Spis treściSZ nr 34–42/2015
z 7 maja 2015 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2015
ROZMOWA
Podczas dyskusji nad projektem pakietu onkologicznego wiele środowisk zwracało uwagę, że idea jest słuszna i potrzebna, ale tryb jej wprowadzania nie do przyjęcia. Co nagle, to po diable. Może trzeba było, jak postulowali liczni eksperci, wprowadzić najpierw pilotaż? - pytają prof. Krzysztofa Warzochę, dyrektora Centrum Onkologii – Instytutu im. M. Skłodowskiej-Curie oraz Instytutu Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie, Renata Furman i Mariusz Gujski. (...)
SYSTEM OCHRONY ZDROWIA
Aleksandra Kurowska
Rząd zapowiedział zmiany w pakiecie onkologicznym. Obejmują m.in. zachęty dla AOS do jeszcze szybszego diagnozowania, konkursy uzupełniające na onkologię dla szpitali, korzystne zasady finansowania badań PET. Załatwić sprawę mają zarządzenia prezesa NFZ i rozporządzenia ministra, które mają szybko trafić do konsultacji. Część ekspertów uważa jednak, że to pisana na szybko ustawa jest źródłem problemów. (...)
Co nam da Narodowy Program Zdrowia?
O propozycjach nowych zapisów w ustawie o zdrowiu publicznym, zdrowotnej edukacji społeczeństwa i o programach profilaktycznych z Beatą Małecką-Liberą, wiceminister zdrowia i pełnomocnik rządu ds. projektu ustawy o zdrowiu publicznym rozmawia Aleksandra Kurowska. (...)
FELIETONY
Maciej Gajewski
Problemy zdrowotne, które dotykają społeczeństwa europejskiego mają charakter strukturalny i długoterminowy. Nie chodzi tylko o konsekwencje starzenia się Europejczyków. Coraz więcej mówi się o wyzwaniu, jakim jest zapewnienie mieszkańcom Europy porównywalnego poziomu opieki zdrowotnej, a wybuchy epidemii, takich jak ta powodowana przez wirus ebola, przypominają o konieczności utrzymania bezpieczeństwa zdrowotnego dla populacji przekraczającej 500 milionów. Do tego wszystkiego dochodzą oczywiście niezwykle delikatne kwestie finansowe – gospodarka europejska wciąż nie może powrócić na ścieżkę wzrostu po finansowych tarapatach sprzed 7 lat. (...)
Mariusz Gujski
Można zaryzykować stwierdzenie, że ochrona zdrowia budzi u przeciętnego obywatela naszego państwa ogromne zainteresowanie. Jednocześnie wszystkie sondaże krajowe, a także badania międzynarodowe, wskazują, że Polacy są narodem o jednym z najniższych poziomów zadowolenia z ochrony zdrowia. Wiedzą o tym politycy, i przed każdymi wyborami grają na tej strunie, obiecując zmiany na lepsze. Po wyborach okazuje się, że obietnice sobie, a życie sobie. Ochrona zdrowia jedynie bywa priorytetem polityków. (...)
Marek Nowicki
Marihuana przez wiele lat kojarzyła mi się ze skrętem, nielegalnymi plantacjami, życiem na haju i tak dalej. Myślę, że podobne skojarzenia ma do tej pory większość Polaków. Coś jednak we mnie się zmieniło mniej więcej rok temu, kiedy to odwiedziłem z kamerą starsze małżeństwo na warszawskim Służewie. Pan był przytomny, zgodził się na nagranie, wodził wzrokiem i kiwał głową, ale mówiła za niego żona. Mężczyzna od pewnego czasu zmagał się z rakiem kości. Stan był już na tyle zaawansowany, że musiał być karmiony i poruszał się po domu jedynie na wózku inwalidzkim. Warszawskie Hospicjum Onkologiczne w ramach badań klinicznych zaproponowało choremu zastosowanie leku na bazie indyjskich konopi. (...)
Andrzej Sośnierz
Uczestnicząc w obradach pierwszego dnia, szumnie nazywającego się europejskim, Kongresu Gospodarczego w Katowicach, przysłuchiwałem się obradom dwóch sesji poświęconych zdrowiu, a w szczególności „zdrowiu szpitali”. Przysłuchiwałem się i wraz z upływem czasu narastało moje zdumienie tym, co słyszę. Uczestnicząca w sesji publiczność, wśród której nie brakowało menadżerów, przedsiębiorców i samorządowców, otóż ta publiczność dowiadywała się przede wszystkim, że w najbliższym czasie przyjdzie szpitalom płacić coraz więcej. Większość kolejnych dyskutantów wydawała się wzajemnie prześcigać w pomysłach na to, jak by tu jeszcze można było oskubać zdrowy szpital z pieniędzy, tak aby wreszcie i on zachorował. (...)
RAPORTY, ANALIZY
Kamil Kłos
Mapy potrzeb onkologicznych, zwiększanie na ich podstawie dostępu do opieki onkologicznej, profilaktyka oraz koordynacja opieki nad osobami już chorymi, monitorowanie jakości opieki oraz zasobów w opiece onkologicznej – to niektóre z głównych postulatów nowego raportu Instytutu Ochrony Zdrowia na temat onkologii. W ślad za tą publikacją już wkrótce ruszą prace eksperckich zespołów tematycznych, które opracują rekomendacje i propozycje rozwiązań w różnych obszarach onkologii, np. w monitorowaniu jakości leczenia. (...)
Maria Maślińska
Leczenie dny stwarza wiele problemów. Chorzy trafiają najpierw do lekarzy rodzinnych; tylko część dociera do reumatologów i to już na etapie uszkodzenia stawów. Brakuje właściwej edukacji pacjentów. Tę lukę informacyjną i edukacyjną ma za zadanie wypełnić niedawno wydany raport Instytutu Ochrony Zdrowia „Występowanie i leczenie dny moczanowej w Polsce. Analiza, wskazania, rekomendacje”. Zawiera on szereg informacji o diagnostyce i leczeniu tej choroby, jak również wyniki pilotażowych badań na temat wiedzy tak lekarzy, jak też ogółu społeczeństwa, o dnie moczanowej oraz o stosowanych metodach leczenia. (...)
GERIATRIA
Niewykorzystane szanse geriatrii
Maciej Biardzki
Jeszcze 5 lat temu mój artykuł w „Służbie Zdrowia” o geriatrii był jednym z nielicznych poświęconych temu zagadnieniu. Pomimo powszechnej wiedzy o stopniowym starzeniu się społeczeństwa, ta dziedzina medycyny leżała odłogiem. Dziś sytuacja się zmieniła. Ale czy na pewno? Minęło pięć lat i sytuacja tylko pozornie się zmieniła. Pojawiła się świadomość nadchodzącej katastrofy demograficznej i wynikających z tego wyzwań dla systemu opieki zdrowotnej. I cóż z tego, skoro nie obleka się to w żadne spójne międzyresortowe działanie? (...)
WIZERUNEK
Marka, czyli co mówią za twoimi plecami
Oliwia Tarasewicz-Gryt
„To, o czym mówią ludzie, kiedy opuścisz pokój, to twoja marka” – mawiał Jeff Bezos, założyciel sklepu Amazon. Ale nie mówmy o marce, ona kojarzy się z nieszczerością i sloganami. Lukrowaną fasadą, logo i papierem firmowym. Mówmy o reputacji i renomie. Lekarz jest od leczenia, menadżer od zarządzania, a marketingowiec od promowania i reklamowania. Czyżby? Reputację i renomę ma każdy profesjonalista, niezależnie od branży. To jego marka. Tworzy ją, wykonując swoje obowiązki. Marka lekarza jest ważna nie tylko dla pacjentów (klientów), ale także dla przełożonych i współpracowników. (...)
ZARZĄDZANIE
Jak budować lojalność pacjentów?
Agnieszka Mikołajczyk
Najczęstszym błędem popełnianym przy ocenie lojalności pacjenta jest liczenie jego wizyt, albowiem każda kolejna nie świadczy o tym, że pacjent poleca naszych specjalistów, chwali obsługę i rzetelność zatrudnionych lekarzy. W rzeczywistości to, czego pragnie pacjent, to nie eleganckie wnętrze ani umówienie wizyty z dnia na dzień, ale budowania relacji human to human (H2H). Zbadań satysfakcji pacjenta przeprowadzanych w szpitalach publicznych w województwach mazowieckim i małopolskim wynika, że to, na co pacjenci najbardziej zwracają uwagę to komunikacja, dostępność, zaangażowanie, profesjonalne podejście do pacjenta, a przede wszystkim życzliwość personelu – od pielęgniarki do dyrektora placówki włącznie. (...)
EDUKACJA
Studia dla 40 tys. pielęgniarek i położnych
Beata Cholewka
Ministerstwo Zdrowia kończy w 2015 r. realizację Projektu „Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych”. Realizowany od 2008 r. Projekt ma na celu uzupełnienie kwalifikacji zawodowych pielęgniarek i położnych do poziomu licencjata. W roku akademickim 2014/2015 odbył się ostatni nabór – objął on 1740 osób. (...)
Jestem spełnioną kobietą i pielęgniarką
Aleksandra Matczak
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej system kształcenia pielęgniarek i położnych w naszym kraju został ujednolicony zgodnie z wymogami Wspólnoty. Nie zostawiono nas, pielęgniarek, samych sobie. Dano nam możliwość uzupełnienia wykształcenia w ramach tzw. studiów pomostowych, dofinansowanych przez fundusze unijne. Podjęłam to wyzwanie na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Kierunek „Pielęgniarstwo – studia stacjonarne pomostowe” ukończyłam w 2009 r. jako jedna z pierwszych i ani przez chwilę tego nie żałuję. (...)
PRAWO
Czas pracy lekarzy a dyżur medyczny
Paulina Kutrzebka
Jednoznaczna interpretacja przepisów regulujących rozliczanie czasu pracy lekarzy, w tym wynagradzanie za dyżury medyczne, nie jest zadaniem prostym. Wskazuje na to praktyka w wielu podmiotach leczniczych, w których godziny dyżurowe w miesięcznym rozliczeniu były traktowane jako godziny nadliczbowe, za które wypłacane były dodatki w wysokości 50 lub 100 proc. wynagrodzenia. (...)
Z ŻYCIA
Halina Pilonis
– Nikt nie ma obowiązku życia heroicznego. Nie widzę nic złego w tym, że młodzi lekarze wyjeżdżają z Polski, mając dużo do wygrania, a mało do stracenia – mówi etyk i filozof prof. Zbigniew Szawarski. Szacuje się, że 10 proc. polskich absolwentów medycyny wyjeżdża za granicę. Tymczasem wciąż w przeliczeniu na liczbę mieszkańców lekarzy jest u nas najmniej w całej UE. Chociaż statystyki dotyczące liczby lekarzy w Polsce są alarmujące, resort zdrowia niewiele robi, aby ci już wykształceni przestali wyjeżdżać. Co prawda, skraca studia, zwiększa liczbę przyjęć na uczelnie medyczne i niektóre rezydentury, ale to nie zatrzymuje młodych doktorów. (...)
ZUS
Magdalena Sobiak
Praca lekarza orzecznika ZUS nie należy do łatwych. Pierwszą niespodzianką jest ilość dokumentacji z jaką lekarz ma do czynienia, i nie chodzi tu o dokumentację wewnętrzną. Lekarze trafiają do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w różny sposób. Czasem zachęceni czyjąś osobistą relacją, z ogłoszenia albo zatrudniając się na tzw. przeczekanie… zostają na lata. Wiele osób przyciąga do ZUS stabilizacja finansowa. Należy również zaznaczyć, iż lekarz starający się o zatrudnienie w ZUS musi mieć za sobą minimum 5 lat czynnego wykonywania zawodu i drugi stopień specjalizacji. (...)
ONKOLOGIA
Przewlekła białaczka limfocytowa – korzyści z nowych terapii
Przewlekła białaczka limfocytowa jest chorobą, która w chwili rozpoznania u 40 – 60 proc. pacjentów nie daje żadnych objawów. Co warto wiedzieć na temat epidemiologii tego schorzenia? Z prof. Iwoną Hus z Samodzielnej Pracowni Transplantologii Klinicznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie rozmawia Mariusz Kielar. (...)
ZE ŚWIATA
10 bolączek amerykańskich lekarzy
Krzysztof Boczek
Leczenie przeciętnego Amerykanina jest 2,7–3,5 razy droższe niż mieszkańca w państwach rozwiniętych i aż 8–11-krotnie kosztowniejsze niż w Polsce! Tak wielkie wydatki na leczenie w USA, to w znacznym stopniu, pokłosie wysokich zarobków lekarzy. Z 15 najlepiej opłacanych zawodów w tym kraju, aż 14 to medycy różnych specjalizacji. Mimo tak hojnego nabijania ich kiesy, zmagają się oni z zaskakująco podobnymi problemami, jak ich „ubodzy” koledzy w Polsce. Pod koniec każdego roku AMA (American Medical Association) – odpowiednik polskiego NIL – publikuje listę 10 największych wyzwań, jakim w kolejnym roku będą musieli stawić czoła lekarze. Lista przygotowana na rok 2015 r. wygląda dziwnie znajomo. (...)
PSYCHIATRIA
Wystarczyłaby aktywizacja zawodowa 1 proc. polskich pacjentów ze schizofrenią, by zaoszczędzić ok. 30 mln zł rocznie, tj. budżet jednego dużego szpitala psychiatrycznego. Tymczasem dziś aktywnych zawodowo jest w naszym kraju jedynie 7 proc. pacjentów w nawrotowej fazie schizofrenii. O tym, jak poprawić ten wskaźnik dyskutowano w Warszawie w dniach 19 – 20 marca br. podczas odbywającej się już po raz 18. Konferencji Schizofrenia Forum. Prelegenci wielokrotnie podkreślali, że opieka nad osobami cierpiącymi z powodu zaburzeń psychicznych musi być kompleksowa, a więc obejmować zarówno aspekty czysto medyczne, jak i pozabiologiczne aspekty choroby. (...)
FARMACJA
Codzienne wyzwania pracowni cytostatycznej
Mariusz Kielar
Zgodnie z ustawą Prawo farmaceutyczne z 2001 roku, przygotowywanie leków cytostatycznych stało się usługą farmaceutyczną. Jakie akty prawne zapewniają z jednej strony jakość przygotowywanych cytostatyków, a z drugiej bezpieczeństwo farmaceutów podczas ich przygotowania? O wyzwaniach w zarządzaniu bezpieczeństwem i efektywnością funkcjonowania pracowni cytostatyków, z mgr. Romanem Wójcikiem, kierownikiem apteki szpitalnej Pleszewskiego Centrum Medycznego w Pleszewie Sp. z o.o., rozmawia Mariusz Kielar. (...)
Blisko miliard euro inwestycji w badania
Najnowszy raport Komisji Europejskiej EU Industrial R&D Investment Scoreboard prezentujący inwestycje w działalność naukowo-badawczą w roku 2014 pozycjonuje firmę Servier, która przeznaczyła na ten cel tylko w ubiegłym roku ponad 895 mln euro, jako ważnego inwestora na szczeblu europejskim i ogólnoświatowym, a także kluczowego innowatora w sektorze farmaceutycznym w Europie. (...)
SZPITAL
PORTRETY SZPITALI – MAPY MOŻLIWOŚCI
Projekt „PORTRETY SZPITALI – MAPY MOŻLIWOŚCI, czyli monitorowanie jakości usług publicznych i benchmarking z zakresu nadzoru nad funkcjonowaniem szpitali, dla których organem założycielskim jest jednostka samorządu terytorialnego” realizowany przez Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Polskie Centrum Edukacji i Analiz „ORDO” sp. z o.o., Związek Powiatów Polskich oraz HPI – Health Policy Institute i nadzorowany przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, jest wielofunkcyjnym narzędziem o charakterze diagnostyczno-rekomendacyjnym i benchmarkingowym oceniającym szpitale. (...)
DOSTĘPNOŚĆ TERAPII
Na Pomorzu lepiej nie chorować na SM
Iga Przybyszewska
W województwie pomorskim leczenie pacjentów ze stwardnieniem rozsianym jest finansowane na najniższym poziomie w Polsce. Chorzy muszą jeździć po leki do innych miast, aby uniknąć oczekiwania w niekończących się kolejkach. – Na leczenie czekam od listopada 2012 r., jestem 22. w kolejce. Lekarze nakłaniali mnie, abym przeszedł na rentę. Jestem jednak na tyle zdrowy, by pracować i odprowadzać podatki. Komu więc zależy, pytam, abym stał się osobą niepełnosprawną i niewydajną finansowo, obciążającą całe społeczeństwo? Chciałbym nadal być produktywny i wnosić coś do społeczeństwa! – grzmiał Daniel Litwiński z Grupy Młodych „Twardziele” pomorskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Stwardnienia Rozsianego (PTSR). To właśnie te słowa wzbudziły najwięcej emocji podczas debaty „Likwidowanie nierówności w dostępie do leczenia stwardnienia rozsianego w kontekście analizy map potrzeb zdrowotnych”, która odbyła się 24 marca br. w Gdańsku. (...)
HISTORIA MEDYCYNY
Bogumiła Kempińska-Mirosławska
Śmierć stanowi codzienne, ale zawsze tajemnicze doświadczenie ludzkiej egzystencji. Próbowali ją zrozumieć teologowie i filozofowie. Badali ją lekarze, chcąc odróżnić śmierć od jej pozorów i przesuwać granicę w kierunku życia. (...)