Spis treściSZ nr 34–38/2008
z 12 maja 2008 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2008
WYDARZENIA
Wyrok za zasługi
Aleksandra Gielewska
Aktywność łódzkiego wydziału ds. przestępczości zorganizowanej eliminuje z życia publiczno-gospodarczo-rodzinnego kolejnych menedżerów ochrony zdrowia. Topnieje w oczach nieliczna grupa znanych, doświadczonych, kompetentnych liderów zarządzających publicznymi zakładami opieki zdrowotnej. I zarazem tych, którzy mimo wszystko uważali dotąd, że można i warto walczyć o poprawę funkcjonowania placówek w sektorze publicznym, zamiast po prostu przejść do biznesu. Ale czas "misjonarzy" pro publico bono, zdaje się, mija ostatecznie. (...)
Dokąd doprowadzi to śledztwo?
Jan Osiecki
O sprawie Jarosława Pinkasa politycy rozmawiają niechętnie. Jednak niezależnie od reprezentowanej opcji, nikt nie wierzy w stawiane byłemu wiceministrowi zarzuty. - Proszę pomyśleć, ile mógł zarabiać w Aninie jako wicedyrektor? Pewnie z 10 tys. zł albo i więcej? Po jaką cholerę miałby żądać łapówki w postaci remontu pokoju, w którym pracuje szef? Przecież to bezsensowne, gabinetu nie da się spakować do torby i wynieść odchodząc z pracy. Poza tym - domagać się łapówki, wynoszącej 4 pensje? To skórka nie warta wyprawki - dodaje polityk, który od dawna krytycznie recenzuje działania Pinkasa. Osoba związana z Platformą i służbą zdrowia przyznaje, że nie wie, co myśleć. - Sądzę, że po ostatnich aferach prokuratura nie występowałaby o areszt, gdyby nie miała mocnych dowodów. Jednak to, co wiemy, brzmi raczej kuriozalnie - przyznaje. (...)
W oddłużanie nie wierzą, na ustawę o przekształceniach zozów czekać nie chcą
Rząd swoje, życie swoje
Aleksandra Kurowska
W drugiej połowie kwietnia ruszyły w Sejmie prace nad pakietem ustaw zdrowotnych. Nowa ustawa o zozach ma ułatwić przekształcenia szpitali w spółki. Nie rozwiązuje jednak problemu zadłużenia placówek. Tym ma się zająć inna ustawa, o której szefowie resortu zdrowia mówią coraz częściej, ale nie pokazują nawet jej założeń. Samorządowcy i dyrektorzy szpitali w dobre rozwiązania zawarte w obu tych projektach nie bardzo wierzą. Zamiast czekać zatem na obiecywane ułatwienia, władze powiatowe spieszą się, by zdążyć z przekształceniami, zanim przepisy zostaną zmienione. Twierdzą, że obecne, koślawe prawo, i tak jest lepsze niż to, które proponuje PO. (...)
Rezydentura szybciej
Halina Pilonis
Resort zdrowia zapowiada poprawę sytuacji lekarzy stażystów i rezydentów. Stowarzyszenie Młody Lekarz uważa, że to konieczne, bo zarobki tej grupy medyków są żenująco niskie. Stowarzyszenie zaprezentowało wyniki ankiety dotyczącej sytuacji materialnej młodych medyków. Wynika z niej, że prawie 90% lekarzy stażystów zarabia od 1000 do 1500 zł netto miesięcznie, zdecydowana większość lekarzy w trakcie specjalizacji osiąga dochody poniżej 2000 zł netto miesięcznie. Tak niskie wynagrodzenia utrudniają m.in. zdobycie kredytu na mieszkanie. Młodzi lekarze skarżą się, że brakuje im czasu na doskonalenie zawodowe, ponieważ muszą dorabiać poza szpitalem. Zdaniem przewodniczącego Regionu Mazowieckiego OZZL Macieja Jędrzejowskiego, ankieta SML potwierdza, iż sytuacja młodych lekarzy jest dramatyczna. (...)
FELIETONY
Pakiet przewlekły
Andrzej Sośnierz
W kuluarach sejmowych coraz powszechniejsza staje się opinia, że nie tylko "biały szczyt" był przedsięwzięciem socjotechnicznym. Również złożenie do marszałka Sejmu pakietu ustaw zdrowotnych miało charakter czysto propagandowy, rząd zaś wcale sobie nie życzy, by zostały one uchwalone. Przynajmniej - w najbliższym czasie. Potwierdzeniem jest nie tylko wyjątkowo niestaranne przygotowanie projektów, i to do tego stopnia, że ustawa o dodatkowych ubezpieczeniach zdrowotnych w ogóle nie może być procedowana, a pozostałe - wymagają wprowadzenia bardzo licznych poprawek, co zdecydowanie utrudni nad nimi prace. (...)
PANOPTICUM
Areszt za wieczne pióro
Marek Wójtowicz
Zatrzymanie 16 kwietnia Jarosława Pinkasa i 48 godzin później niespodziewana decyzja łódzkiego sądu o jego 3-miesięcznym aresztowaniu - wstrząsnęła środowiskiem zarządzających w służbie zdrowia. Spośród kilkudziesięciu menedżerów, z którymi rozmawiałem, żaden, powtarzam żaden (w tym niżej podpisany) nie wątpi w jego uczciwość i niewinność. Jarosław Pinkas jest uważany w naszym środowisku za jednego z najinteligentniejszych polityków zdrowotnych, a inteligencja wyklucza przecież głupotę, jaką jest niewątpliwie przyjmowanie łapówek. (...)
TYLKO FAKTY
Powiększ piersi
Marek Nowicki
Zastrzyk zamiast implantu. Żel hialuronowy zamiast żelu silikonowego w plastikowej torebce. Chirurgia estetyczna wykonała kolejny milowy krok. Dzięki nowej metodzie powiększanie piersi stało się łatwiejsze i szybsze niż wstawienie zęba. Pacjentka bierze wolny piątek i rano udaje się do lekarza. O dziesiątej zabieg. Trwa maksymalnie czterdzieści minut. Jeden lekarz, jedna pielęgniarka. Znieczulenie wyłącznie miejscowe. W jedną pierś 120 ml, w drugą tyle samo. Pyk, pyk i po wszystkim. Efekt widoczny od razu. Gołym okiem. (...)
Z PAMIĘTNIKA WIEJSKIEJ LEKARKI
Koń na płocie
Janina Banachowska
Koń zaczepił przednim kopytem o górny drut siatki, tylnymi kopytami ledwo sięgał ziemi, spocony ze strachu, aż piana opadała mu z szyi i zadu. - Niechże ktoś przyjdzie i go podtrzyma! - zawołałam do gapiących się chłopów. Dwóch odważniejszych i gospodarz podeszli do konia. Koń drżał. Pokazałam chłopom, jak podtrzymać zad, sama oglądałam kopyto i płot, coś trzeba było wybrać: ciąć drut siatki lub oderwać podkowę od kopyta. Widać było, że koń świeżo kuty, łatwiej pójdzie z siatką. Poprosiłam gospodarza o nożyce do cięcia drutu lub piłkę do metalu. (...)
PUNKTY WIDZENIA
Korupcja, czyli słabość państwa
Małgorzata Solecka
Chciałabym, żeby Jarosław Pinkas okazał się niewinny. Po pierwsze - lubię go. Po drugie - lubię i szanuję profesora Zbigniewa Religę, więc i przez wzgląd na jego osobę trudno mi sobie wyobrazić, by wieloletni, najbliższy współpracownik Z. Religi okazał się nieuczciwy. Po ludzku chciałabym, żeby prokuratura tym razem się pomyliła. Zawodowo - sporo myślę o zatrzymaniu Jarosława Pinkasa i zarzutach, jakie usłyszał. Od dziesięciu lat piszę o problemach ochrony zdrowia i wiem, że jednym z nich jest korupcja, we wszystkich jej odcieniach. Poczynając od zdecydowanej czerni, gdy pieniądze przechodzą z ręki do ręki w walizach (bo koperty to naprawdę "detal"), po jasny popiel: jakieś wykłady na konferencjach sponsorowanych przez firmy farmaceutyczne czy sprzętowe, jakieś zlecane opracowania, programy badawcze itp. (...)
Outsourcing - panaceum czy szkodliwa moda?
Maciej Biardzki
Ostatnio wszystkich nas zaszokowała informacja o aresztowaniu Jarosława Pinkasa - jeszcze niedawno wiceministra zdrowia. Według doniesień medialnych, przyczyną były domniemane nieprawidłowości dotyczące wyboru firmy świadczącej usługi outsourcingowe w zakresie usług analityki medycznej. Nie mam oczywiście zamiaru dywagować nad postawionymi zarzutami, lecz chciałbym zwrócić uwagę na kilka wątpliwości dotyczących stosowania outsourcingu jako skutecznej metody zarządzania szpitalami. Powinniśmy sobie zadać pytanie: po co nam właściwie usługi outsourcingowe? Odpowiedź powinna brzmieć - aby zorganizować część działalności szpitala lepiej, bezkosztowo zainwestować (poprzez usługodawcę) w objęty outsourcingiem zakres i przede wszystkim obniżyć koszty. (...)
Dyskryminacja i indolencja
Ryszard Kijak
Czegoś takiego to jeszcze nigdy nie było. Dawniej wszyscy pracowali na etacie, każdego rozliczało się tak samo, a kłócić się można było tylko o tzw. widełki w tabeli płac. A teraz, zwłaszcza po wejściu w życie nowych przepisów o czasie pracy lekarzy, powstał taki bałagan, że rozum przeciętnego człowieka nie jest w stanie tego ogarnąć. Zasady te nie obowiązują w przypadku kontraktów, czyli umów cywilnoprawnych, które - jak mawiał Krzysztof Dach, były dyrektor Departamentu Przekształceń Systemowych w ekipie ministra zdrowia Wojciecha Maksymowicza - "kształtowane są wolą obu stron". Obecnie nie jest to już prawdą, bo warunki kontraktów kształtowane są teraz wolą strony silniejszej, czyli zleceniodawcy, na zasadzie: "Jak chcesz, to podpisuj, a jak ci nie pasuje, to się bez ciebie obejdzie. Łaski koleś, nie robisz". (...)
Z DROGI...
Strachy na Lachy
Andrzej Musiałowicz
W kraju nad Wisłą od lat się straszy prywatyzacją szpitali i opowiada legendy o koszyku świadczeń. Padła właśnie kolejna ofiara wśród pionierów na polu prywatyzacji szpitali, tym razem wysokiej rangi i wiedzy. Po licznych ofiarach w szeregach żołnierskich, dyrektorach snujących mrzonki o zmianie formy prowadzenia publicznych zakładów opieki zdrowotnej i po ofiarach po stronie wodzów średniego szczebla, zanadto wychylających się samorządowcach - padł i generał. Zmasowany ostrzał ze strony zaniepokojonych społeczności lokalnych, a nawet dużej części całego społeczeństwa, okazuje się skuteczny. (...)
OKIEM DYREKTORA
Wróżka i JGP
Janusz Atłachowicz
Z końcem kwietnia szpitalom w Wielkopolsce wygasły porozumienia, które zawarły z płatnikiem w 2007 r. Zarządzający szpitalami byli zobowiązani, zgodnie z przepisami, sporządzić roczny plan finansowy. Jak go sporządzić, nie mając uzgodnień z płatnikiem na cały rok, nikt nie wie. A jak prowadzić planową działalność szpitala, gdy wartość przychodów znana jest tylko na 4 miesiące? Wydaje się, że zamiast menedżera, bardziej odpowiednią osobą w takiej sytuacji jest wróżka. Zarządzający nadal nie wiedzą, co nam szykuje nasz płatnik na dalszą część roku. Centrala na swojej stronie internetowej milczy, ten temat dla niej jest, widać, mało ważny. (...)
ZARZĄDZANIE
Jak SP ZOZ w Hrubieszowie stanął na nogi
Ekologiczne uzdrawianie szpitala
Marek Naumiuk
SP ZOZ w Hrubieszowie w 2002 r. miał długi i marne rokowania na przyszłość. Obecnie szpital bilansuje się, koszty równoważy z przychodami, i to z lekką nadwyżką, wszystkie zobowiązania realizuje do 30 dni, nie ma długów - z wyjątkiem kredytów bankowych na zakup karetek i pożyczki termomodernizacyjnej z dziesięcioletnim okresem spłaty - informuje dyrektor Tadeusz Garaj, kierujący placówką od wiosny 2002 r. Co musiało się wydarzyć, by zadłużony SP ZOZ stanął na nogi? Zaraz po tym, jak zostałem dyrektorem SP ZOZ w Hrubieszowie, przeprowadziłem szereg konsultacji. Uznałem, że najważniejsze i najpilniejsze jest obniżenie kosztów utrzymania zakładu, zwłaszcza wydatków na zakup energii cieplnej - wspomina Tadeusz Garaj. (...)
Skandal na zamówienie
Jan Forowicz
Dyrektor szpitala wreszcie odetchnął. 6 marca br. sąd apelacyjny ostatecznie oczyścił go z zarzutu złego gospodarowania powierzonym majątkiem. Czekał na ten wyrok cztery lata. Ulga na sercu i honorze. Sumienie natomiast pozostało bez zmian. Dyrektor powtarza to, co mówił od początku. Postępował prawidłowo. Przez kilkanaście miesięcy, od września 2000 r. do końca listopada 2001 r. Waldemar Stylo był dyrektorem SPZOZ w Myślenicach. Wtedy podjął decyzję, dzięki której szpital pozbył się największego kłopotu natury technicznej. Wizja katastrofy systemu zasilania energią cieplną zniknęła. Szpital unowocześnia kotłownię i liczne związane z nią urządzenia energetyczne. Można mówić o sukcesie. Więc jak i dlaczego w stan oskarżenia postawiono współautora sukcesu? (...)
PRAWO
Nie każda krytyka dyskredytuje
Michał Kaleta
Taki wniosek uzasadnił w wyroku z 23 kwietnia br. Trybunał Konstytucyjny, orzekając o skardze dr hab. Zofii Szychowskiej na przepis Kodeksu Etyki Lekarskiej, zabraniający lekarzowi "dyskredytowania w jakikolwiek sposób" innego lekarza. O samej skardze, a także okolicznościach, które skłoniły dr Szychowską do jej złożenia, pisaliśmy już na tych łamach (Żaneta Semprich: "Krytyka wzbogaca sztukę leczenia", nr 9-12/2008). Przypomnijmy jednak pokrótce przyczyny skargi. Sprawa ma swój początek w różnicy zdań zaistniałej w 2001 r. między Katedrą i Kliniką Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego AM we Wrocławiu a pracującą w niej lekarką w kwestii dokonywania punkcji lędźwiowych u dzieci trafiających do kliniki z poświnkowym zapaleniem opon mózgowych. Dr Szychowska uznała je za zbędne, a ich wykonywanie - za podyktowane wyłącznie celami badawczymi. (...)
UNIA EUROPEJSKA
Europejski dialog społeczny w sektorze ochrony zdrowia
Rafał Towalski
Dialog społeczny na poziomie europejskim pełni przede wszystkim funkcję komplementarną wobec dialogu prowadzonego na szczeblu narodowym. Uczestnictwo partnerów społecznych z różnych krajów gwarantuje, iż polityka unijna kształtowana jest w oparciu o wartości typowe dla każdego z narodowych systemów dialogu społecznego: odpowiedzialności, solidarności, współstanowienia. Proces ten wzmacnia zatem przebieg integracji w ramach Unii Europejskiej, a także wspiera rozwój unijnego rynku wewnętrznego (...)
Fundusze europejskie - recepta na problemy ochrony zdrowia
Poprawa jakości usług medycznych to niezbędny element rozwoju społeczno-gospodarczego kraju. Bez względu na to, czy jesteśmy pacjentem, czy też pracownikiem ochrony zdrowia, mamy świadomość tego, jak bardzo w Polsce potrzebne są środki finansowe, które umożliwiłyby rozwój zaplecza technicznego i kadrowego tego sektora. Na szczęście obecnie, dzięki członkostwu Polski w Unii Europejskiej, borykający się z problemami sektor ochrony zdrowia uzyskał dodatkowe źródło pomocy finansowej - fundusze unijne. To słowo - klucz, często przedstawiane jako recepta na wszelkie problemy, lecz również niejednokrotnie mitologizowane. A przecież są to konkretne pieniądze, o które można zawalczyć! Jednak aby skutecznie aplikować o dotację z Unii Europejskiej, trzeba posiadać konkretną wiedzę na temat źródeł wsparcia dla ochrony zdrowia oraz umiejętność identyfikacji projektów, które mogą być dofinansowane. Nie każdy bowiem projekt może uzyskać wsparcie unijne. (...)
KLINIKA
REUMATOLOGIA
Zespół Sjögrena
Marta Madej
Zespół Sjögrena (ZS, zespół suchości) jest przewlekłą chorobą zapalną o charakterze autoimmunologicznym, której cechą charakterystyczną jest objęcie procesem chorobowym gruczołów zewnątrzwydzielniczych - ślinowych i łzowych, powodujące upośledzenie ich funkcji, objawiające się deficytem śliny i łez. Nazwa zespołu pochodzi od nazwiska szwedzkiego okulisty Henrika Sjögrena (1899-1986), który w 1933 r. przedstawił opis dziewiętnastu przypadków klinicznych pacjentów cierpiących na suchość oczu i jamy ustnej. (...)
Celiakia
Aleksandra Szafrańska-Barańska
Celiakia (choroba trzewna) to trwała nietolerancja glutenu, która u osób predysponowanych genetycznie prowadzi do postępującego zaniku kosmków jelitowych i rozwoju zespołu złego wchłaniania. Szacuje się, że częstość występowania choroby wynosi 1:250 osób. Istnieją jednak dane epidemiologiczne z wielu krajów wskazujące, że występuje z częstością rzędu 1% i dotyczy nie tylko małych dzieci, ale także młodzieży i osób dorosłych. Choroba może wystąpić w każdym wieku. U dorosłych szczyt zapadalności przypada na piątą dekadę życia. Zdecydowanie częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn. (...)
Z dr. Pawłem Grzesiowskim, kierownikiem Zakładu Profilaktyki Zakażeń i Zakażeń Szpitalnych w Narodowym Instytucie Leków, rozmawia Marcin Wełnicki.
Walka o szczepienia
Kalendarz szczepień, jak wiele innych obszarów w medycynie, zmienia się zarówno w wyniku postępu wiedzy, rozwoju technologii, jak i sytuacji epidemiologicznej. Przykładem może być modyfikacja szczepień przeciw gruźlicy - 10 lat temu stosowaliśmy 5-6-dawkowy schemat oraz rutynowe próby tuberkulinowe, dziś mamy 1 dawkę po urodzeniu i brak prób tuberkulinowych. Modyfikacja kalendarza szczepień była związana ze zmianą sytuacji epidemiologicznej w zakresie gruźlicy u dzieci oraz nowymi dowodami naukowymi na słabą skuteczność rewakcynacji w profilaktyce gruźlicy płucnej. (...)
NAUKA
Wyniki badania HYVET - Nowe podejście do leczenia NT u seniorów
Marcin Wełnicki
Wyniki badania HYVET potwierdziły znany już z wcześniejszych doniesień wpływ terapii hipotensyjnej na częstość występowania chorób sercowo-naczyniowych. U pacjentów otrzymujących indapamid SR z perindoprilem lub bez niego częstość występowania udaru mózgu była o 30% niższa niż u chorych z grupy placebo. Aktywna terapia wiązała się także z mniejszą o 39% w porównaniu do grupy placebo częstością zgonu z powodu udaru mózgu. Osoby przyjmujące leki hipotensyjne były również w mniejszym stopniu narażone na wystąpienie niewydolności serca oraz chorób sercowo-naczyniowych innych niż udar (częstość występowania mniejsza odpowiednio o 64% i 23% w porównaniu do grupy placebo). (...)
Nilotynib - nowy oręż w walce z białaczką
Paweł Traczewski
Nilotynib należy do grupy inhibitorów kompetycyjnych. Jego działanie, podobnie jak imatynibu, opiera się na hamowaniu autofosforylacji onkoproteiny BCR-ABL, przez co blokowana jest proliferacja w liniach komórkowych i pierwotnych komórkach białaczki. Jednocześnie nilotynib ma 20-krotnie większe powinowactwo do BCR-ABL. Analizy wykazały, że lek jest aktywny wobec 32 z 33 zmutowanych form onkoproteiny opornych na imatynib. W wieloośrodkowym badaniu II fazy całkowitą odpowiedź hematologiczną uzyskano u 69% pacjentów lekoopornych bądź nie tolerujących imatynibu, a odpowiedź cytogenetyczną u 68% (z których 32% osiągnęło całkowitą odpowiedź, a 46% większą). (...)
Upośledzona sekrecja insuliny zwiększa ryzyko choroby Alzheimera
Paweł Traczewski
Naukowcy z uniwersytetu w Uppsali (Szwecja) przeanalizowali odległe w czasie zależności między niewłaściwym wydzielaniem insuliny i metabolizmem glukozy w średnim wieku a występowaniem choroby Alzheimera i demencji. Badanie populacyjne, którego wyniki opublikowano na łamach Neurology, rozpoczęło się w 1970 r., kiedy 2322 uczestniczących w nim mężczyzn miało 50 lat. Ocenie poddano wczesną odpowiedź insuliny na bodziec glikemiczny, tolerancję glukozy i insulinooporność. Stan zdrowia badanych analizowano przez średnio 32 lata. (...)
Politerapia antydepresantami sprzyja rozwojowi cukrzycy
Marek Derkacz
Przyjmowanie preparatów z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (np. fluoksetyny) w połączeniu z trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi (np. amitryptyliną) wiąże się z prawie dwukrotnie wyższym ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu 2 w porównaniu do monoterapii trójcyklicznym antydepresantem - donoszą autorzy artykułu opublikowanego na łamach Diabetes Research and Clinical Practice. Wyniki uzyskano na podstawie danych zebranych w grupie 2391 pacjentów powyżej 20. r.ż., leczonych z powodu depresji. Średni czas obserwacji badanych wynosił około 4 lat. Terapia więcej niż jednym lekiem poprawiającym nastrój dotyczy obecnie około 10% wszystkich pacjentów cierpiących z powodu depresji. (...)
Resynchronizacja seniorów
Marcin Wełnicki
W dwóch klinikach holenderskiego Utrecht University obserwowano 266 pacjentów z wszczepionymi stymulatorami CRT. 107 pacjentów miało więcej niż 75 lat (średnia wieku - 79), grupę kontrolną stanowiło 159 chorych w wieku poniżej 75 lat (średnia wieku - 67). Skuteczność CRT oceniano na podstawie stanu klinicznego badanych oraz parametrów echokardiograficznych. Kontrolne badania wykonano po 3, 12 i 24 miesiącach od wszczepienia układów stymulujących. W obu grupach wiekowych zaobserwowano istotny spadek liczby hospitalizacji spowodowanych zaostrzeniem niewydolności krążenia. Po roku u 87% w młodszej i 79% w starszej grupie badanie echo wykazało redukcję późnoskurczowej objętości lewej komory o minimum 10%. Efekt ten zdefiniowano jako odwrócenie remodelingu serca. U 69% i 60% osób odpowiednio z młodszej i starszej grupy wiekowej zaobserwowano także poprawę parametrów wydolności serca (ocena wg skali NYHA). (...)
Pestycydy a choroba Parkinsona
Paweł Traczewski
Etiologia choroby Parkinsona od wielu lat jest intensywnie analizowana. Badacze wiążą powstawanie schorzenia z genetycznie uwarunkowaną podatnością, złożonymi interakcjami genowo-środowiskowymi i wpływem środowiska. W ostatnim z wymienionych obszarów zwraca się uwagę na możliwość indukowania procesu chorobowego przez kontakt z pestycydami. Amerykańscy naukowcy przeprowadzili badanie z udziałem 329 pacjentów z rozpoznaną chorobą Parkinsona i 296 ich najbliższych zdrowych krewnych, którzy tworzyli grupę kontrolną. Badani odpowiedzieli na pytania o wykorzystywanie w czasie swojego życia pestycydów (jakich oraz jak długo), a także o możliwość pośredniego kontaktu z nimi - np. poprzez picie wody ze studni. Proszono również o podanie dotychczasowych miejsc zamieszkania i wykonywane w przeszłości zawody. (...)
MEDUKACJA
Bądź LEPszy w testach
Anna Klimkiewicz
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
KONFERENCJE
Dylematy etyczne w praktyce lekarskiej
Czy lekarz może odmówić pacjentowi pomocy?
Michał Kaleta
To pytanie było tytułem sympozjum satelitarnego XXXVI Zjazdu Towarzystwa Internistów Polskich (Warszawa, 24 kwietnia). I samo stanęło na cenzurowanym. Zakwestionował je prof. Marek Safjan, były prezes Trybunału Konstytucyjnego. Jego zdaniem, słowa "może odmówić" wskazywałyby na to, jakoby udzielanie pomocy było bardziej przywilejem aniżeli obowiązkiem lekarza, podczas gdy jest dokładnie odwrotnie. A skoro tak, to właściwsze byłoby pytanie o granice obowiązku udzielania pomocy. (...)
CPT-PL propozycją dla polskiego systemu ochrony zdrowia
Tomasz Korkosz
Współpraca Naczelnej Izby Lekarskiej z American Medical Association (AMA) trwa już od kilku lat. Jej owocem jest projekt CPT-PL, ostatnio ponownie zaprezentowany publicznie, m.in. przedstawicielom NFZ, MZ, AOTM. CPT-PL jest tłumaczeniem Current Procedural Terminology, opracowanej przez AMA i stanowi standard kodowania procedur medycznych w Stanach Zjednoczonych. Większość lekarzy słyszała już o CPT-PL, ale znacznie mniej liczni wiedzą, że to klasyfikacja bardzo odmienna od stosowanych dotychczas w Polsce. Jej podstawą jest dokładne określenie i sprawozdawanie czynności wykonywanych przez fachowych pracowników ochrony zdrowia. (...)
Światowe wytyczne postępowania w sepsie 2008
Wytyczne to nie wszystko
Paweł Traczewski
Sepsa i wstrząs septyczny (ciężka sepsa z hipotensją nieustępującą mimo uzupełniania płynów) stanowią poważny problem, dotyczący każdego roku milionów ludzi na świecie. Stany te wiążą się z większym krótkoterminowym ryzykiem zgonu niż jakakolwiek inna choroba, często spotykana w praktyce klinicznej. W USA i krajach Europy Zachodniej śmiertelność wynosi ok. 30%, w naszym kraju jest znacznie wyższa: 50%. Częstość występowania ciężkiej sepsy w Polsce szacuje się na 30 tys. przypadków rocznie. W marcu br. opublikowano w Polsce najnowsze wytyczne postępowania w ciężkiej sepsie, opracowane przez Surviving Sepsis Campaign, międzynarodową inicjatywę mającą na celu poprawę wyników postępowania w tej ciężkiej chorobie i upowszechnianie o niej wiedzy. (...)
Pionierskie operacje raka żołądka w I Klinice Chirurgii Gastroenterologicznej CMUJ
Laparoskopia w "dużej" onkologii
Halina Kleszcz
W murach tej kliniki Ludwik Rydygier, prof. chirurgii UJ, jako pierwszy na ziemiach polskich, a drugi na świecie dokonał (w 1880 r.) operacji wycięcia odźwiernika żołądka z powodu raka. Od lat siedemdziesiątych XX wieku I Klinika Chirurgii pod kierunkiem prof. Tadeusza Popieli była ośrodkiem referencyjnym w terapii raka żołądka. Wdrażano tu pionierskie metody leczenia chorób nowotworowych przewodu pokarmowego. Od kilku lat Katedrą Chirurgii Ogólnej i I Kliniką Chirurgii Gastroenterologicznej kieruje uczeń T. Popieli - prof. Jan Kulig, obecnie prezydent Europejskiego Towarzystwa Chirurgów. Przed rokiem w ośrodku dokonano laparoskopowo resekcji jelita grubego i odbytu, wprowadzając tę metodę do rutynowego działania, równoprawnego z klasyczną operacją na otwartym brzuchu. (...)
Ogólnopolska kampania "Lek bezpieczny"
Leki a alkohol i żywność
Małgorzata Krukowska
Problemowi interakcji leków z alkoholem i żywnością poświęcono konferencję zorganizowaną 2 kwietnia w Warszawie przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Uczestniczący w niej specjaliści uznali za niezbędne rozszerzenie i rozpowszechnienie wiedzy na temat bezpiecznego przyjmowania preparatów leczniczych. Nie wystarczają zalecenia określające jedynie, czy dany preparat ma być przyjmowany przed, w czasie czy po posiłku. Pacjent powinien być dokładnie poinformowany, jakie produkty spożywcze powodują osłabianie lub wzmożenie działania leku, by uniknąć - nierzadko bardzo poważnych - reakcji niepożądanych. (...)
Krakowskie Dni Gastroenterologiczne
Mariusz Kielar, Magdalena Kozińska
Najnowsze osiągnięcia diagnostyki i terapii wybranych chorób przewodu pokarmowego i wątroby, najwyższej klasy eksperci i interesujący program naukowy - tak w skrócie można scharakteryzować konferencję zorganizowaną przez Katedrę Gastroenterologii, Hepatologii i Chorób Zakaźnych UJ CM w Krakowie. Częstość występowania chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego uzależniona jest od wielu czynników, jak płeć, środowisko, styl życia, a w późniejszym wieku - także palenie tytoniu, picie alkoholu, stres i zażywanie niesterydowych leków przeciwzapalnych. Infekcja Helicobacter pylori (Hp), będąca istotną przyczyną dolegliwości, może odgrywać rolę w każdym wieku. Zakażenie jest niezwykle rozpowszechnione - dotyka ponad połowę ludności świata. (...)
Sympozjum "Leczenie dietetyczne jako element postępowania behawioralnego w prewencji i terapii zespołu metabolicznego u dzieci i młodzieży", IP CZD Warszawa, 18 kwietnia
O otyłości u dzieci i młodzieży
Katarzyna Mazowska
Ogólnoświatowa epidemia otyłości i związanych z nią zaburzeń metabolicznych stała się problemem również pediatrycznym. Brak krajowych norm dla parametrów biochemicznych i antropometrycznych uniemożliwia jednak określenie odpowiednich wartości centylowych, niezbędnych do diagnostyki zespołu metabolicznego u dzieci i młodzieży. Skala problemu zespołu metabolicznego wzrasta wraz z częstością występowania nadwagi i otyłości wśród najmłodszych. Badania przeprowadzone m.in. przez doc. Mieczysława Litwina z Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie świadczą o tym, iż zespół metaboliczny dotyka ok. 3% populacji dziecięcej w Polsce i wzrasta aż do 21% wśród dzieci z nadciśnieniem tętniczym pierwotnym. Prof. Janusz Książyk podkreślał, iż dieta normokaloryczna, zawierająca 20% tłuszczu (pochodzącego z oliwy z oliwek i oleju rybiego), 20% białka oraz węglowodany o niskim indeksie glikemicznym (poniżej 45%), jest skuteczna u osób z nadwagą. (...)
II Ogólnopolski Zjazd Polskiego Towarzystwa Kardiodiabetolo gicznego, Poznań
Nie praca, a przyjemność
Jolanta Sielska
Manifestujące się udarem serca i zawałem mózgu powikłania sercowo-naczyniowe to główna przyczyna zgonów wśród chorych na cukrzycę. Aby im skutecznie zapobiegać, niezbędna jest współpraca między kardiologami i diabetologami. Efekty takiej współpracy zaprezentowano w Poznaniu. Możliwość wymiany wiedzy i doświadczeń dotyczących efektywnej opieki nad chorym na cukrzycę i z problemami kardiologicznymi, jaką pod hasłem "Kardiodiabetologia XXI wieku" stworzyli organizatorzy II Ogólnopolskiego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Kardiodiabetologicznego, wykorzystali specjaliści kilku dziedzin medycyny. W kilku sesjach plenarnych i kilkunastu problemowych przedstawiono ponad 50 referatów. (...)