowy, ponieważ - z uwagi na odroczoną w ostatniej chwili próbę wprowadzenia systemu jednorodnych grup pacjentów - umowy szpitalne będą aneksowane na 4 miesiące, podczas gdy pozostałe rodzaje świadczeń podlegają procedurze konkursowej. Podejrzewam jednak, że filozofia ustalania wartości kontraktów dla poszczególnych jednostek będzie jak co roku najbardziej typowa. Czy istnieją jakiekolwiek zasady ustalania wartości kontraktów w trakcie negocjacji? (...)
Z DROGI...
Abecadło
Andrzej Musiałowicz
Na ministerialnym tronie zasiadł wreszcie członek Stowarzyszenia Menedżerów Opieki Zdrowotnej. Czy możemy zatem mieć nadzieję, że głosy zarządzających zakładami opieki zdrowotnej będą lepiej słyszalne? Czas pokaże, czy ta kadencja będzie kontynuacją iluzji i fantasmagorii, czy orką na ugorze. Nie czarujmy się - zająć się trzeba prawie wszystkim. Czas pracy lekarzy, zadłużenie zakładów, relacje płatnik - świadczeniodawcy, zafałszowana statystyka medyczna, nieistniejący rachunek kosztów, regulacje dotyczące zasad komercjalizacji i prywatyzacji, ale z zachowaniem bezpieczeństwa interesu publicznego. (...)
OKIEM DYREKTORA
Numerek do kontroli?
Janusz Atłachowicz
Administracje zozów i oddziałów wojewódzkich NFZ pracują na najwyższych obrotach. Dla jednych to czas kontraktowania świadczeń zdrowotnych na 2008 r., dla innych, posiadających umowy wieloletnie, "tylko negocjowania" aneksów. Wydawałoby się, że aneksowanie umów na kolejny rok to zadanie o wiele łatwiejsze niż przeprowadzenie nowego konkursu. Ale życie raz jeszcze pokazało, że tak wcale być nie musi. I nie jest. Zadbał o to były prezes Funduszu, obecnie poseł na Sejm. (...)
PRAWO
Nowelizacja rozporządzenia w sprawie rejestru zakładów opieki zdrowotnej
Aleksandra Kunkiel-Kryńska
Na łamach "Służby Zdrowia" wielokrotnie pisaliśmy o kwestiach związanych z zakładaniem i organizacją zakładów opieki zdrowotnej. Temat nie traci na aktualności w dobie postępującej komercjalizacji usług medycznych i powstawania nowych niepublicznych zakładów. W tym kontekście należy wspomnieć o kolejnej nowince prawnej, jaką jest rozporządzenie Ministra Zdrowia zmieniające rozporządzenie w sprawie rejestru zakładów opieki zdrowotnej, które zostało podpisane 9 października br. Większość jego przepisów weszła w życie 1 listopada. Po pierwsze, rozszerzono tu zakres informacji podlegającej wpisowi do rejestru o dane dotyczące czasowego zaprzestania działalności zakładu (w tym względzie konieczność zmiany rozporządzenia wynikała głównie z potrzeby dostosowania jego przepisów do znowelizowanej ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, która wprowadziła w art. 65a instytucję czasowego zaprzestania działalności zakładu). (...)
KLINIKA
PSYCHIATRIA
Zaburzenia zachowania u dzieci i młodzieży
Małgorzata Dąbkowska
Zaburzenia zachowania i zachowania agresywne u dzieci i młodzieży to narastający problem społeczny. Występują one u ok. 3-4% dzieci, a wskaźnik ten u adolescentów wzrasta nawet do kilkunastu procent. Rozpowszechnienie zaburzeń zachowania wśród chłopców wynosi 6-10%, a wśród dziewcząt 2-9%. Liczba przypadków wzrasta w populacji wraz z wiekiem. U chłopców zaburzenie to rozpoznawane jest od 3 do 5 razy częściej niż u dziewcząt, szczególnie w młodszym wieku. Z wiekiem różnica ta maleje. U chłopców najczęściej pojawienie się objawów to pierwsze lata szkoły podstawowej, u dziewcząt - w okresie dojrzewania. (...)
REUMATOLOGIA
Reaktywne zapalenie stawów
Arkadiusz Chlebicki
Reaktywne zapalenie stawów (ReA) należy do spondyloartropatii zapalnych. Choroba rozwija się najczęściej w 2-4 tygodnie po przebytej infekcji bakteryjnej układu moczowo-płciowego, oddechowego lub pokarmowego. Spowodowana jest wtórną reakcją immunologiczną na antygeny bakteryjne. Na reaktywne zapalenie stawów chorują głównie mężczyźni w wieku 20-40 lat, mający predyspozycję genetyczną. Antygen HLA-B27 jest obecny w 80% przypadków. Jego obecność predysponuje do cięższego przebiegu choroby. ReA trwa zwykle kilka miesięcy, ale u około 17% chorych nawet powyżej roku. (...)
KARDIOLOGIA
Zastosowanie laserów w kardiologii
Piotr Waciński
Najważniejszymi wskazaniami do użycia laserów w kardiologii interwencyjnej są: poszerzenie bardzo ciasnych, zwapniałych zmian w naczyniach (głównie wieńcowych), restenoza w stentach, całkowita okluzja naczynia, przez które udało się przeprowadzić prowadnik, fokalne, ostialne zmiany w żylnych pomostach po CABG, długie, zwapniałe zmiany w naczyniach, zwężenia, które nie poddają się rozszerzeniu przez balony do angioplastyki, fokalne, złożone zmiany w naczyniach wieńcowych u pacjentów po przeszczepie serca, złożone, zwapniałe zmiany w tętnicach nóg, przezskórna, przezmięśniowa rewaskularyzacja mięśnia serca. (...)
NAUKA
Antydepresanty mogą przedłużać życie
PAP, tk
Mechanizmy regulujące długość życia ludzi i zwierząt pozostają w dużym stopniu nierozpoznane. Jednym z celów badań nad procesami starzenia się jest znalezienie leku, który wydłużałby życie i zwiększał siły witalne dorosłych organizmów. Badacze wykorzystują do tego techniki genetyki molekularnej - najpierw identyfikują geny zaangażowane w starzenie się, a następnie poszukują związków, które hamowałyby ich funkcje. Naukowcy z Instytutu Medycznego Howarda Hughesa zdecydowali się zastosować inne podejście - chemiczne. Zaczęli od analizy 88 tys. cząsteczek chemicznych oraz ich wpływu na długość życia nicieni z gatunku Caenorhabditis elegans. (...)
Podstawy różnorodności malarii
PAP, tk
Objawy malarii mogą być bardzo różne, od łagodnej infekcji przypominającej grypę, aż po śpiączkę kończącą się śmiercią. Naukowcy z USA odkryli, że za różnorodności objawów nie odpowiadają różnice w genetyce wywołującego ją pasożyta, ale warunki, jakie stwarza mu organizm osoby zarażonej. Plasmodium falciparum (zarodziec sierpowy) to pierwotniak przenoszony przez komara widliszka. Wraz ze śliną owada przedostaje się do krwi osoby ugryzionej i powoduje malarię. Zagraża głównie mieszkańcom Afryki. Naukowcy badali RNA wyizolowane od pasożytów z krwi zakażonych dzieci z Senegalu. Odkryli, że zarodziec podczas wędrówki z krwią po organizmie może aktywnie rosnąć, przyjmować postać nieaktywną, a nawet głodować. Taki wynik analiz zaskoczył badaczy, ponieważ w hodowli laboratoryjnej obserwuje się tylko zarodźca w pierwszym z opisanych stadiów. (...)
MEDUKACJA
Bądź LEPszy w testach
Łukasz A. Małek
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
KONFERENCJE
II Międzynarodowe Sympozjum "Evidence Based Health Care - Jak to się robi?" w Krakowie, 19-20 listopada br.
W poszukiwaniu optymalnych rozwiązań
Mariusz Kielar
Podczas tegorocznej edycji Sympozjum, którego głównym organizatorem było Stowarzyszenie Central and Eastern European Society of Technology Assessment in Health Care (CEESTAHC), swoimi doświadczeniami wdrażania nowoczesnych rozwiązań do systemów opieki zdrowotnej dzielili się wybitni prelegenci z całego świata. Program naukowy podzielono na 7 sesji tematycznych. Pierwsza z nich była okazją do omówienia znaczenia przejrzystych zasad funkcjonowania systemu refundacji, uwzględniającego zmiany demograficzne, epidemiologiczne oraz na rynku leków. Referaty odnosiły się do różnych narodowych regulacji refundacyjnych, alternatywnych sposobów obliczania limitu refundacyjnego, poziomów refundacji, aktów prawnych wpływających na stan konkurencji w sektorze farmaceutycznym, kryteriów i limitów refundacyjnych oraz zasad ich tworzenia w kontekście Evidence Based Health Care. (...)
Lekarze o dziennikarzach, dziennikarze o lekarzach
Agora zamiast areny
Marcin Mikos
Czy trzeba się bać lekarzy? Czy lekarze boją się dziennikarzy? Odpowiedzi na te pytania szukali przedstawiciele środowiska medycznego i dziennikarskiego, obecni na jubileuszu 100. edycji "Galicyjskiej Gazety Lekarskiej", biuletynu wydawanego od 18 lat przez OIL w Krakowie. Nestor dziennikarstwa red. Mieczysław Czuma widzi między profesjami lekarza i dziennikarza więcej tego, co łączy, niż dzieli. - Obydwa zawody są po to, by zapobiegać i leczyć choroby; jeden - indywidualne problemy zdrowotne, drugi - choroby i patologie społeczne. Lekarz i dziennikarz mają wpisane w zawód zaufanie społeczne i prestiż. Niestety, jak żadne inne profesje, ostatnio znajdują się pod silnym polityczno-społecznym ostrzałem - wyliczał red. M. Czuma. (...)
TWOJA BIBLIOTEKA
Andrzej Szczeklik
Kore - O chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny
Kore to - według znawcy mitologii greckiej Jana Parandowskiego - dziewczynka. Podobno, zaglądając w jej źrenicę można dojrzeć duszę. Adam Zagajewski we wstępie do "Kore. O chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny" mówi, że kiedy straciliśmy już nadzieję na twórczość autorów "rozumiejących życie ducha i ciała", w osobie znakomitego internisty, immunologa, odkrywcy objawił się "pisarz niezwykły, łączący wrażliwość i erudycję humanistyczną z podziwu godną biegłością w naukach ścisłych". (...)