Spis treściSZ nr 5–8/2008
z 28 stycznia 2008 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2008
ROZMOWA
Z prof. dr hab. Stanisławą Golinowską, przewodniczącą zespołu ds. opracowania "Zielonej Księgi", ekspertem ds. społecznych w ramach polityki rozwoju ONZ, rozmawia Marcin Mikos
Same pieniądze nie pomogą, gdy brakuje instrumentów
Minister Zdrowia powołała zespół ekspertów, który ma zaktualizować raport z 2004 r. na temat finansowania ochrony zdrowia w Polsce, czyli tzw. Zieloną Księgę. Zespołowi ponownie przewodniczy prof. Stanisława Golinowska, dyrektor krakowskiego Instytutu Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. W skład 16-osobowego zespołu został powołany także prof. Cezary Włodarczyk i inni eksperci z Instytutu Zdrowa Publicznego UJ, a także przedstawiciele nauk ekonomicznych z uczelni Warszawy, Poznania i Krakowa, Głównego Urzędu Statystycznego, Izby Obrachunkowej oraz Instytutu Medycyny Pracy z Łodzi. (...)
WYDARZENIA
Aleksandra Gielewska
Rząd ma problem. Premier podczas zdrowotnego szczytu zaapelował wprawdzie o pokój w służbie zdrowia, ale mało kto wierzy, że pokój zapanuje, dopóki nie zostaną usunięte przyczyny obecnego, ostrego kryzysu. Rząd nie gra zresztą fair. Minister zdrowia mówi, że za 2-3 lata lekarz będzie zarabiał 11 tysięcy zł i jednocześnie - że składka nie wzrośnie. Rząd nie wprowadzi także współpłacenia, a w budżecie 2008 nie ma środków na podwyżki dla służby zdrowia. To skąd dyrekcje zakładów mają wziąć pieniądze na opłacenie dodatkowej pracy lekarzy? (...)
Rada i szczyt, czyli zaklęcia nad szpitalnym łóżkiem
Małgorzata Solecka
Najpierw wiadomość dobra: ochrona zdrowia stała się tematem numer jeden dla mediów, ekspertów i polityków. Niestety, tu nie działa zasada show-biznesu: "Nieważne jak, byle się mówiło". Druga wiadomość jeszcze lepsza: po raz pierwszy premier rządu demonstracyjnie przejął odpowiedzialność za proces zmian czekających służbę zdrowia. I znów - łyżka dziegciu. Im bardziej w dyskusję o reformie ochrony zdrowia angażuje się Donald Tusk, tym bardziej widać słabość minister zdrowia i jej ekipy. I trzecia, po prostu wspaniała wiadomość: wszyscy chcą, żeby pacjentom, lekarzom, pielęgniarkom było lepiej. Prezydent, premier i cały rząd, posłowie koalicji, a jeszcze bardziej - opozycji. I ta zbiorowa troska to już powód do prawdziwego niepokoju. Służba zdrowia po raz kolejny staje się ofiarą polityki. (...)
NFZ przesuwa środki z rezerw na świadczenia
HP
Sejm pozytywnie zaopiniował zmianę planu finansowego na ten rok. NFZ przesunął ze swoich rezerw dodatkowe 850 mln zł na pokrycie kosztów świadczeń zdrowotnych. Przychody ze składek na ubezpieczenie zdrowotne w 2007 r. były wyższe od planowanych o 1,16 mld zł. Dlatego NFZ nie przewiduje zagrożeń w realizacji przychodów ze składek w 2008 r. Zmniejszył o 860 mln zł odpis aktualizujący składkę i przeznaczył dodatkowo na świadczenia zdrowotne 858 mln 607 tys. zł. Najwięcej środków, bo aż 712 mln zł, ma trafić do szpitali. Prawie 21 mln zł przeznaczonych zostanie na opiekę psychiatryczną, 11 mln zł na specjalistykę ambulatoryjną i 6 mln zł na podstawową opiekę zdrowotną. Środki na poz mają zostać przeznaczone na rozpoczęty w ubiegłym roku proces wyrównywania stawek kapitacyjnych w poszczególnych zakresach świadczeń. (...)
Sepsa w Świętokrzyskiem
Beata Alukiewicz
Od połowy grudnia w woj. świętokrzyskim zwiększa się liczba zachorowań na sepsę. Nie można wprawdzie mówić o epidemii, ale wśród mieszkańców narasta niepokój. Pierwsze trzy przypadki zachorowań miały miejsce pod koniec ubiegłego roku. Wszyscy chorzy pochodzili z Ostrowca Świętokrzyskiego. Tuż po Sylwestrze zachorowała 19-letnia kielczanka, która Nowy Rok witała na zabawie na Śląsku. Kiedy trafiła do szpitala, jej stan był bardzo ciężki. Mimo błyskawicznej diagnozy, natychmiastowego wdrożenia antybiotykoterapii i leczenia układu krzepnięcia oraz dwukrotnej reanimacji - po kilku godzinach młoda kobieta zmarła. W ostatnim tygodniu, dzień po dniu, do szpitala dziecięcego trafiło troje pacjentów: 17-letni chłopak i 11-dziewczynka z Ostrowca oraz 2-letni chłopczyk z pobliskiego Łagowa. Co ciekawe, nie kontaktowali się między sobą. (...)
Kontrakty w Lubelskiem
Pieniędzy więcej, dentystów mniej
Ewa Stępień
Stomatolodzy z województwa lubelskiego alarmują, że miejscowy oddział NFZ nie zawarł umów ani na ten rok, ani na lata następne z połową oferentów z Lublina i Zamościa, którzy jeszcze w zeszłym roku mieli kontrakty z Funduszem. Np. zmniejszając liczbę dentystów o ok. 50 proc. w Zamościu, liczącym 66 tys. mieszkańców, pozostawiono tam tylko tylu dentystów w systemie publicznym, ilu jest w Świdniku, z 40 tys. mieszkańców. W największych dzielnicach Lublina (350 tys. mieszkańców) zawarto umowy z 1-2 stomatologami. - Świadczeniodawców tych skoncentrowano w śródmieściu Lublina, świadczą oni usługi m.in. w gabinetach mieszczących się na piętrach bloków bez windy - punktuje Tomasz Kędra z NZOZ Centrum Medyczne Anmed w Lublinie. (...)
O TYM SIĘ MÓWI
Odliczanie
Tomasz Sienkiewicz
Protesty trwały w czasie gdy premier Donald Tusk w warszawskim Centrum Partnerstwa Społecznego "Dialog" informował uczestników "Białego szczytu", że celem tego spotkania nie jest ustalenie zarobków w służbie zdrowia, ale odpowiedź na pytanie: "na ile jest zgoda, że nie można dolewać pieniędzy do dziurawego systemu". Raport opisuje sytuację w terenie, gdy w Warszawie Premier apelował o kilka miesięcy pokoju w służbie zdrowia, co umożliwi rządowi "domknięcie pakietu ustaw", a także o niestosowanie w akcjach protestacyjnych metod, które "zamkną drogę porozumienia i brutalnie ograniczą prawa pacjenta". (...)
Małopolska
Pożar wciąż możliwy
Halina Kleszcz
Województwo Małopolskie jest organem założycielskim dla 24 jednostek, w tym 17 szpitali i 2 placówek opieki długoterminowej. Sytuacja po 1 stycznia jest tu stale monitorowana. W raporcie z 18 bm. jedynie przy Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. L. Rydygiera, kierowanym przez Krzysztofa Kłosa, widnieją dwie "jedynki", oznaczające "zaistnienie zagrożenia zaprzestania działalności komórki" - z przewidywaną datą 31 bm. - oraz "zagrożenie ograniczenia zakresu świadczeń". Jako przyczynę podano: wynagrodzenie. W raporcie brak wpisu "1" w rubrykach obok Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II, mimo feralnego wtorku 15 stycznia. - Tego dnia 130 lekarzy szpitala wzięło jednodniowy urlop na żądanie. Wyludniły się przyszpitalne przychodnie. Wielu przyjeżdżających tu pacjentów z całej Małopolski nie udało się uprzedzić o proteście lekarzy. Sygnałów o planowanym strajku nie było, tym większe poruszenie wywołał ów drastyczny sposób nacisku zastosowany przez medyków. Szpital pracował jak na ostrym dyżurze, przyjmował pacjentów z zagrożeniem życia i zdrowia. Kryzys był oczywiście skutkiem nieosiągnięcia porozumienia z dyrekcją w sprawie podwyżek. Rozmowy trwają od tygodni. (...)
Świętokrzyskie
Ta struna pęknie
Beata Alukiewicz
Sytuacja w województwie świętokrzyskim staje się coraz bardziej napięta. Wprawdzie lekarze głośno nie protestują, nie zamierzają składać wymówień z pracy, nie ma konkretnych decyzji o likwidacji szpitali czy oddziałów, ale tak naprawdę doszło do pata. Lekarze żądają podwyżek - dyrektorzy odpowiadają: nie damy, bo nie mamy z czego. - Nie będziemy protestować, bo nie musimy - mówi Robert Sarna, przewodniczący Regionu Świętokrzyskiego OZLL. - Poczekamy miesiąc, dwa, może nawet krócej, do czasu aż wypracujemy swoje godzinowe limity. I zobaczymy, co się wówczas stanie. Kto będzie dyżurował lub pracował w systemie opt-out? Podskórny konflikt trwa. W większości placówek prowadzone są rozmowy i negocjacje. Lekarze chcą zarabiać trzy średnie krajowe. Dyrektorzy twierdzą, że np. zarobki specjalistów nie są już wcale złe. I to zarówno w placówkach powiatowych, jak i wojewódzkich, bo różnice między nimi są niewielkie. Dyrektor Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Zespolonego w Kielcach ogłosił nawet listę płac z grudnia. Wynikało z niej, że lekarz z II stopniem specjalizacji otrzymał wówczas średnio 10 tysięcy brutto. (...)
Wielkopolska
Kontrakty lub równoważny czas pracy
Jolanta Sielska
Zarówno właściciele szpitali: samorządowcy oraz przedstawiciele Uniwersytetu Medycznego, jak i dyrektorzy jednostek przyznają, że wszędzie najdotkliwiej odczuwany jest brak anestezjologów. Brak porozumienia z anestezjologami to przyczyna kryzysu trwającego od początku roku w Szpitalu Specjalistycznym w Pile. Nawet rozmowy z udziałem mediatorów nie przyniosły porozumienia między nimi i dyrekcją szpitala. Nie zamierzają się zgodzić na propozycje wynagrodzeń, jakie mają inne grupy lekarzy pracujących w tym szpitalu. Specjalistów odrzucających ofertę dyrekcji nie ma kto zastąpić. W szpitalu wstrzymano wykonywanie zabiegów planowych. Od piątku 11 stycznia, przez kilka dób bez przerwy, na oddziale dyżurował jeden anestezjolog. Obie strony konfliktu zapewniają, że zasiądą jeszcze do rozmów. Do ogólnopolskiego strajku zamierzają przyłączyć się pielęgniarki. Nie we wszystkich szpitalach Wielkopolski formą ich protestu będzie strajk, nie wszędzie bowiem zakończono procedury legalizujące akcję strajkową. (...)
Dolny Śląsk
W zawieszeniu
Ewa Krupczyńska
W większości dolnośląskich szpitali nadal trwają negocjacje zarówno z lekarzami, jak i pielęgniarkami. Sytuacja zmienia się z dnia na dzień. - W wielu placówkach lekarze nie podpisali jeszcze klauzuli opt-out, bo prawdopodobnie wyczekują na jakieś decyzje ze strony rządu, ale szpitale pracują normalnie. Nie ma strajków ani konieczności ewakuowania pacjentów ze względu na brak personelu. - Jedynie w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Legnicy likwidacji ulegnie oddział neurochirurgii, wszyscy neurochirurdzy wypowiedzieli bowiem pracę - informuje Jarosław Maroszek, dyrektor Departamentu Polityki Zdrowotnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego. W Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Legnicy dyrekcja zaproponowała podwyżki zarówno lekarzom, jak i pielęgniarkom - na poziomie, który nie pozwoli szpitalowi znowu popaść w długi. Jeszcze półtora roku temu była to jedna z najbardziej zadłużonych placówek regionu. Na koniec listopada ub.r. szpital osiągnął już zysk w wysokości 4,8 mln zł. Ale i tak musi jeszcze spłacić 20 mln zaległych zobowiązań. (...)
Pomorze
Związki grają ostro
Jolanta Gromadzka-Anzelewicz
Lekarskie związki w Akademickim Centrum Klinicznym AM w Gdańsku, jednym z największych szpitali w Polsce, grożą odwieszeniem strajku. Do paraliżu Szpitala Specjalistycznego w Słupsku może doprowadzić odejście z końcem stycznia 48 specjalistów pracujących na kontraktach. W Szpitalu Specjalistycznym na gdańskiej Zaspie wstrzymano planowe operacje. Powód? Dyrekcji nie udało się dotąd "dogadać" z anestezjologami. W większości szpitali rozmowy trwają. Grafiki pracy na oddziałach rozpisane są tylko do końca miesiąca. Związkowcy ostrzegają: wtedy rozpocznie się prawdziwa burza! Porozumienia zawarto jedynie w sześciu na około 30 pomorskich szpitali: specjalistycznym w Kościerzynie (gdzie o mało nie doszło do zamknięcia położnictwa i ginekologii i ewakuacji pacjentek), zakaźnym i studenckim w Gdańsku, dziecięcym w Gdańsku-Oliwie oraz placówkach w Nowym Dworze i Prabutach. Tych 6 szpitali nie jest, oczywiście, w stanie zapewnić bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańcom województwa. (...)
Lubelskie
Czasu może zabraknąć
Marek Naumiuk
21 stycznia w 35 szpitalach woj. lubelskiego rozpoczął się strajk pielęgniarek, położnych i innych pracowników ochrony zdrowia, których związki przyłączyły się do akcji. Protest prowadzony jest całodobowo w 6 placówkach, w pozostałych przez dwie godziny. - Bierzemy urlopy na żądanie, odchodzimy od łóżek pacjentów, przerywamy pracę - informuje Maria Olszak-Winiarska, przewodnicząca OZZPiP na Lubelszczyźnie. - Skoro jesteśmy tak mało ważne, pokażemy, jak wygląda funkcjonowanie szpitali bez pielęgniarek. W strajku nie biorą udziału szpitale, w których zawarto już porozumienia, m.in. Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej w Lublinie, szpitale w Tomaszowie Lubelskim, Włodawie, Zamościu i Białej Podlaskiej, ale załogi tych placówek solidaryzują się z protestującymi. Pielęgniarki zapewniają, że pacjentów oddziałów dziecięcych, porodowych, ratownictwa medycznego oraz OiT i OiOM bez opieki nie zostawią. (...)
Mazowsze
Stabilizacja na krótko
Aleksandra Kurowska
W drugiej dekadzie stycznia akcji strajkowej nie prowadził żaden z 88 szpitali w woj. mazowieckim, żaden też nie rozwiązał problemów z ustaleniem dyżurów i wysokości płac np. do końca roku (z wyjątkiem szpitala Św. Zofii, o czym pisaliśmy poprzednio). Poważny problem wystąpił w stołecznym szpitalu przy ul. Barskiej, gdzie 21 stycznia znaczna część pielęgniarek wzięła urlop na żądanie. Podobna sytuacja grozi Szpitalowi Dziecięcemu na Niekłańskiej. - Sytuacja nadal nie jest jasna, ale na kilka miesięcy udało się nam ją uspokoić w szpitalach ginekologiczno-położniczych, psychiatrycznym na Nowowiejskiej, Szpitalu Wolskim, Bielańskim i na Stępińskiej - po spotkaniu dyrektorów stołecznych szpitali powiedziała nam dyrektor Biura Polityki Zdrowotnej w stołecznym ratuszu Elżbieta Wierzchowska. Do tej listy OZZL dodaje szpital MSWiA oraz szpitale z Kozienic i Sokołowa Podlaskiego. Dyrektorzy stołecznych szpitali w Warszawie zgodzili się, by ze względu na brak środków i kadr - okulistyka, ortopedia i laryngologia zorganizowane były w formie ostrych dyżurów. - Szpitale nie utrzymają tradycyjnych dyżurów w każdym oddziale non stop przez 24 godziny - podkreśla Wierzchowska. (...)
FELIETONY
Śmieszno?
Andrzej Sośnierz
Sytuacja w służbie zdrowia komplikuje się, ale chaotyczne działania premiera, rządu i pani minister komplikacje te znacznie nasiliły. Kozłem ofiarnym całego zamieszania będzie prawdopodobnie minister zdrowia, choć siłą napędową jest niewątpliwie pan premier. W trakcie dziękczynnych pielgrzymek po sąsiednich dworach uśmiech z ust premiera nie schodził, jakby zapomniał o tym, że sprawowanie tej funkcji to przede wszystkim konkretne zarządzanie. I od czasu do czasu jakąś decyzję należy podjąć i za coś ponieść odpowiedzialność. (...)
PANOPTICUM
Historyczno-rynkowa czkawka płacowa
Marek Wójtowicz
Przed reformą, gdy wszystko było państwowe, scentralizowane, a zdrowotnymi "księciami" systemu byli lekarze wojewódzcy, którym przewodził "król" minister zdrowia, dysponent wszelkiej zdrowotnej kasiorki, tych 50 "macho" decydowało, ile pójdzie do ZOZ-ów kasy na podwyżki, ile na tzw. bieżączkę, czyli leki, remonty, media itp., a ile na inwestycje. Każdy ZOZ miał przydzieloną odgórnie liczbę tzw. etatów kalkulacyjnych i jeżeli zatrudniał więcej pracowników, niż z planu wynikało, to zarobki były odpowiednio niższe, a jeśli mniej... to wyższe. (...)
TYLKO FAKTY
Śniadania prasowe
Marek Nowicki
Specjaliści od PR doradzają ministrom organizowanie śniadań w sytuacjach kryzysowych, kiedy ważne jest pozyskanie wsparcia przez dziennikarzy w jakiejś, zazwyczaj wewnątrzrządowej, rozgrywce. Tak było również ostatnio. Nagle, w niedzielę po południu, odbieram telefon: Ewa Kopacz zaprasza w poniedziałek na śniadanie. W trybie nagłym, z dnia na dzień kilkunastu dziennikarzy zostało zaproszonych na półoficjalne spotkanie z ekipą E. Kopacz. Już wtedy było wiadomo, że kolejnego dnia minister miała przedstawić na posiedzeniu rządu projekty kilku ustaw. (...)
Z PAMIĘTNIKA WIEJSKIEJ LEKARKI
Zamiatanie śniegu z dachu
Janina Banachowska
Dostawił do ściany szopy najdłuższą drabinę, jaką miał i łopatą próbował sięgnąć jak najwyżej. Sięgnął raz, wydawało mu się, że za blisko. Sięgnął znowu, ale nadal rezultat był kiepski. Wreszcie wdrapał się najwyżej jak tylko mógł i stojąc na najwyższym szczeblu zgarnął na łopatę sporo śniegu. W tym momencie drabina się zachwiała i poleciała w bok, a chłopak z obciążoną śniegiem łopatą znaleźli się na ziemi. Chłopak poleciał pierwszy, łopata za nim, toteż prawem fizyki wyrżnęła go w czoło, przecinając je głęboko. Szczęśliwie, matka widziała przez okno cały wypadek. (...)
RATOWNICTWO
Kalejdoskop z żółtymi śmigłowcami w tle
Jan Forowicz
O tym się mówi od lat. Stan techniczny floty śmigłowców Lotniczego Pogotowia Ratunkowego jest zły. Niektórzy przekonują nawet, że katastrofalny. LPR ma 16 wysłużonych maszyn Mi-2, w większości ponadtrzydziestoletnich. Zdarzają się więc awarie, a nawet ciężkie wypadki. 7 grudnia 2007 wieczorem śmigłowiec LPR w trakcie przelotu technicznego ze Szczecina do Suwałk z jednym pilotem na pokładzie rozbił się niedaleko celu podróży. 1 stycznia 2010 r. wejdą w życie normy unijne ustalające wymagania dla sprzętu latającego służb medycznych. Nawet gdyby Mi-2 nadal próbowano modernizować, śmigłowce te ich nie spełnią. (...)
PUNKTY WIDZENIA
Z pamiętnika młodej lekarki
Jan Osiecki
Młodzi lekarze zaczynają pracę. Dla ordynatorów ich pojawienie się w szpitalu jest wybawieniem. Mają kolejne osoby do wypełnienia grafiku dyżurów. Dyrektorzy też się cieszą z pojawienia się młodych. Dadzą im zajęcie, ale nie bezinteresownie. Już dziś wymagają, by w zamian pracowali dla nich po skończeniu specjalizacji. A młodzi z każdym dniem stają się bardziej sfrustrowani. (...)
Co zrobić z rezydenturami?
Maciej Biardzki
Problem kształcenia podyplomowego kadr lekarskich powinien podlegać szczególnie rozsądnym przemyśleniom. Zwłaszcza w sytuacji coraz bardziej zauważalnego starzenia się tej grupy zawodowej i pojawiania rzeczywistej luki pokoleniowej. Niestety, mam wrażenie, że poza stworzeniem instytucji rezydentury, nikt specjalnie się nie zastanawiał, jak ten system działa. Czy nie wymaga on modyfikacji? I czy model rezydencki rzeczywiście dostarcza do systemu nowych specjalistów? (...)
Kiedy zostaje się specjalistą?
Kazimierz L. May
Przed trzema laty pisałem na tych łamach, że papierek pt. "Specjalista" to zmora młodych lekarzy. Nie było jeszcze masowych wyjazdów kolegów lekarzy. Teraz dramat rozgrywa się na naszych oczach. I nadal bałamutnych wypowiedzi tzw. organizatorów opieki zdrowotnej nie równoważą uczciwe wypowiedzi fachowców, wciąż nielicznych, którzy widzą cały problem i poznali główne mechanizmy jego powstania. A sprawa w istocie jest dość łatwa do uregulowania. Otóż specjalistą w jakiejkolwiek dziedzinie medycyny klinicznej może i powinien zostać tylko ten, kto wykaże się praktyczną działalnością i wiedzą w jakimś zakresie. (...)
Z DROGI...
Nerwosol
Andrzej Musiałowicz
Kupiłem sobie kropelki. Bez recepty, ziołowe, gorzkie. Gorzkie, czyli chyba dobre, bo lekarstwo musi być gorzkie. Zażywam kilka razy dziennie, zanim zajrzę do najnowszych wiadomości z frontu medycznego. Może dzięki tej profilaktyce spokojniej przyjmuję pomysły na rozwiązanie problemów polskiego systemu opieki zdrowotnej. Dajmy na to... taka sekurytyzacja. Prawda, że ciekawe? Rozłożenie ciężaru spłat zobowiązań na okresy wieloletnie, poprzez np. emisję obligacji itp. Najciekawszy jednak jest w tym fakt, że rynki finansowe znają ten sposób od niepamiętnych czasów. (...)
OKIEM DYREKTORA
Winni
Janusz Atłachowicz
Od początku roku większość szpitali, niektóre nawet wcześniej, rozpoczęła próby połknięcia tej żaby, jaką jest czas pracy lekarzy. Problem nie jest nowy, bo istnieje od chwili, gdy dołączyliśmy do wspólnoty państw europejskich. Jako zarządzający szpitalami, wielokrotnie zwracaliśmy uwagę politykom i rządzącym systemem ochrony zdrowia na konieczność systemowego rozwiązania tego problemu. Kolejne ekipy ze stołecznej ulicy Miodowej nie usiłowały nawet dyskutować na ten temat. Problem czekał i rósł, jak wrzód na d... A wiadomo: wrzód, wcześniej nieprzecięty, pęka i się rozlewa. (...)
KLINIKA
KARDIOLOGIA
Zakrzepica w stentach wieńcowych
Piotr Waciński
Pomimo wprowadzenia na początku XXI wieku do instrumentarium kardiologii interwencyjnej stentów powlekanych polimerem i uwalniających leki antyproliferacyjne o potwierdzonym, korzystnym wpływie na restenozę po zabiegach angioplastyki, całkowita częstotliwość zakrzepicy w stencie nie uległa zmniejszeniu w porównaniu do BMS. Wielu badaczy zaobserwowało bardzo późną zakrzepicę w stentach DES, nawet po 2-3 latach po implantacji. Dlatego też, biorąc pod uwagę udowodnione korzystne zjawisko redukcji restenozy po implantacji DES, nie należy lekceważyć zjawiska późnego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego. (...)
ONKOLOGIA
Guzy neuroendokrynne przewodu pokarmowego - cz. 1
Marek Derkacz
Guzy neuroendokrynne (neuroendocrine tumors - NET) są rzadko występującymi i powoli rosnącymi nowotworami. Ich właściwe rozpoznanie jest trudne i często spóźnione, a istotnym problemem diagnostycznym jest lokalizacja zmian. Ze względu na różnorodny przebieg choroby, bardzo zróżnicowaną biologię guzów i ektopową produkcję wielu hormonów nie istnieją ogólnie przyjęte zasady postępowania. Najczęściej do rozpoznania NET dochodzi przypadkowo podczas rozszerzonej diagnostyki, endoskopii lub po przeprowadzonej operacji. (...)
DERMATOLOGIA
Atopowe zapalenie skóry
Aleksandra Szafrańska-Barańska
Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą, nawrotową dermatozą zapalną, której towarzyszy silny świąd i charakterystyczny obraz zmian skórnych. W krajach Europy Zachodniej objawy AZS występują u 10-15% populacji. W Polsce choroba dotyka ok. 4,7% dzieci oraz 1,8% dorosłych, w dużych miastach nawet - 9,5% populacji. Niepokojący jest stały wzrost zachorowań. Ich początek w 48% ma miejsce już przed 6. m.ż., u 75% przed 3. r.ż., a przed 5. r.ż. u 82,9% pacjentów. AZS zatem najczęściej dotyczy dzieci i jest jedną z najczęstszych chorób skóry wieku dziecięcego, wymagającą edukacji i zaangażowania w terapię całej rodziny chorego. (...)
NAUKA
Nowa definicja zawału serca
Marcin Wełnicki
Aby rozpoznać zawał serca, wystarczy stwierdzenie w badaniu ECHO zaburzeń kurczliwości mięśnia sercowego przy współistniejącym podwyższeniu stężenia troponiny i wykluczeniu przyczyn innych niż niedokrwienne. (...) W porównaniu z pierwszą definicją i jej wcześniejszymi modyfikacjami, nowe wytyczne podkreślają znaczenie badań obrazowych (przede wszystkim badania echokardiograficznego) w rozpoznawaniu zawału serca. Dotychczas rozpoznanie opierano na podstawie charakterystycznych dolegliwości bólowych lub ich ekwiwalentów, współistniejących z podwyższeniem stężenia markerów martwicy mięśnia sercowego (preferowane oznaczenie troponiny) lub niedokrwiennymi zmianami w zapisie EKG. Wykonując badanie ECHO, lekarz może też stwierdzić przebyty zawał mięśnia sercowego. Do postawienia takiej diagnozy wystarczy obecność blizn u osoby z udokumentowaną chorobą niedokrwienną serca. (...)
Czekolada - lek i przysmak w jednym?
Paweł Traczewski
Miłośnicy czekolady z pewnością ucieszyliby się poznając wyniki badania opublikowanego w listopadowym "Circulation". Spożywanie bogatej w związki flawonowe ciemnej czekolady spowodowało u 11 badanych poszerzenie światła i poprawę funkcji naczyń wieńcowych, w porównaniu z grupą konsumujących produkt pozbawiony kakao. Inne analizy także wykazały dobroczynny wpływ czekolady na układ sercowo-naczyniowy - z randomizowanego badania, opisanego niedawno na łamach JAMA, wynika, że ciemna czekolada obniża ciśnienie tętnicze u osób z wysokim prawidłowym ciśnieniem i stanem przednadciśnieniowym. (...)
Serce, ryby i wino
Marcin Wełnicki
Od kilkudziesięciu lat znany jest wpływ kwasów omega-3, szczególnie pochodzących z ryb morskich, na obniżenie śmiertelności w przebiegu choroby niedokrwiennej serca. Zauważono również, że podobne efekty daje umiarkowane spożywanie alkoholu, jednak nie poznano dokładnie mechanizmów jego ochronnego działania. Wyniki badania przeprowadzonego przez francuskich naukowców z Université Joseph Fourier de Grenoble i Unité d'Epidémiologie de l'INRETS wskazują na to, że alkohol ułatwia przyswajanie nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, a umiarkowane spożywanie czerwonego wina może zmniejszać śmiertelność w grupie pacjentów z chorobą z niedokrwienną serca. (...)
Odkryto gen odpowiedzialny za świąd skóry
Paweł Traczewski
Nowe światło na patogenezę świądu rzuciły badania międzynarodowej grupy naukowców pod kierunkiem Johna A. McGrath, opublikowane w "The Journal of Human Genetics". Podjęli oni temat genetycznego podłoża rodzinnej postaci pierwotnej zlokalizowanej skórnej amyloidozy (PLCA). Jest to schorzenie objawiające się świądem, zwłaszcza dystalnych części kończyn dolnych, hiperpigmentacją i pogrubieniem skóry. Naukowcy przebadali członków trzech rodzin, w których od kilku pokoleń występowała PLCA i znaleźli mutację zmiany sensu w genie kodującym receptor OSMR. Jest on częścią składową receptorów dla cytokin: onkostatyny M i interleukiny 31, wpływających na proliferację, różnicowanie, apoptozę keratynocytów i rozwój zapalenia. Badacze wykazali, że mutacja w OSMR powoduje istotne osłabienie przekazywania w keratynocytach sygnałów inicjowanych zarówno przez onkostatynę M, jak i Il 31. (...)
Znaczenie stopnia uwapnienia tętnic wieńcowych
Marcin Wełnicki
Stopień uwapnienia tętnic wieńcowych może być niezależnym czynnikiem ryzyka wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych. Dowodzą tego wyniki prospektywnego badania klinicznego przeprowadzonego w Ludwig Maximilian University w Monachium. Ponadtrzyletnią obserwacją objęto grupę 1726 pacjentów bez objawów klinicznych choroby niedokrwiennej serca. Na początku obserwacji, wykorzystując skalę Agatstona w tomografii komputerowej, oceniano stopień uwapnienia tętnic wieńcowych. Wynik odniesiono do częstości występowania zawałów serca lub nagłych zgonów sercowych w badanej grupie. Przekroczenie 75. percentyla w skali Agatstona związane było ze statystycznie istotnym zwiększeniem częstości występowania opisanych incydentów wieńcowych. U pacjentów, u których wykluczono obecność zwapnień w naczyniach wieńcowych, nie dochodziło w czasie obserwacji do zawałów serca ani do nagłej śmierci sercowej. (...)
Migrenowcy nie chcą energooszczędnych żarówek
PAP, tk
Energooszczędne żarówki mogą wywoływać migreny - ostrzega brytyjskie stowarzyszenie lekarzy i osób cierpiących na migrenę, Migraine Action Association (MAA). W ciągu najbliższych czterech lat brytyjski rząd, w ramach walki z nadmierną emisją dwutlenku węgla, ma zakazać sprzedaży tradycyjnych żarówek na rzecz energooszczędnych, które zużywają czterokrotnie mniej energii. (...)
Nerki i mózg chorują razem
Marcin Wełnicki
Uszkodzenie łożyska naczyń nerkowych może przebiegać równolegle z chorobą drobnych naczyń mózgu, a niski poziom filtracji kłębuszkowej koreluje z częstszym występowaniem cech wskazujących na zaburzenia ukrwienia głębokich struktur ośrodkowego układu nerwowego. Dowodzi tego badanie obejmujące 484 pacjentów w wieku od 60. do 90. r.ż., przeprowadzone w holenderskim Erasmus Medical Center. (...) Wraz z obniżaniem się poziomu filtracji kłębuszkowej obserwowano zmniejszanie objętości głębokiej istoty białej, wzrastanie stopnia jej uszkodzenia oraz nieznacznie częstszą obecność ognisk udarowych. Zmiany te dotyczyły jedynie głębokich struktur mózgu. (...)
MEDUKACJA
Bądź LEPszy w testach
Anna Klimkiewicz
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
KONFERENCJE
XVI Ogólnopolska Konferencja Młodych Lekarzy, Poznań, 18-20 stycznia
Wstrzymać migracje
Grzegorz Napiórkowski
Obrady XVI Ogólnopolskiej Konferencji Młodych Lekarzy bardzo różniły się od wcześniejszych tego typu spotkań. Konferencja zbiegła się z protestami lekarzy rezydentów i lekarzy stażystów przeciw niskim wynagrodzeniom. Zapewnienia minister Ewy Kopacz o wzroście wynagrodzeń młodych lekarzy oraz zapowiedzi zlikwidowania barier w rozpoczynaniu kariery wzbudziły duże nadzieje tego środowiska. Jednak wysokość podwyżek nie satysfakcjonuje młodych lekarzy, ponieważ stanowią one wyłącznie wyrównanie za brak objęcia ustawową podwyżką z lipca 2006 r. (...)
IX Nadzwyczajny Zjazd Lekarzy, Warszawa, 11-12 stycznia
Musi być lepiej
Konrad Pszczołowski
IX Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Lekarzy, wbrew nazwie, zwołano w trybie zwyczajnym, czyli uchwałą poprzedniego zjazdu. Jego celem było omówienie realizacji najważniejszych postanowień VIII zjazdu oraz ocena bieżącej sytuacji środowiska lekarskiego. W ciągu dwóch lat między zjazdami byliśmy świadkami niepokojących ataków na samorządy zawodowe, braliśmy udział w marszach i protestach. Nie udało się wprowadzić wielu zmian postulowanych przez samorząd lekarski. Nie posunęła się naprzód sprawa ulg i przywilejów, ułatwiających kształcenie ustawiczne lekarzy. (...)
PZ skuteczne jak dotąd
Halina Pilonis
Cztery lata temu po 40-godzinnych negocjacjach w Poznaniu ówczesny minister zdrowia Leszek Sikorski zgodził się na spełnienie wszystkich postulatów Porozumienia Zielonogórskiego. Lekarze z PZ obchodzili czwartą rocznicę podpisania tzw. porozumienia poznańskiego. Obecny rok, podobnie jak wtedy, Porozumienie Zielonogórskie rozpoczęło bez podpisanych kontraktów z NFZ. Lekarze nie zaakceptowali zaproponowanych im warunków. Gabinetów co prawda nie zamknęli, ale pojawiła się groźba zaprzestania świadczeń. Po długich negocjacjach NFZ i MZ zgodzili się na spełnienie warunków stawianych przez PZ. (...)
Zdrowie w Wielkopolsce
Marta Banaszak-Osiewicz
Co czeka wielkopolską służbę zdrowia w 2008 r.? Odpowiedzi szukali uczestnicy zorganizowanej w Poznaniu przez redakcję Rynku Zdrowia konferencji "System opieki zdrowotnej. Ogólnopolskie problemy - regionalna perspektywa". Spotkanie było okazją do dyskusji na temat obecnych problemów i propozycji ich rozwiązania, z perspektywy zarówno świadczeniodawców (szpitali), jak również płatnika, czyli NFZ. Główny wątek dyskusji stanowiły, jak zwykle, pieniądze. Z zapowiedzi dyrekcji Wielkopolskiego OW NFZ wynika, że na leczenie mieszkańców regionu będzie w tym roku ponad 200 milionów złotych więcej niż w ubiegłym. (...)
Międzynarodowa współpraca zwiększa szanse na podniesienie jakości edukacji w dziedzinie zdrowia publicznego w Polsce i Europie
O jakości zdrowia publicznego
Violetta Kijowska, Mariusz Kielar
Międzynarodową Konferencję "Quality in Public Health Education - European Accreditation of Public Health Education. Integrating content and language for improved Public Health professionalism" w Collegium Novum w Krakowie zorganizował Instytut Zdrowia Publicznego Wydziału Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum UJ. Konferencja była podsumowaniem dwóch dużych, wieloośrodkowych projektów europejskich Programu Leonardo da Vinci: "Europejska Akredytacja Programów Nauczania w Zdrowiu Publicznym" oraz "Specjalistyczny język angielski w europejskim zdrowiu publicznym". (...)
LISTY I POLEMIKI
Do Pani Profesor Alicji Chybickiej przewodniczącej Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego
Adam Windak
Wywiad pt. "Zadbać o dzieci", jakiego udzieliła Pani Profesor "SZ", do głębi poruszył środowisko lekarzy rodzinnych w Polsce. Stało się tak dlatego, że w moim i wielu kolegów przekonaniu, obok interesujących i trafnych spostrzeżeń, znalazły się w nim także tezy krzywdzące dla lekarzy rodzinnych i nieprawdziwe. Nie ulega wątpliwości: fakt, że większość dzieci z nowotworami trafia do ośrodków specjalistycznych w III lub IV stadium zaawansowania choroby, jest dramatem i musi stymulować do pytań o przyczyny takiego stanu rzeczy. Nie można wykluczyć, że niedostatki wiedzy w zakresie wczesnej diagnostyki nowotworów wśród lekarzy sprawujących opiekę nad dziećmi (nie tylko lekarzy rodzinnych), mogą być jedną, choć z pewnością nie jedyną przyczyną. Wśród pozostałych można wymienić zbyt małe nakłady na opiekę zdrowotną nad dziećmi, zły przepływ informacji, niewłaściwą współpracę pomiędzy różnymi sektorami opieki zdrowotnej i wiele innych, których ustalenie wymaga badań i analiz. Nie do przyjęcia jest jednak teza, że za całe zło odpowiada "wycofanie pediatrów z podstawowej opieki zdrowotnej", których "miejsce zajęli lekarze rodzinni po szkoleniu w ramach tzw. krótkiej ścieżki". (...)