Spis treściSZ nr 9–16/2012
z 13 lutego 2012 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2012
Z KRAJU
Rytualny bałagan kontraktowania
Maciej Biardzki
Zakończyło się już kontraktowanie świadczeń zdrowotnych na 2012 rok. I powtórzyły się wszystkie problemy związane z procesem, czy raczej procederem przeprowadzania konkursów. W następstwie „wyborczego” Planu Finansowego na 2012 r., obiecywaliśmy sobie znaczne zwiększenie wysokości kontraktów. Tymczasem w większości województw kontrakty wcale nie wzrosły. Wobec braku mechanizmów kontroli liczby świadczeniodawców – do systemu doszły kolejne setki podmiotów, co oznacza dalsze rozdrobnienie kontraktów. Tam, gdzie dyrektorzy oddziałów NFZ starali się to zjawisko ograniczyć, limitując liczbę świadczeniodawców, jak np. w województwie łódzkim czy podlaskim, głośno protestują przedstawiciele tych, których oferty odrzucono. Protest jest najgłośniejszy, gdy poszkodowany oferent ma charakter publiczny, a wcześniej kontrakt posiadał. Wtedy też najczęściej włączają się w konflikt miejscowi radni i parlamentarzyści, wspierając protestujących i żądając np. głowy dyrektora oddziału. (...)
Ubezpieczeniowy strzał w szpitale
Bernadeta Waszkielewicz
Rok 2012 zaczął się feralnie. Nowe regulacje zagroziły szpitalnym finansom, zanim jeszcze na dobre zaczęły działać. Obowiązek wykupywania polis ubezpieczeniowych z tytułu zdarzeń medycznych miał zapobiec szpitalnym bankructwom wskutek roszczeń, a tymczasem może je przyspieszyć. Zarządzający i właściciele placówek zachodzą w głowę, czy przepisów prawa nie można było lepiej przemyśleć przed ich wprowadzeniem w życie zamiast po wprowadzeniu? Zamieszanie to efekt ustawy o prawach pacjenta. To ona przewidziała, że przy urzędach wojewódzkich zaczną działać komisje ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. Od 1 stycznia 2012 r. szpitale muszą w związku z tym wykupić specjalne ubezpieczenia od zdarzeń medycznych, bo zwykła polisa OC tych roszczeń nie pokrywa. Ustawodawca jednak nie przemyślał skutków takiej regulacji. (...)
Zmarł prof. Andrzej Szczeklik
Prof. Andrzej Szczeklik był kierownikiem II Katedry Chorób Wewnętrznych CM UJ. Swoje zainteresowania naukowe koncentrował wokół chorób układu krążenia i oddechowego. Jako autor ok. 650 prac naukowych opublikowanych w najbardziej prestiżowych czasopismach osiągnął w ostatnim dziesięcioleciu pozycję najczęściej cytowanego Polaka w piśmiennictwie naukowym z zakresu medycyny i biologii. Do największych osiągnięć Profesora należy m.in. teoria rozwoju częstej postaci astmy, tzw. aspirynowej. Za odkrycie jej genetycznego podłoża otrzymał w 1997 r. prestiżową nagrodę czasopisma „Lancet”. Znane są też kardiologiczne osiągnięcia Profesora, m.in. badania zaburzeń krzepnięcia krwi w chorobach serca. (...)
FELIETONY
Polska to bogaty kraj
Andrzej Sośnierz
Wydawało się, że gorzej już być nie może. A było – powiedział mój kolega lekarz po zakończeniu ostatniego festiwalu organizowanego przez Narodowy Fundusz Zdrowia pod nazwą kontraktowanie. Rzeczywiście, obserwując kolejne zmiany w zasadach kontraktowania, coraz trudniej dostrzec w nich jakąś myśl przewodnią. Przynajmniej – z punktu widzenia choćby zarysu polityki zdrowotnej, która towarzyszyłaby temu ważniejszemu z zadań wypełnianych przez NFZ. Można postawić wręcz obrazoburczą tezę, że im więcej centralizacji w systemie ochrony zdrowia, tym mniej czytelna staje się polityka w zakresie kontraktowania świadczeń. Uprawniony wydaje się zatem sąd, że jeśli już wszystko podporządkujemy Ministerstwu Zdrowia, wtedy polityki zdrowotnej w ogóle nie będzie. (...)
TYLKO FAKTY
Musiałem zjeść własne słowa
Marek Nowicki
W październiku zeszłego roku, po wygranych przez PO wyborach, napisałem, że rząd ma niepowtarzalną szansę kontynuowania prac rozpoczętych w Ministerstwie Zdrowia. Po raz pierwszy od lat zdarzyło się, że w resorcie mogła funkcjonować dotychczasowa ekipa. Zazwyczaj nowa koalicja, jeżeli nie wywracała wszystkiego do góry nogami i nie kwestionowała dotychczasowych kierunków działania, to przynajmniej musiała się przez wiele miesięcy uczyć kierowania resortem i wyznaczać nowe priorytety i zadania. Bardzo szybko musiałem zjeść własne słowa. Ewa Kopacz zapięła spadochron i z uśmiechniętą miną, zapewniając, ze nie chce tego robić, ewakuowała się z pikującego samolotu. (...)
Panopticum
Deadline’s & deadbeat’s
Marek Wójtowicz
Słówka: „dedlajn” i „dedbit” dobrze obrazują obecną sytuację spzozów (zwłaszcza szpitalnych), które planując „uspółkowienie” zgodnie z zapisami UDL, mają teraz dwa „dedlajny” do wyboru: 31 grudnia 2013 r. lub 30 września 2014 r. Ten pierwszy jest istotny dla zainteresowanych rządową dotacją celową na umorzenie części zobowiązań przejętych od spzozu przez organ „właścicielski” w wyniku przekształcenia i na wycenę nieruchomości spzozu, a ten drugi dotyczy sytuacji niepokrycia przez organ „właścicielski” straty „dedbitowego” spzozu za pierwszy pełny rok finansowy pod „rządami” UDL i pojawi się na każdym kalkulatorku po zliczeniu wszystkich okresów przejściowych opisanych w UDL. Ów drugi „dedlajn” nieszczęśliwie wypada tuż przed innym „dedlajnem”, tj. tuż przed datą najbliższych wyborów samorządowych AD 2014. (...)
PUNKTY WIDZENIA
Co tam, Panie, w polityce lekowej
Konrad Pszczołowski
Wydawać by się mogło, że protest „refundacyjny” wygasł – albo został przyćmiony przez inne sprawy, jak np. ACTA. Nic bardziej mylnego. Tak naprawdę to dopiero początek. Rzeczywistość jest coraz bardziej skomplikowana, bo doszliśmy już do takiego etapu społeczno-polityczno-ekonomiczno-prawnego. I co chwila ujawniają się jakieś nieprawidłowości. Wiele osób uważa to za stan patowy (lub za cofanie się), choć tak naprawdę jest to tylko faza dynamicznego rozwoju (zob. dalej instruktaż: „Jak przetrwać fazę dynamicznego rozwoju i nie zwariować”). Protesty w zdrowiu będą się więc rozwijać zgodnie z planem, który niechcący (a według innych z premedytacją) przygotowały nam MZ i NFZ. Można go przewidzieć, analizując obowiązujące przepisy prawne i komunikaty kluczowych instytucji. (...)
Uwieść córkę lekarza
Elżbieta Cichocka
Przeczytałam niedawno książkę „Skutek uboczny – śmierć” Johna Virapena. Autor opisuje w niej swoją drogę do sukcesu: od prostego przedstawiciela handlowego kolejnych firm farmaceutycznych, aż po stanowisko dyrektora generalnego koncernu Eli Lilly w Szwecji. Był skuteczny w pomnażaniu przychodu wszystkich firm, w których pracował, dlatego szybko piął się w górę. Jako prosty rep przekonywał lekarzy pierwszego kontaktu. Jeśli nie dali się uwieść prezentacji leku, bezpłatnym próbkom i gotowym receptom, w których wystarczyło wpisać tylko nazwisko pacjenta, pozostawały metody bardziej wyrafinowane. W jednym przypadku pomogło spędzenie nocy z córką lekarza, będącą jednocześnie jego sekretarką. Kiedy rano autorowi udało się dodatkowo wyleczyć jej psa z zatwardzenia za pomocą bezpłatnych próbek leków, jej ojciec lekarz – był „kupiony”. (...)
Z drogi...
Kropla optymizmu
Andrzej Musiałowicz
Obiecałem mojemu przyjacielowi, felietoniście z lepszych stron „SZ”, że napiszę coś optymistycznego. Słowo się rzekło, kobyłka u płotu. Chodzę więc i myślę… A że z myśleniem już niesporo, niczego dobrego i optymistycznego wymyślić nie mogę. Może to, że dzień się wydłuża i coraz bliżej wiosny? A jak wiosna, to i żyć się chce… To jednak mało związane ze służbą zdrowia, no, chyba że nie byłoby wiosennej epidemii przeziębień, ale to jednak nie jest optymistyczne. Trudno, oj, trudno coś optymistycznego wymyślić, a dane słowo ciąży i spać nie daje. Ale jak już usnę, to śnię pięknie. (...)
Okiem prezesa
Zamieszanie
Janusz Atłachowicz
Kończy się pierwsza dekada lutego, a jeszcze nie mamy potwierdzenia zakontraktowania świadczeń w postaci podpisanych umów. Protokóły z negocjacji takim potwierdzeniem nie są. Fundusz w ogłoszeniach o rozstrzygnięciu podaje wszak czasem inne ustalenia niż zawarte w protokóle negocjacyjnym. Zastanawiam się wciąż, czemu właściwie służą te negocjacje? W normalnym biznesie jest tak, że negocjacje są ostatnim etapem przed podpisaniem umowy – na warunkach właśnie podczas nich ustalonych. W Funduszu niestety nie. Co zresztą jest potwierdzone stosownym zapisem na druku protokółu. (...)
BIZNES, RYNEK, EKONOMIA
Partnerstwo publiczno-prywatne
Bariery i sposoby ich pokonania
Marzena Pytlarz
Mimo prawnych możliwości zaangażowania przedsiębiorców prywatnych w rozwój publicznej służby zdrowia, partnerstwo publiczno-prywatne (dalej: PPP) jest w Polsce wykorzystywane sporadycznie, a szpital powiatowy w Żywcu będzie pierwszym budowanym w tej formule. Szkoda, bo jak pokazują doświadczenia większości państw Europy Zachodniej, PPP znakomicie nadaje się do zastosowania w służbie zdrowia. Przyczyn niepopularności tego rozwiązania jest u nas kilka. (...)
Partnerstwo jest, a jakby go nie było
Małgorzata Solecka
W Polsce w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego powstają niewielkie inwestycje, przeważnie o wartości od 10 do 50 mln złotych. Na tym tle inwestycja spółki InterHealth Canada, która w porozumieniu ze starostwem powiatowym w Żywcu chce wybudować i prowadzić szpital dla mieszkańców regionu, wygląda imponująco. Ale tylko na tle polskich doświadczeń. (...)
Pomocna dłoń w biznesie
Wacław Rogut
SuperHand, nowa polska proteza ręki, to kolejny przykład zainteresowania polskich inżynierów i przedsiębiorców inwestowaniem w medycynę. Wynalazek, który skonstruowali, opatentowali i produkują trzej absolwenci Politechniki Wrocławskiej, to zaawansowana technologicznie proteza ręki. Mając SuperHand pacjent może chwycić ziarnko grochu lub nalać z butelki napój do szklanki, a nawet – teoretycznie – bębnić palcami (jeśli będzie w stanie wygenerować z mięśni odpowiednią sekwencję impulsów, które drogą radiową zostaną przekazane do protezy). Ruchomy nadgarstek, niezależnie sterowane palce... Za takie cudo na świecie trzeba zapłacić ok. 180 tys. zł. Polska proteza może kosztować nawet 3 razy mniej. (...)
Aptekarze i hurtownicy wciąż w niepewności
Beata Chomątowska
Miesiąc po wejściu w życie ustawy refundacyjnej aptekarze i hurtownicy pewni mogą być tylko jednego: niczego nie można być pewnym. Ustawa refundacyjna już na kilka miesięcy przed wejściem w życie postawiła na nogi hurtowników, którzy mają własne apteki albo współpracują z dużą liczbą placówek. Nie tylko ze względu na planowane obniżki marży aptek o rabat od dystrybutora (40–45% sprzedaży), ale przede wszystkim ze względu na zakaz reklamy działalności aptek i jakiegokolwiek wsparcia sprzedaży leków refundowanych. Uderza on w podstawę funkcjonowania programów lojalnościowych, w których, jak wynika z danych analizującej rynek farmaceutyczny firmy IMS Health, uczestniczy 56% spośród 13,9 tys. aptek i punktów aptecznych działających w Polsce. (...)
Import finansowy czyli o zaprzeczeniu idei rejestracji leków
Paulina Kieszkowska-Knapik
W związku ze sprawą, jaką Polsce wytoczyła przed Trybunałem Sprawiedliwości w Luksemburgu Komisja Europejska (sprawa C-185/10), powrócił temat tzw. importu finansowego leków niezarejestrowanych w miejsce droższych, a dopuszczonych do obrotu. Ton dotychczasowych komentarzy prasowych był taki, że Komisja Europejska chce pozbawić polskich pacjentów tanich leków. Nic bardziej mylnego. Komisja w tym przypadku chroni polskich pacjentów przed ich rodzimą legislacją, która jest sprzeczna z europejskimi standardami i zdrowym rozsądkiem. (...)
Coaching dla lekarzy
Zawodowy przyjaciel
Cudze pomysły są słabe. Ale jeżeli sami na coś wpadniemy, to musi to być dobra idea i bardziej jesteśmy skłonni wdrożyć ją w życie. Na tym bazuje też coaching. I o tej formule rozwoju dla lekarzy opowiadają prowadzące zajęcia z coachingu: Anna Czelej i Małgorzata Kaczyńska. (...)
Św. Zofia ma nowe skrzydło
Rafał Gryszkiewicz
Dokładnie w 100. rocznicę przyjęcia pierwszej pacjentki do Szpitala Specjalistycznego św. Zofii w Warszawie, 20 stycznia 2012 r. oddano do użytku nowe skrzydło ginekologiczno-położnicze. W uroczystości uczestniczyli prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, wiceminister zdrowia Andrzej Włodarczyk, prezydencka minister Irena Wóycicka, metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz. (...)
INFORMATYZACJA
Elektroniczna dokumentacja medyczna
Rafy i zaniedbania
Rozporządzenie o dokumentacji medycznej oraz ustawa o informacji w ochronie zdrowia miały się stać kamieniem milowym w informatyzacji sektora. Jednak brak szczegółowych rozwiązań dotyczących struktury i zakresu elektronicznego dokumentu medycznego (EDM) skutecznie hamuje ten proces. Projekty rozporządzeń do ustawy o systemie informacji opracowane przez CSIOZ dla Ministerstwa Zdrowia odkładają rozwiązanie tego problemu na bliżej nieokreśloną przyszłość. Struktura logiczna EDM ma zostać opublikowana w Biuletynie Informacji Publicznej Ministra Zdrowia. Nie wiadomo tylko, kiedy to nastąpi. O problemach związanych z wdrożeniem elektronicznej dokumentacji medycznej z Edwardem Byczyńskim, szefem Komitetu Technicznego ds. Zastosowania Informatyki w Ochronie Zdrowia Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, rozmawia Krzysztof Nyczaj. (...)
E-recepty – drogich testów ciąg dalszy
Krzysztof Boczek
Jeszcze w lutym ma zostać ogłoszony przetarg na II etap testów e-recepty. Tym razem w projekcie może wziąć udział znacznie więcej lekarzy i farmaceutów niż w ubiegłorocznym pilotażu. W II etapie projekt e-recepty będzie łączony z indywidualnym kontem pacjenta (IKP), dzięki czemu lekarze będą mogli równocześnie korzystać z historii medycznej pacjenta, jak i szybko przepisać leki. Dotychczas te 2 projekty były testowane oddzielnie: e-recepta w Lesznie, a IKP w Krakowie na wąskiej grupie chorych na cukrzycę. (...)
PRAWO
Jak Ewa Kopacz złe dżiny uwolniła
Żaneta Semprich
Była minister zdrowia Ewa Kopacz, bezwzględnie forsując przed Sejmem ubiegłej kadencji sławetny pakiet ustaw zdrowotnych uwolniła z butelki złe dżiny. Nie wiedziała zapewne, kiedy dżiny bywają dobre, a kiedy złe. Jedne i drugie mają zaś wspólną cechę: moc, która może budować, ale i niszczyć. Dżiny zostały wypuszczone z początkiem roku. I zaczęła się jazda. Najpierw ulegli im lekarze, którzy stawiali na receptach ponadprogramowe pieczątki. Potem aptekarze, robiący sobie nielegalną przerwę w porze lunchu. Następnie szefowie szpitali, wymawiając posłuszeństwo przepisom nakładającym na nich obowiązek zawarcia nowego rodzaju ubezpieczeń szpitali od zdarzeń medycznych. Wreszcie – firmy ubezpieczeniowe, które, poza jednym wyjątkiem, takich ubezpieczeń oferować nie zamierzają. Postanowiły w ten interes ze szpitalami na razie nie wchodzić. (...)
PROZA MEDYCZNA
Z życia wiejskiej lekarki
Uroki
Janina Banachowska
– Pani dochtórko – powiedziała matka chorej dziewczynki – dyć una nie jest choro, żeby była choro, ino ktosi na niom rzucił uroki. Trzeba je odczynić! Zaniemówiłam. Takiego przypadku w całej swojej wieloletniej praktyce nie miałam. Ale mus jest mus, a coś z tym zapaleniem płuc musiałam zrobić. Kobieta obiecała solennie, że gdy odczynię uroki, to ona potem będzie stosować leki dokładnie według przepisu. Kilka lat temu była u nas babka, i to niedaleko, która umiała te uroki odczyniać. Wiele razy mnie namawiała, że mnie nauczy tej sztuki, bo co to za likorz, co prosty rzeczy nie potrafi. Odkładałam to na później, no i tak szło i szło, aż się babce zmarło. Wiedziałam co nieco, jak się te uroki odczynia, bo zaobserwowałam, jak babka to robiła. Ale teraz nie wypadało mi nic innego, tylko samej się za to zabrać. Powiedziałam, że nie umiem, ale nic to nie dało, bo kobieta oświadczyła, że bez odczynienia uroków jej córka nie wyzdrowieje. Wiara czyni cuda, jeżeli doszli do wniosku, że tylko uroki, to nie pozostało nic innego, jak spróbować. Zresztą jeżeli tak wierzyli w to odczynianie, to już potem lekarstwa też będą zażywać i mogę chorą leczyć. (...)
ZE ŚWIATA
Kontrowersyjne leczenie ataksji rdzeniowo-móżdżkowej w Chinach
Halina Pilonis
Kiedy medycyna nie jest w stanie zaoferować choremu nic więcej oprócz diagnozy, do gry wchodzą… Chińczycy. I za ogromne pieniądze oferują leczenie. Jego skuteczność to wielki znak zapytania. Co pewien czas media angażują się w zbiórki pieniędzy dla chorych na ataksję rdzeniowo-móżdżkową, którzy chcą pojechać do Chin na terapię komórkami macierzystymi. Ostatnio na antenie TVN o pomoc prosiła zwyciężczyni reality show „Kawaler do wzięcia”, 30-letnia Justyna Kurowska. Wcześniej fundacja Anny Dymnej zbierała pieniądze dla alpinisty Pawła Kulinicza, a Fundacja Dzieciom „Zdążyć z pomocą” dla rodzeństwa chorego na ataksję. (...)
KLINIKA
Wyścig z czasem
Choroba Alzheimera po 100 latach badań
Marek Jurgowiak
W ciągu ostatniego wieku znacząco wzrosła, a w obecnym nadal wydłuża się średnia długość życia człowieka. Powoduje to, że coraz większa liczba ludzi dożywa wieku, w którym choroby degeneracyjne mózgu są częstym zjawiskiem. Szczególny problem stanowi demencja o różnym podłożu, w tym choroba Alzheimera. Drugą, po chorobie Alzheimera, najczęstszą postacią demencji jest jej postać naczyniopochodna, z którą wiąże się utrudniony przepływ krwi do mózgu. Wynikiem choroby jest stopniowa utrata pamięci i równowagi emocjonalnej, a ostatecznie śmierć pacjenta zazwyczaj po 4 do 12 latach od wystąpienia pierwszych objawów. Skala problemu okazuje się ogromna, jeśli uświadomimy sobie, że w 2006 r. na chorobę Alzheimera chorowało na świecie 27 mln osób, a obecnie liczbę tę szacuje się już na ok. 30 mln, a w Polsce na ponad 200 tys. osób. (...)
O nowych wytycznych leczenia nadciśnienia tętniczego – PTNT 2011
Marcin Wełnicki
Pod koniec 2011 r. na łamach „Nadciśnienia Tętniczego” opublikowano
nowe wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego dotyczące zasad diagnostyki i leczenia tej choroby. W dokumencie podtrzymano szereg zaleceń z poprzednich wytycznych, nie modyfikowano np. klasyfikacji nadciśnienia tętniczego (NT) czy zasad oceny dodanego ryzyka sercowo-naczyniowego. Badania przeprowadzone w ciągu ostatnich 3 lat, a więc od czasu publikacji w 2007 r. wspólnych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) i Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (ESH), dostarczyły sporo istotnych dla leczenia NT informacji. Dokument ESH/ESC aktualizowano już w 2009 r. (Reappraisal. J. Hypertens. 2009; 27: 2121–2158.). Nowe wytyczne PTNT 2011 w sposób szczególny akcentują najważniejsze zmiany w dotychczasowej strategii leczenia NT. (...)
Zastosowanie warfaryny w grupach ryzyka
Marcin Wełnicki
Autorzy wytycznych dotyczących leczenia pacjentów z migotaniem przedsionków zalecają, aby decyzję odnośnie do włączenia do leczenia antagonistów witaminy K
(preferencyjnie warfaryny, w Polsce wciąż często acenokumarolu) podejmować na
podstawie oszacowanego ryzyka incydentu zakrzepowo-zatorowego. Podstawowym narzędziem do oceny tego ryzyka jest skala CHADS2 (niewydolności serca – cardiac failure, nadciśnienia – hypertension, wieku powyżej 75. r.ż. – age, cukrzycy – diabetes, udaru mózgu lub TIA w wywiadzie – stroke). U pacjentów z pośrednim ryzykiem (CHADS2=1) zaleca się reklasyfikację za pomocą skali CHA2DS2-VASc, która uwzględnia dodatkowo dwie kategorie wiekowe (64–75 lat lub ł75), obecność choroby naczyń obwodowych (vascular disease) oraz płeć (żeńska jest czynnikiem ryzyka). 9 punktów w skali CHA2DS2-VASc odzwierciedla 15-proc. roczne ryzyko wystąpienia udaru mózgu. (...)
Rak szyjki macicy
Jak nie zmarnować jedynej, tak komfortowej sytuacji w onkologii?
Z prof. Przemysławem Oszukowskim, prezesem elektem Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, na temat założeń Polskiej Koalicji na Rzecz Walki z Rakiem Szyjki Macicy rozmawia Marcin Wełnicki. (...)
Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy
Rafał Gryszkiewicz
W Europie o ostatnie miejsce bijemy się z Albanią i Rumunią. Doszło do takiej sytuacji, że studenci medycyny ze Skandynawii przyjeżdżają do Polski, aby zobaczyć, jak wygląda rak szyjki w zaawansowanym stadium, gdyż w ich krajach po prostu nie spotyka się takich przypadków – mówi prof. Romuald Dębski, członek Rady Naukowej kampanii „Chronię życie przed rakiem szyjki macicy”. W ramach tegorocznego Europejskiego Tygodnia Profilaktyki Raka Szyjki Macicy skupiono się przede wszystkim na pokazaniu niekorzystnych dla Polek statystyk. (...)
TECHNOLOGIE
Nieinwazyjny system wspomagania zabiegów operacyjnych
Ewa Krupczyńska
Pierwszy w Polsce system planowania i wspomagania zabiegów ortopedycznych bazujący na obrazowaniu ultrasonograficznym wprowadzono w Akademickim Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu. Jest to efekt wspólnych badań zespołu naukowców z Zakładu Inżynierii Biomedycznej i Mechaniki Eksperymentalnej Politechniki Wrocławskiej z lekarzami z Kliniki Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu wrocławskiej AM oraz lekarzami z klinik uniwersyteckich w Ulm i Frankfurcie nad Menem w Niemczech. (...)
PROFILAKTYKA
Program poprawy wczesnego wykrywania i diagnozowania nowotworów u dzieci
Tomasz Kobosz
Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej z 5 województw będą mieli okazję pogłębić swą wiedzę i umiejętności z zakresu wykrywania nowotworów u dzieci. 26 stycznia ruszył specjalny program szkoleniowy, opracowany przez Fundację Project HOPE oraz Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie. Dwuletni grant na realizację projektu przyznała Fundacja Bristol-Myers Squibb, w ramach programu Bridging Cancer Care™. (...)
Zastrzyk nowoczesnej profilaktyki
Mariusz Kielar
Ogólnopolska konferencja naukowo-szkoleniowa zorganizowana przez Polskie Towarzystwo Wakcynologii w Krakowie zgromadziła ponad 700 pracowników opieki zdrowotnej, zainteresowanych współczesną problematyką szczepień. Obradom towarzyszyło hasło „Szczepienia w XXI wieku – lepsza przyszłość dla każdego”. Uczestnicy tej największej w kraju konferencji poświęconej tematyce szczepień mieli szansę zapoznać się z najnowszymi osiągnięciami i kierunkami rozwoju wakcynologii i zastosowaniem szczepień w medycynie podróży. W toku prawie 4 dni obrad poruszono wiele praktycznych aspektów szczepień istotnych dla lekarzy i pielęgniarek, menedżerów opieki zdrowotnej, dydaktyków szkolących kadry medyczne, ale też polityków, dziennikarzy, rodziców i pacjentów. (...)
KONFERENCJE
Europejska chirurgia w Krakowie
Mariusz Kielar
Jakość w chirurgii – pod takim tytułem zorganizowano w Krakowie XV Kongres Europejskiego Towarzystwa Chirurgii (European Society of Surgery, ESS). Przywilej organizacji tak prestiżowego wydarzenia przypadł w udziale prezydentowi Europejskiego Towarzystwa Chirurgii, którym jest prof. Wojciech Nowak, prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego ds. Collegium Medicum i kierownik III Katedry Chirurgii Ogólnej Wydziału Lekarskiego UJ CM. Do europejskiego święta chirurgii, jak nazwano krakowski Kongres, przyczynił się także prof. Jan Kulig, sekretarz generalny ESS, kierownik I Katedry Chirurgii Ogólnej UJ CM. (...)
Resort zdrowia zaklina rzeczywistość administracyjną nowomową
Słowa też leczą
Helena Kowalik
Uczestnicy warsztatów opracowali idealny model empatycznego lekarza w trakcie przyjmowania pacjentów. Pomijając kwestię przywitania, pożądane jest uważne słuchanie i zwięzłe podsumowywanie słów pacjenta, upewnienie się, czy nie pozostały wątpliwości lub niedomówienia. Wypowiadane przez lekarza kwestie powinny być pozbawione dygresji, zdania raczej krótkie, jeśli towarzyszy im naturalna gestykulacja, to w miarę możliwości oszczędna. Specjalista, który ma przekonać pacjenta do terapii, powinien emanować spokojem. (...)
Polska Unia Onkologii nagrodziła dziennikarzy
Wśród laureatów I edycji konkursu dziennikarskiego „Sowa Onkologiczna”, którego celem jest popularyzacja wiedzy o sytuacji osób starszych chorych na nowotwory, znalazł się nasz kolega Tomek Sienkiewicz. (...)
ETYKA
Jedno dziecko, dwie nadzieje
Z prof. Rene Frydmanem, ordynatorem Oddziału Położniczo-Ginekologicznego w Szpitalu Antoine Beclere w podparyskim Clamart, francuskim pionierem w zakresie zapłodnienia pozaustrojowego (IVF) oraz diagnostyki preimplantacyjnej (PGD), na temat PGD stosowanej w celu doboru rodzeństwa pod względem zgodnego HLA rozmawia Martyna Tomczyk. (...)
NAUKA
Nilotynib w leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej
Marcin Wełnicki
Pod koniec ubiegłego roku, w San Diego w Kalifornii odbył się kongres Amerykańskiego Towarzystwa Hematologicznego. Spotkanie zdominowała dyskusja na temat wyników badań klinicznych przeprowadzonych w ostatnich latach, dotyczących skuteczności inhibitorów kinazy tyrozynowej w poszczególnych fazach przewlekłej białaczki szpikowej (CML) z chromosomem Philadelphia (Ph+). Duże zainteresowanie wzbudziły zwłaszcza wyniki badań ENESTnd i ENESTcmr, sponsorowanych prze firmę Novartis (Evaluating Nilotinib Efficacy and Safety in Clinical Trials). Komentowano także kwestię zastosowania metod biologii molekularnej w ocenie skuteczności leczenia. (...)
Biobankowanie po polsku
Z dr. n. med. Jakubem Pawlikowskim, członkiem Zespołu do Spraw Molekularnych Badań Genetycznych i Biobankowania przy Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, rozmawia Marek Derkacz. (...)
Dysfunkcja prawej komory serca a rokowanie u pacjentów z tętniczym nadciśnieniem płucnym
Marcin Wełnicki
Nadciśnienie płucne to patologia dotycząca płucnego układu naczyniowego – łożyska z założenia charakteryzującego się dużą objętością i niskim ciśnieniem. Wśród wielu przyczyn tego schorzenia można wymienić przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, incydenty zatorowości płucnej, wady lewego serca (wrodzone oraz nabyte, jak np. wady zastawki mitralnej czy aortalnej, prowadzące do niewydolności lewej komory). Najrzadszą, ale związaną z najpoważniejszym rokowaniem, jest pierwotna postać tętniczego nadciśnienia płucnego. Pacjenci z tym typem schorzenia stanowili 66% grupy zgromadzonej przez van de Veerdonka i współpracowników w badaniu oceniającym związek pomiędzy dysfunkcją prawej komory serca, farmakoterapią tętniczego nadciśnienia płucnego i rokowaniem u tych chorych. (...)
Afatynib w leczeniu raka głowy i szyi
Tomasz Kobosz
Afatynib jest nieodwracalnym inhibitorem receptorów z rodziny ErbB. Blokuje przesyłanie sygnałów ze wszystkich receptorów ErbB i odgrywa kluczową rolę w procesie rozwoju i rozprzestrzeniania się najczęściej występujących nowotworów, które są związane z wysokim wskaźnikiem śmiertelności (rak płuc, rak piersi oraz raki głowy i szyi). Nadekspresja receptora naskórkowego czynnika wzrostu (ang. Epidermal Growth Factor Receptor, EGFR lub ErbB1) jest obserwowana w przynajmniej 90% przypadków raka głowy i szyi i jest ściśle związana ze złym rokowaniem i krótkim przeżyciem. W styczniu br. rozpoczęto rekrutację do 2 badań klinicznych fazy III, LUX-Head&Neck 1 oraz LUX-Head&Neck 2, których celem jest ocena zastosowania afatynibu u chorych z nawrotowym i przerzutowym rakiem głowy i szyi oraz u chorych z nowotworem miejscowo zaawansowanym. (...)
Medukacja
Bądź LEPszy w testach
Jakub Klimkiewicz
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)
ŚLADEM NASZYCH PUBLIKACJI
List szefa Polskiego Towarzystwa Badania Bólu
Jan Dobrogowski
W „Służbie Zdrowia” z 19 grudnia 2011 r. ukazał się artykuł zatytułowany „Leczenie opioidami to nie żarty!” autorstwa dr J. Jarosza. Publikacja ta budzi sprzeciw środowiska medycznego z kilku powodów. Ton tego artykułu i jego treść prowadzi do wniosków, które nie mają merytorycznego uzasadnienia. Uważamy, że artykuły zawierające głosy w dyskusji na temat konkretnej terapii czy badań powinny być publikowane tylko w przypadku zachowania przez ich autorów wysokiego merytorycznego poziomu. Z całą pewnością problem leczenia opioidami wymaga takiej dyskusji, ale w oparciu o fakty. (...)