Spis treściSZ nr 85–92/2011
z 21 listopada 2011 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2011
PRAWO
BŁĘDY LAKARSKIE
Błąd – rzecz ludzka
Krzysztof Boczek
Chcą, by lekarze nie wstydzili się popełnianych błędów. Dlatego głośno, publicznie i otwarcie opowiadają o swoich wielkich pomyłkach. Strategia: „Ujawnij i przeproś” jest słuszna nie tylko z moralnego punktu widzenia, ale także – opłacalna dla szpitali. (...)
BŁĘDY LAKARSKIE
O błędach w sztuce lekarskiej, emocjonalnym przeżywaniu ich oraz konsekwencjach ujawniania z dr. Davidem Ringiem, profesorem chirurgii ortopedycznej w Massachusetts General Hospital, rozmawia Krzysztof Boczek. Dr Ring o swojej pomyłce opowiedział na specjalnie zwołanej konferencji prasowej. (...)
Czy szybciej znaczy lepiej? Zdarzenia medyczne na komisji
Grzegorz Sieńczewski
Nie o błędach, a o zdarzeniach medycznych od 1 stycznia 2012 r. będą rozstrzygać nowo powstające komisje. Zgodnie z nowelą Ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta uchwaloną 28 kwietnia 2011 r. (dalej: ustawa). Pacjent, spadkobiercy lub jego przedstawiciel ustawowy będą mogli złożyć wniosek do odpowiednich komisji wojewódzkich, których zadaniem będzie stwierdzenie, czy doszło do zdarzenia. Z założenia – nowe regulacje mają ułatwić i przyśpieszyć dochodzenie odszkodowania przez pacjentów. Obecnie bowiem poszkodowani mieli tylko drogę sądową, a sprawy ciągnęły się latami. Teraz zakłada się, że komisja na wydanie orzeczenia będzie miała 4 miesiące. Przy założeniu, że wniosek, który złożyć musi pacjent, podlegać będzie opłacie 200 zł, można się spodziewać, że osoby zasiadające w komisjach będą miały wiele pracy. (...)
Z WOKANDY
Helena Kowalik
Na drodze był duży ruch, wszak to Wszystkich Świętych. Ktoś wezwał pogotowie. Ludzi rozstąpili się, gdy z wozu ratunkowego wyszli lekarz (z wystającym z kieszeni fartucha stetoskopem) i sanitariusz. W kierunku pola, gdzie leżał chłopak. Zmierzchało. Ale nawet z oddali było widać, że to sanitariusz pochylał się nad Dawidem K. Lekarz stał, z trudem utrzymując równowagę. Ci ze świadków, którzy byli najbliżej, słyszeli, jak doktor wydawał sanitariuszowi dyspozycje: – „Zobacz źrenice, uszczypnij”. „Tętno”. Chwila ciszy i uwaga lekarza: – „Tu tylko prześcieradło”. Potem lekarz chwiejąc się i potykając podszedł do rannego kierowcy; tylko tego zabrali do karetki. Obserwujący akcję ratunkową przybliżyli się do ofiar wypadku i nagle kobieta, na którą właśnie przewrócił się lekarz erki, krzyknęła: – On jest pijany! Czuję od niego alkohol! (...)
Z KRAJU
Medycy w Sejmie i Senacie
Arkadiusz Förster
W Sejmie VII kadencji i w Senacie RP znalazło się 29 osób związanych zawodowo ze służbą zdrowia. W ławach poselskich zasiada 20 lekarzy, pielęgniarek i menedżerów opieki zdrowotnej, senatorami związanymi ze służbą zdrowia zostało 9 osób. Wśród posłów i senatorów są tacy, dla których jest to już kolejna kadencja na Wiejskiej oraz nowicjusze w świecie wielkiej polityki. (...)
ZE ŚWIATA
Lekarskie związki zawodowe Polski, Węgier, Czech i Słowacji zacieśniły współpracę
Porozumienie w Wyszegradzie
Ryszard Kijak
Lekarskie związki zawodowe Polski, Węgier, Czech i Słowacji, które spotkały się 4–5 listopada br. w Wyszegradzie na Węgrzech, w podpisanej wspólnie Karcie Wyszegradzkiej przestrzegły rządy państw postkomunistycznych przed dalszym brnięciem w ślepy zaułek. Pomysł zawarcia takiego czterostronnego, związkowego porozumienia międzynarodowego narodził się w tym roku, na ostatnim posiedzeniu plenarnym Europejskiej Federacji Lekarzy Etatowych (FEMS), zorganizowanym jesienią na Sycylii. Federacja, utworzona już w 1964 r., monitoruje przestrzeganie w krajach europejskich praw pracowniczych przysługujących lekarzom, proponując własne rozwiązania. (...)
FELIETONY
Piękne kobiety i dziurawe reformy
Aleksandra Gielewska
Tak nam się złożyło od początku transformacji ustrojowej, że jedyne, duże reformy systemowe w ochronie zdrowia: tę, która weszła w życie w 1999 r., i tę, która ma wejść (oby nie!) od 1 stycznia 2012 r. – przygotowały i przeforsowały dwie atrakcyjne, ambitne kobiety. I to ich ministerialnym perswazjom ulegli ufający im premierzy, nie bacząc na opinie ekspertów przestrzegających przed wieloma zagrożeniami wynikającymi z projektowanych zmian. Postawiły na swoim. (...)
PANOPTICUM
Wyskorupkowanie, czyli ostracyzm instytucjonalny
Marek Wójtowicz
Dawno, dawno temu (tj. ok. 2500 lat przed wprowadzeniem w Grecji euro) grecki demokrata Klejstenes wynalazł sposób na pozbywanie się ze stutysięcznej w owych czasach społeczności ateńskiej osobników zagrażających demokracji. Decydowało o tym Zgromadzenie Ludowe (gr. eklezja), grupujące wszystkich przybyłych na obrady co najmniej dwudziestoletnich obywateli Aten (tj. ok. 40 tys.), poprzez tajne głosowanie na glinianych „pogarnkowych” skorupkach raz w roku. (...)
Demokracja
Andrzej Sośnierz
Kilka lat spędzonych w Sejmie pozwala wyrobić sobie zdanie nie tylko o funkcjonowaniu tej instytucji, ale poczynić również obserwacje co do funkcjonowania demokratycznego państwa. Wnioski nie są budujące. Ale zanim przybliżę niektóre spostrzeżenia, nie odmówię sobie przytoczenia wyników testu, który z lubością przeprowadzam od pewnego czasu. Obracając się w różnych kręgach i spotykając większych i mniejszych przedsiębiorców, zadaję im czasem pytanie, w jaki sposób dobierają kadrę kierowniczą we własnych przedsiębiorstwach. (...)
TYLKO FAKTY
Tęczowa mama
Marek Nowicki
Z panią Jolantą Kuc rozmawiałem wiosną tego roku, tuż przed rozpoczęciem kuracji Oli, tęczowej dziewczynki. Dziecko cierpi na zespół Leigha – rzadkie schorzenie genetyczne, które objawia się między innymi szybko postępującym zanikiem mięśni. Mały pacjent przestaje mówić, ma zaburzenia słyszenia i widzenia. Rodzice dzieci dotkniętych tym zespołem przeżywają dramat najczęściej już w pierwszym lub drugim roku życia pociechy. (...)
BIZNES, RYNEK, EKONOMIA
Dentyści ruszają po wiedzę
Wacław Rogut
Co trzeci polski dentysta dokształca się za pieniądze pracodawcy. Rocznie na edukację w Polsce i za granicą wydaje średnio 10–15 tys. zł na osobę. Rekordziści płacą nawet 34 tys. zł za jeden kurs. Według danych Naczelnej Izby Lekarskiej, w Polsce pracuje ponad 32 tys. dentystów, zatrudnionych w ponad 22 tys. nzozach i poradniach stomatologicznych. Co piąty otwierany gabinet lekarski to gabinet stomatologiczny. – Rocznie na różnego rodzaju kursy i sympozja tylko za granicą wyjeżdża ok. 200 dentystów, pozostali podnoszą kwalifikacje na kursach w kraju – ocenia Beata Czekaj, education manager Dental Depot Wasio, firmy istniejącej na rynku od 1932 r., która od 25 lat specjalizuje się w szkoleniach i kursach dla dentystów we współpracy m.in. z New York University, Uniwersytetem w Göteborgu oraz polskimi, m.in. Ogólnopolskim Stowarzyszeniem Implantologii Stomatologicznej i Central European Implant Academy. (...)
Długi ogon biurokracji
Aleksandra Fandrejewska
Biurokracja w służbie zdrowia jest tak samo rozbudowana, jak w innych działach gospodarki. Nie policzono wprawdzie dokładnie, ile kosztuje administrowanie systemem publicznej ochrony zdrowia w Polsce, ale z dostępnych, niepełnych danych wynika, że może to być nawet ponad 6 mld zł, czyli 10% tego, ile rocznie przeznacza się na świadczenia zdrowotne ze środków publicznych. I ponad 10 razy więcej, niż na administrację wydaje Narodowy Fundusz Zdrowia. (...)
Jeden szpital w dwóch regionach? NFZ kręci nosem
Bernadeta Waszkielewicz
Dwa szpitale, dwa powiaty, a nawet dwa województwa, więc i dwa różne oddziały Narodowego Funduszu Zdrowia. Czy takie placówki mogą się stać jednym organizmem? Na pograniczu Małopolski i Podkarpacia sądzą, że tak. Choć nikt nie ma jeszcze klarownego pomysłu, jak sfinansować i rozliczać usługi tak świadczone. A finanse to być albo nie być całego planu. Zdarzyło się bowiem, że Szpital Specjalistyczny im. Henryka Klimontowicza w Gorlicach, jednostka w dużym stopniu wyremontowana, mająca nowatorskie systemy grzewcze, rzadki sprzęt do leczenia wad wzroku i świeżo oddany do użytku, nowoczesny blok operacyjny – dostał mniejszy od oczekiwanego kontrakt z małopolskiego NFZ. Niezadowolony jest też Szpital Specjalistyczny w Jaśle, na Podkarpaciu, oddalony o 30 km od gorlickiego. (...)
INFORMATYZACJA
W CSIOZ zawiesili następny system?
Rafał Zawitkowski
Nowo utworzone podmioty lecznicze oraz te, które będą starać się o kontrakty na nowy zakres działalności – może w tym roku czekać niemiła niespodzianka. Niefrasobliwość Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, jednostki odpowiedzialnej z ramienia Ministerstwa Zdrowia za nadzór i utrzymywanie systemów informatycznych, która nie zadbała zawczasu o aktualizację systemu informatycznego obsługującego rejestr podmiotów działalności leczniczej – może spowodować, iż podmioty te nie będą w stanie uzyskać (w określonym przez NFZ terminie) odpowiednich dokumentów potwierdzających wpis do rejestru, a tym samym złożyć oferty kontraktowej. (...)
PUNKTY WIDZENIA
Publiczne czy prywatne?
Rozterki z ratownictwem medycznym
Maciej Biardzki
W ostatnim numerze „SZ” postawiłem tezę, że domeną publiczną w systemie opieki zdrowotnej powinno być postawienie zadań i nadzór nad ich realizacją, natomiast natura realizatora zadania – płatnika czy podmiotu leczniczego – jest rzeczą drugorzędną. Tezy tej próbowałem bronić w licznych dyskusjach i najczęściej udawało się to całkiem dobrze. Dopóki nie padł przykład ratownictwa medycznego i znajomy z Dolnośląskiego Oddziału NFZ nie zwrócił mi uwagi na kilka istotnych problemów dotyczących jego organizacji. (...)
Z drogi...
Niespełnione obietnice
Andrzej Musiałowicz
A tak sobie obiecywałem, tak solennie. I co? – I nic, nie wytrzymałem. Podczas ostatniego Forum Rynku Zdrowia (Warszawa, 24–25 października br.) padły na sali plenarnej, zza prezydialnego stołu, po raz kolejny zresztą, nieprawdziwe słowa. A że kłamstwo powtarzane wielokrotnie staje się prawdą – każdy wie i dlatego nie spełniłem obietnicy danej sobie samemu. (...)
Okiem prezesa
Wypełnianka
Janusz Atłachowicz
Ministerstwo Zdrowia, za pośrednictwem wojewody wielkopolskiego, przysłało do podmiotów leczniczych tabelki do wypełnienia. To nic nowego. Oprócz tego, co sprawozdajemy do naszego „ulubionego płatnika”, mamy stałe obowiązki sprawozdawcze. Głównie – wobec GUS i Wielkopolskiego Centrum Zdrowia Publicznego, które prowadzone jest przez wojewodę. (...)
KLINIKA
Podsumowanie wytycznych ESC/EAS
Postępowanie w dyslipidemiach
Anna Adamska-Wełnicka, Marcin Wełnicki
W połowie 2011 r. ukazał się wspólny dokument Europejskiego Towarzystwa
Kardiologicznego (ESC – European Society of Cardiology) oraz Europejskiego Towarzystwa Arteriosklerozy (EAS – European Atherosclerosis Society), w którym podsumowano współczesną wiedzę na temat zaburzeń gospodarki lipidowej, zasad diagnostyki oraz postępowania farmakologicznego i niefarmakologicznego u pacjentów z dyslipidemią. Znaczenie opracowania podkreśla fakt, iż dotychczas zasady postępowania u tych chorych opisywane były osobno w różnych wytycznych, m.in. dotyczących ostrych zespołów wieńcowych, cukrzycy, udarów mózgu. Dysponujemy więc pierwszymi osobnymi standardami odnoszącymi się do zaburzeń lipidowych. Cennym uzupełnieniem wytycznych jest też opracowanie autorstwa Chapmana i wsp., odnoszące się do koncepcji ryzyka rezydualnego i dotyczące postępowania u pacjentów z wysokimi TG oraz niskimi HDL, mimo skutecznej redukcji LDL. (...)
Rola przestrzegania zaleceń w leczeniu zakażeń wirusem HIV
Marcin Wełnicki
Współpraca pacjenta i lekarza jest jednym z krytycznych elementów procesu terapeutycznego. Od kilku lat zagadnienia związane z wagą przestrzegania zaleceń terapeutycznych (compliance, adherence, persistence czy concordance) są coraz częściej podnoszone w opracowaniach dotyczących klinicznych i ekonomicznych efektów leczenia szeregu schorzeń. Polskie tłumaczenia tych terminów są często krytykowane. (...)
W oczekiwaniu na porządki w leczeniu przeciwbólowym
Jerzy Jarosz
Tegoroczna jesień obfitowała w zjazdy i konferencje dotyczące leczenia przeciwbólowego. Odbyły się zjazdy polskich towarzystw – anestezjologów (PTA), medycyny paliatywnej (PTMP), Federacji Europejskich Towarzystw Badania Bólu (EFIC) oraz 3 lokalne konferencje z tematyką bólową. Chociaż liczba kongresów wcale nie jest proporcjonalna do postępów, jakie dokonały się w medycynie bólu, jednak świadczyć może o rosnącym zainteresowaniu lekarzy i firm farmaceutycznych leczeniem przeciwbólowym. Podczas wszystkich tych konferencji sporo uwagi poświęcono leczeniu bólów przebijających. (...)
DOSTĘPNOŚĆ TERAPII
Osteoporoza – problem wciąż niedoceniany
O osteoporozie, wyzwaniu dla starzejących się społeczeństw, debatowali w redakcji „SZ” prof. Ewa Marcinowska-Suchowierska, kierownik Kliniki Medycyny Rodzinnej, Chorób Wewnętrznych i Chorób Metabolicznych Kości CMPK w Warszawie, prof. Ewa Sewerynek z Zakładu Zaburzeń Endokrynnych i Metabolizmu Kostnego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, prof. Edward Czerwiński, kierownik Zakładu Chorób Kości i Stawów CM Uniwersytetu Jagiellońskiego i Beata Ratajczyk-Bienert, główny specjalista w Departamencie Polityki Lekowej i Farmacji Ministerstwa Zdrowia. Dyskusję prowadziła Renata Furman. (...)
Cukrzycowa choroba oczu
Z prof. dr hab. med. Krystyną Raczyńską, przewodniczącą Sekcji Retinologicznej Polskiego Towarzystwa Okulistycznego oraz z prof. nadzw. dr. hab. med. Leszkiem
Czupryniakiem, prezesem Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, rozmawia Marcin Wełnicki. (...)
Model rejestru monitorującego terapię DME
Paweł Nawara
Model rejestru monitorowania pacjentów z cukrzycowym obrzękiem plamki (DME) został zaproponowany podczas spotkania 29 września w Łodzi. Zespół ekspertów, wśród których byli profesorowie: K. Raczyńska, A. Stankiewicz, M. Krawczyński, L. Czupryniak, W. Omulecki oraz doktorzy: K. Kasprzak, M. Pawłowski wypracował model, który zakłada 4 poziomy monitorowania: 1) określenie parametrów stanu pacjenta z rozpoznaną cukrzycą (część diabetologiczna); 2) diagnostyka okulistyczna w warunkach ambulatoryjnych, gdzie dokonywana jest kwalifikacja pacjenta do leczenia szpitalnego; 3) podanie leku w warunkach sali operacyjnej; 4) dalszy monitoring pacjenta z ewentualną kwalifikacją do kolejnego podania leku. (...)
Wirusowe zapalenie wątroby typu C – choroba uleczalna
Obecność przeciwciał anty-HCV we krwi dotyczy 1,9% polskiej populacji, czyli ok. 700 tys. osób. Szacuje się, że ok. 300 tys. Polaków ma aktywną wiremię HCV. To osoby, które powinny być leczone, ale nie są nawet zdiagnozowane – alarmuje prof. Robert Flisiak, kierownik i ordynator Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii UM w Białymstoku, który wraz z prof. Małgorzatą Pawłowską, kierownikiem Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii Wieku Rozwojowego w Bydgoszczy, prof. Waldemarem Halotą, przewodniczącym Polskiej Grupy Ekspertów HCV i dr. hab. Andrzejem Horbanem, krajowym konsultantem w dziedzinie chorób zakaźnych, wzięli udział w debacie redakcyjnej „SZ” na temat problematyki zakażeń HCV w Polsce. Dyskusję moderował Mariusz Gujski. (...)
RAPORT
Starzy ludzie i nowotwory
Tomasz Sienkiewicz
„Rozmowy o czasie” to tytuł zaplanowanej na najbliższe kilka lat kampanii medialnej Polskiej Unii Onkologii, mającej przybliżyć decydentom i społeczeństwu problemy ludzi starych, chorych na nowotwory. Mają one być ujmowane i prezentowane wszechstronnie, w różnych kontekstach: medycznym, biologicznym, społecznym i psychologicznym. Hasło kampanii to „Stop dyskryminacji osób starszych chorych na nowotwory w dostępie do leczenia”. Jak mówi dr n. med. Janusz Meder, prezes PUO, celem kampanii jest podjęcie społecznej dyskusji na temat standardów leczenia seniorów w Polsce, ich szans na uzyskanie dostępu do nowoczesnych metod terapii, korzystania przez nich z przysługujących im praw. Jego zdaniem, wciąż zdarzają się przypadki dyskryminowania pacjentów w dostępie do nowoczesnych metod leczenia z powodu podeszłego wieku. – Codziennie spotykam się ze starszymi osobami chorymi na nowotwory i wciąż widzę ich dużą bierność w walce o swoje prawa – mówi dr Meder. (...)
ETYKA
Przekazywanie trudnej prawdy
Martyna Tomczyk
Aksjologia klasycznej medycyny hipokratesowej uznawała zdrowie za najwyższy cel działań lekarzy, natomiast śmierć – za porażkę. Zgodnie z tą tradycją lekarz paternalistycznie „urządzał życie chorych dla ich dobra” (często kosztem kłamstwa lub zatajenia części prawdy), a po zdiagnozowaniu „oznak śmierci” miał moralny obowiązek odejścia od łóżka umierającego. Obecnie, choć zmieniło się podejście do umierających i samej śmierci, to jednak podejmowanie rozmowy z chorym o niekorzystnym rokowaniu wciąż jest trudne. Powiedzieć prawdę? Ile i jak powiedzieć? Przemilczeć, a może skłamać? – pytania takie często zadają sobie lekarze nie tylko w Polsce, ale i na świecie. (...)
KONFERENCJE
XV Międzynarodowy Kongres Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego
Święto polskiej kardiologii
Anna Adamska-Wełnicka, Marcin Wełnicki
Lekarze POZ to nasi stali sprzymierzeńcy w walce z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Tylko współpraca i wczesne rozpoczynanie działań prewencyjnych może nam dać szansę sukcesu w redukcji zachorowań i umieralności – przekonywał prof. Piotr Ponikowski podczas XV Międzynarodowego Kongresu PTK, który już po raz trzeci odbył się we Wrocławiu. W ciągu 3 dni kongresu ponad 6 tysięcy uczestników miało możliwość wyboru spośród ok. 400 wykładów wygłoszonych przez blisko 300 wybitnych specjalistów. Dużym zainteresowaniem cieszyły się sesje dydaktyczne poświęcone nowościom w farmakoterapii schorzeń układu sercowo-naczyniowego, szczególnie te dotyczące nowych leków przeciwkrzepliwych. (...)
Nie zawal! Wybierz życie
Rafał Gryszkiewicz
Choroby układu krążenia stanowią główną przyczynę zgonów w Polsce. Ostre zespoły wieńcowe diagnozuje się u 140 tys. osób rocznie. W 20 tys. przypadków kończą się śmiercią. 25 października w Warszawie zainicjowana została ogólnopolska akcja edukacyjna „Nie Zawal! Wybierz Życie” pod patronatem Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Jej program skierowany jest zarówno do środowiska medycznego, jak i pacjentów po przebytym zawale serca. (...)
Servier dla serca – po raz dziewiąty
TK
Zakończyła się 9. edycja ogólnopolskiej akcji profilaktyczno-edukacyjnej Servier dla serca, w tym roku odbywająca się pod hasłem „Prognoza dla serca. NIE dla niewydolności serca”. Mobilna Kardiologiczna Poradnia Servier odwiedziła 12 miast, w których z bezpłatnych badań i konsultacji specjalistycznych skorzystały łącznie 1193 osoby. Patronat nad akcją sprawuje Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego oraz Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, a ambasadorem tegorocznej edycji jest popularna dziennikarka Dorota Gardias. (...)
XIII zjazd polskiej diabetologii
Mariusz Kielar
Program XIII Zjazdu Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD),
zorganizowanego w Krakowie przez Katedrę i Klinikę Chorób Metabolicznych UJ CM kierowaną przez prof. Macieja Małeckiego, koncentrował się wokół epidemiologii, profilaktyki i nowych form terapii cukrzycy, jak również nowoczesnych technologii stosowanych we współczesnej diabetologii. W krakowskim zjeździe PTD udział wzięło ponad 3 tys. osób, głównie naukowców, lekarzy i przedstawicieli innych profesji sprawujących opiekę nad chorymi na cukrzycę w naszym kraju, w tym pielęgniarek, położnych i dietetyków. Przedstawiciele tych 3 ostatnich grup zawodowych uczestniczyli w pierwszym w historii Sympozjum Pielęgniarek, Położnych i Dietetyków, odbywającym się równolegle do Zjazdu PTD, a wzięło w nim udział ponad 500 osób. (...)
IV Międzynarodowy Tydzień Świadomości Nowotworów Mózgu
Tomasz Kobosz
W czasie obchodów IV Międzynarodowego Tygodnia Świadomości Nowotworów Mózgu (projekt Międzynarodowego Przymierza ds. Nowotworów Mózgu – International Brain Tumour Alliance) na całym świecie zostały podjęte liczne inicjatywy, służące zwiększeniu świadomości i wiedzy o nowotworach mózgu: pikniki, seminaria z udziałem specjalistów, konferencje naukowe, wystawy, koncerty. Inicjatorami tegorocznych obchodów w Polsce były Fundacja Urszuli Jaworskiej oraz warszawska Klinika Neuroradiochirurgii Allenort, które zorganizowały konferencję „Neuroradiochirurgia w leczeniu guzów mózgu – dziś i jutro”. Partnerem konferencji był Mazowiecki Szpital Wojewódzki w Warszawie sp. z o.o. (...)
Światowy Dzień Udaru Mózgu
Michał Rutkowski
Jedna na 6 osób żyjących obecnie na świecie zachoruje na udar mózgu. Dlatego Fundacja Udar Mózgu zainicjowała kampanię „1 na 6”, której celem jest podniesienie świadomości społecznej dotyczącej czynników ryzyka udaru mózgu oraz skutecznej prewencji. Kampania skierowana jest również do środowiska medycznego, które powinno być bardziej wyczulone i zmotywowane do monitorowania i prowadzenia pacjentów obarczonych czynnikami ryzyka. Udar mózgu stanowi 3. co do częstości, po chorobach serca i nowotworowych, przyczynę zgonów. Jest również najczęstszą przyczyną trwałej niepełnosprawności u osób powyżej 40. r.ż. W Polsce każdego roku rejestruje się ponad 70 tys. nowych zachorowań. Ponad 30% chorych umiera w ciągu roku, a w grupie osób, które przeżyły, ponad połowa wymaga stałej opieki osób trzecich. Jest to zatem poważny problem zarówno dla systemu ochrony zdrowia, jak i dla dotkniętych udarem pacjentów i ich rodzin. (...)
Konferencja GARD
Stawić czoło epidemii przewlekłych chorób układu oddechowego
Tomasz Kobosz
– Ukoronowaniem osiągnięć polskich środowisk jest uznanie zapobiegania i kontroli chorób układu oddechowego za jeden z priorytetów polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. M.in. temu zagadnieniu poświęcona była konferencja polskiej prezydencji (21–22 września br. w Warszawie). Powstała na jej zakończenie konkluzja została przedłożona ministrom zdrowia krajów członkowskich UE z sugestią włączenia zagadnienia zapobiegania i kontroli chorób układu oddechowego do strategii zdrowotnych w krajach unijnych. Jest to obecnie najważniejszy akt prawny i polityczny w tej kwestii na świecie – mówi prof. Bolesław Samoliński, przewodniczący podzespołu ds. priorytetów Ministerstwa Zdrowia podczas polskiej prezydencji w Radzie UE. (...)
Jak kupić lepsze produkty, uzyskać lepszy wynik finansowy, dostarczać lepsze usługi?
Jak dostać to, co chcemy?
Zleceniodawca jest w stanie otrzymać to, czego naprawdę chce, i to za cenę, na jaką może sobie pozwolić. Jak wypracować mechanizmy dokonywania takich zakupów w ramach zamówień publicznych, w tym pozwalające na zmniejszenie emisji CO2 w budynkach użytkowanych przez organizacje opieki zdrowotnej? Na te i inne pytania szukano odpowiedzi w trakcie warsztatów prowadzonych przez Gaynor Whyles, konsultantkę projektu LCB Healthcare. Warsztaty odbyły się podczas IV Międzynarodowej Konferencji Współczesne wyzwania strukturalne i menedżerskie w ochronie zdrowia. „SZ” była jej patronem medialnym. (...)
Nanomedycyna – problemy etyczne w skali nano czy makro?
Martyna Tomczyk
W październiku br. odbyła się w Warszawie międzynarodowa konferencja „Gouvernance and ethics of nanosciences and nanotechnologies – Nanoethics 2011”, zorganizowana przez Polską Akademię Nauk w ramach polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Wzięli w niej udział specjaliści z wielu krajów, m.in. z Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Włoch, Finlandii, RPA i USA. Celem konferencji było przedstawienie najważniejszych zagadnień związanych z zarządzaniem nanonauką i nanotechnologią oraz etycznymi aspektami tych dziedzin. Jak zaznaczył prof. Michał Kleiber, prezes Polskiej Akademii Nauk, fakt, że tak prestiżowa konferencja miała miejsce w Polsce, jest dowodem uznania dla naszej aktywności w tym obszarze. – W Polsce od dawna podejmowane są, a obecnie nawet w dużym stopniu sformalizowane, najróżniejsze kroki świadczące o tym, że poważnie traktujemy problematykę etyczną w nauce. Temu służy np. nowo powołana Komisja ds. Etyki Polskiej Akademii Nauk. (...)
Stomatologia 2011
Jest lepiej, a nawet gorzej
Grażyna Mickiewicz
Współpraca między stomatologami a specjalistami z dziedzin kardiologii, onkologii i lekarzami pierwszego kontaktu w obszarze działań prewencyjnych, dotyczących chorób zębów i przyzębia, a także poszerzenie programów nauczania wydziałów lekarskich o zagadnienia z dziedziny stomatologii i egzekwowanie tej wiedzy w systemach egzaminacyjnych (LEP) – to główne postulaty uczestników konferencji Stomatologia 2011, zorganizowanej w Warszawie przez Komisję Stomatologiczną NRL. Realizowany w Polsce od 1990 r. Narodowy Program Zdrowia w swej pierwotnej wersji nie przewidywał działań z zakresu zapobiegania chorobom jamy ustnej. Dopiero w trzeciej edycji, na lata 1996–2005, dzięki staraniom zespołu krajowych konsultantów medycznych w dziedzinie stomatologii znalazły się zapisy dotyczące próchnicy i chorób przyzębia. (...)
„Dylematy medyczne XXI wieku”
Srebrna gospodarka – pomysł na zapaść demograficzną
Halina Kleszcz
Innowacje w ochronie zdrowia, nowoczesne zarządzanie i koordynacja rozproszonych dotąd działań, a także skanalizowanie funduszy strukturalnych UE – to, zdaniem uczestników konferencji „Dylematy medyczne XXI wieku”, sposoby na przezwyciężanie problemów wywołanych przez niekorzystne przemiany demograficzne, epidemiologiczne i społeczno-ekonomiczne. Krakowską konferencję zorganizowało Europejskie Stowarzyszenie Dyrektorów Szpitali. (...)
Wspólnym głosem
Ewa Krupczyńska
Dolnośląskie samorządy zawodowe: lekarski, lekarsko-weterynaryjny, aptekarski oraz pielęgniarek i położnych zorganizowały we Wrocławiu konferencję „Zdrowie Polaków – realia, szanse, zagrożenia, wizerunek systemu”. – Chcemy przemówić wspólnym głosem w sprawie najważniejszej dla każdego człowieka, jego zdrowia – otwierając konferencję mówił Igor Chęciński, prezes DRL. (...)
NAUKA
Nanostruktury węglowe do oznaczania poziomu dopaminy
Tomasz Kobosz
Niedobór dopaminy jest oznaką ciężkich chorób układu nerwowego, m.in. choroby Parkinsona. Badania stężenia dopaminy, które w płynach fizjologicznych nawet u osób zdrowych jest bardzo małe, są drogie i wymagają specjalistycznej aparatury. Sytuacja może się zmienić dzięki wynalazkowi z Instytutu Chemii Fizycznej PAN (IChF PAN) w Warszawie: elektrody, pokryte nanocząstkami węgla osadzonymi na drobinach polikrzemianowych, pozwalają łatwo i tanio wykrywać dopaminę w roztworach, nawet w obecności „substancji przeszkadzających”. Nowe elektrody z powodzeniem wykorzystano do badania stężeń dopaminy w roztworach w obecności kwasów moczowego i askorbinowego oraz paracetamolu – substancji utrudniających analizę. Metoda otwiera drogę do opracowania tanich i szybkich testów medycznych, za pomocą których w gabinetach lekarskich możliwe byłoby ustalenie (z dużym prawdopodobieństwem), czy pacjent cierpi np. na chorobę Parkinsona. (...)
Wyniki badania NATPOL 2011
Tomasz Kobosz
Po gwałtownym wzroście w latach 80. ub. wieku, liczba zgonów spowodowanych chorobami sercowo-naczyniowymi w Polsce, począwszy od 1991 r., stopniowo spada. Stanowi to główną przyczynę wydłużenia się w ostatnich dwóch dekadach przeciętnego czasu trwania życia w naszym kraju o ok. 4 lata. Wciąż jednak choroby układu krążenia stanowią w Polsce istotny i wielowymiarowy problem: zdrowotny, społeczny i ekonomiczny. Powodują 45% wszystkich zgonów i są główną przyczyną przedwczesnej śmierci (poniżej 65. r.ż.). Każdego dnia z ich powodu umiera średnio 476 Polaków, a co piąty zgon jest przedwczesny. To znacznie więcej niż w krajach Europy Zachodniej. (...)
Medukacja
Bądź LEPszy w testach
Grzegorz Napiórkowski
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
PROZA MEDYCZNA
Dziennik stażystki
Maja Sztaudynger
Stało się! Już wszystko jasne: zostałam zakwalifikowana do odbywania specjalizacji w trybie rezydentury! Cel, któremu podporządkowałam kilka lat życia, został osiągnięty. Plan „A” zrealizowany w 100%. I wszystko nabrało nowych barw! Nawet jesień zrobiła się piękna, ciepła, kolorowa. Ulga, radość, satysfakcja. Wreszcie mogę odetchnąć pełną piersią, planować jutro czując grunt pod stopami. Czuję, jak opada napięcie, wraca spokój, ale też, że rosnę w siłę i energię, by stanąć twarzą w twarz z nowymi wyzwaniami, zacząć żyć na nowo i już wyłącznie na własny, zawodowy rachunek. (...)