Spis treściSZ nr 35–42/2010
z 17 maja 2010 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2010
Z OKŁADKI
V Europejski Tydzień na Rzecz Szczepień
Szczepienia zdobyczą cywilizacji
Marcin Wełnicki
Szczepienia, niewątpliwie jedno z największych zdobyczy cywilizacyjnych, zawsze będą tematem wielu kontrowersji. Najskuteczniejszym narzędziem w walce z argumentami przedstawicieli ruchów antyszczepionkowych są twarde dowody z badań klinicznych i obiektywna wiedza na temat zasad działania układu immunologicznego człowieka oraz samych szczepionek. Nie wolno jednak zapominać, że informacje te muszą być przekazywane społeczeństwu w przystępnej, zrozumiałej, popularnonaukowej formie. (...)
Onkologia - wszystko dla pacjenta?
Maciej Biardzki
Spór z pierwszych dni roku pomiędzy częścią środowiska polskich onkologów a organizatorami opieki zdrowotnej - Ministerstwem Zdrowia i Narodowym Funduszem Zdrowia - dla opinii publicznej był sporem między ciężko, często śmiertelnie chorymi oraz pacjentami zagrożonymi chorobami onkologicznymi a bezdusznymi urzędnikami. Taką perspektywę przyjęła bowiem większość mediów w kraju. (...)
AKTUALNOŚCI
Skuteczna komunikacja
Aleksandra Gielewska
Komunikacja precyzyjna i jednoznaczna oraz dostosowana do poziomu i oczekiwań odbiorcy ma szczególne znaczenie nie tylko w relacjach lekarz-pacjent, ale także tych lekarz-lekarz czy lekarz-kierownik. No, bo co szefowi placówki z zapowiedzi: - Jutro wychodzę wcześniej - skoro "wcześniej" tak niewiele znaczy? Czy to wcześniej niż dzisiaj, czy - niż zwykle w ostatnim tygodniu? I co stało na przeszkodzie, by oświadczyć, od której konkretnie godziny mnie nie ma? (...)
Potrzeba więcej demokracji, przejrzystości i pieniędzy
Marek Balicki
Fakt, że przyspieszona dramatem smoleńskim kampania prezydencka będzie, jak nakazuje konstytucja, wyjątkowo krótka, nie oznacza, że ma być mniej merytoryczna. Jaki będzie główny ton tej kampanii, zadecydują ostatecznie kandydaci i popierające ich ugrupowania. Jednak dobrze by się stało, gdyby była to okazja do poważnej debaty na temat wizji Polski i kierunków jej rozwoju. Taka debata jest nam potrzebna, przynajmniej w odniesieniu do najważniejszych polskich problemów, wśród których bez wątpienia mieści się kwestia publicznej służby zdrowia. (...)
Książka skarg i wniosków
Jacek Paszkiewicz
Niektórzy w średnim wieku i starsi pamiętają, że w czasach realnego socjalizmu w każdej restauracji czy sklepie wisiała na sznurku książka skarg i wniosków. Nie służyła w zasadzie do niczego - poza odreagowywaniem frustracji społecznych. No bo co komu po skardze, że mleko kupił skwaszone, skoro nikt nie był w stanie ustalić, czy skwasiło się w sklepie, czy może wcześniej - podczas transportu czy w mleczarni. Wniosek był jeden - usprawnić przepływ mleka. Czasy się zmieniają, zmieniła się też instytucja książki skarg i wniosków. Jak najbardziej polska fundacja Watch Health Care powołała do życia jej nowoczesną internetową postać. Uruchomiła mianowicie portal, w którym pacjent może zgłosić, że czeka za długo lub że skończyły się limity NFZ i nie ma dostępu do jakiegoś świadczenia. Pozornie inicjatywa ciekawa, niestety, z założenia bezwartościowa. (...)
Z WOKANDY
Proces dr. G.
Spisek "warszawki"
Helena Kowalik
Na jednej z wcześniejszych rozpraw Mirosław G. oskarżył o potajemną współpracę z CBA i prokuraturą swą żonę Julię S. (z którą obecnie się rozwodzi) oraz teściową, ponoć zaprzyjaźnioną z prezydentową Marią Kaczyńską i z tego powodu mającą dojście do prokuratora generalnego Ziobry. Pani S., osoba poniekąd publiczna, bo znana skrzypaczka, po kilku miesiącach namysłu zareagowała otwarcie na te insynuacje występując w programie TVP 1 "Misja Specjalna". Wypowiedzi doktora G., jakoby przyczyniła się do jego aresztowania, nazwała pomówieniami. (...)
FELIETONY
PANOPTICUM
Ustawa przeciwodleżynowa
Marek Wójtowicz
Jednym z poakcesyjnych zadań naszych władz jest ustawowe umocowanie zawodów, które, choć od lat wykonywane, to nie mają określonych czytelnych i zgodnych z unijnymi wymogami zasad: kształcenia, certyfikowania i... odpowiadania za popełnione błędy. Ministerstwo Zdrowia dopatrzyło się 23 takich zawodów wykonywanych w opiece zdrowotnej w Polsce przez ponad 100 tys. pracowników, a jeden z nich - zawód opiekuna medycznego, jako całkiem nowy. (...)
Knut i szpicruta
Andrzej Sośnierz
Ostatnimi czasy miałem wielokrotnie okazję przyjrzeć się działalności Narodowego Funduszu Zdrowia oczami świadczeniodawców. Pouczające to obserwacje. Przez kilkanaście lat po ukończeniu studiów byłem świadczeniodawcą stopniowo i z mozołem pokonującym szczeble kariery zawodowej. Potem przez kolejnych kilkanaście lat sprawowałem funkcje kierownicze na różnych szczeblach administracji państwowej, a kilka lat temu przez rok sprawowałem funkcję prezesa NFZ. (...)
TYLKO FAKTY
Opinia prawna
Marek Nowicki
Czy publiczne zakłady opieki zdrowotnej mogą pobierać opłaty za leczenie, jeżeli wyczerpią limit świadczeń zakontraktowanych z NFZ? Większość dyrektorów szpitali w Polsce odpowiada chórem na to pytanie: - Oczywiście, że nie. Prof. Michał Kulesza jednak ostatnio udzielił na to pytanie pozytywnej odpowiedzi. Według znanego prawnika, sytuacja w systemie zmieniła się po wprowadzeniu ustawy o koszyku świadczeń gwarantowanych. Ściśle zdefiniowany koszyk i limitowane środki nie są w stanie sprostać potrzebom zdrowotnym społeczeństwa. (...)
Z PAMIĘTNIKA WIEJSKIEJ LEKARKI
Podobno wiosna
Janina Banachowska
Kalendarzową wiosnę mamy już od dawna. Z trudem grabiliśmy śnieg w ogrodzie, chcąc posadzić sadzonki drzew, ale grabienie dało efekt - śnieg stopniał. I pomyśleć, że w północnej Polsce kwitną kwiaty, a rolnicy normalnie pracują w polu. Podobno są miejsca, gdzie bydło się już pasie na prawdziwej, tegorocznej trawie. A u nas zawsze istnieje obawa, że śniegiem poprószy na zimnych świętych. Wezwano mnie na sam koniec wsi, do starszej kobiety, która zaniemogła. Określenie "zaniemogła" mogło oznaczać wszystko. (...)
PUNKTY WIDZENIA
Z DROGI...
Do grosika grosik
Andrzej Musiałowicz
...aż zbierze się trzosik. Wyznawcą tej sentencji stał się ostatnio NFZ, rozpoczynając akcję egzekwowania od świadczeniodawców obowiązku dokumentowania prawa do ubezpieczenia pacjentów korzystających ze świadczeń. To znaczy, udowodnić uprawnienia powinni pacjenci, ale po likwidacji książeczek ubezpieczeniowych i zaniknięciu książeczek RUM - jedynym sposobem udokumentowania naliczenia składki jest noszenie przy sobie druku ZUS-RMUA. (...)
OKIEM PREZESA
Wiedzą, czy nie?
Janusz Atłachowicz
Trudno zarządzać szpitalem nie dysponując strategią jego rozwoju. Najlepiej, gdy jest to oficjalny dokument zatwierdzony przez właściciela szpitala. I znany wszystkim zatrudnionym w zakładzie. A na pewno - kadrze średniego szczebla kierowniczego. Gdyż to głównie oni wraz z pracownikami realizują tę strategię. Bo gdy znamy port przeznaczenia, płynie się łatwiej. I na tym koniec teorii. Zastanawiam się, czy nasz, wspaniale nam panujący, centralny polityk zdrowotny, ma jakąś strategię? Pewnie ma. Chociaż nie widziałem jej zapisu na papierze. Tym samym - nie znają jej ci, którzy mają ją realizować. (...)
KLINIKA
Przedoperacyjne zastosowanie analogów somatostatyny u chorych na akromegalię w Polsce - aspekty medyczno-prawne
Ewa Orlewska
Na podstawie istniejących dowodów klinicznych w 2007 r. opublikowany został konsens Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego dotyczący przedoperacyjnego zastosowania AS u chorych na akromegalię. Przed leczeniem operacyjnym zaproponowano podawanie domięśniowe AS o przedłużonym działaniu (oktreotyd LAR w dawce 20 mg, a następnie 30 mg lub odpowiadające dawki lanreotydu Autogel 90/120 mg co 4 tygodnie) w celu normalizacji lub możliwie maksymalnego obniżenia stężeń GH i IGF-1. Czas leczenia określono na co najmniej 3 miesiące w przypadku mikrogruczolaków i 6 miesięcy w przypadku makrogruczolaków. Stwierdzono, że zastosowanie jednolitego schematu postępowania w możliwie licznej grupie leczonych chorych pozwoliłoby na obiektywną ocenę odległej skuteczności terapii. (...)
Osteoporoza i choroby reumatyczne w praktyce lekarza rodzinnego
Z prof. Witoldem Tłustochowiczem, prezesem Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego, na temat osteoporozy i chorób reumatycznych w praktyce lekarza rodzinnego rozmawia Marcin Wełnicki. (...)
Kleszczowe zagrożenia
z dr Ewą Duszczyk z Kliniki Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego o kleszczowym zapaleniu mózgu oraz boreliozie w Polsce rozmawia Marcin Wełnicki. (...)
Zakażenia HCV u dzieci
Z dr hab. med. Małgorzatą Pawłowską, profesorem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy, o zakażeniach HCV u dzieci rozmawia Marcin Wełnicki. (...)
NAUKA
Sitagliptyna zmniejsza ryzyko hipoglikemii
Tomasz Kobosz
Dołączenie sitagliptyny, leku hipoglikemizującego z grupy inhibitorów dipeptydylo-peptydazy 4 (DPP-4), do schematu leczenia metforminą przyczynia się do poprawy kontroli glikemii, porównywalnej do obserwowanej w przypadku leczenia glipizydem (często stosowanym lekiem z grupy pochodnych sulfonylomocznika). Leczenie glipizydem wiąże się jednak z 14-krotnie większą liczbą epizodów hipoglikemii w porównaniu z grupą pacjentów leczonych sitagliptyną. Ponadto, leczeniu inhibitorem DPP-4 towarzyszy utrata masy ciała, natomiast leczenie glipizydem wiąże się z jej przyrostem. Takie wnioski, płynące z wyników 2-letniego badania porównującego działania sitagliptyny z glipizydem, opublikowano ostatnio w czasopiśmie International Journal of Clinical Practice. (...)
MEDUKACJA
Bądź LEPszy w testach
Paweł Własienko
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
KONFERENCJE
Światowy Dzień Astmy
Szansa na poprawę skuteczności leczenia
Na astmę oskrzelową choruje ok. 300 mln ludzi na świecie, a każdego roku 250 tys. chorych umiera. W wielu krajach astma jest główną przyczyną absencji chorobowej, a niewłaściwie leczona - generuje duże wydatki systemu opieki zdrowotnej. - Z naszych badań zatytułowanych w skrócie ECAP, czyli Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce, które objęły ok. 23 tys. osób, wynika, że alergii i astmy jest w naszym kraju bardzo dużo - mówi prof. dr hab. med. Bolesław K. Samoliński, prezydent elekt Polskiego Towarzystwa Alergologicznego. - 12% populacji Polski, czyli ok. 4 mln osób, miało w ciągu minionego roku świszczący oddech, czyli bardzo typowy objaw astmy. A trzeba pamiętać, że astma może się objawiać inaczej - pacjent może mieć np. duszność albo kaszel bez świszczącego oddechu. Jeśli chodzi o alergiczny nieżyt nosa to liczby są jeszcze większe - dotyczy on nawet 9 mln Polaków - wyjaśnia prof. Samoliński. (...)
V Europejski Tydzień na Rzecz Szczepień
Nieszczepienie może być groźne
Z prof. Mirosławem Wysockim, dyrektorem Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - PZH, rozmawia Renata Furman (...)
Jubileuszowe warsztaty hepatologiczne
Ars therapeutica 2010
Marcin Wełnicki
W dniach 26-28 maja w Sopocie odbywać się będą jubileuszowe, XV Warsztaty Hepatologiczne: "Ars therapeutica - 2010". Tematem przewodnim spotkania jest złożona problematyka zakażeń wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV). Wśród prelegentów, obok specjalistów krajowych, takich jak profesor Waldemar Halota, przewodniczący Polskiej Grupy Ekspertów HCV, profesor Krzysztof Simon, prezes Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych czy prof. Robert Flisiak i prof. Jacek Juszczyk, przewodniczący Komitetu Naukowego XV Warsztatów Hepatologicznych, wystąpią również goście zagraniczni. (...)
Najnowsze kierunki rozwoju diagnostyki i terapii cukrzycy
Halina Pilonis
W tym roku na listę leków refundowanych mogą trafić nowe leki przeciwcukrzycowe oraz insuliny długodziałające - poinformował Artur Fałek, dyrektor Departamentu Polityki Lekowej w Ministerstwie Zdrowia, podczas konferencji "Diabetologia 2010", która odbyła się niedawno w Warszawie. Mimo postępów w leczeniu, cukrzyca zajmuje 5. miejsce na światowej liście przyczyn zgonów. Prof. Jan Tatoń z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, ekspert WHO, poinformował, że w Polsce na cukrzycę cierpi około 2 miliony osób, z czego połowa nie wie, że jest chora, a więc nie jest leczona. (...)
Nowa strategia w walce z rakiem płuc
Obserwuj i czekaj? Nie!
Maria Nowak-Rybicka
Lekom celowanym i medycynie spersonalizowanej w walce z nowotworami poświęcony był odbywający się 22-24 kwietnia w Poznaniu II Kongres Współczesnej Onkologii, którego gościem był dr Federico Cappuzzo, szef oddziału onkologii szpitala w Livorno. Przedstawił nową strategię leczenia raka płuc. - Jest oparta na postępie z ostatnich lat - mówi dr Cappuzzo. I wiąże się ze stosowaniem dwóch leków celowanych: bewacyzumabu (Avastin), hamującego angiogenezę, oraz inhibitora kinazy tyrozynowej, czyli erlotynibu (Tarceva). Ten drugi, nowszy lek został pozytywnie zaopiniowany w UE do leczenia podtrzymującego w zaawansowanym niedrobnokomórkowym raku płuc (NDRP), co otwiera drogę do jego zatwierdzenia. (...)
DODATEK SPECJALNY
FINANSE PROFESJONALISTÓW
Zdrowe finanse - Tomasz Miarecki
Dobra droga - Andrzej Arendarski
Przybywa gabinetów, przybywa sprzętu - rozmowa z Dariuszem Poniatowskim
Inwestować trzeba, tylko jak? - Grzegorz Stech
Lekarze to menedżerowie i finansiści - rozmowa z Mikołajem Grzegorczykiem
Przychodzi Mercedes do lekarza - rozmowa z Rafałem Markiewiczem
Finansowanie czterech kółek - MTM
Gabinet za unijne pieniądze - Rafał Kasprzak
Pragmatyczna przyjaźń z komputerem - Jan Dąbrowa
Na IT nie wolno oszczędzać
Karty pod lupą
Abonament rośnie w siłę
Bolą podatki i dostęp do pieniądza
Miliard na SIM
120 złotych na ZUS?