Czy lekarzom potrzebny jest samorząd zawodowy?
Krzysztof Bukiel
Tak naprawdę po 1989 r. nie odbyła się w środowisku lekarskim publiczna dyskusja na ten temat. Niektórzy lekarze uważają, że jest ona w ogóle niedopuszczalna i szkodliwa. Tworzenie samorządu zawodowego uzasadnia się faktem, że dany zawód jest zawodem "zaufania publicznego". Oznacza to, z jednej strony, że wobec wykonawców tego zawodu stawiane są szczególnie wysokie wymagania etyczne, by ludzie bez wahania mogli korzystać z ich usług, z drugiej - że państwo ufa, iż dane środowisko potrafi samo zadbać o właściwe wykonywanie swojego zawodu: odpowiedni dobór kandydatów do zawodu, wysoki poziom kształcenia, także podyplomowego, ustalenie reguł postępowania w danej profesji, ureguluje kwestie odpowiedzialności zawodowej, postawy etycznej itp. (...)
Samorząd to nie "oni", to "my"
Z Maciejem Hamankiewiczem, nowym prezesem Naczelnej Rady Lekarskiej, rozmawia Halina Pilonis. (...)
Kto za kasami, kto przeciw
Aleksandra Gielewska
Federacja Porozumienie Zielonogórskie pozytywnie odniosła się do inicjatywy wprowadzenia kas w gabinetach lekarskich. Przypomniała, że lekarze prowadzący własną działalność od lat domagają się transparentności w systemie. A zdaniem PZ, kasy fiskalne ułatwią gromadzenie rzetelnych informacji o środkach publicznych i prywatnych wydawanych w naszym kraju na świadczenia zdrowotne. Poparcie PZ dla kas nie jest bezwarunkowe - Federacja oczekuje w zamian wcześniejszego wprowadzenia 0% VAT na usługi medyczne. (...)
Zanim utopi się utopia
Elżbieta Cichocka
Niemal połowa pacjentów korzystających z usług lekarza 2-3 razy w roku zgadza się na dopłaty do leczenia. Tyle samo jest przeciw. Ale w grupie osób korzystających z opieki zdrowotnej co najmniej 10 razy rocznie - tylko 20% zgodziłoby się na dopłaty. Tak wynika z badania opinii publicznej przeprowadzonego dla Ministerstwa Zdrowia. Stosunkowo duży odsetek ludzi gotowych wyciągnąć gotówkę z kieszeni i dopłacać za to, za co dzisiaj nie muszą płacić, świadczy o tym, że wybierają mniejsze zło. Liczą, że dzięki ich pieniądzom dostęp do leczenia choć trochę się poprawi. (...)
Podatki od nieruchomości spadną, a CIT nie będzie?
Aleksandra Kurowska
Pojawił się pomysł, by placówki ochrony zdrowia płaciły niższe podatki. Zawarty jest w projekcie zmian ustawy Klubu Lewicy w sprawie opłat lokalnych. Posłowie na posiedzeniu 7-9 kwietnia mają rozważyć rozszerzenie ulgi w podatku od nieruchomości na całe budynki zoz. Pojawił się też wyrok Sądu Administracyjnego dotyczący zwolnienia z CIT niepublicznej placówki, która zysk przeznacza na cele statutowe. W tym jednak przypadku każda jednostka musi to prawo wywalczyć dla siebie (do zamknięcia numeru nie było wiadomo, czy od wyroku nie odwoła się Ministerstwo Finansów). (...)
Nasza stroma droga do euro
Ryszard Petru
Wieści, jakie nadchodzą ze strefy euro - duże problemy finansowe Grecji, możliwe perturbacje w Portugalii i Hiszpanii - mogą się wydawać wodą na młyn tych, którzy podają w wątpliwość sens przystąpienia Polski do unii walutowej. Czy warto zamieniać złotego na euro? Odpowiedź, mimo wszystkich kłopotów europejskiej waluty, brzmi: tak. Pytanie tylko - kiedy. (...)
Najwięcej kosztuje personel
Aleksandra Fandrejewska
Na leczenie szpitalne ma trafić w tym roku niespełna 28,9 mld zł z ponad 54 mld, jakimi w ogóle ma dysponować NFZ. Szpitale starają się dodatkowo o wsparcie z funduszy unijnych. Szacuje się, że z tego źródła otrzymują dodatkowo od 2 do 10% swojego budżetu. Jeszcze na początku dekady wynagrodzenia i pochodne stanowiły ok. 70-75% wszystkich kosztów. Teraz jest to przeciętnie mniej o 20-15 punktów procentowych. Ale zdarzają się szpitale, gdzie koszty osobowe stanowią nawet 90% wszystkich wydatków. Jak, po 10 latach nieustannych restrukturyzacji, wygląda obecnie struktura kosztów w placówkach szpitalnych? (...)
Znikające apteki
Beata Majewska
Aptek w Polsce jest mniej niż przed rokiem! To prawdziwy przełom na rynku - zgadzają się eksperci. Liczba aptek zmalała po raz pierwszy od początku lat 90. Dotychczas, choć mogło się wydawać, że rynek jest już bardzo nasycony, aptek systematycznie przybywało. Nawet jeśli część z nich znikała z rynku, nowo otwieranych placówek wciąż było więcej. W 2009 r. ta tendencja po raz pierwszy się załamała. Na koniec roku działało w Polsce 13,4 tys. aptek wobec 13,65 tys. rok wcześniej. (...)
Jacek Binkowski
Przez 15 lat lekarze twierdzili, że jest chory na schizofrenię. O mały włos nie doszło do ubezwłasnowolnienia zdrowego człowieka. Zrujnowano mu życie, stracił możliwość zarabiania. Henryk Onak spod Torunia ostatecznie nie został ubezwłasnowolniony. Ale to, co przeżył przez 15 lat, ocenia krótko: piekło. Jego los jest haniebnym przykładem, jak można wykorzystać prawo i psychiatrię przeciwko człowiekowi. Jak mówi - powoli wraca do świata. Po latach koszmaru wie jedno: nigdy nie był schizofrenikiem, którego miejsce jest w szpitalu psychiatrycznym. Dzisiaj ma 66 lat i ciągle rozpamiętuje swoją walkę z demonami. Nadal jednak nie może powrócić do swojego domu; mieszka kątem u siostrzeńca. Od kilku lat jest na utrzymaniu rodziny, bo został wplątany w sytuację prawną, praktycznie nie do odkręcenia. (...)
PANOPTICUM
Paradygmat i rytualizm
Marek Wójtowicz
Po lekturze mojego felietonu "Dogmat" kilkoro moich przyjaciół ze szczebla tzw. kreatorów polityki zdrowotnej nie zgodziło się z tezą, że nastał czas na większą kasę, a nie - na zmiany systemowe. Poszedłem zatem po rozum do głowy, zastanawiając się, dlaczego, skoro reprezentujemy podobny system wartości i podobny bagaż doświadczeń zawodowych - wskazujemy na dwa tak różne leki: ja na kasę, a oni - na zmiany systemowe? Być może, po prostu, inaczej postrzegamy skuteczną zmianę systemową. (...)
Nowe otwarcie
Andrzej Sośnierz
I oto doczekaliśmy się zapowiedzi nowego pakietu pomysłów na ostateczne zreformowanie naszego systemu zdrowotnego. Zainteresowani z niecierpliwością spekulują, co też w tym pakiecie może się znaleźć, bo przecież niedawno jeszcze słyszeliśmy, że służba zdrowia została już zreformowana, a jej sprawy toczą się we właściwym kierunku. Widać jednak - zawsze można coś zrobić lepiej, i to lepiej chyba właśnie nas czeka. (...)
TYLKO FAKTY
Paryż dla Kopacz
Marek Nowicki
Eurodeputowany Flynn nie chwali państwowego interwencjonizmu. Chwali natomiast Ewę Kopacz, która presji kupowania byle czego nie uległa: - Polska minister zdrowia zachowała się w sposób racjonalny, podjęła decyzję zgodnie z dostępnymi danymi naukowymi. To firmy farmaceutyczne ponoszą odpowiedzialność za ewentualne skutki uboczne działania szczepionek, a nie rządy. Dlatego brytyjski rząd, podobnie jak polski, nie powinien się zgadzać na kupowanie tych szczepionek na zasadach niezgodnych z obowiązującymi standardami. (...)
Z PAMIĘTNIKA WIEJSKIEJ LEKARKI
Prosiaczek
Janina Banachowska
Zadzwonił telefon. - Dochtórko, przyjedźcież! Bo mój przywiuz z roboty jakiesi zwiże, wygląda jak prosie, ale takie całkiem malućkie. Corne toto, po izbie goni i kwiczy, a jak to złapać, to gryzie. Moich trzech chłopaków pogryzło. A może to i wściekłe? Choć mój mi pedzioł, że rasowe. Ale teraz mojego nima w chałupie, bo sie zabrał i kajsik poszeł... Dobrze, przyślijcie samochód. Małe, czarne i gryzie. Najpewniej pies, może sznaucer miniaturka? Sznaucery gryzą. (...)
Czy uda się plan wielkiej informatyzacji?
Kluczowe znaczenie elektronicznej dokumentacji medycznej
Krzysztof Nyczaj
Szczególne znaczenie dokumentacji medycznej w systemie informacyjnym ochrony zdrowia wynika stąd, że stanowi ona początek wielu ważnych procesów w ochronie zdrowia. Pacjent przyjęty do szpitala musi zostać "rozliczony", a dane związane z jego pobytem muszą zostać przekazane do PZH. Należy sprawdzić, czy i jakie pacjent ma uprawnienie do świadczeń. W momencie opuszczania szpitala trzeba mu wydać odpowiednie dokumenty lub przesłać do innego zakładu. Bardzo często podczas pobytu pacjenta w szpitalu konieczne są konsultacje z innymi placówkami zdrowia. To wszystko sprawia, że wdrożenie elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM) to obecnie jedno z najbardziej kluczowych zagadnień w obszarze informatyzacji ochrony zdrowia. (...)
Wiosna idzie
Maciej Biardzki
Z nadejściem wiosny Ministerstwo Zdrowia zdecydowanie zwiększyło aktywność, przypominając o swoim istnieniu tym, którzy mogliby o nim zapomnieć. Wcześniej, na przedwiośniu, minister zdrowia w krótkim czasie otworzyła kilka nowych szpitali. Ostrołęka czy Chełm mogły być nawet zdziwione, że budowane od ponad 20 lat, ale i działające już dłuższy czas szpitale - z okazji uruchomienia nowego oddziału czy poradni - były obiektem przedstawienia pt. "Nowy szpital dla miasta". Ale co tam - przedstawienie było i sukces był. W Wałbrzychu minister otworzyła np. nowy oddział ratunkowy, chociaż stary działał od dobrych kilku lat w tej samej lokalizacji. Ba, świętowano nawet oddanie do eksploatacji karetki neonatologicznej, chociaż ta, według planów, miała działać już od ponad roku. (...)
Z DROGI...
Wielkanocne jaja
Andrzej Musiałowicz
Wiosna za pasem, zimowe zmęczenie mija, mózgi i móżdżki odmarzają, budzą się nadzieje, nawet te nieziszczalne. Święta i prima aprilis tuż, tuż, a więc bez narażania się na zarzut o malkontenctwo, dla wiosennych jaj, a może w ramach primaaprilisowego żartu wymienię kilka życzeń. Zdecydujmy się nareszcie na jakiś system finansowania. Bo ten dzisiejszy nazbyt przypomina budżetowanie, i to w najgorszym wydaniu. Teoretycznie nazywa się to kontraktowaniem świadczeń, ale faktycznie polega tylko na wskaźnikowym zwiększaniu sumy środków z różnych umów dla konkretnego zakładu opieki zdrowotnej, w stosunku do wcześniejszego okresu rozliczeniowego. (...)
OKIEM PREZESA
Otwarcie
Janusz Atłachowicz
Zarządzający zakładami opieki zdrowotnej starają się, by ich jednostki mogły w miarę spokojnie pracować. Ale tego spokoju nie będziemy już chyba zaznawać długo, gdyż minister zdrowia zapowiedziała nowe otwarcie: nowy pakiet ustaw. Liczba nowelizacji ustawy o zozach przekroczyła już chyba 50! Jaki ma być i czego teraz ma dotyczyć pakiet - na razie jest wielką tajemnicą. Ci, co mają te ustawy wdrażać, powinni się dowiedzieć, co ich czeka, ale na samym końcu. Chyba po to, by nie mieli czasu przygotować się. Bo zmiany najlepiej wprowadzać z zaskoczenia i bez przygotowania, wówczas sukces mamy murowany. (...)
Mammografia a la polonaise
Jacek Paszkiewicz
Wiele lat temu miałem przyjemność uczestniczyć w studiach MBA na jednym z uniwersytetów w Europie, posiadającym jedną z najstarszych na świecie katedr zdrowia publicznego. Profesor wykładający to właśnie zdrowie publiczne miał dość charakterystyczne powiedzenie, które często dokumentował różnymi przykładami. Twierdził mianowicie, że jeżeli w jakiejś kwestii dotyczącej zagadnień zdrowia publicznego coś wydaje ci się logiczne, racjonalne lub zgodne z intuicją, to najprawdopodobniej jesteś w błędzie. Ani logika, ani intuicja nie zastąpią bowiem wiedzy merytorycznej. A oto dowód z naszego polskiego podwórka, z charakterystyczną dla nas puentą. (...)
Kusząca moc plotki
Paweł Słupski
Wielu z nas przekonało się już, jak wielką moc i zasięg może mieć plotka. To bywa bardzo groźna broń, ale jest na nią sposób. Pamiętajmy też, że plotkowanie ma swoje zalety - wzmacnia więzy międzyludzkie, często pomaga unikać ryzykownych sytuacji. Teoretycznie - nikt nie lubi plotkarzy i plotkowania. Nikt nie pochwala tego procederu, mało kto się przyznaje, że powtarza lub - nie daj Boże - produkuje plotki. I nic dziwnego, bo osoby plotkujące uznajemy za wścibskie, złośliwe, źle wychowane. Mimo to plotkowanie jest bardzo powszechnym zjawiskiem, a spotykamy się z nim w najróżniejszych środowiskach. (...)
Nowości w leczeniu chorób nerek
Krzysztof Wróblewski
Światowy Kongres Nefrologiczny w Mediolanie, zorganizowany w ubiegłym roku wspólnie przez Europejskie Towarzystwo Nefrologiczne (ERA-EDTA European Renal Association-European Dialysis and Transplant Association) oraz Światowe Towarzystwo Nefrologiczne (ISN - International Society of Nefrology), obfitował w nowości dotyczące diagnostyki chorób nerek, zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej w chorobach nerek, terapii immunosupresyjnej oraz leczenia nerkozastępczego. (...)
Słońce zachodzi też dla leków
Aleksandra Kurowska
Od 1 maja zacznie w Polsce działać tzw. klauzula zachodzącego słońca (sunset clause). To unijne przepisy, które wdrażamy z poślizgiem i, jak twierdzą firmy farmaceutyczne, bez niezbędnego przygotowania. Klauzula wygasza prawo do wprowadzenia do obrotu leku, jeśli przez 3 lata od wydania decyzji firma z niego nie skorzystała. Przedsiębiorca może wówczas prosić resort zdrowia o zrobienie dla niego wyjątku, ale procedura jest wtedy uznaniowa. I nie ma już odwołania. Tymczasem firmy mają wiele do stracenia. Jeśli pozwolenie na dopuszczenie leku do obrotu wygaśnie, na pozyskanie nowej zgody będą musiały poświęcić czas i pieniądze. (...)
O dostępności terapii biologicznej RZS w Polsce
W Polsce zbyt mało osób korzysta z leczenia biologicznego RZS - informuje konsultant krajowy ds. reumatologii prof. dr hab. med. Witold Tłustochowicz. Problemem nie jest tylko brak pieniędzy. (...)
Patent na ubytki kostne
Ewa Stępień
Naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie wynaleźli biomateriał zbliżony właściwościami do naturalnych kości. "Sztuczna kość" jest już testowana na zwierzętach, niebawem rozpoczną się badania kliniczne z udziałem ludzi. Odkrycie może znaleźć zastosowanie w stomatologii implantacyjnej oraz ortopedii. Co jest lepsze - kość sztuczna czy własna? Oto pytanie, które zadają sobie specjaliści z dziedziny chirurgii ortopedycznej. Odpowiedź jest trudna. Teoretycznie kość własna pacjenta jest materiałem najbardziej kompatybilnym, ale zarazem najtrudniejszym do pozyskania. Gdy niemożliwe jest użycie kości własnej pacjenta, stosuje się jej zamienniki, np. kość syntetyczną, dającą możliwość wypełnienia ubytku. (...)
Badanie ACCORD Lepsze wrogiem dobrego
MW
Międzynarodowy projekt badawczy ACCORD (The Action to Control Cardiovascular Risk in Diabetes Study Group) miał na celu ocenę efektów klinicznych intensyfikacji farmakoterapii u pacjentów z cukrzycą typu 2, obciążonych dodatkowymi czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego. W czerwcu 2008 r. opublikowano wyniki obserwacji efektów obniżania poziomu hemoglobiny glikowanej (HbA1C) poniżej 6,0%. Grupa badanych liczyła ponad 10 tysięcy pacjentów, średni okres obserwacji wyniósł 3,5 roku, a średni wyjściowy poziom HbA1C - 8,1%. Okazało się, że intensywne leczenie w porównaniu ze standardową terapią zwiększa ryzyko epizodów hipoglikemii wymagającej interwencji medycznej, zwiększa też ryzyko zgonu i jednocześnie nie zmniejsza częstości występowania incydentów sercowo-naczyniowych, takich jak zawał mięśnia sercowego czy udar mózgu. (...)
Halina Pilonis
Vulvodynia to schorzenie, o którym wielu lekarzy nigdy nie słyszało. Nie widnieje też w wykazach chorób NFZ. Są jednak pacjentki, które twierdzą, że na vulvodynię cierpią. Są też lekarze, którzy ją leczą. Chociaż w obrazie diagnostycznym niczego nie ma, chore skarżą się na silny i dokuczliwy ból. Cierpiące na dokuczliwy ból sromu kobiety mają nawet swoją stronę internetową www.vulvodynia.pl. O tym, że znalezienie pomocy lekarskiej graniczy w tym wypadku z cudem, świadczą wpisy na forum: "Lekarz ogólny wyśmiał mnie, jak powiedziałam o vulvodynii (...). Dodał jeszcze, że to schizofrenia. Całą drogę do domu ryczałam i długo nie mogłam się uspokoić.", "Powiedział, że się słabo myję i stąd te dolegliwości." (...)
Negocjacje o życie pacjentów
Mariusz Kielar
Ktoś kiedyś stwierdził, że najlepszym środkiem leczniczym są pieniądze. Ile w tym prawdy, a ile gorzkiej ironii - niech każdy rozsądzi. Tych z Państwa, którzy w tej kwestii mają wciąż wątpliwości, przykład małopolskich pacjentów chorujących na szpiczaka mnogiego pobudzi z pewnością do refleksji. Po raz kolejny Fundacja Centrum Leczenia Szpiczaka z Krakowa wysłała do Ministerstwa Zdrowia, Narodowego Funduszu Zdrowia oraz krajowego konsultanta ds. hematologii prośbę o wpisanie Revlimidu (lenalidomide) na listę leków refundowanych lub stworzenie programu lekowego, dzięki któremu lek ten mógłby trafić do polskich chorych na szpiczaka mnogiego. Co roku na ten rzadki, bolesny i niestety wciąż nieuleczalny nowotwór hematologiczny odnotowuje się ok. 1500-1800 nowych zachorowań - coraz częściej wśród pacjentów poniżej 55. r.ż. (...)
TELEMEDYCYNA
Sześć lat w "Sieci Życia"
TK
Mija 6 lat od uruchomienia w Polsce systemu telemedycyny ratunkowej Lifenet. System służy do przedszpitalnego diagnozowania zaostrzeń choroby wieńcowej. Umożliwiając pominięcie wykonywania badań diagnostycznych w szpitalu rejonowym, pozwala na zaoszczędzenie tak cennego dla zawałowców czasu. Pacjent trafia bezpośrednio do pracowni hemodynamiki w ośrodku specjalistycznym. System Lifenet składa się z dwóch komponentów. Pierwszy z nich to defibrylator-monitor (wyposażony w moduł do teletransmisji), który znajduje się w karetce pogotowia bądź w szpitalnym oddziale ratunkowym. Drugim jest medyczna stacja odbiorcza (MSO), czyli komputer znajdujący się w pracowni hemodynamiki z zainstalowanym oprogramowaniem umożliwiającym odbiór danych w wysokiej rozdzielczości oraz ich archiwizację. (...)
MEDUKACJA
Bądź LEPszy w testach
Piotr Domagała
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
Międzynarodowy Salon Medyczny Salmed 2010
Nie wypada nie być
Jolanta Sielska
Ponad 300 wystawców, 100 nowości i blisko 6 tysięcy zwiedzających - tak prezentowały się w liczbach największe w Europie Środkowo-Wschodniej targi branży medycznej. Nieco inaczej na targowe liczby patrzyli wystawcy. Dla nich, oprócz prestiżu, liczyły się kwoty podpisanych umów. Bo na Salmedzie podpisuje się też kontrakty. Na ekspozycję wystawców przeznaczono powierzchnię 13 tys. m2. Jak podkreślali organizatorzy, zlokalizowano ją w największym pawilonie wystawienniczym w kraju. Szczególną promocję zapewniono 100 premierom, które pod hasłem nowości targowych zaprezentowano w wydawnictwie poświęconym Salmedowi. W promowanej setce znalazły się zarówno urządzenia stosowane w diagnostyce, leczeniu oraz opiece nad pacjentem, jak i nowości usprawniające zarządzanie zakładem opieki zdrowotnej. (...)
Depresja a bezsenność
Tomasz Sienkiewicz
Najbardziej niewyspaną grupą zawodową są lekarze, bo w Polsce mogą oni wciąż pracować tyle, ile podołają. Dr n. med. Michał Skalski, kierownik pierwszej w Polsce Poradni Zaburzeń Snu, adiunkt w Klinice Psychiatrycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, twierdzi, że psychiatrzy zbyt często uznają zaburzenia snu za objawy depresji. Nie należy się temu zbytnio dziwić, gdyż medycyna snu rozwija się u nas od niespełna 3 dziesięcioleci, nie jest przedmiotem zajęć w uczelniach medycznych i dopiero od kilku lat prowadzone są kilkudniowe kursy z tej dziedziny w trakcie szkolenia podyplomowego. Najnowsza, Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10 nie definiuje bezsenności, lecz jednostkę chorobową o nazwie zaburzenia snu, jako subiektywną skargę pacjenta, mimo że dzięki badaniom somnograficznym można obiektywnie stwierdzić, jak "zdrowo" - długo i głęboko - dany pacjent śpi. (...)
Jaskra: okuliści apelują o pomoc POZ
TK
Dla skutecznej walki z jaskrą potrzebne jest zaangażowanie lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, którzy poprzez wczesne rozpoznanie mogą zapobiec dalszemu rozwojowi choroby - uważa prof. Jerzy Szaflik, prezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego, konsultant krajowy ds. okulistyki. - Nierozpoznana i nieleczona jaskra nieuchronnie prowadzi do całkowitej, nieodwracalnej ślepoty. Rozwijająca się choroba przez bardzo długi okres pozostaje niezauważalna. Ubytki w polu widzenia są bardzo delikatne, a ostrość wzroku długo utrzymuje się prawidłowa. Często dopiero całkowita ślepota jednego oka jest przyczyną wizyty chorego u okulisty. Dlatego należy aktywnie poszukiwać jaskry i nie czekać z jej rozpoznaniem, aż pojawią się objawy zauważalne przez chorego - apeluje prof. Szaflik. (...)
IX Krajowa Konferencja Szkoleniowa Towarzystwa Internistów Polskich
Embriony pod lupą
TK
Czy lekarz może tworzyć i niszczyć ludzkie embriony? Takie pytanie postawili wykładowcom i uczestnikom organizatorzy sympozjum "Dylematy etyczne w praktyce lekarskiej", otwierającego IX Krajową Konferencję TIP, na którą do warszawskiego Pałacu Kultury i Nauki przybyło ok. 3500 lekarzy z Polski i zagranicy. - W embriologii zarodek ludzki jest definiowany w sposób jednoznaczny - jako istota ludzka, dlatego powinien podlegać takim samym prawom, jak te, które regulują badania z udziałem ludzi - mówił prof. Christopher Hook z Mayo Clinic w Rochester, USA. (...)
Pacjentka musi się poczuć jak gość specjalny
Z dr. Adamem Szelągiem, Lekarzem Roku w Szwecji, rozmawia Jan Osiecki (...)