Spis treściSZ nr 51–59/2011
z 4 lipca 2011 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2011
TEMAT NUMERU
Wakacyjna rewolucja w specjalistyce
Elżbieta Południk
Od 1 lipca obowiązują nowe zasady finansowania ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. To zmiana ważniejsza niż wprowadzenie systemu Jednorodnych Grup Pacjentów – zapewnia prezes NFZ i zapowiada, że będą zmiany też w kontraktach. Pierwsze – już we wrześniu. Świadczeniodawcy czują powagę zmian. Porozumienie Zielonogórskie wysyła krytyczne opinie do Ministerstwa Zdrowia i NFZ, a zmiany określa jako „poprawa na gorsze”. Menedżerów zrzeszonych w STOMOZ niepokoi ekspresowe tempo zmian, choć przyznają, że raczej idą one w dobrym kierunku. Czy nowy system spełni pokładane w nim nadzieje, czy też okaże się porażką? (...)
Zarobki lekarzy w Polsce i na świecie
Krzysztof Boczek
Najlepiej płacą lekarzom w USA – po kilku latach pracy można zostać milionerem. W Europie najbardziej opłaca się zarabiać w Wlk. Brytanii i Holandii. W Polsce najlepiej opłacani medycy pracują przy badaniach klinicznych. W Polsce już w 2009 r. zarobki lekarzy przebiły przychody prawników – doktorzy stali się najlepiej zarabiającą grupą zawodową w kraju. W ciągu 4 ostatnich lat płace kontraktowych wzrosły o ponad 60%, w żadnym innym dziale gospodarki wynagrodzenia nie galopowały w takim tempie! To jednak najwyraźniej nie wystarcza. (...)
Z KRAJU
Grupy Świadczeń Specjalistycznych (GSS) – nowy system rozliczania świadczeń ambulatoryjnej opieki specjalistycznej
Jacek Paszkiewicz
Dotychczasowe doświadczenia finansowania świadczeń specjalistycznych wskazują na trudność, także w innych krajach, przyjęcia rozwiązania gwarantującego połączenie racjonalności medycznej i ekonomicznej. Wynika to z akceptowalnej różnorodności stosowanych metod diagnostycznych i sposobów leczenia w odniesieniu do każdego pacjenta. Proponowany sposób finansowania zakłada podniesienie efektywności realizacji świadczeń oraz eliminowanie niedogodności dla pacjentów i świadczeniodawców, bez wprowadzania skomplikowanych, czasochłonnych algorytmów kwalifikacji. Posiada cechy „finansowania strategicznego” i preferowanego modelu finansowania skorelowanego z wynikami (pay for performance). (...)
Opieka zdrowotna – brzydkie kaczątko gospodarki
Maciej Biardzki
System opieki zdrowotnej jest ważną gałęzią gospodarki narodowej. Czy takie twierdzenie świadczy o aberracji umysłowej autora? Mam nadzieję, że nie. Choć wśród wielu publikacji opisujących funkcjonowanie systemu trudno spotkać się z taką, która omawiałaby miejsce opieki zdrowotnej w gospodarce kraju. Poza analizami czytanymi przez wąską grupę specjalistów, takiego ujęcia tematu w świadomości społecznej nie ma. (...)
Szpitale wpadają w długi Toczy je „potworny nowotwór NFZ”?
Bernadeta Waszkielewicz
Długi szpitali znów rosną. Według danych Ministerstwa Zdrowia, zobowiązania wymagalne spzozów wynoszą ponad 2,36 miliarda złotych, od grudnia do końca marca wzrosły o ponad 106 milionów zł. Powodem są niższe kontrakty na świadczenia czy presja płacowa personelu medycznego? A może – placówki zadłużają się świadomie, oczekując wyzerowania kont przed komercjalizacją? Zobowiązania wymagalne spzozów 31 grudnia 2010 r. wynosiły 2 mld 257 mln zł, w tym z tytułu dostaw i usług – 1 mld 658 mln zł. Na koniec marca 2011 r. kwoty te wzrosły odpowiednio do 2 mld 364 mln oraz 1 mld 833 mln zł. (...)
FELIETONY
Państwo do naprawy?
Aleksandra Gielewska
Niedawno BCC rozesłało do różnych redakcji oświadczenie pt. Ministerstwo Zdrowia działa wbrew zasadom dobrej legislacji. Zażądało bowiem, by w kilka dni, częściowo wolnych od pracy, zaczęły i zakończyły się konsultacje społeczne w sprawie projektu rozporządzenia dotyczącego warunków umów m.in. z aptekami na refundację leków. Dzień wcześniej z identycznym zarzutem, tym razem wobec Ministra Finansów, też dotyczącym braku dobrej legislacji i prawidłowego stanowienia prawa – wystąpili Pracodawcy RP. Ci z kolei oprotestowali rozporządzenie MF w sprawie klasyfikacji tytułów dłużnych, które wchodząc w życie bez vacatio legis – drastycznie „przykręciło śrubę” od 1 stycznia br. zadłużaniu się samorządów terytorialnych w celu sfinansowania inwestycji, także realizowanych w ramach PPP, zapewne też w ochronę zdrowia. (...)
PANOPTICUM
Raport NRPiP
Marek Wójtowicz
Jakiś czas temu otrzymałem od Elżbiety Buczkowskiej, prezes NRPiP, „Wstępną ocenę zasobów kadrowych pielęgniarek i położnych w Polsce do 2020 r.” z sugestią, żebym „ruszył” ten temat. Odczekałem nieco, by uaktualnić i pogłębić wiedzę o problemach środowiska „P&P”, uczestnicząc w kilku projektach unijnych realizowanych dla tej grupy zawodowej. Lektura raportu zjeżyła mi ze strachu nieliczne już włoski na głowie. Mam swoje lata i bardzo bym chciał – w razie hospitalizacji lub ambulatoryjnego zastrzykowania dopośladkowego, dożylnego lub podskórnego – znaleźć się pod opieką doświadczonej, uśmiechniętej i pełnej zapału do pracy pielęgniarki. (...)
TYLKO FAKTY
Marek Nowicki
Przez Concertinę niezwykle trudno się przedostać – to nowa wersja znanego od lat drutu kolczastego. Tak zwany drut ostrzowy. Najwyższej klasy zasieki. Zamiast ostrych kolców – ostre jak brzytwa kawałki blachy stalowej ocynkowanej, zaciśnięte wzdłuż stalowego ocynkowanego drutu. W zeszłym roku krajowi producenci Concertiny dostali zamówienie na sprowadzenie towaru od nietypowego kontrahenta: zakładów opieki zdrowotnej. W ten sposób zaczął powstawać polski system leczenia pedofilów. (...)
Po znajomości
Andrzej Sośnierz
Salus aegroti suprema lex. Jakkolwiek lektoraty z języka łacińskiego nie były moimi ulubionymi zajęciami podczas studiów medycznych, to jednak tę łacińską sentencję dobrze zapamiętałem. Zapamiętałem również i to, że sentencję tę nie tylko należy znać, ale również stosować w codziennej praktyce. Ostatnimi czasy miałem okazję być zaangażowanym we wspomaganie pacjentki w jej drodze przez system naszej ochrony zdrowia i odniosłem wrażenie, że cytowana sentencja jest już cokolwiek zapomniana. (...)
PUNKTY WIDZENIA
Z drogi...
Eureka
Andrzej Musiałowicz
Dzisiejszy, pogodny poranek, o mało co nie był moim ostatnim. Pewna gazeta dokonała niebywałego odkrycia, o czym pilnie poinformował w przeglądzie prasy jeden z telewizyjnych kanałów informacyjnych. Niespodzianka była tak wielka, że aż utknęło mi w gardle ciasteczko z otrębów owsianych (tak, tak – żyje się zdrowo, więc nie jakaś tam tłusta jajecznica na boczku). Że też nikt przed wspomnianą gazetą nie zauważył, że w polskim systemie opieki zdrowotnej… marnuje się publiczne pieniądze. (...)
Okiem prezesa
Czwarta władza
Janusz Atłachowicz
Jeszcze na dobre nie zaczęło się lato, a już przeżyliśmy sezon ogórkowy. Dosłownie: chodziło o ogórki, a raczej aferę, którą wywołał podobno ogórek z Hiszpanii. Po badaniach okazało się, że nie pochodził z Hiszpanii, tylko z Niemiec. Jeszcze później media zakomunikowały, że może niekoniecznie przyczyną zgonów ludzi jest zakażony ogórek, tylko też zakażone kiełki. Jednak, co sobie media poużywały, to ich. Albo nasze, zwłaszcza z racji pieniędzy, które tym mediom płacimy. Bo przecież za własne pieniądze kupujemy prasę i o tych ogórkach czytamy lub oglądamy je w TV. (...)
Dziennik stażystki
Maja Sztaudynger
Dochodzę do wniosku, że staż podyplomowy to wielkie nieporozumienie. Z upływem czasu staję się coraz bardziej rozczarowana tym, co widzę, w jaki sposób jestem traktowana, obowiązkami, które muszę wypełniać. Minęło 9 miesięcy i zupełnie rozmyły się moje oczekiwania i nadzieje, które wiązałam ze stażem. Kolejny staż cząstkowy. Jestem na obczyźnie, w wielkim, nieznanym mi szpitalu, po którym nie potrafię się jeszcze swobodnie poruszać. Codziennie z szatni na oddział chodzę tą samą trasą, żeby się nie zgubić ;) Szatnia to obraz nędzy i rozpaczy. Zlokalizowana w ponurych podziemiach, w najdalszym zakątku szpitala. Żeby dojść do drzwi, trzeba się przeciskać między rzędami wielkich rur ciepłowniczych. W środku – wyłącznie kilka odrapanych, chwiejących się wieszaków. W powietrzu unosi się odór używanego obuwia. Nie ma szafek, obowiązuje więc zasada wzajemnego zaufania. W końcu to tylko szatnia wyższego personelu medycznego, czegóż chcieć więcej? (...)
Z WOKANDY
W białych fartuchach podkop pod kasę?
Helena Kowalik
Bożena B., salowa w szpitalu w Ostrołęce, wpadła w ręce policji podczas wyłudzania kilku tysięcy złotych od pacjentki. Ponieważ nie było to jej pierwsze oszustwo – miała już skazujący wyrok „w nawiasach” za podobne sprawki – tym razem groziło jej więzienie. B. dała śledczemu do zrozumienia, że jeśli zostanie tzw. małym świadkiem koronnym, gotowa jest iść na współpracę, a to się organom na pewno opłaci. Był rok 2006, w całym kraju prokuratury szukały sprawców narastającej liczby, wręcz lawiny niesłusznie przyznawanych rent. Już mogły pochwalić się sukcesem organy ścigania w Szczecinie, Zamościu i Lublinie. (...)
PRAWO
Polak potrafi
Janusz Krakowian
No, i zaczęło się. Po unieważnieniu uchwały Rady Powiatu Częstochowskiego
dotyczącej likwidacji SP ZOZ-u, posypały się następne unieważnienia. Unieważnione zostały uchwały Rady Powiatu Tarnogórskiego i Powiatu Pszczyńskiego. Nie ma jeszcze uzasadnień tych wyroków, ale bardzo jestem ciekaw, na czym tym razem sądy oparły swoje werdykty. Przećwiczyliśmy już prawie wszystko. Na początek był powiat kluczborski, którego uchwałę unieważniono z powodów formalnych. Zdaniem sądu, uchwała likwidacyjna SP ZOZ-u to akt prawa miejscowego, a więc jako taka powinna być opublikowana w dzienniku urzędowym wojewody. Tak się jednak nie stało, a więc sąd ją unieważnił. (...)
INFORMATYZACJA
Jak sfinansować przejście na elektroniczną dokumentację medyczną?
Krzysztof Nyczaj
Elektronizacja dokumentacji medycznej to przedsięwzięcie wymagające sporych inwestycji. Szansą dla placówek opieki zdrowotnej, zwłaszcza tych mniejszych, mogą być środki unijne. We wrześniu Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości uruchamia kolejny konkurs na projekty informatyczne dla mikro-, małych oraz średnich przedsiębiorców (działanie 8.2 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka), obejmujące przedsięwzięcia o charakterze informatycznym oraz organizacyjnym, które prowadzą do realizacji procesów biznesowych w formie elektronicznej, obejmujących trzy lub więcej przedsiębiorstw. Jeśli odpowiednio wyeksponujemy zagadnienie współpracy z „innymi przedsiębiorcami” (minimum dwoma), „informatyzację procesów biznesowych” oraz „użycie technologii podpisu elektronicznego” w kontekście elektronicznej dokumentacji medycznej, mamy spore szanse na otrzymanie dofinansowania. Tym bardziej że w nadchodzącym konkursie PARP zapowiedziała, że szczególną uwagę przy ocenie projektów będzie zwracać na ich innowacyjność. Poniżej prezentujemy kilka rad praktycznych dla niepublicznych zakładów oraz praktyk lekarskich, jak również pielęgniarek i położnych, które zdecydują się na start w konkursie. (...)
PROZA MEDYCZNA
Z życia wiejskiej lekarki
Pryszcze
Janina Banachowska
Zadzwonił wczesnym wieczorem, kiedy gasnący dzień mieszał się już ze światłem
zapalonej lampy. Czy może przyjechać, bo na twarzy ma jakieś pryszcze? Poradziłam, by przyjechał w dzień, kiedy te pryszcze będę mogła dokładnie widzieć, a nie akurat podczas nadchodzącej nocy. Zjawił się następnego dnia o ósmej rano. Twarz miał całkiem obrzękłą, skórę z wyraźnym stanem zapalnym, na skórze żółte strupy zaschniętej surowiczej wydzieliny. Do niczego to nie było podobne. (...)
KLINIKA
Malaria i nie tylko
Z prof. Bogdanem Jareminem, dyrektorem Międzywydziałowego Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej przy Gdańskim Uniwersytecie Medycznym, na temat chorób tropikalnych oraz organizacji medycyny podróży w Polsce rozmawia Marcin Wełnicki. (...)
Wróć zdrów z tropików
Tomasz Sienkiewicz
Chociaż turystyka zagraniczna Polaków osiągnęła już skalę masową, wciąż jednak niemała część naszych podróżników nie potrafi się przygotować do wyjazdu w tropiki ani podróżować tam „z głową”. Niektórzy przypłacają to chorobami, a nawet życiem. – Za granicę wyjeżdża rocznie ok. 8–10 mln naszych obywateli, z tego ok. 1 mln trafia co najmniej na tydzień do krajów odległych, najczęściej – atrakcyjnych dla nas tropików. Do 70% osób przeżywa w podróży jakieś objawy chorobowe, najczęściej nikłe, banalne i krótkotrwałe. Jednak 5% podróżujących musi mieć kontakt z lekarzem, a 1% kończy wojaże hospitalizacją lub innym gwałtownym zdarzeniem – mówił prof. dr hab. Bogdan Jaremin, dyrektor Międzywydziałowego Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej Gdańskiego UM podczas konferencji „Spotkanie z podróżą”. (...)
Rozważania o leczeniu przeciwbólowym
Jerzy Jarosz
Każdy chory na nowotwór ma prawo oczekiwać i domagać się, aby bóle towarzyszące jego chorobie były starannie leczone i aby jego problemy zmagania się z chorobą spotykały się ze zrozumieniem ze strony najbliższych, pracowników medycznych, jak i całego społeczeństwa. Zasadne jest zatem wprowadzenie jednolitych standardów postępowania w ramach zwalczania bólów nowotworowych, aby: każdy chory na nowotwór otrzymywał prawidłowe leczenie przeciwbólowe od każdego leczącego go lekarza; lekarze, niezależnie od posiadanej specjalizacji, znali podstawowe zasady leczenia bólów nowotworowych. (Zalecenia Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej, 2011.) (...)
DYSKUSJA REDAKCYJNA
Wokół HTA: rekomendacje AOTM a refundacja leków
Pozornie sprawa jest prosta: decyzję o finansowaniu produktu leczniczego
ze środków publicznych Minister Zdrowia podejmuje uwzględniając ocenę Agencji Oceny Technologii Medycznych, wcześniej bowiem zleca Agencji jej wykonanie. Jeśli ocena jest pozytywna, prędzej czy później następuje decyzja o refundowaniu leku. Rodzi się jednak pytanie, czy dzieje się tak w każdym przypadku i jak długi czas musi dzielić wydanie przez Agencję pozytywnej opinii od decyzji refundacyjnej. O tym, między innymi, rozmawiali podczas debaty redakcyjnej prof. Małgorzata Baka-Ostrowska, konsultant krajowy w dziedzinie urologii dziecięcej, prof. Tadeusz Pieńkowski, onkolog, prezes elekt Międzynarodowego Towarzystwa Senologicznego, prof. Andrzej Deptała, kierownik Kliniki Onkologii i Hematologii CSK MSWiA i kierownik Zakładu Profilaktyki Onkologicznej WUM, prof. Tomasz Pasierski, ordynator Oddziału Kardiologii i Chorób Naczyń Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie i szef Rady Konsultacyjnej AOTM, Wojciech Matusewicz, prezes Agencji Oceny Technologii Medycznych, Artur Fałek, dyrektor Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji Ministerstwa Zdrowia, Jacek Gugulski, prezes Polskiej Koalicji Organizacji Pacjentów Onkologicznych oraz Rafał Zyśk, były dyrektor Departamentu Gospodarki Lekami Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia. (...)
DOSTĘPNOŚĆ TERAPII
Rak nerki – nowe leki, stare problemy
Tomasz Kobosz
Najnowszym preparatem, dopuszczonym do stosowania w ramach chemioterapii niestandardowej raka nerki w Polsce, jest pazopanib, zalecany jako lek pierwszego rzutu w zaawansowanym raku nerkowokomórkowym, a także u pacjentów, którzy wcześniej otrzymali leczenie cytokinami w zaawansowanym stadium choroby. – Badania wykazały, że u pacjentów przyjmujących pazopanib okres przeżycia bez progresji wydłużał się średnio o 9,2 miesiąca w porównaniu z pacjentami przyjmującymi placebo, u których okres ten wynosił średnio 4,2 miesiąca. Pazopanib wyróżnia się niewielką częstością działań niepożądanych, takich jak zmęczenie, zapalenie jamy ustnej czy zespół ręka-stopa – podkreśla prof. Szczylik. (...)
RAPORT
O potrzebie naprawy reumatologii
Tomasz Sienkiewicz
Wydatki na leczenie chorób reumatologicznych w Polsce są ponad 10 razy mniejsze niż związane z tymi schorzeniami koszty pośrednie, takie jak absencja w pracy, renty, rehabilitacja, zasiłki, opieka nad przewlekle chorymi, pobyty w sanatoriach. W 2010 r. te pierwsze wyniosły 384 mln zł wobec ok. 4,5 mld zł – alarmują autorzy raportu projektu badawczego „Stan opieki reumatologicznej w Polsce”, opracowanego przez grupę wykładowców studiów MBA w Uczelni Łazarskiego. Najwięcej miejsca w tym ponad 800-stronicowym dokumencie poświęcono kwestiom finansowym. (...)
KONFERENCJE
Żywienie to leczenie
Rafał Gryszkiewicz
Wystartowała kampania „Żywienie to leczenie”. Jej celem jest zwrócenie
uwagi na dramatyczny stan odżywiania pacjentów polskich szpitali oraz osób z chorobami przewlekłymi. W trakcie konferencji inaugurującej kampanię, zorganizowanej 16 czerwca przez Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego (PTŻPiD) oraz Dziennikarski Klub Promocji Zdrowia, przytoczono dane z raportu NIK: „Informacja o wynikach kontroli żywienia i utrzymania czystości w szpitalach publicznych”. Wg tych danych pochodzących z kontroli 12 szpitali w 6 województwach (oraz ankiet przeprowadzonych w 125 placówkach), NIK negatywnie oceniła żywienie w publicznych szpitalach. Pomimo mieszczącej się w dolnej granicy normy wartości kalorycznej, posiłki były oparte na niewłaściwie zbilansowanych składnikach, zawierały zbyt dużo tłuszczów. Stwierdzono niedobory produktów zbożowych, nabiału, warzyw, owoców oraz nadużywanie soli. (...)
Polsko-niemieckie sympozjum na temat medycyny translacyjnej
Tomasz Kobosz
Wraz ze starzeniem się społeczeństw rośnie częstość występowania chorób o podłożu sercowo-naczyniowym, takich jak zawały serca czy udary mózgu. Jednocześnie w ostatnich dziesięcioleciach obserwujemy niebywały postęp w obszarze nauk przyrodniczych. XXI wiek przyniósł już m.in. takie osiągnięcia, jak zsekwencjonowanie genomu człowieka czy identyfikację genów odpowiedzialnych za wiele chorób nowotworowych. Aby odwrócić negatywne trendy zachorowalności, niezbędna staje się umiejętność sprawnego korzystania z odkryć na poziomie podstawowym. Tym zagadnieniem zajmuje się medycyna translacyjna, której głównym celem jest właśnie translacja (czyli przetłumaczenie) najnowszych odkryć z poziomu molekularnego na praktyczne zastosowania w leczeniu pacjentów. (...)
Nie pękaj – bądź twarda
Renata Furman
Osteoporoza zajmuje trzecie miejsce, po chorobach układu krążenia i nowotworach, wśród przyczyn zgonów osób dorosłych. Cierpi na nią co trzecia kobieta po 50. roku życia. Chorują także mężczyźni. Na szczęście, możliwe jest skuteczne zahamowanie rozwoju osteoporozy i zminimalizowanie ryzyka złamań kości. Problematyce profilaktyki i leczenia osteoporozy poświęcona była konferencja „Służby Zdrowia”: „Nie pękaj – bądź twarda”, zorganizowana pod patronatem Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego, z udziałem wybitnych ekspertów: prof. Ewy Marcinowskiej-Suchowierskiej, kierownika Kliniki Medycyny Rodzinnej Chorób Wewnętrznych i Chorób Metabolicznych Kości CMKP w Warszawie, dr Edyty Biernat-Kałuży, ordynator Oddziału Reumatologii w Carolina Medical Center w Warszawie, prof. Witolda Tłustochowicza, konsultanta krajowego ds. reumatologii i kierownika Kliniki Chorób Wewnętrznych i Reumatologii WIM. (...)
KRYNICA 2011
Raczkujący ład korporacyjny w ochronie zdrowia
Maciej Bogucki
Konieczność nadzoru w ochronie zdrowia jest bezdyskusyjna. Bezpośredni wpływ na zdrowie i życie ludzi i jednocześnie skala ekonomiczna branży powodują, że dla każdego jest oczywiste, iż musi on istnieć. Tymczasem w rzeczywistości ten nadzór nad sektorem ochrony zdrowia jest w Polsce zupełnie raczkujący i dalece niewystarczający. Tradycyjnie przyzwyczajeni jesteśmy, że nadzór sprawują zewnętrzne, państwowe instytucje, jak Główny Inspektor Farmaceutyczny, Główny Inspektor Sanitarny, urząd skarbowy, Naczelna Izba Kontroli itp. Z drugiej strony, w małych, prywatnych firmach nadzór, zwykle tylko biznesowy, sprawuje jednoosobowo właściciel. Brakuje natomiast bardzo ważnego elementu, jakim jest prawdziwy nadzór właścicielski, inaczej ład korporacyjny, z języka angielskiego corporate governance. (...)
Pozytywnie otwarci
Rafał Gryszkiewicz
Od momentu wykrycia pierwszego przypadku zakażenia wirusem HIV w Polsce (w 1985 r.) do 30 kwietnia 2011 r. zdiagnozowano nosicielstwo u 14 474 osób z obywatelstwem polskim, odnotowano 2524 zachorowania na AIDS i 1075 zgonów. Wg szacunków Komisji Europejskiej znaczna, bo ponad 2 razy liczniejsza grupa Polaków jest nieświadoma zakażenia. 9 czerwca w Pałacu Lubomirskich w Warszawie oficjalnie rozpoczęto konkurs „Pozytywnie otwarci”. Adresowany jest on głównie do organizacji pozarządowych, samorządów i placówek opieki zdrowotnej, a ma zachęcać do podejmowania działań w zakresie promocji edukacji na temat HIV i AIDS, profilaktyki oraz wspierania diagnostyki i monitorowania nosicielstwa HIV. Spotkanie z udziałem ekspertów prowadził zastępca red. nacz. „SZ” dr Mariusz Gujski. (...)
Telediagnostyka dla wszystkich
Mariusz Kielar
W szpitalu im. Jana Pawła II w Krakowie uruchomiono pionierski program telekonsultacji kardiologicznych i pulmonologicznych, dostępnych dla lekarzy z całej Polski. Z praktycznymi możliwościami nowatorskiego systemu konsultacji na odległość zapoznali się uczestnicy krakowskiej konferencji „Rozwiązania telemedyczne w Małopolsce”. (...)
Pierwiastki w nauce i praktyce
Ewa Stępień
Magnez, cynk, żelazo, sód, miedź… Jakie mają znaczenie dla organizmu i co powodują ich niedobory? Dyskutowano na ten temat podczas XIV Naukowej Lubelskiej Konferencji Magnezologicznej. Organizm dorosłego człowieka zawiera około 24 g magnezu, z czego 50% zgromadzone jest w kościach, 45% w płynie wewnątrzkomórkowym, a 5% w zewnątrzkomórkowym. Jest to biopierwiastek niezbędny w wielu procesach, np. translacji, tworzenia rybosomów, syntezy kwasów nukleinowych i prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego. Prawidłowe stężenie magnezu w surowicy krwi waha się od 0,8 do 1 mmol/l. (...)
Choroba dwóch skrajności
Mariusz Kielar
Zaburzenia afektywne dwubiegunowe to choroba, którą zaczynamy coraz lepiej rozumieć. Wprowadzone do psychiatrii nowe metody i instrumenty diagnostyczne
umożliwiają jej lepsze rozpoznanie, zaś systematyczna aktualizacja postępowania
leczniczego przynosi widoczne postępy w leczeniu na różnych etapach choroby (mania, depresja, zapobieganie nawrotom). O współczesnych sposobach terapii zaburzeń afektywnych dyskutowano w Krakowie w czasie III Konferencji Naukowo-Szkoleniowej „Kontrowersje w psychiatrii – zaburzenia afektywne dwubiegunowe”. (...)
Dzień Ojca dniem prostaty?
Tomasz Kobosz
Wyleczalność chorób nowotworowych systematycznie wzrasta, jednak zależy nadal w największym stopniu od momentu, w jakim choroba zostanie wykryta. Tymczasem, choć w 2008 r. na raka prostaty chorowało w Polsce 850 na 100 tys. osób, tylko u 350 na 100 tys. był on zdiagnozowany. Celem kampanii „Prostata na lata” zainaugurowanej w połowie czerwca jest zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat raka gruczołu krokowego, przełamanie wstydu i tabu związanego z tą chorobą oraz wsparcie pacjentów onkologicznych. Kampania powstała z inicjatywy Fundacji „Wygrajmy Zdrowie” im. prof. Grzegorza Madeja i została objęta patronatem Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej, Polskiej Unii Onkologii oraz Polskiego Towarzystwa Urologicznego. (...)
NAUKA
Skok ku lepszej diagnostyce
Ewa Stępień
Urządzenie do diagnostyki stawu skokowego skonstruowali naukowcy z Politechniki Rzeszowskiej. Aparat mierzy zakres ruchu oraz siłę mięśni. Współczesna ortopedia dysponuje znaczną liczbą standardowych badań, które mogą ułatwiać ocenę zaburzeń funkcjonalnych narządów ruchu. Stosowane testy nie zawsze jednak odzwierciedlają rzeczywisty stan, nie są pozbawione subiektywizmu, ponadto wyniki badań w dużej mierze zależą od rzetelności i doświadczenia przeprowadzającej je osoby. Zespół autorski: prof. dr n. med. Andrzej Kwolek z Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz dr Wojciech Bieniasz z Politechniki Rzeszowskiej, opracował urządzenie do diagnostyki stawu skokowego, dające możliwość uzyskania rzetelnych wyników pomiaru. (...)
Apiksaban – nowy doustny inhibitor czynnika Xa
Tomasz Kobosz
Nowy doustny lek antykoagulacyjny z grupy inhibitorów czynnika Xa – apiksaban – został w czerwcu br. dopuszczony przez Komisję Europejską do obrotu na terenie UE we wskazaniu: prewencja żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ) u pacjentów dorosłych, którzy zostali poddani planowej alloplastyce stawu biodrowego lub kolanowego. Jest to pierwsza rejestracja tego leku na świecie. – Duże zabiegi ortopedyczne, takie jak całkowita alloplastyka stawu kolanowego lub biodrowego, powodują bardzo duże ryzyko rozwoju żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej lub wystąpienia zatorowości płucnej. Przy braku profilaktyki, bezwzględne ryzyko wystąpienia zakrzepicy żył głębokich u takich pacjentów wynosi 40–60% – wyjaśnia dr Michael Rud Lassen z duńskiego Glostrup Hospital w Kopenhadze, pełniący funkcję głównego badacza w badaniach III fazy oceniających apiksaban. (...)
Wyniki badania fazy III SAVE-ONCO
Semuloparyna – nowa, obiecująca heparyna
Tomasz Kobosz
Na początku czerwca br. w Paryżu głoszono wyniki kluczowego badania SAVE-ONCO, które wykazało, że u pacjentów chorych na raka rozpoczynających cykl chemioterapii, eksperymentalny preparat heparyny o bardzo niskiej masie cząsteczkowej – semuloparyna – znacząco (o 64%) zmniejszył ryzyko wystąpienia objawowej zakrzepicy żył głębokich (ZŻG), nie prowadzącej do zgonu zatorowości płucnej (ZP) lub zgonu związanego z żylną chorobą zakrzepowo-zatorową. Semuloparyna zredukowała ryzyko powstawania tego typu zakrzepów krwi bez wzrostu częstości występowania dużego krwawienia w porównaniu do placebo. (...)
Angioplastyka u chorych na SM
Tomasz Kobosz
Przewlekła mózgowo-rdzeniowa niewydolność żylna (CCSVI) występuje u chorych na SM bardzo często, powodując zaburzenia uniemożliwiające wykonywanie podstawowych czynności życia codziennego. W przebiegu CCSVI następuje upośledzenie odpływu krwi z ośrodkowego układu nerwowego, wywołane zwężeniem naczyń oraz odwróceniem kierunku przepływu (refluks). Od niedawna schorzenie to leczy się stosując angioplastykę żylną. Współwystępowanie obu schorzeń i efekty terapeutyczne zabiegu są żywo dyskutowane w kręgach medycznych i naukowych na świecie. (...)
Medukacja
Bądź LEPszy w testach
Anna Klimkiewicz
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)