Służba Zdrowia - strona główna
Spis treści
SZ nr 51–68/2012
z 9 lipca 2012 r.

Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2012


AKTUALNOŚCI

Ochrona zdrowia potrzebuje decyzji racjonalnych, odpowiedzialnych, eksperckich

Z ministrem zdrowia Bartoszem Arłukowiczem rozmawia Renata Furman. (...)
 


Nie ma dziś sensu zmiana ministra

Z dr. Maciejem Pirógiem, doradcą Prezydenta RP ds. ochrony zdrowia, rozmawia Małgorzata Solecka. (...)
 


Opłacalna upadłość

Aleksandra Gielewska

Ustawa o działalności leczniczej nakazała rejestrować odrębne przedsiębiorstwa do prowadzenia szpitalnej działalności leczniczej. Po co rejestrować jakieś 2 przedsiębiorstwa zamiast 1 szpitala? – zdumiewali się dyrektorzy. Dziś wiemy, jaki może być użyteczny sens tego wymogu. Otóż – poszerza on wyobraźnię i horyzonty intelektualne. Nowe prawo daje wszak możliwość przekształcenia szpitala np. w 2–3 spółki-wydmuszki – realizujące świadczenia medyczne i spółkę-matkę, która wydzierżawia im majątek: budynki i wyposażenie. Majątek zostaje zabezpieczony w rękach właścicieli, upadać będą tylko podmioty prowadzące ryzykowną leczniczą działalność gospodarczą. (...)


Wakacje od rozumu

Elżbieta Cichocka

Zapotrzebowanie na kontrakty jest znacznie większe niż pula pieniędzy w NFZ, więc często zdarzają się dziwne wyniki konkursów. Bywa, że milionowe kontrakty dostają świadczeniodawcy istniejący tylko na papierze. Zdarza się, że placówka składająca ofertę nie ma już kluczowego specjalisty, bo w ostatniej chwili podkupiła go konkurencja. Walka o pieniądze z NFZ staje się coraz bardziej bezpardonowa i toczą ją zakłady publiczne z niepublicznymi, prywatne z prywatnymi, publiczne z publicznymi. Procedurą konkursową na Śląsku zainteresowały się nawet CBA i NIK, o czym doniosła „Gazeta Wyborcza”. Tylko czy ściganie i karanie poszczególnych osób będzie skuteczne, jeśli cały system skłania do zachowań, które z ich punktu widzenia są racjonalne i korzystne, ale ze społecznego punktu widzenia – bez sensu?
(...)


FELIETONY

Rok 1984

Andrzej Sośnierz

Zaiste, interesujące to zajęcie obserwować, jak rządzący manipulują naszym społeczeństwem i jak bardzo to społeczeństwo daje się ogłupiać. Oczywiście, w niektórych głowach bronią się jeszcze resztki zwykłego rozumu, ale to coraz większa rzadkość, skutecznie przez Wielkich Braci kwalifikowana do kasty oszołomów, moherów, homofobów i innych faszystów. Otumanione lemingi cieszą się zaś, że są w tak licznym stadzie i nie zauważają, że to o nich właśnie pisał Orwell w „Roku 1984”. (...)


PANOPTICUM

ID.pl i KUZ, czyli „chwilowo brak”

Marek Wójtowicz

Czepiam się tego przetargu z racji „przyspawania” przez ustawodawcę problemu braku karty ubezpieczenia zdrowotnego do nowego, elektronicznego dowodu osobistego, tzw. ID. pl, którego projekt należy teraz odłożyć obok KUZ do ogólnonarodowej szuflady z napisem „chwilowo brak”. (...)
 


TYLKO FAKTY

Wielka smuta

Marek Nowicki

Narodowy Fundusz Zdrowia zaczyna mieć kłopoty finansowe, wpływa mniej pieniędzy ze składek, niż zakładał plan finansowy. O tym, że ostatnie 5 lat rządów to zmarnowane lata, świadczą słupki z tabelek zatytułowanych „Zadłużenie szpitali w Polsce”. Rośnie zadłużenie ogólne i wymagalne. A te minione 5 lat to był doskonały czas na podejmowanie trudnych decyzji. Pomimo to nadal nie ma rejestru usług medycznych – centralnego wykazu zdarzeń medycznych, który pozwoliłby kontrolować publiczne wydatki. Gdyby ten rejestr działał, nie byłoby tegorocznych protestów lekarskich – tych z początku roku i tych obecnych. Jak bardzo trzeba nie rozumieć potrzeb ochrony zdrowia, żeby tak naglącą sprawę pozostawiać tak długo nierozwiązaną? (...)


BIZNES, RYNEK, EKONOMIA

Bezpieczne oszczędzanie w kryzysie

Beata Chomątowska

Jak podpowiada Maciej Bitner z Wealth Solutions, to, jaka forma oszczędności najlepiej się sprawdzi w kryzysie, zależy od tego, jaki charakter będzie miał kryzys. Można wyróżnić jego dwa typy. Pierwszy, charakterystyczny bardziej dla krajów rozwiniętych, odznacza się gwałtownym spadkiem aktywności gospodarczej połączonym ze spadkiem cen i wzrostem bezrobocia. Na takiej sytuacji bezdyskusyjnie najlepiej wychodzą posiadacze bezpiecznych obligacji i lokat bankowych. Nieruchomości raczej tanieją, choć nie zawsze, podobnie złoto. Drugi typ kryzysu, typowy bardziej dla rynków rozwijających się, trwa dłużej, choć spadek produkcji i wzrost bezrobocia są mniej gwałtowne. Towarzyszy temu jednak wysoka inflacja. W takich warunkach najgorzej jest trzymać gotówkę w banku lub w obligacjach, nieco lepsze są akcje, jeszcze lepsze nieruchomości, a najlepiej wychodzi się na walutach zagranicznych i złocie. (...)


Geszeft na naginaniu prawa

Maciej Biardzki

Jednym z największych problemów dręczących nasz system opieki zdrowotnej był i jest sposób organizacji pracy i wynagradzania pracowników. Wynika to z wielu przyczyn: ułomnych regulacji dotyczących czasu pracy, a pochodzących jeszcze z kulawej transformacji z okresu pokomunistycznego, utrzymywania dziwacznych przywilejów, niezadowalających wynagrodzeń, zwłaszcza lekarzy, ale także pielęgniarek i innych pracowników. Wynika także z prawa pracy, wymuszającego uzyskiwanie konsensu wszystkich związków zawodowych działających na terenie zakładu pracy co do wprowadzenia zmian regulaminu pracy i regulaminu wynagrodzeń, w tym siatki płac. (...)


Prywatna opieka zdrowotna rośnie szybciej niż publiczna

Aleksandra Fandrejewska

Rynek prywatnej opieki medycznej wart jest już ok. 31 mld zł, czyli połowę pieniędzy, jakie Narodowy Fundusz Zdrowia przeznacza na świadczenia. W zeszłym roku wzrósł o ok. 7%, a w ciągu najbliższych 3 lat powiększy się o kolejne 15%. Ale jeśli zeszłoroczny wzrost był podobny do tempa, w jakim przybywało pieniędzy w NFZ, to w kolejnych latach rynek prywatny będzie rósł szybciej. A to ze względu na spowolnienie gospodarcze, wysokie bezrobocie i niski realnie wzrost płac. Czyli czynniki, od których zależy, jak szybko rosną składki zdrowotne w systemie powszechnym. (...)


Pionierzy czy wyjadacze wiśni z tortu, czyli dekada EMC

Wacław Rogut

EMC Instytut Medyczny świętuje 10-lecie. Za 3 lata chce leczyć 2 mln pacjentów i zdobyć 5% rynku usług zdrowotnych w Polsce. Czy tak dynamiczny rozwój będzie możliwy? EMC ma obecnie 2 tys. pracowników i obejmuje opieką medyczną ponad 850 tys. osób. Za 3 lata chce objąć leczeniem 2 mln pacjentów i uzyskać 5-proc. udział w rynku usług medycznych. Czy formuła, jaką rozwija EMC, mogłaby być modelowa dla całej służby zdrowia? – Nie czuję się upoważniony do wydawania takich ocen – prezes EMC Piotr Gerber unika odpowiedzi. – Ale faktem jest, że w ciągu 10 lat nasza spółka z lokalnej, wrocławskiej firmy stała się największą siecią prywatnych szpitali w Polsce – zauważa. (...)


Badania profilaktyczne

Jak sensownie wydawać pieniądze

Arkadiusz Förster

Samorządy wielkich metropolii i małych miasteczek, gminne i wojewódzkie, od lat systematycznie wydają pieniądze na badania profilaktyczne dla mieszkańców. W pewnym stopniu są do tego zobligowane prawem, mają bowiem ustawowo wpisane „realizowanie zadań z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki zdrowotnej w ramach programów polityki zdrowotnej”. Czy samorządowe programy zdrowotne rzeczywiście realizowane są z korzyścią dla mieszkańców? A może dochodzi do podwójnego finansowania, bo bardzo często NFZ finansuje przecież w tej samej miejscowości podobne lub wręcz identyczne programy zdrowotne. (...)


Amerykański sen polskiej telemedycyny

Wacław Rogut

System monitoringu pracy serca PocketECG, produkowany w Polsce, stosuje ponad 200 placówek medycznych w USA. Wkrótce stanie się on też elementem europejskiej platformy e-Health Monitor. W ten sposób polska firma chce podbić... polski rynek telemedycyny. W USA z PocketECG firmy Medicalgorithmics korzysta miesięcznie ponad 2 tys. pacjentów. Jest to przenośne urządzenie z elektrodami, które stale monitoruje pracę serca pacjenta. (...)


Polska insulina ma szansę podbić świat

Beata Chomątowska

Polska insulinowa ekspansja może się udać dzięki strategicznym sojuszom. Bioton po wielomiesięcznych negocjacjach zawarł porozumienie ze swoim strategicznym partnerem na chińskim rynku – Bayer HealthCare, częścią niemieckiego koncernu farmaceutycznego Bayer. Wcześniej polska firma zawarła sojusz z islandzkim Actavisem, który zajmie się sprzedażą produktów Biotonu m.in. w Unii Europejskiej, USA i Japonii. Za udzielenie wyłączności na dystrybucję produktów koncern zapłaci Biotonowi w sumie 55,5 mln euro. Z kolei w Rosji spółka współpracuje z brytyjskim Glaxo-SmithKline. (...)


Forum Ochrony Zdrowia, Krynica, 4–6 września 2012 r.

P.P.

„Zdrowie dla gospodarki” – to przewodni temat tegorocznego Forum Ochrony Zdrowia (FOZ) odbywającego się podczas XXII Forum Ekonomicznego w Krynicy. Organizowane po raz trzeci Forum jest miejscem debaty nad obecną i przyszłą sytuacją w ochronie zdrowia w Polsce i w Europie w perspektywie najnowszych rozwiązań w sferze finansowej i instytucjonalnej. (...)


PUNKTY WIDZENIA

Z drogi...

Nowa szefowa NFZ

Andrzej Musiałowicz

Prezes Agnieszka Pachciarz zapowiedziała zmiany w umowach nakładających na lekarzy kary za błędnie wypisane recepty. Zarządzenie poprzednika zmieni, a gabinety prywatne dostaną do podpisu nowe umowy, gdzie ta odpowiedzialność będzie jasno i klarownie zdefiniowana. Obie strony konfliktu receptowego mają swoje racje i obie okopały się na upatrzonych pozycjach. Trudno odmówić racji lekarzom, ponieważ wypisywanie recept wymaga dziś już chyba ukończenia odrębnego kierunku studiów oraz stałych studiów podyplomowych dla śledzenia zmian. Wystarczy np. brak jednej literki „R”, a recepta realizowana w jednym województwie jest już nie do przyjęcia w drugim. Nie można jednak spocząć na laurach i stosować sztampowo prawidłowej wersji wypełniania recept, bo może się okazać, że w przepisach obowiązujących od wczoraj coś się zmieniło i recepta jest już wadliwie wystawiona. (...)


Okiem prezesa

Cisza przed burzą

Janusz Atłachowicz

Ministerstwo Zdrowia prawie skompletowane. NFZ ma prezesa, ale jest jeszcze bez zastępców ds. ekonomicznych i medycznych. Dużo, bo aż 15 osób zgłosiło się w ramach naboru na stanowisko prezesa. Czy sądzili, że zarządzanie kwotą 64 mld zł, czyli rocznym budżetem NFZ, jest takie łatwe? A może uznali, że po poprzedniku każdy styl zarządzania uwzględniający dialog, głównie ze środowiskiem lekarzy, będzie czynnikiem, który da im szansę na objęcie tego stanowiska? (...)


INFORMATYZACJA

Informatyzacja w regionach

Ustawa o systemie informacji w ochronie zdrowia nakłada na świadczeniodawców obowiązek pełnej elektronizacji dokumentacji medycznej od 1 sierpnia 2014 r. Czy realne jest dotrzymanie tego terminu przez podmioty lecznicze? Jaki jest obecnie poziom informatyzacji jednostek w regionach? Co stanowi tu największe bariery i ograniczenia? Do dyskusji redakcyjnej na ten temat zaprosiliśmy: Mariusza Feszlera, zastępcę dyrektora Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego w Urzędzie Marszałkowskim w Białymstoku, Mariusza Krupę, dyrektora Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego w Urzędzie Marszałkowskim w Toruniu, Ryszarda Mężyka, kierownika IT w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, Sławomira Miklicza, członka Zarządu Województwa Podkarpackiego nadzorującego Departament Zdrowia oraz Departament Społeczeństwa Informacyjnego, Krzysztofa Romanowskiego, zastępcę dyrektora Departamentu Zdrowia w Urzędzie Marszałkowskim w Warszawie, Romana Szełemeja, prezydenta Wałbrzycha oraz Marcina Zawiszę, naczelnika Wydziału ds. e-Zdrowia w Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi. Moderował Krzysztof Nyczaj. (...)


EHR na antypodach i antypody dobrych praktyk w Polsce

Po Danii i Szwecji, Norwegii i Estonii, po włoskim regionie Veneto i hiszpańskiej Katalonii, a także po Izraelu i Singapurze – teraz Australia przystępuje do wdrożenia systemu EHR, czyli elektronicznej dokumentacji pacjenta. Z początkiem lipca każdy Australijczyk będzie mógł zarejestrować się w systemie, oglądać swoje najważniejsze dane medyczne, udostępnić je zaufanym lekarzom udzielającym mu pomocy medycznej, bez względu na miejsce i czas realizacji świadczenia. (...)


PRAWO

Rząd jak strażak-podpalacz

Frajerzy z polisą

Aleksandra Kurowska

Sejm i Senat tzw. rzutem na taśmę przyjęły w czerwcu nowelizację ustawy o działalności leczniczej. Szpitale znów uratowano. Gdyby nie odważna i odpowiedzialna postawa parlamentarzystów, od 1 lipca każdy szpital musiałby mieć kosztowną polisę od zdarzeń medycznych albo zaprzestać działalności. Obowiązku nie zniesiono, ale przeniesiono jego wejście w życie na 2014 r. Do tego czasu polisy będą nieobowiązkowe. Udało się też rozwiązać kłopoty hospicjów. Od 1 lipca miały być traktowane jak przedsiębiorstwa. Większość z nich przestałaby istnieć, bo firmy nie mogą korzystać z pracy wolontariuszy, darowizn, udziału w 1% PIT. Ale przepis usunięto. Znów sukces. Zniesiono też zakaz przekazywania darowizn w formie leków szpitalom i innym placówkom medycznym oraz opiekuńczym. Z darowizn korzystały od lat, ale zakazywała ich nowa ustawa refundacyjna. (...)


Groźniejsze niż ACTA

Halina Pilonis

Jednolita ogólnoeuropejska ochrona patentowa, zdaniem profesorów prawa Stanisława Sołtysińskiego, Ryszarda Skubisza i Aurelii Nowickiej – jest większym zagrożeniem niż ACTA. To pozornie korzystne rozwiązanie, pozwalające na jednoczesną rejestrację patentu we wszystkich krajach EU w języku angielskim, niemieckim lub francuskim, niesie za sobą wiele zagrożeń, wynikających z konieczności bezwarunkowego i automatycznego rozszerzenia polskiego zbioru patentowego o wynalazki pochodzące z innych państw. O ile w końcu 2011 r. obowiązywało w Polsce tylko 35 612 patentów, w tym 17 127 patentów europejskich, o tyle liczba jednolitych patentów może zwiększać się o ponad 60 tys. rocznie, a zatem, uwzględniając efekt kumulacji wynikający z 20-letniego czasu trwania ochrony – suma takich patentów udzielonych w tym okresie może być wyższa niż 1 200 000. (...)


Producenci strzegą swoich odkryć

O formach ochrony produktów innowacyjnych z prof. Krystyną Szczepanowską-Kozłowską z kancelarii DLA Piper rozmawia Paweł Traczewski. (...)





 


Z WOKANDY

Niewinny, ale ukarany

Helena Kowalik

Zachłystowe zapalenie płuc, które rozpoznano u Tadeusza Cz., jest chorobą poważną o złym rokowaniu. Specjalista w tej dziedzinie medycyny powinien zdawać sobie sprawę, że transport chorego w takim stanie jest ryzykowny, a bez lekarza – wręcz niezrozumiały. Pacjent powinien był pozostać w Instytucie, ale przeniesiony z chirurgii na inny oddział – wewnętrzny lub pulmonologii. Ta opinia przesądziła o postawieniu dr. Jerzemu U. zarzutu nieumyślnego spowodowania śmierci. (...)


Naiwność Doroty S.

Helena Kowalik

O wyłudzenie z NFZ ponad 817 tysięcy złotych prokuratura oskarżyła właścicielkę przychodni świadczącej opiekę pielęgniarską w domu chorego. (...)


Krótki kurs leczenia zębów

Jacek Binkowski

Właścicielka kliniki stomatologicznej w Sandomierzu kazała swojej byłej pomocy domowej przyjmować samodzielnie pacjentów. Samozwańcza dentystka, choć była z wykształcenia technikiem przetwórstwa owocowo-warzywnego, przyjęła ponad 150 pacjentów. (...) Biegła z Uniwersyteckiej Kliniki Stomatologicznej w Krakowie, przeanalizowała przypadki 154 osób, którym zabiegi wykonywała Marzena G. W 153 przypadkach uznała, że „nie narażały one pacjentów na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego rozstroju zdrowia”. Choć, jak napisała w swojej opinii biegła, „przeprowadzenie wszystkich wymienionych procedur medycznych przez osobę do tego nieuprawnioną, bez odpowiedniego wykształcenia medycznego, jest niedopuszczalne”. Najbardziej zdumiewające jest to, że tylko w jednym (!) przypadku przytrafiły się powikłania, a pacjent fałszywej dentystki musiał przejść zabieg operacyjny. (...)


PROZA MEDYCZNA

Z życia wiejskiej lekarki

Kuna z rodzinką

Janina Banachowska

Przyjechała do mnie ciężko przestraszona młoda kobieta. – Pani dochtórko, ratujcież! W duchy nie wierzę, zresztą po co by miały mnie straszyć, nic nikomu złego nie zrobiłam. Ale cosik mnie prześladuje. Od dwóch tygodni cosi nocami tłucze się pod dachem, tam pod podsibitką, i to coraz głośniej słychać. Mąż patrzył, czy tam czegosi nima, ale tam ciasno, ciemno i nic nie widać, ani nie słychać. Dopiero nocą cosi tupta, początkowo cicho, ale z każdym dniem głośniej. A od trzech dni nasz piesek, który mieszka w pokoju, zaczyna przy tym tuptaniu szczekać i patrzy na sufit. To do tych tuptających szczeka.
O spaniu mowy ni mo, całe noce nie mogę zasnąć, coraz bardziej jestem zmęczona i słaba. Poradźcież mi co na to! (...)


PSYCHOLOGIA

Psychotest

Tajemnice zazdrości

Paweł Słupski

Większość psychologów upatruje w zazdrości poczucie zranionej dumy oraz poczucie, że zostało naruszone prawo własności. Im bardziej chwiejna jest samoocena, tym większa podatność na odczuwanie zazdrości. Według ekspertów źródłem podejrzliwości, zaborczości i przemożnej chęci kontrolowania spraw innych osób jest kompleks niższości. Zazdrośnik domaga się ciągłej uwagi i obecności partnera – nie z obawy, że go utraci, lecz bardziej dlatego, że bez jego miłości czuje się mniej ważny. Zazdrośnikami mogą być neurotycy, którym szczególnie zależy na nieustannej akceptacji otoczenia. (...)


ZE ŚWIATA

Kreatywni i zaradni

Lekarze szukają urozmaiceń

Krzysztof Boczek

Oftalmolog prowadzi studio z tańcem jako formą terapii, lekarka rodzinna wymyśla patent ułatwiający bezpieczne przewijanie dzieci, a okulista, po huraganowej traumie, tworzy materiał budowlany odporny na ataki tornad. Amerykańscy medycy są kreatywni. I na tym zarabiają. (...)
 


Polscy wolontariusze w krajach Trzeciego Świata

Hartowanie na głębokiej wodzie

Krzysztof Boczek

Tuż po przyjeździe na Jamajkę, w dniu, w którym mieli rozpocząć pracę, najpierw przez sen, a potem na jawie, usłyszeli dziesiątki ludzi. Radośnie śpiewali „children don’t worry” Boba Marleya. Zbudzone, roczne dziecko zaczęło płakać. Beata i Łukasz Kowalewscy, polscy lekarze tuż po stażu, wyszli zobaczyć, kto obudził ich maleństwo. W poczekalni do kliniki stało ok. 90 rozśpiewanych, kołyszących się w rytm pieśni osób. Wszyscy czekali na białych lekarzy. – Myśleli, że będziemy krótko, dlatego przyszli tak tłumnie i witali nas śpiewem – Beata Kowalewska szeroko uśmiecha się na wspomnienie tej pierwszej chwili, z ich 9 miesięcy spędzonych na Jamajce. (...)


KLINIKA

Nowe europejskie wytyczne diagnostyki i leczenia niewydolności serca

Marcin Wełnicki

Pod koniec maja na łamach European Heart Journal opublikowano najnowsze wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia przewlekłej i ostrej niewydolności serca (NS). Ostatnie obowiązujące wytyczne pochodzą z 2008 r. W 2010 r. European Society of Cardiology opublikowało dodatkowy dokument dotyczący tylko zastosowania urządzeń implantowanych w terapii niewydolności serca (Device Therapy in Heart Failure. European Heart J. ournal 31: 2677–2687). Autorzy nowych wytycznych podsumowali wyniki badań klinicznych przeprowadzonych w ostatnich latach i zaproponowali kilka istotnych modyfikacji dotychczasowego postępowania terapeutycznego. (...)


Przypomnienie bez podsumowania

Jerzy Jarosz

Oprócz programów profilaktycznych, wczesnego wykrywania i leczenia jednym z filarów przygotowujących systemy ochrony zdrowia na czekające nas wyzwania jest rozwijanie opieki paliatywnej. Opieka paliatywna powinna być rozwijana jako innowacyjna gałąź publicznej ochrony zdrowia. Nadszedł już czas, żeby opiekę paliatywną traktować jako konieczność i inwestować w jej struktury, jakość i wiedzę, tak by móc je rozwijać skutecznie i wydajnie”. (Higginson, Foley 2009.) Oby tak się stało również w Polsce. (...)


Osobiste pompy insulinowe w terapii cukrzycy (część 2.)

Marek Derkacz

W ostatnich miesiącach pojawiły się doniesienia o nowym potencjalnym niebezpieczeństwie, na które narażeni mogą być użytkownicy niektórych modeli osobistych pomp insulinowych. Przedstawicielom firmy McAfee Inc., zajmującej się bezpieczeństwem systemów komputerowych, udało się zdalnie, z odległości 90 metrów, włamać do jednej z OPI i spowodować, że pompa jednorazowo podała... całą zawartość zasobnika z insuliną! Wiadomo, jak taki atak skończyłby się dla pacjenta korzystającego z takiej pompy, dlatego już teraz firmy produkujące OPI powinny rozpocząć prace nad systemami zabezpieczającymi przed tego typu atakami. (...)


Rak wątrobowokomórkowy – u kogo i kiedy podejrzewać, jak leczyć?

Rak wątrobowokomórkowy jest nowotworem wykrywanym najczęściej w stadium znacznego zaawansowania. I chociaż można by powiedzieć, że jest to problem dotyczący większości schorzeń onkologicznych, HCC wyróżnia się jednak na tle innych procesów nowotworowych. Co sprawia, że to tak szczególna choroba, jakich grup pacjentów dotyka i jaka jest zapadalność na ten nowotwór? Czy mamy możliwość wykonywania skutecznego skriningu i wykrycia choroby we wczesnej jej fazie? Z prof. Maciejem Krzakowskim, prezesem Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej, na temat występowania i leczenia HCC w Polsce rozmawia Marcin Wełnicki. (...)


Samoistna regresja raka

Samoistne cofanie się raka jest jednym z najbardziej fascynujących i jednocześnie najbardziej tajemniczych zjawisk w onkologii. Pierwsze doniesienia na ten temat pochodzą już ze Średniowiecza. Legenda głosi, że w XIII wieku św. Peregrinus zachorował na bolesnego raka stopy. Lekarze uznali, że jedynym skutecznym leczeniem będzie amputacja chorej stopy. W nocy przed operacją mnich, modląc się, wpadł w trans – następnego dnia rak się cofnął i niepotrzebne było leczenie. Z prof. dr hab. n. med. Janiną Markowską, kierownikiem Kliniki Onkologii Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, na temat samoistnej regresji raka, granic współczesnej onkologii i relacji lekarz–pacjent onkologiczny rozmawia Martyna Tomczyk. (...)


Otyłość – choroba i nałóg jedzenia

Rozpowszechnienie otyłości w Polsce wzrasta, świadczą o tym m. in. wyniki kolejnej edycji badania NATPOL. Czy otyłość stanowi już zagrożenie w obszarze zdrowia publicznego? Z dr hab. n. med. Magdaleną Olszanecką-Glinianowicz, prezesem Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością, rozmawia Marcin Wełnicki. (...)


 


N jak niepożądane

Aleksandra Kurowska

"Po tabletkach, jakie zapisał mi lekarz, ciągle mnie boli głowa, spać nie mogę. To wina pigułek". "Lekarz stwierdził u mnie guzy w piersi. To może być przez te tabletki antykoncepcyjne, które brałam od czasu studiów". — Takie telefony każdego dnia już wkrótce otrzymywać może Wydział Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, a także tzw. podmioty odpowiedzialne. Od 21 lipca, zgodnie z unijną dyrektywą 84/2010, zgłoszenie pacjenta lub jego opiekuna powinno być traktowane na równi ze zgłoszeniami pracownika służby zdrowia, w tym lekarza i farmaceuty. Państwa członkowskie UE powinny dostosować swoje narodowe przepisy do dyrektywy i zgodnie z nią ułatwić zgłoszenia od pacjentów oraz promować wiedzę na ten temat. (...)


Chelatacja – kontrowersje i spory

Halina Pilonis

Co najmniej 50 lekarzy w Polsce prowadzi terapię chelatującą, której celem jest profilaktyka choroby miażdżycowej. Tymczasem Komisja Etyki Lekarskiej już od 2006 r. dysponuje opinią o nieskuteczności tej metody. Już w 2006 r. komisja zwróciła się do prof. Andrzeja Szuby z Wojskowego Szpitala we Wrocławiu z prośbą o opinię na temat tej metody. Była ona jednoznacznie negatywna. Autor po zbadaniu wszystkich doniesień na temat jej skuteczności orzekł, że stwierdzenia zawarte w ogłoszeniach reklamowych, takie jak „chelatacja – sposób na zatkane naczynia krwionośne” czy „skuteczna metoda leczenia miażdżycy” – nie są poparte żadnymi dowodami naukowymi, czyli inaczej mówiąc, są wyssane z palca. (...)


DOSTĘPNOŚĆ TERAPII

Biała księga bólu

Tomasz Kobosz

Stowarzyszenie OPENMinds (ang. Opioids and PainEuropeanNetwork of Minds), skupiające międzynarodowe grono ekspertów leczenia bólu, zaprezentowało Europejską Białą Księgę „Ból w Europie – priorytet zdrowia publicznego”. Dokument opisuje aktualny stan zmagań z bólem przewlekłym pokazując obszary, w których tę walkę przegrywamy. OPENMindsod od lat alarmuje – ból przewlekły w Europie zbiera ogromne żniwo, uderzając w cierpiące osoby, ich otoczenie i całe gospodarki europejskie. Tym razem stowarzyszenie postawiło sobie jeszcze jeden cel – dotarcie do decydentów w obszarze polityki zdrowotnej z postulatem zmian i działań, których podjęcie pozwoli poprawić jakość leczenia bólu. (...)


KONFERENCJE

Gruźlica w powolnym odwrocie

Tomasz Sienkiewicz

W marcu br., z okazji Światowego Dnia Gruźlicy, Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) obwieściło w wydanym oświadczeniu odwrót gruźlicy w Europie. W porównaniu z ub.r. nastąpił spadek zachorowań o 7%: chorowało 74 tys. osób, jednak bez danych z krajów należących kiedyś do ZSRR. Mimo że sytuacja w Polsce się poprawia, należymy do krajów o najwyższej zapadalności w Europie, choć daleko nam do Rumunii czy Łotwy. Połowa chorych na gruźlicę w Europie mieszka łącznie w 3 krajach: Polsce, Rumunii i W. Brytanii, z tym że w tej ostatniej większość chorych to imigranci. Średnia zapadalność w Europie wynosi 14,6 na 100 tys., podczas gdy w Polsce 19,7. (...)


Wróć z wakacji bez raka

Tomasz Sienkiewicz

Tylko niewielka część społeczeństwa uświadamia sobie, że słoneczne lato i wakacje to okres zwiększonego zagrożenia chorobami onkologicznymi. Część urlopowiczów się rozluźnia i nie unika ryzykownych zachowań, takich jak niefrasobliwe opalanie się, przypadkowe kontakty seksualne, spożywanie w dużych ilościach alkoholu czy nieopanowane zwiększanie liczby wypalanych papierosów. „Włączmy latem czujność onkologiczną” – apelowali organizatorzy przedwakacyjnej konferencji „Lato bez raka”. (...)


Zdrowie ponad przepisy

Z Moniką Zientek, prezesem Zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Młodych
z Zapalnymi Chorobami Tkanki Łącznej „3majmy się razem”, rozmawia Dawid Szwedowski. (...)



 


Ginekologia czujna onkologicznie

Mariusz Kielar

Praktyczne zagadnienia z codziennej praktyki klinicznej lekarzy ginekologów oraz grono wybitnych specjalistów w zakresie diagnostyki i leczenia chorób nowotworowych w ginekologii – to najważniejsze atuty tegorocznej edycji Małopolskich Warsztatów Ginekologii Onkologicznej, zorganizowanych przez Klinikę Ginekologii Onkologicznej – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Krakowie. (...)
 


Kogo i czym szczepić przeciw pneumokokom

Tomasz Kobosz

Dzieci są nadal narażone na kontakt z groźnymi szczepami bakterii Streptococcus pneumoniae odpowiedzialnymi za rozwój choroby pneumokokowej – alarmowali eksperci z ponad 20 krajów Europy Środkowej i Wschodniej, Turcji oraz Indii podczas konferencji „5th Pneumo Surveillance Workshop”, zorganizowanej w Warszawie. Celem spotkania było omówienie roli skutecznie prowadzonego monitoringu w wyborze szczepionki skoniugowanej przeciw pneumokokom. Racjonalny wybór powinien opierać się na zasadach EBM, co w efekcie prowadziłoby do zmniejszenia liczby ciężkich przypadków zachorowań. (...)


Niepokój kardiologów

Tomasz Kobosz

Problemy z refundacją nowoczesnych procedur kardiologicznych oraz wyzwania i bariery stojące przed polską elektrofizjologią – to najważniejsze, obok diagnostyki i leczenia zaburzeń rytmu serca, tematy dyskutowane podczas XXIII Konferencji POLSTIM 2012, dorocznego spotkania specjalistów należących do Sekcji Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, które odbyło się w Kołobrzegu. (...)


Lekceważona kiła

Tomasz Kobosz

Interdyscyplinarny zespół wenerologów, dermatologów, biologów molekularnych i psychologów z Katedry i Kliniki Dermatologii Uniwersytetu Medycznego i Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Poznaniu przeprowadził serię badań, których celem było sprawdzenie stanu zachorowań na kiłę w Polsce oraz samopoczucia osób zakażonych. Analiza wyników ponad 120 tys. badań serologicznych wykonanych w latach 1996–2010 w Pracowni Diagnostyki Chorób Przenoszonych Drogą Płciową Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu ujawniła stały wzrost zachorowań przy jednoczesnym spadku liczby wykonywanych badań. W 2010 r. wykonano ich o połowę mniej niż w 1996 r., przy czym odsetek zdiagnozowanych w tym okresie przypadków kiły wzrósł dwukrotnie. (...)


Nowotwór + wczesne wykrycie = życie

Mariusz Kielar

Rozpoczęto edukacyjną część „Programu poprawy wczesnego wykrywania i diagnozowania nowotworów u dzieci”. W ramach projektu lekarze podstawowej opieki zdrowotnej i pielęgniarki środowiskowe z pięciu polskich województw objęci zostaną specjalnym programem szkoleniowym. Program opracowały Fundacja Project HOPE oraz Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie. Dwuletni grant na realizację projektu przyznała Fundacja Bristol-Myers Squibb, w ramach programu Bridging Cancer Care. (...)


EUPSA 2012

Liderzy światowej chirurgii dziecięcej w Krakowie

Mariusz Kielar

W Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie odbył się niedawno 5. Europejski Kurs Dydaktyczno-Szkoleniowy z Chirurgii Dziecięcej, po raz pierwszy zorganizowany w Polsce przez Europejską Organizację Towarzystw Chirurgów Dziecięcych (EUPSA). Głównym tematem spotkania, w którym udział wzięło 70 chirurgów z całej Europy oraz kilkudziesięciu obserwatorów z najważniejszych polskich ośrodków, były wady przewodu pokarmowego w chirurgii dziecięcej. Kurs uświetnili swoją obecnością konsultant krajowy w dziedzinie chirurgii dziecięcej prof. Piotr Kaliciński oraz przewodniczący Polskiego Towarzystwa Chirurgów Dziecięcych prof. Wojciech Dębek. (...)


NAUKA

Perspektywy w leczeniu chorych na rozsianego raka piersi z nadmierną ekspresją receptora HER2

Tomasz Kobosz

Rak piersi nie jest nowotworem jednolitym. Typ z nadmierną ekspresją receptora HER2 cechuje się agresywnym przebiegiem, stosunkowo szybko pojawiają się przerzuty odległe, a rokowania są gorsze niż w innych typach raka piersi. Nadmierna ekspresja receptora HER2 występuje u około 20–30% kobiet z rozpoznanym nowotworem piersi. Receptor HER2 występuje w komórkach ludzkich i jest zaangażowany w przewodzenie sygnałów mających indukować wzrost i różnicowanie komórki. (...)


Wiecznie młoda pamięć idiotetyczna

Tomasz Kobosz

Pamięć idiotetyczna, jeden z dwóch rodzajów pamięci przestrzennej człowieka, bazuje nie na informacjach wzrokowych, lecz pochodzących z wnętrza własnego ciała. W Instytucie Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego w Warszawie sprawdzono, czy działanie tego rodzaju pamięci zmienia się z wiekiem. – To pierwsze tego typu badanie przeprowadzone u ludzi – podkreśla prof. Elżbieta Szeląg, kierownik Pracowni Neuropsychologii Instytutu Nenckiego. (...)


Badanie LUX-Lung 3

Afatynib istotnie opóźnia progresję raka płuca

Tomasz Kobosz

Wyniki badania fazy III LUX-Lung 3 wykazały, że u chorych z rakiem płuca otrzymujących w pierwszej linii leczenia afatynib, czas przeżycia wolnego od progresji choroby (PFS) wynosił 11,1 miesiąca, a u chorych otrzymujących chemioterapię standardową do progresji upłynęło 6,9 miesiąca. Leczeni afatynibem chorzy z najczęstszymi mutacjami w genie EGFR (del19 i L858R, stanowiącymi 90% wszystkich mutacji w tym genie) przeżywali 13,6 miesiąca. (...)


Dabigatran przyjazny chirurgii

Tomasz Kobosz

Stosowanie eteksylanu dabigatranu umożliwia znacznie krótszą przerwę w doustnym leczeniu przeciwkrzepliwym w porównaniu z warfaryną u pacjentów z migotaniem przedsionków wymagających leczenia chirurgicznego – wykazały wyniki badań opublikowane w czerwcu br. w czasopiśmie Circulation. W praktyce oznacza to szybsze przeprowadzanie zabiegów i skraca czas, w którym pacjenci mają obniżoną ochronę przed udarem mózgu. (...)


Badanie StiL NHL1

Leczenie chorych z indolentnym chłoniakiem nieziarniczym

Tomasz Kobosz

Zaktualizowane wyniki badania StiL NHL1, zaprezentowane podczas sesji plenarnej na dorocznym zjeździe American Society of Clinical Oncology (ASCO) 2012, wykazały, że u nieleczonych wcześniej chorych z chłoniakiem indolentnym (wolno postępującym) i chorych w podeszłym wieku, cierpiących na chłoniaka z komórek płaszcza, mediana przeżycia wolnego od progresji choroby (ang. progression-free survival – PFS) była ponaddwukrotnie wyższa (69,5 względem 31,2 miesiąca) w przypadku pacjentów leczonych bendamustyną w skojarzeniu z rytuksymabem (B-R) niż u pacjentów leczonych według aktualnego standardu leczenia (CHOP-R). Zgodnie z przewidywaniami, w przypadku schematu B-R uzyskano również lepszą tolerancję w porównaniu ze schematem CHOP-R. (...)


Medukacja

Bądź LEPszy w testach

Grzegorz Napiórkowski

Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)






bot