Spis treściSZ nr 1–8/2013
z 24 stycznia 2013 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2013
AKTUALNOŚCI
Mariusz Gujski
Służba Zdrowia, która ukazuje się w Polsce bez przerwy od 1949 roku, nie chce zostać jedynie sędziwym starcem. Chcemy zachować witalność, młodość, nowoczesność, podążać za najnowszymi trendami. Komunikować nawet trudną prawdę o wyzwaniach i problemach ochrony zdrowia w Polsce. Ale by móc robić to dobrze, potrzebujemy Was – naszych Czytelników, ludzi o wszechstronnym doświadczeniu i wiedzy. Zapraszamy na nowe łamy. (...)
ROZMOWA
Szlachetne zdrowie nikt się nie dowie...
– Musimy uporać się ze skutkami złych decyzji sprzed lat. Likwidacja kas chorych zatrzymała proces, który ewoluował w dobrą stronę – powiedział przewodniczący Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej Rafał Grupiński w rozmowie z Mariuszem Gujskim i Renatą Furman dla „Służby Zdrowia”. Jednocześnie ocenia zmiany proponowane przez ministra Bartosza Arłukowicza jako fundamentalne. (...)
DOSTĘPNOŚĆ TERAPII
Leczenie nadmiaru żelaza – metody chelatacji
Z prof. Michałem Matysiakiem, kierownikiem Katedry i Kliniki Pediatrii, Hematologii i Onkologii WUM, na temat metod chelatacji żelaza rozmawia Marcin Wełnicki. – Przetoczenia koncentratu krwinek czerwonych stosuje się w hematologii m.in. w zespołach mielodysplastycznych, talasemii beta czy szeregu niedokrwistości hemolitycznych. Jakie mogą być negatywne konsekwencje częstych przetoczeń? (...)
Samoistne włóknienie szpiku – co nowego w leczeniu?
Tomasz Sacha
Samoistne włóknienie szpiku (PMF, primary myelofi brosis) jest przewlekłą chorobą układu krwiotwórczego należącą do grupy nowotworów mieloproliferacyjnych. Charakteryzuje się w szpiku nadmiernym rozrostem nieprawidłowych megakariocytów, odmłodzeniem układu granulocytarnego i postępującym włóknieniem. We krwi obwodowej występuje niedokrwistość zwykle normocytowa, erytroblasty i erytrocyty w kształcie łez oraz odmłodzenie komórek linii granulocytarnej. (...)
ETYKA
Martyna Tomczyk
Kwestia uporczywej terapii i stanu terminalnego w polskim prawie pozostaje nieuregulowana. Bez czytelnych ustaw lekarz zostaje sam w podejmowaniu najtrudniejszych decyzji. Czym jest stan terminalny? Leczyć uporczywie do końca, czy pozwolić godnie żyć do końca? Przedłużać umieranie w cierpieniu, czy „otulić płaszczem”? Gdzie jest granica między uciążliwą, daremną terapią a godną śmiercią? Kto tę granicę powinien wyznaczyć? Polskie prawo milczy. (...)
FELIETONY
66 miliardów starań
Maciej Gajewski
Inwestycje w zdrowie to najlepsze inwestycje w dobrobyt społeczny. Każdy ekspert zdrowia publicznego podpisze się pod tym stwierdzeniem. Co innego polski polityk. Ten wydatki na zdrowie zwykł postrzegać jako worek bez dna. Plan finansowy NFZ na rok 2013 zakłada, że publiczne wydatki na ten cel w Polsce sięgną około 66 miliardów złotych (...)
Nadchodzą roboty
Marek Nowicki
Korzystanie z robotów w chirurgii opłaca się. Zrozumieli to już w Niemczech, gdzie działa 50 maszyn, rozumieją to też w Czechach, Rumunii czy Turcji. Gonimy więc z trudem cywilizowane kraje. Ale nie jesteśmy jeszcze na straconych pozycjach. To już ostatni moment na uchylenie drzwi robotyce i załapanie się do światowej czołówki. Bo przed nami boom robotowy. Za chwilę zaczną wygasać patenty na te urządzenia i wreszcie będą mogły zacząć je produkować także inne firmy po znacznie niższych cenach. (...)
Déjà vu
Andrzej Sośnierz
W ferworze walki politycznej mało kto zwraca uwagę na to, jakie konsekwencje rodzi przeświadczenie, że jeśli trzymasz z właściwą „szajką”, wtedy wszystko ujdzie ci bezkarnie. Jak poważna ciągle jeszcze bywa destrukcja poczucia przyzwoitości wśród przeważającej większości, która obserwować będzie bezkarność, korupcję, kłamstwa i bezczelność. (...)
eWUŚ
Marek Balicki
Z początkiem roku ruszył system eWUŚ. System działa i bez wątpienia usprawnia potwierdzanie uprawnień pacjentów. Skoro jest tak dobrze, to w czym problem? Moim zdaniem sprowadza się on do pytania: czy utrzymywanie kosztownego systemu identyfikacji składek i weryfikacji uprawnień, gdy prawie wszyscy są ubezpieczeni, ma w ogóle sens? (...)
MEDYCYNA I STATYSTYKA
Ochrona zdrowia w liczbach
Polacy ocenili służbę zdrowia na 2,6 pkt. w skali od 1–10. a ona w liczbach prezentuje się tak. Czy są one satysfakcjonujące? Czy 26 placówek onkologicznych to dużo czy mało? Czy 7% PKB wydawanych na ochronę zdrowia wystarcza, by być zadowolonym? Polski system ochrony zdrowia pochłonął w 2011 roku 100 mld zł. 67 mld zł pochodziło ze środków publicznych, 33 mld zł z prywatnych, wynika z raportu Polskiej Izby Ubezpieczeń. W 1999 roku wydatki na służbę zdrowia miały wartość blisko 40 mld zł, w 2010 roku – 86 mld zł. Rosną zarówno wydatki publiczne, jak i prywatne. W dalszym ciągu jednak wydatki na ochronę zdrowia stanowią w Polsce około 7 proc. PKB, podczas gdy w innych krajach jest to 10, 11 (Dania, Holandia) i blisko 12 proc. PKB (Belgia, Francja). (...)
SYSTEM OCHRONY ZDROWIA
Rok 2013 - pechowy czy przełomowy?
Aleksandra Kurowska
Od dawna decydenci i pacjenci wiedzą, że system ochrony zdrowia wymaga zmian. Aby je przeprowadzić, potrzebna jest dobra koniunktura gospodarcza, mądrość i odwaga. Ten rok ma być przełomowy. Zobaczcie, o czym będzie głośno. (...)
FARMACJA
Krajobraz po ustawie refundacyjnej
Aleksandra Kurowska
Apteki, hurtownie i firmy farmaceutyczne w zeszłym roku przeszły terapię szokową. Rynek, na którym działają, zmniejszył się nagle o ponad 2 mld zł. w tym roku powinien nieco odbić, ale zdaniem IMS, nie na tyle, by wrócić do poziomu z roku 2011. Nikt nie polemizuje z tym, że nowa ustawa refundacyjna była potrzebna i że ma ona zalety. Jednak „wchodząc w buty” szeroko pojętej branży farmaceutycznej, spowodowała szkody, a właśnie głównie z tej perspektywy chcielibyśmy ją tym razem ocenić. Trudno liczyć na to, że po wieloletnich nagonkach na firmy farmaceutyczne przeciętny Kowalski pochyli się nad losem zwolnionych przez nie pracowników. (...)
KLINIKA
Pacjent to nie worek kartofli
O braku pielęgnacji chorych oraz istocie opieki długoterminowej z dr Elżbietą Szwałkiewicz, konsultantem krajowym w dziedzinie pielęgniarstwa przewlekle chorych i niepełnosprawnych, rozmawia Krzysztof Boczek. (...)
PRAWO
Dane medyczne pod kontrolą
Przepisy dotyczące danych medycznych będą się w najbliższych latach zmieniać. O ich specyfikę i podmioty uprawnione do ich przetwarzania pytamy dr. Wojciecha Rafała Wiewiórowskiego. – Jakie najważniejsze problemy, zdaniem GIODO, wiążą się z przetwarzaniem danych medycznych? – Część problemów, jakie występują w sektorze ochrony zdrowia, jest podobna do tych, z jakimi mamy do czynienia w innych obszarach. Jednym z powszechniejszych jest zwykłe bałaganiarstwo, które powoduje, że dane medyczne są dostępne dla osób przypadkowych. Często zdarza się też, że dane przetwarza się w niezabezpieczonych systemach teleinformatycznych, co stwarza ryzyko ich wycieku. (...)
Z ŻYCIA
Szpital na peryferiach
Sonia Ross
Lekarze, jeśli znajdą odrobinę czasu, oglądają seriale medyczne. Bywa, że ich inspirują, a losy kolegów po fachu - wciągają. Jednak najczęściej patrzą na wymuskane sceny z pobłażliwym uśmiechem. Dr Elżbieta Grajewska, lekarz dzieci i endokrynolog, jest na nogach 27. godzinę. Szpital. Jedna przychodnia, druga, prywatni pacjenci. Mogłaby mieć błędny wzrok, ale nie ma. Rzeczowo i życzliwie tłumaczy, co brać, jak i dlaczego. Gdyby w jej gabinecie stała kamera, można byłoby nakręcić niezłą scenę, choćby do „Na dobre i na złe”. Ale ujęcie musiałoby być krótkie. Kto w prawdziwym życiu ma czas na duble? Na obejmowanie pacjenta za ramię i spacerowanie z nim tam i z powrotem po szpitalnym parku? To scena jak z bajki. Lub serialu.
USTAWODAWSTWO
Zbójecka polityka oszczędzania
Marek Derkacz
Konia z rzędem temu, kto poza Polską znajdzie kraj, w którym przedstawiciele płatnika w ochronie zdrowia szukają oszczędności, sięgając po metody przypominające te stosowane w państwach o ustrojach totalitarnych. Manipulacja, zastraszanie i dezinformowanie lekarzy to metody jak się okazuje skuteczne i niestety coraz częściej stosowane w naszym kraju. A środowisko lekarskie, niestety, nie potrafi się przed nimi skutecznie bronić. (...)
BIZNES
Optyczny biznes idzie do sieci
Beata Chomątowska
Handlu soczewkami kontaktowymi w internecie nie można zakazać, bo to nie są leki na receptę. Dlatego ten biznes rośnie jak na drożdżach. Wpływ na jego rozwój ma znacząca różnica w cenie dla klienta. W kraju, jak szacuje branżowe pismo „Świat Okularów”, działa ok. 2,5 tys. salonów optycznych. Rocznie ok. 200 placówek kończy działalność, ale przybywa blisko 300 nowych. Z opinii lekarzy okulistów i optyków ostrzegających, że chorób wzroku będzie w najbliższych latach przybywać, wynika, że branża ma przed sobą duże perspektywy. (...)
ZDROWIE I EKSPERYMENTY
Spowiedź z butelki
Krzysztof Boczek
Dr Olivier Ameisen, znany kardiolog, napisał książkę o tym, jak przez lata wychodził z nałogu. twierdzi, że odkrył lekarstwo na alkoholizm. Zauważył, że spośród wszystkich leków, które tłumią pragnienie, tylko baklofen – lek wywołujący zwiotczenie mięśni – u badanych zwierząt potrafi ł tłumić motywację do spożywania heroiny, alkoholu, nikotyny i metaamfetaminy. To tłumienie zależało od spożywanej dawki. Doszedł do wniosku, że warto wypróbować zażywanie większych dawek na ludziach. I tak też zrobił – sobie przepisywał i podawał baklofen w bardzo dużych dawkach. (...)
NAUKA
Nowy lek dla alkoholików
Tomasz Kobosz
Komitet ds. Produktów leczniczych stosowanych u ludzi (CHMP) działający przy europejskiej agencji leków (EMA) wydał pozytywną opinię w sprawie dopuszczenia nalmefenu do stosowania w celu redukcji spożycia alkoholu u osób uzależnionych. (...)
Mózg w komputerze
Tomasz Kobosz
Najważniejszym zastosowaniem dla interfejsów mózg–komputer jest umożliwienie pacjentom w ciężkich stadiach chorób neurologicznych poruszania się i komunikacji z otoczeniem. Ale to tylko wierzchołek góry lodowej. (...)
RAPORT
Modele ochrony zdrowia
Co robić, by dorównać Unii Europejskiej w kwestiach ochrony zdrowia. Reformy idą opornie, choć dobrych wzorów nie brakuje. Poprawa sytuacji w ochronie zdrowia jest trudna do przezwyciężenia, gdyż nie ma przyzwolenia społecznego na odejście od tradycyjnie zakorzenionego poglądu odpowiedzialności państwa za zdrowie i życie obywateli. Społeczeństwo nie akceptuje utraty uprawnień i przywilejów socjalnych, stąd też żaden kolejny rząd nie zdecydował i nie zdecyduje się na propozycję podporządkowania sektora zdrowotnego zasadom gospodarki rynkowej, w jakikolwiek sposób regulowane przez władze publiczne. (...)
REPORTAŻ
999 zgłoś się! Pogotowie w Kenii
Przemysław Guła
Resuscytacja, praca zespołu urazowego i ćwiczenia z technik ratowniczych to program, jaki w Kenii zrealizowała polska misja medyczna i instytut ratownictwa medycznego. Kenijczycy są żądni wiedzy, a my mamy się czym dzielić. (...)
SYLWETKI NAUKI
Maria, która prześwietliła ludzkość
Obywatelka polska i francuska, profesor Sorbony, autorka pionierskich prac z chemii jądrowej, fizyk i chemik, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla. Do dziś korzystamy z jej naukowych osiągnięć. „Jest – ze wszystkich ludzi na świecie – jedynym niezepsutym przez sławę człowiekiem” – tak o Marii Skłodowskiej-Curie mówił Albert Einstein. (...)