Spis treściSZ nr 93–100/2010
z 13 grudnia 2010 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2010
Z OKŁADKI
Martyna Tomczyk
Macierzyństwo zastępcze jest definiowane jako sytuacja, w której kobieta (tzw. surogatka lub matka zastępcza), wykorzystując swoje możliwości prokreacyjne, podejmuje decyzję o urodzeniu dziecka dla innej kobiety. Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami między kobietami, surogatka zrzeka się praw do urodzonego dziecka na rzecz kobiety „zamawiającej ciążę”. (...)
Kontrowersje wokół porodu domowego
Ewa Stępień
– Nie rekomenduję porodu w domu – mówi prof. Ryszard Poręba, szef PTG.
– Nawet przy prawidłowym przebiegu ciąży, bez czynników ryzyka i prawidłowym przebiegu porodu, mogą nagle wystąpić sytuacje niebezpieczne dla zdrowia i życia dziecka oraz matki, np. nagłe zwolnienie czynności serca płodu (tętna płodu), które grożą ciężkim uszkodzeniem centralnego układu nerwowego dziecka. Sytuacje te wymagają wykonania cięcia cesarskiego w trybie natychmiastowym i resuscytacji noworodka. W porodzie domowym w wypadku nagłych zaburzeń czynności serca płodu nie ma absolutnie żadnych możliwości uratowania dziecka przed porażeniem mózgowym lub zgonem. (...)
Halina Pilonis
Na prośbę komercyjnego Polskiego Banku Komórek Macierzystych (PBKM) w listopadzie br. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne wydało opinię, w której mówi o dobrodziejstwie wykorzystania krwi pępowinowej do przeszczepów autologicznych w leczeniu chorób nowotworowych. Prof. Wiesław Wiktor Jędrzejczak, kierownik Katedry i Kliniki Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych WUM ma na ten temat odmienne, znane zresztą od lat, zdanie. Ale nikt go o nie nie pytał. W zespole przygotowującym opinię pracowali sami ginekolodzy. Dwóch z nich jest członkami rad naukowych innych komercyjnych banków krwi pępowinowej. (...)
PRAWO
Objęcie VAT-em części usług medycznych
Robert Mołdach
Ustawa z 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług zmieniła definicję usługi medycznej zwolnionej z VAT. Do końca 2010 r., zgodnie z wykazem (Załącznik nr 4 do ustawy), zwolnieniu podlegają „usługi w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej, z wyłączeniem usług weterynaryjnych (PKWiU 85.2)”. Od 1 stycznia 2011 r., zgodnie z dodanymi w art. 43 ust. 1 punktami 18 i 19 (w zastępstwie uchylonego Załącznika nr 4) – zwolnieniem będą objęte „usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia”, a w przypadku usług wykonywanych przez zakłady opieki zdrowotnej – zwolniona będzie także „dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane”. Podstawowa zmiana polega na tym, że o ile obecnie świadczeniodawcy korzystają z szerokiego zwolnienia przedmiotowego, opartego na klasyfikacji usług PKWiU, o tyle od 2011 r. podatnik każdorazowo będzie samodzielnie określał, czy usługa medyczna spełnia wskazany w ustawie cel opieki medycznej, dający mu prawo do zwolnienia. (...)
TEMAT NUMERU
Jak pokonać agresora
Lekarze coraz częściej spotykają się z agresją słowną i przemocą fizyczną ze strony pacjentów. Wynika to w dużej mierze z niewydolności systemu ochrony zdrowia w Polsce. Niestety, to właśnie lekarzy najczęściej obarcza się winą m.in. za trudny dostęp do usług zdrowotnych, ograniczenia w wykonywanych świadczeniach, konieczność oczekiwania w wielomiesięcznych kolejkach. O tym, jak radzić sobie w trudnych sytuacjach i jak za pomocą obowiązującego prawa poskramiać agresywnych pacjentów, z radcą prawnym Marcinem Majdanem rozmawia Marek Derkacz. (...)
Historia opowiedziana
Pacjent nie może bezkarnie naruszać godności lekarza
Hanna Ceglarska
W skardze chora używała pejoratywnych określeń: „niegodna zawodu lekarza była postawa pani doktor”, „odmówiła mi w arogancki sposób”. Musiałam pisemnie tłumaczyć się z zaistniałej sytuacji przed przełożonymi i Rzecznikiem Praw Pacjenta. Czując się urażona zniesławieniem mojej osoby, wniosłam pozew z powództwa cywilnego do Sądu Rejonowego w Lublinie o naruszenie dóbr osobistych, wnioskując o odszkodowanie pieniężne w wysokości 5 tys. zł. Sąd uznał, że powództwo moje było zasadne i zasądził tytułem rekompensaty sumę 2,5 tys. zł od pozwanej. (...)
Agresja w psychiatrii
Joanna Meder
Dysforię i wynikające z niej zachowania agresywne u chorych psychicznie obserwujemy w zaburzeniach osobowości, afektywnych, organicznych i schizofrenii. Przyczyny takich zachowań można podzielić na: chorobowe (biologiczne), psychologiczne i socjoekonomiczne. Dysforia i zachowania agresywne charakterystyczne są dla padaczki, zaburzeń organicznych ośrodkowego układu nerwowego, zespołów odstawienia i zatrucia np. alkoholem, amfetaminą, kokainą, w zaburzeniach psychotycznych i manii. (...)
Pierwsza linia frontu
Z dr. n. med. Marcinem Wieczorskim, ordynatorem Szpitalnego Oddziału Ratunkowego SPSK 4 w Lublinie, największego szpitala Lubelszczyzny, rozmawia Marek Derkacz. (...)
BIZNES, RYNEK, EKONOMIA
Dziki oddział, czyli o turystyce medycznej bez kontroli
Elżbieta Południk
Gdy w szwedzkiej telewizji wyemitowano reportaż o młodej obywatelce tego kraju, która w Polsce chciała poprawić urodę, a można powiedzieć, że straciła życie – minister zdrowia zleciła wojewodom kontrolę we wszystkich publicznych placówkach, które współpracują z podmiotami komercyjnymi. Czy nad turystyką medyczną zebrały się czarne chmury? W sprawie pacjentki ze Szwecji, która w sierpniu przyleciała do Pomorskiego Centrum Traumatologii na operację plastyczną powiększenia biustu, przeplata się kilka wątków. Osobista tragedia młodej kobiety i jej najbliższych; przestępcze praktyki w publicznej placówce medycznej; iluzoryczny nadzór ze strony właściciela; patologie, do których dochodzi, gdy przedsiębiorczość zastępuje żądza zysku; postawienie pod znakiem zapytania przyszłości tzw. turystyki medycznej, czyli pozyskiwania komercyjnych pacjentów z zagranicy przez polskie placówki zdrowotne, również te publiczne. (...)
Jak zyskać albo nie stracić
Beata Majewska
Akcje spółek, fundusze akcyjne, obligacje, a może surowce i nieruchomości? Co kupić w przyszłym roku, jeśli dysponujemy pewną ilością wolnej gotówki? Po dwóch latach przymusowej diety inwestycyjnej chciałoby się wreszcie zaszaleć i w szybkim tempie zgarniać zyski. Eksperci zalecają jednak rozwagę, niezbędną w kryzysowych (wciąż) czasach. Na pewno – warto nadal inwestować w złoto, które od początku roku zdrożało już prawie o 20%. Jak podkreśla Bogdan Dąbrowski, ekspert współpracujący m.in. z Hay Group, wiele przemawia za tym, że złoto i srebro znajdują się w długoterminowym trendzie wzrostowym. Siła złota wypływa ze słabości walut „zarządzanych” przez polityków w bankach centralnych i rządach. (...)
Inwestowanie bez granic, ale leczenie – nie
Elżbieta Południk
Łoździeje (Laizdijai) na Litwie od polskich Sejn dzieli niespełna 20 kilometrów. W obydwu tych niewielkich powiatach są szpitale. I obie placówki z powodzeniem
korzystają wspólnie z możliwości, jakie dają unijne fundusze. Sęk w tym, że transgraniczna współpraca zaczyna się i kończy na wspólnym planowaniu zakupów sprzętu. Leczenie nie podlega unijnemu zbliżeniu. Remonty, zakup karetek, kompletne wyposażenie izb przyjęć i OIOM-ów, zakup specjalistycznego wyposażenia – dzięki transgranicznym projektom medycznym 2 nadgraniczne powiaty przeprowadziły inwestycje warte ponad 0,5 mln euro. Zdobycie pieniędzy na poprawę infrastruktury leczniczej nie jest problemem, zwłaszcza że Unia chętnie wykłada pieniądze na projekty, w które angażują się partnerzy z co najmniej 2 państw. (...)
Spadek dla szpitala za opiekę i serce
Bernadeta Waszkielewicz
Historia niczym scenariusz filmowy lub z gatunku „Opowieści wigilijnej” Karola Dickensa. W polskiej wersji zamiast skąpca występuje hojny milioner, który pośmiertnie odwdzięcza się tarnowskiemu szpitalowi za opiekę nad umierającą matką. Dla Specjalistycznego Szpitala im. E. Szczeklika ten spadek – około miliona złotych – nie jest jednak gwiazdką z nieba, a raczej nagrodą za całą jego pracę, wielkie serce i gospodarność. (...)
Wróżenie z fusów
Aleksandra Fandrejewska
Nie ma nic bardziej inspirującego niż dobry przykład. Powodzenie kilku spółek leczniczych na giełdzie pociągnęło za sobą medialne spekulacje, że szefowie publicznych szpitali zastanawiają się, jak można i ich placówki wprowadzić na parkiet. Kilka tygodni temu wieść o tym, że Zbigniew Pawłowicz, dyrektor Centrum Onkologii w Bydgoszczy, zamierza wprowadzić na parkiet – szpital zelektryzowała lokalne media i społeczność medyczną. Dyrektor przyznaje jednak, że ogólne rozważania na temat możliwych kierunków przekształceń w całej ochronie zdrowia potraktowano jako konkretną deklarację. (...)
Z KRAJU
Niezwykle obiecujący rok
Elżbieta Cichocka
Tuż przed opłatkiem łagodniejemy i nie wypada już stawiać na ostrzu noża spraw, które przez cały rok dzieliły. Jednak z drugiej strony czas adwentu to dla ochrony zdrowia okres największych napięć: stare limity się wyczerpały, ale jakieś zaskórniaki na koniec roku w NFZ zazwyczaj są, więc warto publicznie „zagrać” pacjentem. A poza tym rozstrzyga się los przyszłorocznych kontraktów. Jak więc podsumować mijający rok, by z jednej strony nie podgrzewać atmosfery, a z drugiej nie mijać się z prawdą? (...)
Między wyborami a smakiem zwycięstwa
Małgorzata Solecka
Kończy się podwójny wyborczy rok. Rok przedziwny, naznaczony tragedią smoleńską, wojną o krzyż, pogłębiającymi się podziałami nie tylko na scenie politycznej, ale również w społeczeństwie. Przed nami kilka miesięcy względnego spokoju, a potem – zapewne brutalna kampania wyborcza. W jakim kierunku zmierza polityka? Jak przełoży się to na decyzje podejmowane przez rząd i parlament? (...)
Samorządy sprężają się z planem B
Aleksandra Kurowska
Samorządy do połowy listopada złożyły już 41 wniosków w Banku Gospodarstwa Krajowego o pomoc finansową w przekształceniu szpitali w spółki. W sumie ich wnioski opiewają na ok. 760 mln zł. Choć skala przekształceń placówek zdrowotnych jest nadal niewielka, widać wyraźne ożywienie. Zamiast czekać na nowe zmiany prawne, szpitale i samorządowcy wybierają „wróbla w garści”. – Widać ożywienie i chęć złożenia wniosków jeszcze w tym roku – mówi „SZ” Jan Dziekański, dyrektor Departamentu Finansowania Strukturalnego i Doradztwa w BGK. – Samorządy chcą skorzystać ze środków planu B na obecnych zasadach. I widać, że włożyły dużo pracy w przygotowanie programów, przedstawionych we wnioskach – dodaje. (...)
Nowe serce dla Zuzi
Halina Kleszcz
Dwuletnia Zuzia ma zapewnione miejsce na kartach historii polskiej, ba, europejskiej kardiochirurgii. Przed Sylwestrem 2009 r. w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie – Prokocimiu wszczepiono jej sztuczną komorę serca. Wcześniej takich zabiegów u dzieci nie wykonywano nie tylko w Polsce. Ze wspomaganą lewą komorą doczekała udanego przeszczepu serca 3 listopada 2010 r. Zuzia, ważąca zaledwie 8 kg, nieprzerwanie od marca 2009 r. przebywa w Klinice Kardiochirurgii Dziecięcej USD. Najpierw skorygowano jej wadę serca; podczas operacji prof. Janusz Skalski, kierownik kliniki, zorientował się, że wadzie towarzyszy niewydolność mięśnia sercowego. Przed skierowaniem dziecka do Prokocimia Zuzia przeszła zapalenie płuc i była leczona w Szpitalu Powiatowym w Limanowej. Kardiomiopatia mogła mieć tło infekcyjne (kardiolubny wirus grypowy). Anatomopatolog odkrył też inną patologię w jej ścieńczałym mięśniu sercowym. (...)
FELIETONY
PANOPTICUM
500 „nadpacjentów”
Marek Wójtowicz
Tuż przed Mikołajkami AD 2010, w telewizyjnym materiale o CZD redukującym od Nowego Roku liczbę łóżek rehabilitacji dziecięcej – usłyszałem uzasadniające tę decyzję gorzkie słowa pielęgniarki oddziałowej, że niestety muszą to zrobić z ekonomicznego punktu widzenia, ponieważ „na każdym pacjencie tracimy”. Pokiwałem głową z aprobatą, bo oto ujrzałem menedżerkę doskonale rozumiejącą ekonomiczne aspekty leczenia. Ale jednocześnie pojawiło się pytanie, które zadał kiedyś prezydent Lech Wałęsa: Czy „Otake Polske” nam chodziło? (...)
Szarpnąć cugle
Andrzej Sośnierz
Sprawom w ochronie zdrowia potrzebne jest mocne „szarpnięcie cugli”, jak mawiał niedoszły premier z Krakowa. Problem wydaje się jednak bardziej skomplikowany niż wtedy, kiedy po latach dyskusji, na przełomie tysiącleci, odeszliśmy od systemu budżetowego na rzecz ubezpieczeniowego. Później, niestety, jak stary, wyuczony trasy koń z klapkami na oczach – stopniowo wracaliśmy do lepiej lub gorzej zapamiętanych przyzwyczajeń, psując kolejnymi aktami prawnymi powstający rynek w służbie zdrowia. Kolejne ekipy parlamentarne coraz mniej zresztą orientowały się w kulisach organizacji i finansowania ochrony zdrowia i nie zdając sobie sprawy z konsekwencji wprowadzanych ustaw – demolowały system populistycznymi decyzjami. (...)
TYLKO FAKTY
Pomyśl życzenie
Marek Nowicki
Wysłałem kamerę do Rabki i do małopolskiego oddziału NFZ. Sam doktor Buchwald był w tym czasie w Warszawie. Jakież było moje zdziwienie, kiedy dojechawszy do niego na umówiony wywiad dowiedziałem się, że tuż przede mną zadzwonił do doktora wicedyrektor małopolskiego NFZ. Zaproponował szybki powrót do stołu negocjacyjnego. To, co jeszcze dzień wcześniej wydawało się niemożliwe, teraz – po interwencji telewizji – było jak najbardziej do osiągnięcia. Tego samego dnia dowiedziałem się, że po moim innym materiale, poświęconym likwidacji części łóżek w Klinice Rehabilitacji Centrum Zdrowia Dziecka, do dyrektora Centrum zadzwoniła pani minister zdrowia i zaprosiła do siebie. (...)
Okno w pięcie
Janina Banachowska
Kupiliśmy kokoszki zielononóżki, do tego koguta, rasa czysto polska, karmione odpowiednio, po dawnemu, a nie jakimiś mieszankami. Jajka będą znosić tylko z tym dobrym cholesterolem, żółtka będą prawie pomarańczowe. Zielononóżki są smukłe, potrafią na niewielką odległość latać, ale są też bardzo pierzchliwe. Gospodyni nieopatrznie weszła do obory, gdy kury jeszcze spały, zrobił się popłoch, jedna rzuciła się do okna, wybiła je, szkło posypało się na zewnątrz. (...)
RAPORT
Raport o innowacjach w ochronie zdrowia A.D. 2010
Polski pacjent z kompleksami
Marcin Mikos
Grupa Robocza na rzecz Innowacji w Opiece Zdrowotnej po raz kolejny sprawdziła, czy polscy pacjenci mają dostęp do nowoczesnych leków i technologii medycznych, tak jak mieszkańcy innych państw UE. Pomimo zauważalnego postępu, diagnoza nie jest pomyślna. Grupa Robocza na rzecz Innowacji w Opiece Zdrowotnej skupia ekspertów różnych dziedzin nauki, świadczeniodawców oraz pacjentów. Zasiadają w niej m.in. prof. Stanisława Golinowska, prof. Aurelia Ostrowska, prof. Waldemar Karnafel, prof. Maciej Krzakowski. Członkowie Grupy sprawdzali, jak w codziennej praktyce klinicznej dostępna jest dla polskich pacjentów nowa wiedza medyczna służąca podniesieniu skuteczności i bezpieczeństwa stosowanych terapii oraz poprawie jakości życia chorych. (...)
PUNKTY WIDZENIA
Dziennik stażystki
Maja Sztaudynger
Z pozycji adepta sztuk medycznych, a także jako pacjentka miałam okazję obserwować z bliska funkcjonowanie różnych przychodni. Zazwyczaj – rozczarowywały, bo nie zaspokajały potrzeb ani personelu, ani pacjentów. A tu… perełka w odrapanych murach. Jestem pod wrażeniem organizacji pracy w tej jednostce. Pracownicy zawsze punktualni, rejestracja działa sprawnie, lekarze przestrzegają godzin przyjęć pacjentów i czasu, jaki mogą poświęcić każdemu z nich, sporadycznie zdarzają się niewielkie opóźnienia, nie przekraczające 15 minut. (...)
Ja, pacjent
Maciej Biardzki
Ja, pacjent często zadaję sobie pytanie, kim właściwie jestem dla poszczególnych jednostek opieki zdrowotnej. W podstawowej opiece zdrowotnej, opłacanej kapitacyjnie, dobry pacjent to zdrowy pacjent, bo leczyć mnie nie trzeba, a pieniądze za opiekę płyną. Jeżeli jednak mam być chory – to najlepiej na choroby układu krążenia lub cukrzycę, które są finansowane wielokrotnością stawki podstawowej. Może dlatego właśnie lekarze rodzinni są największymi orędownikami współpłacenia, by zmniejszyć liczbę moich wizyt w ich gabinetach? Chociaż, przyznam, zwłaszcza na starość lubię ich odwiedzać, bo daje mi to poczucie bezpieczeństwa. (...)
Doktor G. leczy miliony
Robert Mojsak
Do niego nigdy nie ma kolejki. Nie bierze łapówek. Nie spóźnia się i nie odsyła z kwitkiem. Nie irytuje się, a nawet nie wysyła na dodatkowe badania. I nie ponosi też żadnej odpowiedzialności za trafność diagnozy. Doktor G., czyli internetowa przeglądarka Google, ciesząca się większym zaufaniem niż polscy lekarze. Z badań Fundacji na rzecz Wspierania Rozwoju Polskiej Farmacji i Medycyny wynika przecież, że 40% pacjentów nie wierzy własnemu lekarzowi. Ale chyba takie właśnie leczenie my, Polacy, polubiliśmy na dobre. (...)
Majster
Andrzej Musiałowicz
Dobry majster dba o swoje narzędzia, tę zasadę powtarzał często jeden z moich dziadków. Narzędzia z wdzięczności służą mu dłużej i nie zawodzą – dobrze obsadzony na trzonku młotek nie palnie majstra w czoło, a naostrzona piła przytnie równo i bez zadziorów. Tyle zasady, a życie życiem. W czasach gwałtownego rozwoju lekowych i nielekowych technologii medycznych i rosnącego popytu na nie z jednej strony, a ograniczoności możliwych do dyspozycji środków na ich finansowanie (na całym świecie) z drugiej – jednym z podstawowych narzędzi są instytucje zajmujące się oceną i weryfikacją zasadności finansowania, włączania do finansowania, zmiany lub wyłączania z finansowania poszczególnych technologii (istniejących lub nowych). Budżety tych instytucji (np. w Wielkiej Brytanii – 60 mln funtów czy Francji – 60 mln euro) wydają się olbrzymie, ale w porównaniu z uzyskiwanymi efektami są doprawdy znikome. (...)
Podwyżka
Janusz Atłachowicz
Jeśli ktoś myśli, że piszę o podwyżkach wynagrodzeń pracowników, to tym razem się myli. Oczekuje ich biały personel, jednak w tym przypadku myślę o podwyżce stawki VAT, którą zafundował nam rząd. Świadczymy usługi zdrowotne, które są z VAT „zwolnione”. Ale kupując materiały, sprzęt i wyposażenie oraz płacąc za media – w przyszłym roku zapłacimy więcej. Możliwość odliczenia zapłaconego podatku VAT jest praktycznie znikoma. Cena świadczeń zdrowotnych twardo stoi w miejscu od lipca 2008 r., kiedy wprowadzono system JGP i Fundusz ustalił stawkę w wysokości 51 zł za punkt. Na 2011 r. Fundusz proponuje tę samą cenę. Czyli – powinniśmy się cieszyć, bo to stabilizacja! Słowo „ustalił” kłóci się z pojęciem negocjacji, którym powinna podlegać cena i liczba udzielanych świadczeń zdrowotnych. (...)
Z WOKANDY
Proces dr. G.
Oskarżonemu spieszno do wyroku
Helena Kowalik
Do takiej sytuacji doszło w dniu, gdy za barierką dla świadka stanęła atrakcyjna kobieta, Dorota D. Pierwsze pytanie do niej dr. G. brzmiało: – Czy my się znamy?
Dorota D. wyjaśniła, że są po imieniu. I opowiedziała, jak się poznali dawno temu, w latach 80. Ona była wtedy studentką farmacji, on na stażu po medycynie. Los zetknął ich w pociągu do Krakowa. Oboje podtrzymywali tę znajomość. – Nasze kontakty były serdeczne, w czasie spotkań czule ściskaliśmy się, przytulaliśmy się – zeznała kobieta. Potem ich drogi się rozeszły, nie mieli kontaktu. W 2002 r. u Doroty D. stwierdzono poważną wadę serca. Była wówczas ważnym urzędnikiem w MZ. I z racji swej funkcji, gdy zachorowała, znalazła się na oddziale kardiologii dla VIP-ów Szpitala MSWiA przy ul. Wołoskiej. Ponieważ jej przypadek był skomplikowany (miała w sercu niezidentyfikowaną narośl), w klinice zwołano konsylium – wśród opiniujących lekarzy był dr Mirosław G. oraz prof. Antoni Dziatkowiak, wówczas konsultant na tym oddziale. Zdecydowano, że pacjentkę trzeba operować. (...)
PSYCHOLOGIA
Cały nasz czas
Paweł Słupski
Jak to się dzieje, że niektórzy ciągle się spóźniają, podczas gdy inni szczycą się punktualnością? Decyduje o tym nasza osobista „linia czasu”, czyli sposób, w jaki organizujemy nasze życie w stosunku do trwającej rzeczywistości. Jak zatem okiełznać czas i być zawsze „na czas”? Większość z nas myśli o czasie jako o czymś, na co nie mamy wpływu. Ot, czas płynie, biegnie swoim rytmem. Okazuje się jednak, że czas może być odbierany przez ludzi zupełnie odmiennie. Dlatego właśnie jedne osoby ciągle się spóźniają, a inne potrafią być wszędzie na czas. (...)
ROZMOWA
Światło na drodze do Damaszku
Jest gorącym, znanym przeciwnikiem in-vitro i aborcji, także dozwolonej przez prawo. Za swoje poglądy i odmowę zgody na usunięcie ciąży stracił już stanowisko kierownika Kliniki Położnictwa i Ginekologii w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie oraz konsultanta krajowego w położnictwie i ginekologii. Wcześniej sam wykonywał aborcje. Z prof. Bogdanem Chazanem, ginekologiem i położnikiem, dyrektorem Szpitala Ginekologiczno-Położniczego im. Świętej Rodziny w Warszawie rozmawia Krzysztof Boczek. (...)
Leki to nie cukierki
Z dr. n. med. Józefem Meszarosem, farmakologiem, rozmawia Janusz Gawłowski. (...) Chciałbym zaproponować rozmowę na temat farmacji i marketingu oraz odwiecznej rywalizacji tych dwóch działów w każdej firmie farmaceutycznej.
– Z mojego doświadczenia wynika, że istotnie największe spory powstają zawsze pomiędzy działem medycznym a działem marketingowym. Jedni zastanawiają się, jak najlepiej i najskuteczniej leczyć, drudzy – jak to dobrze i skutecznie sprzedać. Moje doświadczenia we współpracy z przemysłem farmaceutycznym dowodzą, że najtrudniej tu o równowagę, właściwe wyważenie proporcji pomiędzy faktami, które wynikają ze specyfiki każdego leku, a fikcją, jaką są w gruncie rzeczy techniki marketingowe. (...)
REHABILITACJA
Czy w Polsce będą jeszcze rehabilitowane dzieci?
Roman Lewandowski
W Polsce jest kilka szpitali, które zajmują się przede wszystkim rehabilitacją dzieci. Często przebywają tam dzieci w naprawdę ciężkim stanie. Każda choroba czy niepełnosprawność dziecka i dla niego, i jego bliskich – to duży problem, przewrócenie życia do góry nogami, a bywa, że rodzinna tragedia. Szpitale robią wiele, by pomagać takim dzieciom w odzyskiwaniu zdrowia i sprawności. Jednak z uwagi na niską wycenę usług, z roku na rok jest to coraz trudniejsze. (...)
KLINIKA
Z prof. Stefanem Grajkiem, kierownikiem I Kliniki i katedry Kardiologii UM w Poznaniu, rozmawia Paweł Traczewski.
Cholesterol LDL – im niżej, tym lepiej
W jakich grupach pacjentów ezetymib jest szczególnie zalecany? Pytam także w kontekście przytoczonych przez Pana Profesora wyników badania SHARP.
- Nie można powiedzieć, że jest to lek bardziej polecany dla pacjentów z niewydolnością nerek, którzy brali udział w tym badaniu niż dla innych grup pacjentów. Ezetymib tak samo będzie obniżał cholesterol u osób z wydolnymi nerkami. Lek jest polecany dla wszystkich, u których nie można uzyskać pożądanych wartości cholesterolu LDL za pomocą samych statyn. (...)
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
Anna Adamska
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy jest schorzeniem o dużym rozpowszechnieniu, stanowi więc istotny problem kliniczny. Zagadnienie występowania owrzodzeń w obrębie górnego odcinka przewodu pokarmowego zostało dobrze poznane – wyodrębniono grupy ryzyka zachorowania, poznano przyczyny oraz opracowano skuteczne metody diagnostyczne. Nadal jednak licznym modyfikacjom poddawane są schematy leczenia oraz algorytmy postępowania u pacjentów z wrzodami trawiennymi. (...)
Rak szyjki macicy
Nowe dane – stare problemy
Renata Furman
W Polsce w 2008 r. zachorowało na raka szyjki macicy 3270 kobiet, a 1745 zmarło z powodu tej choroby. Najnowsze dane z Krajowego Rejestru Nowotworów pokazują, że mimo ogromnej pracy wykonanej w ramach Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy – wiele kobiet nadal zbyt późno trafia pod opiekę lekarzy. Niska zgłaszalność kobiet na badania cytologiczne jest w Polsce ciągle ogromnym problemem. Tymczasem regularna kontrola stanu zdrowia pozwoliłaby wielu z nich uniknąć tragedii. (...)
NAUKA
Rytuksymab w pierwszej linii leczenia podtrzymującego chorych na chłoniaka grudkowego
Tomasz Kobosz
Chłoniak grudkowy to jeden z częstszych podtypów chłoniaka nieziarniczego (NHL, non-Hodgkin's lymphoma). Każdego roku chłoniaka nieziarniczego diagnozuje się u około 286 tys. osób na całym świecie, a w jednej czwartej z nich mamy do czynienia właśnie z chłoniakiem grudkowym. Pomimo znacznych postępów w diagnostyce i terapii, chłoniak grudkowy pozostaje chorobą nieuleczalną. U chorych występują nawroty choroby, które wymagają dodatkowego leczenia i mogą prowadzić do zgonu. Choroba może wystąpić u dorosłych w każdym wieku, choć zazwyczaj jest diagnozowana u osób w wieku ok. 50–60 lat; chorują zarówno kobiety, jak i mężczyźni. (...)
Badanie SHARP
Tomasz Kobosz
Obniżanie poziomu LDL-C za pomocą ezetymibu z simwastatyną zmniejsza częstość występowania incydentów sercowo-naczyniowych u chorych z niewydolnością nerek. Terapia za pomocą ezetymibu w połączeniu z simwastatyną (preparat INEGY) powoduje istotne zmniejszenie częstości występowania incydentu sercowo-naczyniowego (zdefiniowanego jako zawał serca nie zakończony zgonem, zgon z przyczyn sercowych, udar mózgu lub rewaskularyzacja) – ogłoszono w listopadzie podczas kongresu Amerykańskiego Towarzystwa Nefrologicznego (American Society of Nephrology). Istotne zmniejszenie ryzyka wystąpienia tych zdarzeń u pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek udało się po raz pierwszy osiągnąć poprzez podanie chorym leku obniżającego stężenie frakcji LDL cholesterolu. (...)
Obiecujące wyniki badania CAMM223
Tomasz Kobosz
Alemtuzumab powoduje zmniejszenie częstości nawrotów choroby i hamuje pogłębianie się niepełnosprawności u blisko 90% pacjentów ze stwardnieniem rozsianym – wynika z ogłoszonych niedawno wyników badania CAMM223, 5-letniego badania klinicznego II fazy nad tym lekiem. Badanie CAMM223 dotyczyło porównania skuteczności alemtuzumabu w porównaniu z interferonem beta-1a, stosowanym w leczeniu ustępująco-nawracającej postaci stwardnienia rozsianego. Lek był podawany pacjentom w 2 lub 3 cyklach rocznych, nie dłuższych niż 5 dni każdy, podczas gdy interferon był stosowany 3 razy w każdym tygodniu trwania badania. (...)
Medukacja
Bądź LEPszy w testach
Maria Pokorska-Lis
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
PROFILAKTYKA
Zakończyła się ósma edycja akcji „Servier dla Serca”
Zakończyła się ósma edycja Ogólnopolskiej Akcji Profilaktyczno-Edukacyjnej „Servier dla Serca”, która w tym roku prowadzona była pod hasłem „Mamo, tato dbajmy o serce”. Mieszkańcy 15 miast objętych akcją mogli skorzystać z bezpłatnych badań i specjalistycznych konsultacji w zakresie diagnostyki chorób układu sercowo-naczyniowego. Dla uczniów ze szkół podstawowych organizatorzy przygotowali program edukacyjny „Szkoła Servier”, w ramach którego odbyły się „Serdeczne lekcje” na temat profilaktyki chorób serca. Patronat nad akcją objęło Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego oraz Polskie Forum Profilaktyki.
KONFERENCJE
Badania kliniczne w Polsce – stan obecny i perspektywy
Rafał Gryszkiewicz
Wykorzystanie posiadanego potencjału do rozwoju badań klinicznych jest szansą dla wielu ośrodków. Jesteśmy znaczącym rynkiem na arenie międzynarodowej, rozwój hamują jednak skomplikowane i nieprecyzyjne przepisy administracyjne. W związku z dyskusją nad nową ustawą, mającą na celu regulację prowadzenia badań klinicznych w naszym kraju, odbyło się w Warszawie międzynarodowe forum podsumowujące stan obecny i perspektywy. Przedstawiciele urzędów państwowych, firm farmaceutycznych, ubezpieczeniowych i analitycznych, dyrektorzy szpitali, lekarze i prawnicy przedstawili problemy i możliwości płynące z wprowadzania zewnętrznych badań klinicznych na nasz rynek usług medycznych. (...)
Młody medyk na starcie
VI Medyczne Targi Pracy zorganizowane w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym były największą tego typu imprezą adresowaną do studentów i absolwentów na uczelniach medycznych w Polsce. Grono wystawców stanowili przedstawiciele firm i instytucji, reprezentujących pracodawców z branży medyczno-farmaceutycznej. W targach uczestniczyły zarówno szpitale publiczne, prywatne centra medyczne, jak i urzędy centralne, firmy farmaceutyczne, apteki oraz firmy zajmujące się pośrednictwem pracy dla personelu medycznego. Organizatorem targów jest uczelniane Biuro Karier, które inicjuje i wspiera działania umożliwiające efektywne przejście ze świata edukacji do świata pracy. (...)
Oczekiwanie na „Narodowy plan na rzecz chorób rzadkich”
Tomasz Kobosz
W listopadzie 2010 r. w Warszawie odbyła się debata na temat przyszłości leczenia chorób rzadkich, zorganizowana przez Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej (IPPiEZ). Dyskutowano o sytuacji pacjentów z chorobami rzadkimi oraz możliwościach polepszenia diagnostyki i ich leczenia. Eksperci oraz przedstawiciele organizacji pacjenckich byli zgodni, że w Polsce trzeba stworzyć system opieki nad osobami cierpiącymi na choroby rzadkie – od diagnostyki, przez terapię i rehabilitację, po pomoc socjalną. – Chorzy podkreślają, że nie ma w Polsce planu objęcia ich kompleksową opieką, począwszy od diagnostyki i leczenia aż po opiekę pielęgnacyjną oraz socjalną – mówił ks. Arkadiusz Nowak, prezes IPPiEZ. (...)
IV Konferencja naukowa Polskiej Grupy Raka Płuca
Zbyt późno rozpoznajemy raka płuca
Tomasz Kobosz
Mimo stałego postępu w leczeniu chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca (NDRP), w Polsce istnieje bardzo poważny problem dotyczący wczesnej diagnostyki i rozpoznawania tego nowotworu, a wskaźniki dotyczące przeżyć całkowitych są nadal niezadowalające – alarmowali eksperci uczestniczący w IV Konferencji Naukowej Polskiej Grupy Raka Płuca. (...)
WSPOMNIENIE
2 grudnia 2010 r. zmarł nagle, podczas pracy, prof. Jacek Ruszkowski, człowiek wielkiego formatu, dyrektor Centrum Zdrowia Publicznego Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie, członek Senatu tej uczelni. Prowadził w Akademii działalność naukową, dydaktyczną, organizował liczne konferencje naukowe i seminaria. Często zabierał głos w debatach publicznych na temat reformowania ochrony zdrowia. Jego komentarze przytaczały największe polskie, opiniotwórcze dzienniki. (...)