Spis treściSZ nr 77–84/2014
z 9 października 2014 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2014
AKTUALNOŚCI
Mariusz Gujski
Premier Ewa Kopacz w swoim exposé zaapelowała o sto dni współpracy. Z mównicy sejmowej zwróciła się do opozycji oraz, jak można domyślać się, do członków własnego gabinetu, organizacji społecznych, do nas wszystkich. Apel o współpracę jest niczym innym, jak propozycją dialogu, wspólnego poszukiwania najlepszych rozwiązań, myślenia o przyszłości kraju. Pani premier proponuje więc coś, czego w obszarze zdrowia na darmo oczekują od 3 lat przedstawiciele środowisk lekarskich, pielęgniarskich, producenci leków i sprzętu medycznego, pracodawcy, związki zawodowe, dziennikarze. (...)
SYSTEM OCHRONY ZDROWIA
Maciej Biardzki
Mamy nowy rząd i starego ministra. Pierwszy premier-lekarz Ewa Kopacz tłumaczyła pozostawienie Bartosza Arłukowicza na swoim stanowisku koniecznością realizacji przez niego pakietu kolejkowego, zwłaszcza w części kierowanej do pacjentów onkologicznych. W ten sposób zasygnalizowała, że przynajmniej przez najbliższy rok nie będziemy mówić o zmianach strukturalnych, lecz o kolejnym rozwiązaniu cząstkowym. Z uwagi na wysokie prawdopodobieństwo klapy pakietu, z czego musi sobie zdawać sprawę, zostawiła sobie przy okazji możliwość zrzucenia winy na autora i uzyskania kolejnego czasu, tak potrzebnego z uwagi na cykl wyborczy. (...)
KLINIKA
Leki nowej generacji w terapii przeciwkrzepliwej
Migotanie przedsionków to najczęściej występująca arytmia serca u ludzi. Udar niedokrwienny mózgu stanowi z kolei jedno z najcięższych powikłań migotania przedsionków. Jak często przyczyną udaru niedokrwiennego mózgu jest migotanie przedsionków? Z prof. dr. hab. med. Krzysztofem J. Filipiakiem, kardiologiem, hipertensjologiem, internistą i farmakologiem klinicznym, profesorem Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (WUM), prodziekanem I Wydziału Lekarskiego WUM, wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego i redaktorem naczelnym „Kardiologii Polskiej” rozmawiał Marcin Wełnicki. (...)
Szpiczak: wyzwanie dla wielu specjalności
Mariusz Kielar
Choroby nowotworowe szpiku kostnego mają wpływ na wiele tkanek i narządów organizmu, dlatego ich leczenie wymaga wielospecjalistycznej terapii. O tym dyskutowano na III Międzynarodowej Konferencji „Kompleksowa Terapia Dyskrazji Plazmocytowych w 2014 roku”, którą zorganizowała Klinika Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie oraz Fundacja Centrum Leczenia Szpiczaka. (...)
Mariusz Kielar
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) to schorzenie o cechach dobrze wyszkolonego agenta obcego wywiadu – dyskretnie wtapia się w otoczenie, działa w sposób podstępny i przez nas niezauważony, a jeśli w porę go nie zdemaskujemy, bardzo wiele ryzykujemy. A nawet jeśli zauważymy obecność naszego wroga i tak wciąż niewiele o nim wiemy. Możemy jednak podjąć skuteczną walkę. Walkę o życie bez zaostrzeń choroby i jak najlepszą jakość codziennego funkcjonowania. Do takiego podejścia zachęca Polskie Towarzystwo Chorób Płuc, definiując POChP jako powszechnie występującą chorobę przewlekłą poddającą się profilaktyce i leczeniu. (...)
Diagnostyka Point-of-Care: nowe możliwości
Adam Nowinski
Badanie przedmiotowe już od wielu dziesiątek lat nie jest wystarczające w większości przypadków chorobowych. Lekarz potrzebuje badań dodatkowych. Do najważniejszych z nich należą oczywiście badania obrazowe oraz badania różnego rodzaju próbek pobieranych od pacjenta, np. krwi lub moczu. W zależności od specjalności lekarskiej różne badania dodatkowe mają znaczenie kluczowe. I tak ginekolog-położnik nie rozstaje się z przenośnym aparatem USG, pulmonolog nieustannie korzysta z pomocy spirometru, wszyscy wykonują badania elektrokardiograficzne. Współcześnie praktykujący lekarz otoczony jest urządzeniami technicznymi, które są mu absolutnie niezbędne. W ostatnich latach do grupy niezbędnych urządzeń wspomagających diagnozowanie kliniczne dołączyły badania krwi i innych próbek wykonywane przez lekarzy lub personel pielęgniarski bezpośrednio w miejscu leczenia lub badania chorych. (...)
PROFILAKTYKA
Szczepienia obowiązkowe:
Aleksandra Kurowska
Po latach dyskusji wiemy już, w jakim kierunku resort zdrowia chciałby przeprowadzić zmiany w kalendarzu szczepień. Nie będzie to częściowa refundacja. Na wzbogacenie kalendarza bezpłatnych szczepień nowy sposób finansowania ma wypracować NFZ. W planach jest dodanie dla całej populacji dzieci szczepień przeciwko pneumokokom, ospie wietrznej i HPV. Wiele analiz potwierdziło ich skuteczność i dodatkowo perspektywę obniżki kosztów pośrednich i bezpośrednich związanych z leczeniem pacjentów. Ministerstwo rozważa też udostępnienie bezpłatnie szczepionek typu „3 w 1” czy „5 w 1”. (...)
Servier dla serca
Mamo, Tato, dbajmy o serce! – tym hasłem podczas 12. edycji ogólnopolskiej akcji profilaktyczno-edukacyjnej „Servier dla Serca” organizatorzy zachęcają do wspólnego rodzinnego zatroszczenia się o serce. Kampania po raz kolejny koncentrować się będzie na uświadomieniu Polakom, jak ważne są nie tylko regularne badania umożliwiające wczesną diagnozę, ale również zdrowe zachowania wdrażane od najmłodszych lat, które pozwolą w przyszłości wyeliminować ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego. Jednym z głównych elementów tegorocznej kampanii jest program edukacyjny dla szkół i przedszkoli. (...)
FELIETONY
Wszystko zgodnie z planem
Marek Nowicki
W marcu zeszłego roku na tych łamach wyjaśniałem czytelnikom, dlaczego Bartosz Arłukowicz nie został odwołany ze stanowiska ministra zdrowia, pomimo że jego działalność była powszechnie źle oceniana. Media dywagowały wówczas nad rekonstrukcją gabinetu Donalda Tuska i nad tym, kogo z tego gabinetu należałoby usunąć. W tym kontekście Bartosz Arłukowicz był wymieniany na pierwszym miejscu. Nie został odwołany, ponieważ był jednym z filarów tego rządu; bardzo sumiennie realizował zdrowotną doktrynę pana premiera. Plan był zaskakująco prosty: robić w służbie zdrowia jak najmniej, nie reformować, nie zmieniać, właściwie nawet nie rządzić tylko administrować. Z tego powodu pozostawienie Bartosza Arłukowicza w nowym rządzie nie jest dla mnie zaskoczeniem. (...)
Europejskie przepychanki
Maciej Gajewski
Wyjątkowo gorąca jesień panuje w tym roku w Brukseli. Nowe władze Unii Europejskiej na poważnie zabrały się do porządkowania i przygotowywania pola do działań na najbliższe cztery lata, w czym również Polska ma swój znaczący udział. Europosłowie coraz śmielej pokonują labirynt korytarzy i rozpoczynają właśnie oficjalne przesłuchania kandydatów na stanowiska Komisarzy zaproponowanych przez Przewodniczącego-Elekta Komisji Europejskiej, Jeana-Claude’a Junckera. Jest to część oficjalnego procesu powołania nowego składu Komisji, który musi otrzymać poparcie większości parlamentarnej.Nowy przewodniczący zaproponował dość sporą rewolucję w strukturze i organizacji Komisji. Po pierwsze powołał grono wiceprzewodniczących, zwanych też superkomisarzami. To oni mają zająć się w sposób kompleksowy najważniejszymi wyzwaniami, przed którymi stoi Unia Europejska w najbliższych latach. (...)
Rozwiane nadzieje
Marek Balicki
Środowisko służby zdrowia ze zrozumiałym zainteresowaniem oczekiwało exposé premier Ewy Kopacz. Wszak nie zdarzyło się jeszcze w naszej najnowszej historii, by lekarz i zarazem były minister zdrowia zostawał premierem. Felicjan Sławoj-Składkowski, który w okresie II RP przez ponad trzy lata przewodził radzie ministrów, był wprawdzie doktorem medycyny, ale nigdy nie kierował resortem zdrowia. Warto dodać, że nowa premier była najdłużej urzędującym ministrem zdrowia III RP. Mało kto zwrócił uwagę też na fakt, że wśród 19 członków konstytucyjnego składu rady ministrów jest obecnie aż trzech lekarzy, co stanowi 16 proc. tego gremium. (...)
XXIV FORUM EKONOMICZNE – KRYNICA 2014
Onkologia: pakiet to dopiero początek
Aleksandra Kurowska
Na ile rząd w pakiecie onkologicznym wykorzystał „Cancer Plan”, a jakie kwestie pominął, zastanawialiśmy się podczas panelu „Optymalny model opieki onkologicznej z uwzględnieniem właściwej organizacji, zarządzania i finansowania” zorganizowanego w Krynicy przez naszą redakcję. (...)
Zdrowie publiczne w ujęciu społecznym i gospodarczym
Aleksandra Kurowska
O zdrowiu publicznym mówi się coraz częściej, ale Polska wciąż nie doczekała się ustawy poświęconej tej kwestii. Teoretycznie wszyscy wiemy, że lepiej inwestować w zdrowie niż płacić za wychodzenie z choroby. Jak wiedza ta powinna się przekładać na działania instytucji publicznych, lekarzy i Polaków? Nad tym eksperci debatowali podczas panelu „Zdrowie publiczne w ujęciu społecznym i gospodarczym” w ramach Forum Ochrony Zdrowia. Nasza redakcja była organizatorem tej dyskusji. (...)
Wyzwania współczesnej Europy:
Czy choroby zakaźne należą już do przeszłości?
Aleksandra Kurowska
Mimo bardzo szybkiego rozwoju medycyny choroby zakaźne wciąż stanowią poważne wyzwanie nie tylko dla poszczególnych pacjentów, ale też całych systemów opieki zdrowotnej i finansów publicznych. Eksperci dyskutowali na ich temat podczas panelu „Wyzwania współczesnej Europy – czy choroby zakaźne należą już do przeszłości?” organizowanego przez naszą redakcję. (...)
Depresja ma słaby PR
Bernadeta Waszkielewicz
Depresja to ogromny problem, nie tylko egzystencjalny. To fakty gospodarcze – zaznaczył Witold Laskowski, prezes spółki Sanitas, otwierając podczas Forum Ekonomicznego w Krynicy Zdroju panel „Zdrowy pracownik – zdrowa gospodarka. Relacje kosztowe na przykładzie leczenia depresji”. Spółka jest wydawcą Medexpress i „Służby Zdrowia”, współorganizatorów tego Wydarzenia Specjalnego Forum. Przytaczał dane z badań Uczelni Łazarskiego: 80 procent dotkniętych depresją w Polsce ma 30–59 lat, aż 79,6 proc. z nich nie może chodzić do pracy. Świadczenia z tytułu tej niezdolności pobiera 73 procent. ZUS wydał na to ponad 761 mln zł w 2012 roku, NFZ na leczenie – około 169 mln zł. (...)
RAPORT
Opieka paliatywna:
Ostatni ból
Krzysztof Boczek
Terminalni – jak ich nazywa NFZ – w ostatnich miesiącach życia wspominają i oceniają swój żywot. Wyliczają, czego żałują, a z czego są dumni. W trakcie ostatnich dni przestają jeść, mówić, ruszać się, tracą pamięć. Mają halucynacje, widzą bliskich zmarłych. Bledną, pocą się, słychać rzężenie i kaszel. Czują pustkę, bezsens, niepokój. Milcząco uświadamiają sobie, że TO jest coraz bliżej. Agonię każdy ponoć przechodzi na swój sposób. Różny, tak jak inny jest nasz kod genetyczny. Czy w tych strasznych ostatnich chwilach opieka paliatywna (OP) w Polsce, pomaga przynajmniej godnie odejść umierającym? (...)
REPORTAŻ
Opieka paliatywna:
Ten problem jutro będzie dotyczył ciebie
Krystian Lurka
Wtorek, kilka minut po godzinie 12. Jest 3 czerwca. W poznańskim Hospicjum Palium rozpoczyna się uroczyste otwarcie nowego oddziału ośrodka. Na miejscu politycy, lekarze, uczniowie z pobliskiej szkoły podstawowej, wolontariusze i, co najważniejsze – sami pensjonariusze. Wśród nich 95-letni Henryk Zielazek legenda „WKS Grunwald Poznań”, były trener kadry narodowej hokeja na trawie… Poznańskie hospicjum to pierwsze takie miejsce w Polsce. Trafiają tu osoby, które nigdzie nie otrzymały pomocy, bo albo jest już na nią za późno, albo w ogóle nie była możliwa. Od czerwca w nowym oddziale będzie mogło przebywać 40 pensjonariuszy. Na wszystkich czekają przestronne, jasne pokoje z dużymi oknami. Przy każdym nowoczesna łazienka. (...)
SZPITAL
Facebook w służbie szpitala
Małgorzata Solecka
Gdy równo cztery lata temu pisałam do „Służby Zdrowia” tekst „Na chorobę nam Facebook”, media społecznościowe dopiero rosły w siłę. I choć już wtedy mówiono, że „jeśli nie ma cię na Facebooku, nie istniejesz”, był to jeszcze żart. Dziś żarty się skończyły. Ale szpitale i wiele innych podmiotów działających w obszarze ochrony zdrowia ciągle nie przyjmują tego faktu do wiadomości. (...)
NAUKA
Konopie indyjskie – groźny narkotyk czy zakazane panaceum? (cz. 2)
Tomasz Kobosz
Pierwszy i jak dotąd jedyny lek zawierający ekstrakt z konopi indyjskich został dopuszczony do obrotu w Polsce w grudniu 2012 r. Wydawany jest na podstawie recepty z wtórnikiem i przeznaczony do łagodzenia objawów spastyczności u chorych na stwardnienie rozsiane, ale tylko u tych, u których stosowanie innych leków okazało się nieskuteczne. To dopiero początek, bo lista schorzeń, w których „medyczna marihuana” może znaleźć zastosowanie, jest dość długa. (...)
BIZNES, RYNEK, EKONOMIA
PROJEKT SUKCES
Jak zdobyć pieniądze na nowy biznes
EGC Seed Capital szuka innowacyjnych przedsiębiorców, którzy potrzebują wsparcia w stworzeniu prężnie działających firm. ECG Seed Capital to jeden z wielu funduszy działających na polskim rynku, ale jako jedyny ma unikatowe doświadczenie w tworzeniu innowacyjnych firm na rynku sprzętu medycznego. – Chcemy przekazać nasze doświadczenie innym przedsiębiorcom i pomóc im uniknąć błędów, które sami wcześniej popełniliśmy – mówi Tomasz Chmielecki, członek zarządu EGC Seed Capital. – Z doświadczonym partnerem łatwiej jest osiągnąć sukces – tłumaczy Chmielecki. ECG Seed Capital został utworzony w ramach drugiej tury realizowanego przez Polskę Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości programu inicjowania działalności innowacyjnej w kraju (Działania 3.1 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka). Czym jest? (...)
WYDARZENIA
Centrum OnkologiI Ziemi Radomskiej
Anna Gardyniak
Centrum Onkologii Ziemi Radomskiej zainaugurowało swoją działalność 8 września. Startowy zespół liczy jedenastu lekarzy specjalistów oraz dziesięć wykwalifikowanych pielęgniarek. W Centrum rocznie będzie hospitalizowanych nawet 20 tysięcy osób. Obecnie do placówki zgłaszają się pierwsi pacjenci, którzy chcieliby skorzystać z porad specjalistów. Drugi etap inwestycji – budowa ośrodka radioterapii i chemioterapii – zostanie zakończony w trzecim kwartale 2015 roku. Według danych inwestorów dotychczasowy koszt inwestycji oscyluje około 30 mln zł, zaś zakup sprzętu wyniósł około 17 mln zł. (...)