Spis treściSZ nr 17–25/2012
z 12 marca 2012 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2012
Z KRAJU
RAPORT
Tomasz Sienkiewicz
Dyrektorów szpitali, przychodni czy lekarzy pracujących na własny rachunek, którzy decydują się ujawnić swoje doświadczenia związane z kontrolami NFZ przeprowadzonymi w ich jednostkach czy gabinetach, jest niewielu. Pytani o nie, prawie wszyscy obiecują: „postaram się pomyśleć, pozbieram materiały i oddzwonię”, jednak nawet ponaglani, uparcie milczą. Dlaczego? – Każdy, kto choć trochę zna realia w ochronie zdrowia, nie ma wątpliwości, że przyczyną jest strach przed NFZ – mówi osoba zarządzająca dużym szpitalem w Łodzi. – Fundusz to wszechpotężna instytucja, a jej wyroki są w zasadzie nieodwołalne. O tym, jak lekarze boją się kontroli NFZ, może świadczyć np. fakt, że na szkolenie na temat wypisywania recept na leki refundowane, zorganizowane niedawno w Warszawie dla 40 osób, zgłosiło się… ok. 500 lekarzy. (...)
Oni i my
Aleksandra Gielewska
„Bartosz Arłukowicz podjął się wyzwania porównywalnego z oczyszczeniem stajni Augiasza” – napisał w grudniu na blogu poseł Aleksander Sopliński, obecnie wiceminister zdrowia współczyszczący stajnię. Ale czy jest nią ochrona zdrowia? A jeśli tak, kto ją zanieczyścił: pacjenci, lekarze, inny personel medyczny? A może politycy, legislatorzy i decydenci rządzących partii? Także paralela: Bartosz Arłukowicz – Herkules jest nietrafna. Mityczny heros wykazał się siłą mięśni i inteligencją: wykopał kanał i w dzień zrealizował niewykonalne na pozór zadanie, spłukując królewskie stajnie strumieniem połączonych rzek. Minister „konceptu kanału”, bezpiecznego dla siebie i Polaków, nie wykorzystał (nie wydłużył vacatio legis pakietu ustaw, co podsuwałam na tych łamach w listopadzie ubr.). Mozolną pracą większych korekt w ustawach też dotąd nie wprowadził, niczego nie ukończył, spłukał z resortu tylko 2 wiceministrów. Wychodzą więc stale na jaw nowe dziury, niejasności, sprzeczności i niespodzianki w schedzie po poprzedniczce. (...)
Wszystko dla dobra pacjenta
Elżbieta Cichocka
Składka na nowe ubezpieczenie pewnego Centrum Medycznego ze Śląska została ustalona na 238, 5 tys. zł. Na tle innych szpitali nie jest to wiele, ale zważywszy że dotyczy szpitala jednego dnia, który ma zaledwie 8 łóżek i kontrakt z NFZ na niespełna 1 mln zł rocznie, wypada, że będzie musiał zapłacić jedną czwartą wartości kontraktu. Kuriozalna wydaje się odpowiedź PZU na prośbę dyrekcji placówki, by jednak obniżyć im składkę. „Składka została ustalona w oparciu o ocenę ryzyka występującego w państwa placówce. Placówka została oceniona przez nas bardzo dobrze i w związku z tym składka zaproponowana w naszej ofercie została ustalona na jednym z najniższych poziomów oferowanych szpitalom za ten rodzaj ubezpieczenia”. (...)
Powrót do przeszłości
Maciej Biardzki
Jednostki systemu opieki zdrowotnej wchodzą w okres kolejnego kryzysu finansowania. Przejawów tego jest sporo: narastające zadłużenie podmiotów ogółem, wzmożona aktywność komorników i firm windykacyjnych, wzrost obrotów firm udzielających szpitalom kredytów komercyjnych. Czasami widać to w sposób dramatyczny, jak w Szpitalu Wojewódzkim w Tychach, gdzie windykacja komornicza uniemożliwiła jego działalność. Ale częstsze są objawy bardziej prozaiczne: coraz większa liczba sporów płacowych, kolejne informacje o odwoływaniu dyrektorów czy prezesów. (...)
Obrady w ciekawych czasach
Konrad Pszczołowski
Pakiet ustaw zdrowotnych, w tym ustawa refundacyjna, nowe rozporządzenie
o receptach, protest pieczątkowy, zmiany w kształceniu, zniesienie stażu podyplomowego... Nadzwyczajny XI Krajowy Zjazd Lekarzy obradował w ciekawych czasach. Wielu przedstawicieli mediów spodziewało się wręcz na nim rewolucyjnych zdarzeń. Zjazd przebiegał jednak spokojnie i roboczo. Nawet wystąpienie ministra Arłukowicza tylko niektórzy delegaci skwitowali buczeniem i gwizdami. (...)
FELIETONY
Nie tylko źle
Andrzej Sośnierz
Nie wiedzie się Ministrowi Zdrowia. Co rusz musi się mierzyć z problemami radośnie stworzonymi przez poprzedniczkę. I przybierając minę pokerzysty, jak ognia unikać rzucenia choćby słowa prawdy o autorstwie tych sukcesów. Swego czasu miałem okazję otrzeć się o demokratyczne standardy panujące w partii będącej dziś przewodnią siłą narodu, kultywującą i twórczo rozwijającą obyczaje swojej wielkiej poprzedniczki. W wyniku „wielkich demokratycznych przemian” jej pierwszy szereg zmienił się nie do poznania, ale drugi stanowi już pełną kontynuację. Uwaga ludu, skupiona na pierwszym szeregu, do tego drugiego nie sięga. Zważywszy jednak, do czego ten drugi szereg doprowadził poprzednią przewodnią siłę narodu, można prognozować, że losy aktualnych przewodników są przesądzone. Problem tylko w tym, jak dużo trzeba będzie po nich sprzątać. (...)
PANOPTICUM
Zapętlenie legislacyjne
Marek Wójtowicz
Zgodnie z art. 123 Konstytucji RP, Rada Ministrów może prawie każdy swój projekt ustawy skierować do Sejmu jako pilny (wyjątki w tymże art. 123), wymuszając szybkie procedowanie pilnego projektu przez Sejm (z zachowaniem trybu 3 czytań), rozpatrzenie projektu, już jako ustawy, w ciągu najwyżej 14 dni przez Senat oraz podpisanie/niepodpisanie ustawy przez prezydenta w ciągu 7 dni. W takim właśnie trybie 11 stycznia br. nowela ustawy „refundacyjnej”, mająca wygasić „tużponoworoczny” lekarski protest pieczątkowy, sygnowana przez wicepremiera Waldemara Pawlaka (z oznaczeniem, że „w zastępstwie”) trafiła do Sejmu. (...)
TYLKO FAKTY
Profesjonalista
Marek Nowicki
Jestem pod dużym wrażeniem profesjonalizmu ministra zdrowia. Mogłem się o tym przekonać podczas nagrywania wywiadu. Rozmowa z Bartoszem Arłukowiczem była umówiona – pan minister wiedział wcześniej, o co będę pytał: o plany szefa resortu, o przyszłość reform i ustaw. Nie było więc żadnego zaskoczenia, żadnych podchwytliwych pytań, łapania za słówka: – Kiedy wejdzie w życie ustawa o badaniach klinicznych? Kiedy wejdzie w życie ustawa o dodatkowych ubezpieczeniach zdrowotnych? Kiedy wejdzie w życie ustawa o zdrowiu publicznym? I tak dalej – lista gotowych ustaw, nad którymi trudziła się ekipa Ewy Kopacz, jest dobrze znana. (...)
BIZNES, RYNEK, EKONOMIA
Kontrakty wieloletnie
Łatwiej wydłużać niż unowocześnić
Aleksandra Fandrejewska
Na kondycji finansowej szpitali kolejny raz odciska piętno sytuacja gospodarki. Przychody Narodowego Funduszu Zdrowia nie rosły w 2011 r. w tak szybkim tempie, jak w poprzednich latach. Jednym z efektów jest więc wzrost zadłużenia szpitali publicznych. O ponad 10% wzrosła wartość ich długów wymagalnych. Większość ekonomistów i ekspertów przekonuje, że jednym z „kół ratunkowych” dla szpitali powinno być wydłużenie – minimum do 5 lat – kontraktów, jakie NFZ zawiera z placówkami. – Kontrakty powinny być pięcioletnie, a najlepiej jeszcze dłuższe – przekonuje Marek Wójcik, dyrektor biura Związku Powiatów Polskich. Jego zdaniem, wstępne dane MZ o zadłużeniu spzozów za zeszły rok (ponad 10 mld zł) to zwiastun jeszcze gorszych informacji, które nadejdą pod koniec bieżącego roku. – Dla kondycji finansowej szpitali ten rok będzie jeszcze gorszy – przewiduje Wójcik. (...)
Hurtownicy leków szukają nowych źródeł przychodów
Beata Chomątowska
Dystrybutorzy leków poszerzają działalność. Możliwości przejęć na polskim rynku dystrybucji farmaceutyków się kurczą, najwięksi hurtownicy szukają więc nowych źródeł zysku. Dla Farmacolu może to być działalność turystyczna. Notowana na giełdzie grupa hurtowni złożyła ofertę na zakup 71,87% akcji spółki Polskie Tatry, które chce sprzedać Skarb Państwa. Na początku lutego resort skarbu dopuścił Farmacol i 4 inne podmioty do dalszego etapu prywatyzacji firmy. Spółka Polskie Tatry jest własnością Skarbu Państwa (72%) i gminy Zakopane (28%). Świadczy usługi hotelarskie m.in. w pensjonatach Antałówka, Biały Potok, Telimena oraz Hotelu Tatry. Działa też w branży gastronomicznej (Zajazd Kuźnice, Szałas Pod Wilkiem, Karczma Biały Potok, Chata Zbójnicka), świadczy usługi rekreacyjne i sportowe (Aqua Park Zakopane, kręgielnia, Fitness Club). Ponadto prowadzi działalność w zakresie wynajmu nieruchomości i handlu detalicznego. (...)
Terapia uzależnień od hazardu, zakupów, internetu… Czy to się opłaca?
Bernadeta Waszkielewicz
Ministerstwo Zdrowia uruchomiło specjalny program grantowy związany z „nowymi uzależnieniami”: od hazardu, zakupów, telefonu komórkowego. Przystąpiło do niego wiele instytucji zajmujących się terapią i profilaktyką, kilka poradni i tylko jeden szpital. A przecież bogatsza oferta powinna przysporzyć placówkom rzeszę nowych pacjentów. Powinna, bo na razie trzeba do niej przekonywać. (...)
O niemożliwości zarządzania wiedzą
Kazimierz Banasiewicz
Kształcąc menedżerów opieki zdrowotnej, na początku pierwszej dekady bieżącego stulecia, starałem się przekazać podstawową zasadę, która powinna determinować zarządzanie w służbie zdrowia: racjonalność medyczna i ekonomiczna nie są sobie równe, ale należy zarządzać tak, by te racjonalności były jak najbliżej siebie. Podobne stanowisko prezentowane było podczas spotkań naukowych w moim miejscu pracy. Nie jest to zresztą stanowisko odkrywcze, a jest akceptowane przez wszystkich ze względu na wysoki poziom ogólności. (...)
PUNKTY WIDZENIA
Ratowaliśmy polskie szpitale
Janusz Krakowian
Sądy unieważniają kolejne uchwały likwidacyjne. Unieważniono już uchwałę powiatu pszczyńskiego (NSA), powiatu tarnogórskiego, sejmiku mazowieckiego i innych (WSA). A samorządy realizowały przecież rządowe pomysły, podejmowały ryzyko dla dobra sprawy. Dziś zostały pozostawione same sobie. (...)
Z drogi...
I co dalej?
Andrzej Musiałowicz
Jak donosi już prawie codziennie prasa, i to nie tylko branżowa, i jak wieszczą biegli w temacie przedstawiciele samorządów będących właścicielami podmiotów leczniczych – następuje gwałtowny wzrost zobowiązań wymagalnych szpitali. Nie pomagają żadne terapie. W jednym z województw, które zresztą chwaliło się tym sukcesem, w okresie ostatnich kilku lat zlikwidowano ok. 2000 łóżek szpitalnych, dokonując często bolesnych fuzji, likwidacji, zmian profilu. Teoretycznie – mniej łóżek to większa efektywność wykorzystania pozostałego potencjału, a więc i większe jego finansowanie. Taką zapewne nadzieję mieli autorzy i wykonawcy wspomnianej koncepcji. (...)
Okiem prezesa
Ping-pong
Janusz Atłachowicz
W życiu codziennym ten sport jest synonimem odbijania, dosłownie, problemu od siebie i przerzucania go na stronę przeciwną. To porównanie przyszło mi do głowy, gdy zapoznałem się z pismem ministra zdrowia do prezesa NFZ (z 2 lutego 2012 r.) o przyjęcie stanowiska, że „rozporządzenie MZ z 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu lecznictwa szpitalnego nie wprowadza wymogu wyłączności użytkowania bloku operacyjnego przez podmiot udzielający świadczeń w trybie hospitalizacji”. I dalej: „W związku z powyższym niedopuszczalne jest stosowanie przez NFZ interpretacji, wskazującej na konieczność użytkowania bloku operacyjnego na zasadzie wyłączności przez jeden podmiot…”. (...)
Minister (nie)konstytucyjny
Krzysztof Bukiel
III Rzeczpospolita tym między innymi różni się od PRL-u, a przynajmniej różnić się powinna, że jest „demokratycznym państwem prawnym”, czyli takim, w którym prawo jest przestrzegane – również przez rządzących, a nie służy tylko jako parawan zasłaniający faktyczną dowolność postępowania „aparatu władzy”. Pierwszym i najważniejszym prawem w III RP jest konstytucja, a wszystkie pozostałe akty prawa powinny pozostawać z nią w zgodzie. (...)
PROZA MEDYCZNA
Z życia wiejskiej lekarki
Ach te wirusy!
Janina Banachowska
Przyszedł kulejący chłop. Zapytałam, co mu się stało. Grzecznie wytłumaczył, że trzy miesiące temu krowa mu nadepnęła na stopę i od tego czasu puchnie i boli. Zbadałam uszkodzoną kończynę. Rzeczywiście była obrzękła. Na części grzbietowej widać było i wyczuwało się zgrubienie, rodzaj guza wychodzącego z ścięgna. Guz był spory, twardy i niebolesny. Sprawa kwalifikowała się moim zdaniem do ortopedy, i to do leczenia radykalnego. Skierowałam pacjenta na rentgen, z wynikiem ma się za dwa dni pokazać, wtedy zadecyduję o dalszym postępowaniu. (...)
INFORMATYZACJA
Czy Platforma utonie? Ciąg dalszy nastąpił
Rafał Zawitkowski
W połowie lutego posłowie z sejmowej komisji innowacyjności i nowoczesnych technologii zwrócili się do ministra administracji i cyfryzacji Michała Boniego o informację na temat stanu zaawansowania prac nad wprowadzeniem elektronicznego systemu gromadzenia danych medycznych. Komisja była zaniepokojona informacjami medialnymi, że budowa tego systemu jest zagrożona. NIK po skontrolowaniu CSIOZ wskazała m.in. na uchybienia przy przetargach, opóźnienia w realizacji, brak merytorycznych pracowników, a także brak współpracy z NFZ. Ponadto, jak wynika z wypowiedzi rzecznika prasowego Komisji Europejskiej, wynik kontroli NIK może spowodować wstrzymanie finansowania projektów przez Komisję Europejską. (...)
Jak opracować SIWZ na wdrożenie systemu obsługującego elektroniczną dokumentację medyczną?
Z Ryszardem Olszanowskim, przewodniczącym Rady Izby Gospodarczej Medycyna Polska, rozmawia Krzysztof Nyczaj. (...)
PSYCHOLOGIA
Sekret skutecznej motywacji
Paweł Słupski
Szybkie uczenie się to coś, co nas wyróżnia. Nabywamy kolejne umiejętności, dzięki którym żyje nam się łatwiej i wygodniej. Jednak mało kto uczy się, jak stawiać sobie określone cele i skutecznie dążyć do ich realizacji, tak by w końcu poczuć zadowolenie z życia. Dzięki temu, że umiemy się szybko uczyć, przez całe życie nabywamy umiejętności pozwalające nam działać szybciej, sprawniej, efektywniej. Jednak ani w szkole, ani na studiach, ani potem w pracy nikt nie uczy nas tego, co naprawdę potrzebne: formułowania celów i odróżniania ich od konkretnych zadań w życiu, podejmowania dobrych decyzji, znajdowania skutecznych sposobów motywowania siebie do działań, które mogą nam przynieść zadowolenie i szczęście. (...)
Z WOKANDY
Prokuratorska diagnoza: śmierć cywilna
Helena Kowalik
Jeszcze nie skończył się proces dr. G., a już szykuje się podobny, byłego kierownika kliniki z Centrum Onkologii. Akt oskarżenia prof. dr. hab. Andrzeja Sz., który wpłynął do warszawskiego sądu w styczniu br., zawiera zaledwie kilkanaście kartek. Skąpo, jak na 68 tomów akt. I monstrualną – 904 nazwisk – liczbę świadków. Prof. Andrzej Sz. był kierownikiem Kliniki Nowotworów Górnego Odcinka Układu Pokarmowego w Centrum Onkologii Instytut Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, a także konsultantem krajowym ds. chirurgii onkologicznej. Jednocześnie przyjmował pacjentów prywatnie w przychodni Polskiej Fundacji Europejskiej Szkoły Onkologii. (...)
KLINIKA
Najnowsze wytyczne leczenia opioidami bólów nowotworowych
Jerzy Jarosz
Nowe zalecenia można streścić następująco: U chorych ze słabym i umiarkowanym bólem, który nie jest dostatecznie kontrolowany paracetamolem lub niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, skuteczne mogą być opioidy II stopnia (kodeina lub tramadol). Podobne efekty można uzyskać stosowaniem niewielkich dawek opioidów III stopnia: morfina lub oksykodon (słabe rekomendacje). Nie wykazano istotnych różnic pomiędzy silnymi opioidami podawanymi doustnie – morfiną, oksykodonem i hydromorfonem. Każdy z tych leków może być stosowany jako opioid pierwszego wyboru (słabe rekomendacje). (...)
Elektrostymulacja pęczka Hisa
Z dr. hab. n. med. Andrzejem Kleinrokiem, ordynatorem Oddziału Kardiologicznego Szpitala Wojewódzkiego im. Papieża Jana Pawła II w Zamościu oraz z zastępcą ordynatora dr. n. med. Pawłem Dąbrowskim, wykonującym na co dzień zabiegi implantacji elektrod w pęczek Hisa, rozmawia Marek Derkacz. (...)
DOSTĘPNOŚĆ TERAPII
Użycie leku poza wskazaniem
Halina Pilonis
Zgodnie z nowelizacją ustawy refundacyjnej, NFZ może dopłacać do leku stosowanego poza wskazaniami tylko wtedy, gdy zgodzi się na to konsultant krajowy i eksperci skupieni w Radzie Przejrzystości. Lekarze chcą, by decyzja leżała w ich rękach. – To jest tak, jakby trzeba było inaczej smarować bułki, inaczej chleb, a jeszcze inaczej rogale i bagietki, a przecież to wciąż to samo masło i pieczywo – mówią lekarze o braku refundacji leków stosowanych poza wskazaniami rejestracyjnymi. Niektóre leki zawierają bowiem tę samą substancję czynną, a mają różne wskazania. (...)
Skuteczniej zapobiegać nudnościom i wymiotom
Paweł Traczewski
Dostęp do wielu nowoczesnych terapii nierzadko jest w Polsce ograniczany, zarówno przez instytucje regulujące, jak i przez same szpitale – głównie z przyczyn finansowych. Dotyczy to także aprepitantu, który kosztuje więcej niż leki starszej generacji. Zgodnie z obowiązującą listą refundacyjną lek stosowany w ramach profilaktyki wczesnych albo opóźnionych wymiotów u osób dorosłych, związanych z silnie emetogenną chemioterapią z zastosowaniem cisplatyny w dawce >70 mg/m2, a także (od 1 marca br.) w profilaktyce wczesnych lub opóźnionych wymiotów u dorosłych, związanych z zastosowaniem doksorubicyny i cyklofosfamidu – jest dostępny w aptekach w cenie zryczałtowanej. Jednak wskazania rejestracyjne Europejskiej Agencji Leków nie zawierają ograniczenia do dawki powyżej 70 mg/m2 cisplastyny. (...)
Diabetycy nadal bez dostępu do nowoczesnych leków
1 marca br. Ministerstwo Zdrowia ogłosiło nową listę leków refundowanych. Po raz kolejny, mimo wcześniejszych zapowiedzi, brakuje na niej najnowszych terapii dla chorych na cukrzycę, takich jak analogi GLP-1, kilkakrotnie wymieniane już przez kierownictwo MZ jako innowacyjne cząsteczki do wpisania na listę. O komentarz do tej sytuacji poprosiliśmy prof. Leszka Czupryniaka, prezesa Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. (...)
DEBATA REDAKCYJNA
Męska choroba
Z rakiem stercza zmagali się już starożytni. Najstarszym znanym człowiekiem, który zmarł na tę chorobę, był król Scytów, którego 2700 lat temu na stepach południowej Syberii pokonał nie przeciwnik w walce, a okrutny wewnętrzny wróg. Dzisiaj z rakiem stercza potrafimy walczyć. O nowych możliwościach leczenia zaawansowanego, przerzutowego raka gruczołu krokowego, o profilaktyce tego nowotworu, hormonoterapii oraz chemioterapii rozmawiali w redakcji „Służby Zdrowia” dr Elżbieta Senkus-Konefka, onkolog z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, prof. Andrzej Borkowski, kierownik Kliniki Urologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, dr Wojciech Matusewicz, prezes Agencji Oceny Technologii Medycznych, dr Rafał Zyśk, farmakoekonomista. Dyskusję moderowała i opracowała Renata Furman. (...)
Nowe wytyczne
Ranibizumab w terapii wysiękowej postaci AMD
Tomasz Kobosz
Zespół lekarzy retinologów we współpracy z Polskim Towarzystwem Okulistycznym opracował wytyczne dotyczące stosowania ranibizumabu w terapii wysiękowej postaci zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD). Algorytm postępowania stanowi pierwsze wytyczne dotyczące terapii AMD ranibizumabem w Polsce, zbliżając krajowe terapie do standardów międzynarodowych. Wytyczne przygotował zespół 16 okulistów reprezentujących 15 kluczowych ośrodków retinologicznych z całego kraju. Dokument jest efektem ponad 5 lat doświadczeń klinicznych w stosowaniu ranibizumabu przez polskich okulistów. (...)
Pierwsza decyzja Rady Przejrzystości
R.F.
13 lutego 2012 r. opublikowana została pierwsza uchwała Rady Przejrzystości AOTM, powołanej przez Ministra Zdrowia w miejsce dotychczasowej Rady Konsultacyjnej zgodnie z przepisami obowiązującej ustawy o refundacji leków. Rada Przejrzystości uznała za zasadne zakwalifikowanie leku ticagrelor we wskazaniu: w skojarzeniu z kwasem acetylosalicylowym, w celu zapobiegania zdarzeniom sercowo-naczyniowym u dorosłych pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym: niestabilna dusznica bolesna, zawał mięśnia sercowego bez uniesienia odcinka ST (NSTEMI) lub z uniesieniem odcinka ST (STEMI), w tym u pacjentów leczonych farmakologicznie lub z pomocą przezskórnej interwencji wieńcowej (PCI) lub pomostowania aortalno-wieńcowego (CABG) jako świadczenia gwarantowanego. (...)
TECHNOLOGIE
Skaner Discovery – rewolucyjne urządzenie do diagnostyki izotopowej serca
Marcin Wełnicki
W Zakładzie Medycyny Nuklearnej Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie uruchomiono skaner Discovery z technologią Alcyone firmy GE Healthcare – najnowszej generacji urządzenie wysokiej rozdzielczości do izotopowego badania serca, pierwsze tego typu w Europie Środkowo-Wschodniej. Zakup skanera był możliwy dzięki pomocy Funduszu Technologii i Nauki. Urządzenie pozwala nie tylko wykonać badanie scyntygraficzne serca pięciokrotnie szybciej niż dotychczas, zapewnia także znacznie lepszą jakość wyników, a wymaga połowy dawki promieniowania w porównaniu do skanerów opartych na fotopowielaczach. Wpisuje się to w powszechnie stosowaną w Europie zasadę diagnostyki obrazowej określanej akronimem ALARA (As Low As Reasonably Achievable) i obligującej do stosowania najmniejszej możliwej dawki promieniowania. Producent skanera zapewnia, że badanie wykonane nową techniką wiąże się z ekspozycją na promienie X porównywalną do klasycznego badania radiologicznego klatki piersiowej. (...)
Superszybki laser u prof. Szaflika
Tomasz Kobosz
Od początku roku w Klinicznym Szpitalu Okulistycznym w Warszawie wykonywane są operacje usuwania zaćmy przy użyciu nowoczesnego femtosekundowego lasera LenSx®. Urządzenie jest pierwszym tego typu w Polsce i jednym z pierwszych w Europie. Jego zakup sfinansowano z dotacji celowej Ministerstwa Zdrowia. Przełomowa technologia wykorzystuje zogniskowane impulsy lasera femtosekundowego i pozwala na zautomatyzowanie najbardziej istotnych kroków tradycyjnej chirurgii zaćmy. Sprzęt w czasie rzeczywistym obrazuje przebieg zabiegu, gwarantując chirurgowi pełną kontrolę wykonania kapsulotomii, fragmentaryzacji zmętniałej soczewki i wszelkich cięć rogówkowych niezbędnych do wykonania całego zabiegu. (...)
Nowy sprzęt diagnostyczny w Instytucie Matki i Dziecka
Tomasz Kobosz
W Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie 16 lutego br. oddano do użytku zmodernizowany Zakład Diagnostyki Obrazowej. Modernizacja polegała przede wszystkim na zakupie 64-rzędowego tomografu komputerowego oraz unowocześnieniu aparatu rezonansu magnetycznego. Dzięki nowoczesnemu oprogramowaniu Instytut zyska większe możliwości diagnostyczne. Jako przykład można wymienić nowoczesne opcje badania płodu metodą MR, które będą tu prowadzone poza rutynowymi badaniami prenatalnymi. Nowe sekwencje skanera MR pozwolą m.in. obrazować bardzo cienkimi warstwami, redukować artefakty spowodowane przez wszczepy metalowe, wykrywać patologiczne ogniska (zapalne, nowotworowe) bez zastosowania środków kontrastowych – metodą obrazowania dyfuzyjnego (DWI) całego ciała, a nie tylko mózgu. (...)
KONFERENCJE
Pacjenci rozliczają ministra
Tomasz Sienkiewicz
– Nie było już gołosłownych obietnic, ale tak naprawdę nic się nie zmieniło – takie opinie ze strony przedstawicieli organizacji pacjenckich padały po ich szóstym spotkaniu z ministrem zdrowia, tym razem Bartoszem Arłukowiczem, z okazji Światowego Dnia Chorego. Nowych postulatów ze strony środowisk ludzi chorych było w tym roku niewiele. Warszawską debatę zdominował temat niezrealizowanych obietnic b. minister zdrowia Ewy Kopacz. Kilkugodzinnym „przesłuchaniom” ministra i towarzyszących mu urzędników kierowali Jadwiga Kamińska, szefowa stowarzyszenia Dziennikarski Klub Promocji Zdrowia i ks. Arkadiusz Nowak, prezes Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej. (...)
Profilaktyka raka szyjki macicy
Potrzebne kompleksowe zmiany
R.F.
Bartosz Arłukowicz jest już w posiadaniu unikalnego dokumentu. Wdrożenie zawartych w nim rekomendacji może przyczynić się do radykalnego zmniejszenia zgonów Polek na jeden z najczęstszych nowotworów. Polska Koalicja na Rzecz Walki z Rakiem Szyjki Macicy przekazała na ręce ministra zdrowia „Rekomendacje kompleksowych zmian w obszarze profilaktyki raka szyjki macicy w Polsce”. Dokument jest efektem półrocznych prac 5 grup eksperckich w obszarach: edukacji, profilaktyki pierwotnej (szczepienia), wtórnej (cytologia), rejestrów oraz finansowania i organizacji systemu. „Rekomendacje” zawierają kompleksową propozycję zmian w istniejącym Populacyjnym Programie Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy, realizowanym w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. (...)
Innowacje w leczeniu chorób zakaźnych – ocena dostępności w Polsce
Dawid Szwedowski
Wzrost liczby chorych leczonych z powodu chorób zakaźnych, w szczególności HIV oraz wirusowych zapaleń typu B i C jest istotnym problemem dla lekarzy, systemu opieki zdrowotnej, a przede wszystkim pacjentów. Niestety, nie wszyscy mają dostęp do nowoczesnych metod leczenia, dlatego Fundacja Watch Health Care zorganizowała 10 lutego br. w Warszawie seminarium edukacyjne na ten temat. Uczestnicy spotkania zwracali uwagę, że winę za tę sytuację w dużej mierze ponosi aparat państwowy. Jednym ze sposobów radzenia sobie z tym problemem jest tworzenie programów terapeutycznych w chorobach zakaźnych, o czym mówił dr hab. Andrzej Horban. Podkreślał, że bardzo ważne w przedsięwzięciach tego typu jest określenie jasnych kryteriów włączania i wyłączania pacjentów z programu. Zapobiegałoby to często spotykanej sytuacji, gdy pacjenci otrzymujący leczenie antyretrowirusowe otrzymują 3 leki zamiast jednego, skuteczniejszego, ze względu na niższe koszty. (...)
W związku z depresją…
Rafał Gryszkiewicz
Prof. Janusz Heitzman, prezes Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (PTP) przedstawił raport oceniający obecny stan i prognozy dotyczące zdrowia psychicznego Polaków w 2012 r. Wg sondażu CBOS, 85% ankietowanych ocenia warunki życia w Polsce jako szkodliwe dla zdrowia psychicznego, jednocześnie 45% wyraźnie niepokoi się o własny stan psychiczny. Zdaniem prof. Heitzmana, Polacy zapominają o profilaktyce oraz prawie do odpoczynku już od początku aktywności zawodowej. Nowymi zagrożeniami ostatnich 20 lat są: zanik idei państwa opiekuńczego, słabość systemu emerytalnego, coraz częściej spotykana praca ponad normy zdrowotne, rosnące poczucie obowiązku i rywalizacja, połączone z brakiem racjonalizacji oczekiwań. (...)
W rzadkim dniu o rzadkich chorobach
Tomasz Kobosz
Od pięciu lat w ostatni dzień lutego obchodzony jest międzynarodowy Dzień Chorób Rzadkich. Data nie jest przypadkowa – 29 lutego to najrzadziej występujący dzień w kalendarzu. Organizatorem akcji jest Europejska Federacja Rodziców i Pacjentów z chorobami rzadkimi EURORDIS. W tym roku święto obchodzono pod hasłem „Razem jesteśmy silni!”. Na świecie żyje ok. 350 mln ludzi dotkniętych chorobami rzadkimi, w Europie jest ich ponad 30 mln. Liczba osób cierpiących na rzadkie choroby w Polsce jest nieznana. Szacuje się, że to kilkadziesiąt tysięcy osób. (...)
XI Ogólnopolski Tydzień Mukowiscydozy
Pozwólmy „słonym dzieciom” na leczenie w domu!
Tomasz Kobosz
Mukowiscydoza jest nieuleczalną, przewlekłą chorobą genetyczną, najczęściej występującą wśród chorób rzadkich. Szacuje się, że obecnie w Polsce rozpoznana jest u ok. 1500 osób. Chorobę powoduje mutacja genu CFTR. O dzieciach z mukowiscydozą mówi się „słone dzieci”, gdyż jednym z pierwszych objawów występowania mukowiscydozy jest podwyższone stężenie chlorków w pocie. Wyzwania, przed jakimi stają młodzi ludzie chorujący na mukowiscydozę oraz problemy, z którymi muszą się zmagać w codziennym życiu, były tematem obchodzonego na przełomie lutego i marca XI Ogólnopolskiego Tygodnia Mukowiscydozy. W tym roku odbywał się on pod hasłem „Zdiagnozować – by leczyć, leczyć – by?”. Pytanie ma skłonić do przemyśleń, czy cierpiący na mukowiscydozę mają takie same możliwości funkcjonowania w społeczeństwie jak osoby zdrowe. (...)
NFIC 2011: Forum kardiologii inwazyjnej
Mariusz Kielar
Pod koniec 2011 r. Kraków stał się forum dla światowych ekspertów w zakresie przezskórnych interwencji sercowo-naczyniowych. Okazją do spotkania, zorganizowanego przez Zakład Hemodynamiki i Angiokardiografii Instytutu Kardiologii UJ CM, Asocjację Interwencji Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (AISN PTK) we współpracy z European Association for Percutaneous Cardiovascular Interventions (EAPCI) i European Board for Accreditation in Cardiology (EBAC), były XII Międzynarodowe Warsztaty Kardiologii Interwencyjnej NFIC 2011 (New Frontiers in Interventional Cardiology 2011). (...)
NAUKA
Stenty, czy jednak leki?
Tomasz Kobosz
Podawanie pacjentom ze stabilną chorobą serca leków daje taki sam efekt, jak rozszerzanie zwężonych naczyń wieńcowych za pomocą stentów – twierdzą amerykańscy naukowcy z Centrum Medycznego Uniwersytetu Stony Brook w Nowym Jorku. Stenty są preferowaną opcją terapeutyczną przy udrażnianiu zatkanych naczyń wieńcowych u pacjentów hospitalizowanych z powodu ostrego zawału serca. Jednak szereg badań pokazało, że w przypadku chorych ze stabilną chorobą wieńcową stenty nie są wcale skuteczniejsze od leków. W najnowszej analizie autorstwa dr Kathleen Stergiopoulous i dr. Davida Browna, opublikowanej w czasopiśmie „Archives of Internal Medicine”, badacze obalają argumenty, że wcześniejsze wyniki dotyczyły przestarzałej technologii medycznej. (...)
Polski molekularny kontener transportujący
Tomasz Kobosz
Zbudowany z 12 cząsteczek kaliksarenu cząsteczkowy kontener o unikatowej strukturze udało się otrzymać i zbadać w Instytucie Chemii Fizycznej PAN w Warszawie. Agregat cząsteczek, przypominający zwiniętego jeża, w części centralnej ma dużą lukę, którą potencjalnie można wykorzystać do transportowania leków. (...)
Medukacja
Bądź LEPszy w testach
Anna Klimkiewicz
Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)