Spis treściSZ nr 1–8/2014
z 16 stycznia 2014 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2014
STYL ŻYCIA
Halina Pilonis
Z jednej strony, przy obecnej dezorganizacji i niedofinansowaniu opieki zdrowotnej kwitnie przeświadczenie o chciwych i żądnych łapówek medykach. Z drugiej strony w preferencjach przy wyborze męża dla córki silniejsze są funkcjonujące od dawna w społeczeństwie pewne wyobrażenia o wysokim standardzie moralnym i zawodowym lekarzy. Istnieje też przekonanie, że ta grupa należy do światłej inteligencji. Obraz dopełnia mit społecznika, jak doktor Judym. W dodatku dziś w zsekularyzowanym społeczeństwie medycyna wypełnia pustkę, która powstała po utarcie religii. Dziś najważniejsza wydaje się nieśmiertelność, ale nie duszy, tylko ciała. (...)
AKTUALNOŚCI
Odpowiedzialność potrzebna od zaraz
Mariusz Gujski
Wielu z nas na początku 2014 roku zastanawia się, co on przyniesie i patrzy z nadzieją, że będzie lepszy niż poprzedni. Nas zajmuje to w kontekście ochrony zdrowia. Prezes Rady Ministrów srogo upomniał przed kamerami ministra zdrowia, polecając mu pilnie rozprawić się z kolejkami. Dziwne czasy nastały, że premier komunikuje się ze swoimi ministrami przez media... No ale z drugiej strony może lepiej tak niż w ogóle. Wiele osób ma i do premiera, i do Platformy Obywatelskiej uzasadniony żal, że zmarnowali szansę, którą otrzymali od wyborców w 2007 roku. Główne problemy ochrony zdrowia zostały bowiem zamiecione pod dywan. Zadowolono się ruchami pozorowanymi. (...)
Spece od okulistyki ruszyli z onkologią
Aleksandra Kurowska
Szpital Kliniczny nr 5 Śląskiego Uniwersytetu Medycznego (ŚUM) to jeden z najlepszych ośrodków okulistycznych w kraju. Ale już nie tylko. W niewykończonej i nieużytkowanej wcześniej części budynku przy ul. Ceglanej, w której miała być aula, utworzył nowoczesne centrum onkologiczne. 10 stycznia nastąpiło oficjalne otwarcie Uniwersyteckiego Centrum Okulistyki i Onkologii SPSK ŚUM – ponieważ od nowego roku właśnie taką nazwę nosi placówka przy ulicy Ceglanej. Placówka jest jedną z najnowocześniejszych tego typu w kraju. Ma oddziały onkologii, radioterapii i chirurgii onkologicznej, poradnie onkologiczną i chirurgii onkologicznej. (...)
DEBATA
Popracujmy nad zmianą świadomości
W debacie zorganizowanej przez redakcję „Służby Zdrowia” w siedzibie Polskiego Radia udział wzięli eksperci od lat zajmujący się zagadnieniem ochrony zdrowia w Polsce. Jej przedmiotem był niedawno wydany przez Instytut Ochrony Zdrowia raport „Zdrowie priorytetem politycznym państwa – analiza i rekomendacje”. Jakie wnioski padły podczas spotkania? Czy rekomendacje zawarte w raporcie mają szansę uzdrowić system? Zaproszeni eksperci spotkanie zaczęli od omówienia pierwszej rekomendacji, która mówi, że zdrowie powinno stać się priorytetem politycznym nie tylko ministra zdrowia, ale całego rządu. Pytanie tylko, jak to zrobić? (...)
Udary mózgu – problem zdrowotny i społeczny, wyzwanie w obliczu starzenia się populacji
Wysoka śmiertelność w wyniku udarów i stopień niepełnosprawności poudarowej są wciąż istotnym nie w pełni jeszcze rozwiązanym problemem zdrowotnym w Polsce. Czy wiemy, co nie działa tak jak powinno, czy można to poprawić, czy mamy narzędzia, które mogą przynieść istotną poprawę i zredukować częstość występowania udarów, wysoki poziom śmiertelności szpitalnej oraz niepełnosprawności poudarowej? O tych między innymi zagadnieniach dyskutowali uczestnicy debaty Służby Zdrowia „Udary mózgu – problem zdrowotny i społeczny, wyzwanie w obliczu starzenia się populacji” prof. Anna Członkowska, dr Maciej Piróg, dr Maciej Niewada, dr Witold Paweł Kalbarczyk; debatę prowadziła red. Renata Furman. (...)
SYSTEM OCHRONY ZDROWIA
Geriatria: rzeczywisty rozwój czy kolejny PR?
Maciej Biardzki
Geriatria to specjalizacja deficytowa, która nie może się wciąż doczekać rangi specjalizacji podstawowej. Liczba lekarzy spada, a seniorom należy się opieka niezależna od stanu ich zdrowia o holistycznym charakterze. Opieka nad seniorami, w tym geriatria, jest problemem, z którym musimy się zmierzyć, zaś czasu na to mamy coraz mniej. Aby go rozwiązać, potrzebne są rozmowy międzyresortowe, a być może nawet korekta struktury samych resortów. Potrzeba większych środków finansowych i nie powinny to być środki pochodzące z już i tak ułomnie zbieranej składki zdrowotnej. (...)
BIZNES, RYNEK, EKONOMIA
Płatności z trudnościami
Według danych Ministerstwa Zdrowia wartość zobowiązań ogółem szpitali publicznych, z uwzględnieniem instytutów badawczych nadzorowanych przez ministra zdrowia będących szpitalami, na dzień 30 września 2013 roku wyniosła 10 498,5 mln zł, w tym zobowiązania wymagalne miały wartość 2517,2 mln zł. Liczba SP ZOZ-ów, w których miały miejsce egzekucje komornicze, od pięciu lat pozostaje na podobnym poziomie. W ostatnich latach rosła jednakże kwota wierzytelności przekazanych organom egzekucyjnym. To ostateczne wyjście w sytuacji, gdy szpital nie może porozumieć się z dostawcą co do zapłaty za usługi. (...)
Medyczne hity eksportowe
Aleksandra Kurowska
Polska nie zalicza się do grupy największych unijnych eksporterów instrumentów i urządzeń medycznych. Jednak wartość tego eksportu w ostatnich latach szybko rośnie. W pierwszym roku naszego członkostwa w UE wynosiła 163 mln euro, a siedem lat później blisko pół miliarda euro – jak wynika z danych Eurostatu za 2011 r. Wzrost był więc trzykrotny. Polscy producenci z powodzeniem eksportują m.in. aparaturę bioelektroniczną, narzędzia chirurgiczne, sprzęt rehabilitacyjny (np. do lasero- i elektroterapii, kriochirurgii i kriostymulacji), wyposażenie sal operacyjnych. Według GUS w 2012 r. wyeksportowaliśmy przyrządy i urządzenia lekarskie i weterynaryjne za 1,46 mld zł. (...)
FELIETONY
Była sobie ustawa
Marek Nowicki
Nie uwierzą państwo, ale z całości przebiegu wydarzeń wynika, że Bartosz Arłukowicz nie uzgodnił z premierem swojego wystąpienia na tej konferencji 22 marca. Gdyby oni w Kancelarii Premiera znali te założenia do projektu projektu, to nigdy by nie pozwolili na taką kompromitację. Ale nie znali. Ludzie z otoczenia Donalda Tuska przeczytali założenia do reformy systemu ubezpieczeń zdrowotnych dopiero po publicznym ogłoszeniu reformy. No i złapali się za głowę. Co za bzdury! Co za źle przygotowany dokument! Przecież tego się nie da poprawić nawet w Sejmie! Ocenili, że zysk dla pacjentów z tych zmian byłby co najmniej wątpliwy. Jedyne więc, co można było zrobić, to wyrzucić to wszystko do kosza. I tak się stało. Dwa miesiące po ogłoszeniu reformy już jej nie było. (...)
Narodowy problem z rzadkością
Maciej Gajewski
Najwyższa pora, aby państwo polskie obudziło się z tego bardzo niepokojącego stanu obojętności dla tego, co rzadkie i wymagające specjalistycznej i często kosztownej opieki zdrowotnej. Sumienie społeczne, które w Polsce potrafi się przebudzić w chwilach szczególnych, powinno dotrzeć w końcu do świadomości polityków i decydentów. Rok 2014 będzie niewątpliwie czasem wielkich spekulacji i obietnic politycznych. Warto, aby ci, którzy będą takie obietnice kreować, pamiętali o rosnącym problemie rzadkości w zdrowiu, z którym nowoczesne państwo po prostu musi umieć sobie radzić. (...)
Po co wywoływać wilka z lasu
Marek Balicki
Co przyniesie nam rok 2014 w opiece zdrowotnej? Odpowiedź na to jedno z najczęściej stawianych obecnie pytań poznamy chyba już w najbliższych miesiącach. Premier Tusk odpowiadając na Twitterze, w przeddzień Sylwestra, na pytania internautów za największe porażki swego rządu w 2013 r. uznał wysoki poziom bezrobocia oraz kolejki do lekarzy. Jednocześnie zadeklarował, że na samym początku nowego roku przedstawi konkretny plan dla Polski. Kilkanaście dni wcześniej podczas posiedzenia Rady Krajowej PO oświadczył, że oczekuje od ministra Arłukowicza, by do wiosny przedstawił szczegółowe rozwiązania prowadzące do skrócenia czasu oczekiwania na usługi medyczne i zmniejszenia kolejek. (...)
Radosny brak nadziei
Andrzej Sośnierz
Panujący od sześciu lat politycy założyli, że nie tkną się żadnej istotnej sprawy i niezłomnie wytrwali w tym postanowieniu. Czasem było to trudne. Czasem sytuacja wymagała jakiejś prawdziwej interwencji. Wtedy nieźle trzeba się było nagłówkować nad kolejnym PR-owskim manewrem. Największy i to międzynarodowy sukces tej ekipy wziął się też z nieróbstwa. Kiedy Europa ogłupiona propagandą branży farmaceutycznej na wyścigi kupowała szczepionki przeciwko świńskiej grypie nasza Pani Ministra nie robiła nic, bo i pieniędzy na szczepionki nie było. I to właśnie – przez przypadek – okazało się najwłaściwszym zachowaniem w tym momencie. Zachęcona tym sukcesem Pani Ministra, jak również jej następca, dzielnie wytrwali w postanowieniu oczekiwania na kolejne spektakularne osiągnięcia w nadziei, że osiągną to dalszym trwaniem w nieróbstwie. (...)
Grajmy codziennie dla seniorów
Iwona Schymalla
Ogromną radość sprawiło mi kolejne już granie Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy dla seniorów. Cieszę się, że zaczęliśmy zwracać uwagę na osoby starsze. Jakoś tak się stało, że w przemianach gospodarczych i ustrojowych ich problemy zeszły na dalszy plan. Można nawet powiedzieć, że ta grupa stała się całkiem niewidoczna, przeźroczysta. A szkoda, bo w cywilizowanych społeczeństwach długowieczny mędrzec to prawdziwy skarb. Przez ostatnie dwie dekady o problemach seniorów prawie wcale się nie mówiło w mediach ani w ministerstwach. No może, od czasu do czasu wspominano o nich przy okazji wyborów. Musimy to zmienić! (...)
SZPITAL
Outsourcing
Aleksandra Kurowska
Dylemat, czy inwestować w pralnie czy w sprzęt medyczny jest codziennością dyrektorów szpitali. Możliwość zlecania usług podmiotom zewnętrznym jest korzystnym rozwiązaniem. Polskie placówki medyczne coraz częściej korzystają z outsourcingu medycznego. Zlecają zewnętrznym firmom wykonywanie badań laboratoryjnych, RTG, wykonywanie sekcji czy zapewnienie kompleksowych usług anestezjologicznych czy sanitariuszy, prowadzenie sterylizatorni. W Wielkiej Brytanii resort zdrowia wspólnie z prywatną firmą oferuje szpitalom outsourcing m.in. usług księgowych i HR. W jakim kierunku rozwija się outsourcing i jakie są doświadczenia polskich szpitali? (...)
UBEZPIECZENIA
Jedna diagnoza to za mało
Jak instytucje finansowe oceniają polski sektor ochrony zdrowia i polityczne plany z nim związane? Jakie mają doświadczenia we współpracy z placówkami medycznymi, lekarzami oraz co by w nich zmienili? Czemu banki nie udzielają pożyczek szpitalom? Jakich produktów zdrowotnych Polacy szukają u ubezpieczycieli i ile są gotowi za nie płacić? Jakich firm medycznych do portfela szukają największe fundusze inwestycyjne? Na te pytania będziemy szukać odpowiedzi w nowym cyklu wywiadów z finansistami. Oto pierwszy z nich – z Katarzyną Wit, dyrektor Departamentu Ubezpieczeń Osobowych i Zdrowotnych Allianz Życie. (...)
RAPORT
Diagnostyka omdleń: kolejny rok bez refundacji?
Marcin Wełnicki
Różnorodność przyczyn omdleń sugeruje, iż zaburzenia te mogą być bardzo powszechne. Rzeczywiście uważa się, iż problem ten dotyczy około 40 proc. populacji ogólnej. Kluczowym aspektem oceny rokowania pacjentów z omdleniami jest, według aktualnych wytycznych, ocena ryzyka nawrotu tych zaburzeń i wystąpienia związanego z omdleniem urazu fizycznego oraz ryzyka zgonu. Warto podkreślić, iż czynnikiem w najistotniejszy sposób wpływającym na ryzyko nawrotu omdlenia jest liczba epizodów. Z kolei w przypadku ryzyka zgonu kluczową rolę odgrywa obecność organicznej lub elektrycznej choroby serca. (...)
INFORMATYZACJA
Konkurs trwa
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości sprawiła wszystkim przedsiębiorcom noworoczny prezent. Na dzień przed Sylwestrem ogłosiła ostatni w tej perspektywie finansowej konkurs na projekty informatyczne. W konkursie, podobnie jak w poprzednich, będą mogli wziąć udział przedsiębiorcy prowadzący podmioty lecznicze, którzy zamierzają pozyskać środki na wdrożenie elektronicznej dokumentacji medycznej. Podmioty lecznicze, które już otrzymały wsparcie w ramach środków zarządzanych przez PARP, mówią o sukcesie. (...)
Z ŻYCIA
Na wszelki wypadek
Krzysztof Boczek
Medycyna defensywna monstrualne rozmiary przybrała w Japonii – wśród gastroenterologów aż 98 proc. przyznało się do zachowawczego zlecania badań, mimo braku do tego wskazań medycznych. Robili to ze strachu przed ewentualnymi krokami prawnymi pacjenta. W Wielkiej Brytanii podczas szeroko zakrojonych badań, w których wzięli udział lekarze z 2/3 szpitali, aż 78 proc. respondentów przyznało się do częstego stosowania jednej z form medycyny defensywnej. Najczęściej chodziło o zlecanie niepotrzebnych testów. Najrzadziej zbędne badania ordynowali starsi lekarze, o największym doświadczeniu zawodowym. (...)
KSIĄŻKA
„Cesarz wszech chorób. Biografia raka”
Niezniszczalny Książę Ciemności
Krzysztof Boczek
Nie ma chyba książki popularnonaukowej o chorobie, która zostałaby obsypana tak wieloma prestiżowymi nagrodami, spotkałaby się z tak szerokim zainteresowaniem czytelników, pisarzy i dziennikarzy. „Cesarz wszech chorób. Biografia raka” to napisane z epickim rozmachem dzieło, efekt wielu lat tytanicznej pracy. (...)
NAUKA
Broń biologiczna (cz. 2)
Tomasz Kobosz
Ataki bioterrorystyczne mogą być trudne do wykrycia, nawet wtedy, gdy przeprowadzane są na dużą skalę. Do zakażenia setek, czy nawet wielu tysięcy ludzi wystarczy stosunkowo niewielka, łatwa do ukrycia i przewożenia ilość mikroorganizmów. Bakterie lub wirusy można dyskretnie rozpylić w miejscach publicznych, zanieczyścić nimi wodę pitną czy produkty spożywcze jeszcze na etapie ich produkcji. Zabójcze dla ludzi patogeny można nawet wszczepić owadom żywiącym się ludzką krwią, np. komarom. Terrorystom sprzyja też kilkudniowy okres inkubacji drobnoustrojów, który pozwala na spokojne oddalenie się z miejsca ataku i zatarcie śladów ich hodowli. (...)
REPORTAŻ
Metoda LEAN
Pomiń zbędne ruchy
Przemysław Guła
Oddziały ratunkowe to dość szczególne miejsce ze względu na natężenie ruchu, kumulację ryzyka i nieplanowanych pacjentów. Ich działalność można jednak szybko usprawnić dzięki prostej metodzie LEAN rodem z japońskiej fabryki samochodów. W czym LEAN może być pomocny? W przypadku pracy SOR, po uzyskaniu mapy procesu, można w jasny sposób dokonać identyfikacji kilku głównych celów, które wpływają na jakość pracy oddziału. (...)
DOKTOR DRAJWER TESTUJE
OPEL ZAFIRA 1,6 CDTI COSMO
Cała prawda o „gender”
Witold Laskowski
Nawet w futbolu, jak w życiu realnym, kierownik ma więcej i lepiej. Jeśli wierzyć reklamom Opla Piszczek, Błaszczykowski i Lewandowski muszą się zadowolić jedną Astrą. Tymczasem Juergen Klopp, trener, pławi się w komforcie, samotnie powożąc Insignią. Brak równości rażący, ale łatwy do naprawy. Na dodatek stosunkowo małym kosztem. Wystarczy panom podstawić Zafirę. Pełen komfort i duuużo miejsca. Tak dużo, że wystarczyłyby dwie Zafiry na całą pierwszą jedenastkę Borussi Dortmund. I zostałoby jeszcze miejsce dla trzech zawodników zapasowych. Ale pod warunkiem, że Klopp sięgnąłby po juniorów. (...)